Voorwoord
Ik heb dit boek gekozen, omdat het genre (Nederlands-Indië, vriendschap) me aansprak. Ik vind de vroegere verhouding tussen Nederland en Indië erg interessant, met name door het taboe wat er nu in Nederland is. Je hoort er nauwelijks iets over, dus ik wist er niet zoveel van, ook doordat ik er nog geen boek over had gelezen, en vond het leuk om er wat van te leren. Ik heb het ook gekozen doordat mijn moeder me het aanraadde. Ze vond dat het een boek was dat ik wel gelezen zou moeten hebben. Zij vond het een mooi geschreven, leerzaam boek.
Ik had niet zoveel verwachten, doordat ik, zoals ik al zei, niet zoveel over dit type genre wist. Ook staat er geen korte inleidingtekst op de achterkant van het boek. Ik verwachtte alleen dat het boek in een nogal ouderwetse stijl geschreven was, omdat het oorspronkelijk uit het jaar 1948 komt. Mijn moeder had me al gedeeltelijk verteld waar het boek globaal over ging en ik wist dus al wie de hoofdpersonen waren en waar het zich afspeelde.
Samenvatting
Het verhaal gaat over het leven, wat zich met name in Indië afspeelt, van een jongen (de ik-figuur, je komt niet achter zijn naam). De jongen woont in Nederlands-Indië op de onderneming van zijn vader en groeit samen op met een Indische jongen genaamd Oeroeg. In hun kindertijd spelen ze vaak samen en ze zijn gek op avonturen. De ik-figuur heeft niet door dat Oeroeg een rang lager staat dan hij, daar komt hij op latere leeftijd pas achter als anderen hem gaan plagen.
Als de jongen zes jaar wordt, vinden zijn ouders dat hij goed Nederlands moet kunnen spreken en krijgt hij thuis les van een leraar. Oeroeg blijft steeds dichtbij de jongen tijdens de jongens’ lessen.
Op een avond besluiten de ouders van het jongentje samen met gasten naar een meer te rijden. De vader van Oeroeg moet ook mee. Eenmaal in het meer, stort het vlot in elkaar en valt de jongen in het water. Oeroegs vader probeert hem te redden, en komt daarbij zelf om het leven. De jongen wordt wel gered. Door de dood van Oeroegs vader moet Oeroegs familie verhuizen. Behalve Oeroeg, omdat hij zo goed bevriend is met de jongen. Samen met de jongen reizen ze elke dag naar school in de stad Soekaboemi.
Een poos later gaan de ouders van de jongen scheiden. Zijn moeder vertrekt naar het buitenland en de jongen zelf moet samen met Oeroeg in Soekaboemi in een pension gaan wonen. De eigenaresse heet Lida, die erg gehecht aan de jongens, en met name Oeroeg, raakt. Ze merkt dat Oeroeg het goed op school doet en biedt hem een opleiding aan.
De jongen vertrekt naar een internaat in Batavia, en een tijdje later komt ook Oeroeg. Lida kon zijn wilde gedrag niet meer in controle houden, maar blijft Oeroegs pleegmoeder.
De jongens op het internaat behandelen Oeroeg als een inlander (hij wordt gepest), en daardoor gaat Oeroeg naar een andere school waar meer inlanders op zitten. Hij voelt zich daar meer thuis en krijgt een nieuwe vriend. De vriendschap tussen de jongen en Oeroeg drijft steeds verder uit elkaar.
Oeroeg gaat medicijnen studeren en interesseert zich steeds meer in politiek. Als de jongen en Oeroeg elkaar ontmoeten, keert Oeroeg zich tegen hem en andere Nederlanders.
De jongen vertrekt naar Nederland en gaat studeren. Het contact met Oeroeg en Lida verwaterd. In die periode overlijdt ook zijn vader.
Na de opleiding van de jongen vertrekt hij terug naar Indië. Hij ontmoet een inlander die erg op Oeroeg lijkt in het oerwoud, maar hij beveelt hem te vertrekken. De lange vriendschap is niet meer terug te vinden.
Analyse
De titel van het boek is Oeroeg, en heet zo omdat de beste vriend van de hoofdpersoon zo heet.
Het boek is in de ik-vertelsituatie geschreven, in de verleden tijd, omdat het een verslag is van een oudere man die terugkijkt op zijn jeugd. (Blz. 5) ‘Oeroeg was mijn vriend.’
Oeroeg en de ik-persoon vormen samen één hoofdpersoon. Ze vullen elkaar aan en hebben een hechte vriendschap. Naarmate ze ouder worden, groeien ze uit elkaar en gaat Oeroeg zich tegen de ik-persoon keren.
De ik-figuur is een jongen dat zijn hele jeugd in Nederlands-Indië doorbracht. Je komt niet achter zijn naam. Ook wordt hij niet goed beschreven, alleen dat hij lang en slungelig wordt naarmate hij ouder wordt en dat hij de zoon van administrateur van een onderneming is. En dat hij sproeten heeft. Hij schrijft een verslag over hoe hij zijn jeugd met Oeroeg heeft beleefd, dus over zijn beste vriend Oeroeg kom je veel meer te weten. Hij was de oudste zoon van de mandoer van de theeplantage. Oeroeg scheen volwassener dan de ik-persoon, door zijn gespierd magere lichaam. Ook beschreef de ik-figuur hem met grote ogen en een goedgevormde mond. Oeroeg was een verlegen, nogal rustige jongen in zijn kindertijd.
De tijd in het boek is niet-chronologisch, want de ik-figuur kijkt eerst vanuit zijn oudere leeftijd terug op zijn jeugd. Het boek is een soort verslag van de oudere ik-persoon. Op sommige plekken slaat de auteur een hele tijd over, bijvoorbeeld als de hoofdpersonen ergens heen reizen. Op andere spannende momenten neemt de auteur de tijd. Er is dus sprake van tijdvertragingen en tijdversnellingen.
Het thema van Oeroeg is vriendschap tussen een Nederlandse en Indische jongen. Ze hebben pas op latere leeftijd door dat er duidelijke rangen zijn en daardoor groeit de vriendschap uit elkaar.
Het boek heeft geen echte verhaalopbouw, omdat er geen hoofdstukken zijn.
Het verhaal is in een parallelle ruimte geschreven, omdat spannende gebeurtenissen op lugubere plaatsen gebeuren, bijvoorbeeld als Oeroegs vader omkomt in een eng, mysterieus meer.
Evaluatie
Leerzaam
Het was voor mij een leerzaam boek, omdat ik nog niet veel wist over het leven vroeger in Nederlands-Indië en je in dit boek goed komt te weten hoe de verhoudingen tussen de rassen (donker en blank) waren. Het boek geeft een goed beeld over hoe de vriendschappen kapot zijn gegaan door de oorlog tussen Nederland en Indië. Ook kwam je allerlei ouderwetse (vooral Indische) woorden tegen, als djongos [Indische huisbediende], gepotongd [gesneden] en mandoer [leider van een werkploeg].
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
A.
A.
Het einde ken ik niet zoals het in het boek staat (dat ik het gelezen i.i.g.).
8 jaar geleden
Antwoorden