Menuet door Louis Paul Boon

I. Samenvatting Menuet is een roman waar in grote lijnen hetzelfde verhaal vanuit drie verschillende ge- zichtspunten wordt beschreven. Zowel de man, het meisje als de vrouw zijn er uiteindelijk van overtuigd dat het leven zinloos is. In hun visie is het leven banaal en leeft iedereen fun- damenteel gescheiden van elkaar. De dorre uitzichtloosheid en saaiheid van hun bestaan bevestigt hen in die visie. Toch gaan de drie personages elk heel verschillend om met hun twijfel. De man raakt compleet verlamd door het besef van zijn nietigheid en vervalt in pas-siviteit. Het meisje wapent zich met cynisme tegen de grauwe werkelijkheid; ze vermijdt systematisch elke echte betrokkenheid. De ernst van de situatie dringt pas na verloop van tijd tot haar door. Ze wordt daarom steeds stiller. De vrouw probeert haar angsten te negeren en gewoon 'voort te doen met het leven'. Ze klampt zich vast aan een gezamenlijk vooruitgangsideaal waarin ze zelf niet echt gelooft. Ze verschuilt zich in een materialistische levenshouding om niet met haar ware angst geconfronteerd te worden. Een heel belangrijke gebeurtenis in het verhaal is de zwangerschap van de vrouw. Zij is zwanger gemaakt door haar zwager. De man weet het niet, maar het meisje wel. Nadat het kind geboren is, komt het meisje kijken naar de baby. Als zij de kleine in handen heeft, raakt de man even haar prille borsten aan. Voor haar is dit een bevestiging dat de man haar begeert. Zij gaat naast hem op een stoel zitten en raakt hem daar beneden aan. Dat vervult hem van afschuw en zij geniet van zijn pijn. De vrouw die dan binnenkomt vindt het ook een verschrikkelijk gezicht. II. Analyse Thema

Ook al leven drie mensen elke dag samen, ze kunnen toch compleet langs elkaar heen leven alsof ze elkaar niet kennen. Vertelwijze
Het verhaal bestaat uit drie monologen, elk uit een ander perspectief. Alleen de gedachten van deze drie personen worden beschreven; in het hele verhaal is geen enkele dialoog te vinden. Boven aan de bladzijden bevinden zich reeksen krantenartikelen, allemaal in hoofdletters gedrukt. Ze gaan allemaal over moord, zelfmoord, verkrachting en ellende. ‘Menuet' is geschreven door een Vlaamse auteur. Dit kan je goed merken aan het taal- gebruik. Er worden soms woorden gebruikt die je niet snel in een Nederlands boek terug zult vinden. Een voorbeeld hiervan is dat het woord ‘gelijk' steeds wordt gebruikt in plaats van ‘zoals'. Het duurde ook een aantal minuten voor ik begreep dat met de ‘broek' van het meisje haar slipje werd bedoeld. Titel, ondertitel en motto
De titel menuet wordt verklaard door het motto. Het motto is: MENUET
Oorspronkelijk Franse dans van
langzame, afgemeten statige bewegingen
in ¾ maat. Van Dale's Woordenboek
Het verhaal bestaat uit drie delen (net als een menuet), en het zijn drie langzame, afgeme- ten statige monologen. De titel slaat dus niet op het onderwerp van de roman, maar op de vorm. Opbouw
Het boek is opgebouwd uit drie delen. De titel van elk deel geeft het wereldbeeld weer van degene die aan het woord is. Het eerste deel heet ‘De Vrieskelders' en is geschreven vanuit het perspectief van de man. Hij werkt als arbeider in een diepvrieskelder. Daar is het altijd kil, net zoals hij de wereld ziet. Het tweede deel heet ‘Mijn Planeet' en is geschreven vanuit het perspectief van het meisje. Zij vindt de wereld maar raar, en kijkt liever toe vanuit wat zij haar glazen doos noemt. Zo creëert ze een eigen planeet, waar ze alleen zelf op leeft, omdat ze toch een hekel heeft aan alle andere mensen. Het derde deel heet ‘Het Eiland' en is geschreven vanuit het perspectief van de vrouw. Zij voelt zich afgesloten van de buiten- wereld, en heeft het gevoel dat zij op een eiland leeft, door water afgesloten van alle andere mensen. Personages
In het eerste deel is de man de hoofdpersoon, in het tweede deel het meisje en in het derde deel de vrouw. De namen van de personages worden niet gegeven, omdat het boek niet over de individuen gaat, maar om hun levenshouding. Het gaat wel om ronde karakters, want je weet wel wat er in ze omgaat, en wat hun levensvisies zijn. De man is neerslachtig, omdat hij zich geen raad weet met zijn gevoelens. Hij voelt dat hij niet hetzelfde is als mensen zoals zijn vrouw. Hij ziet wel dat het meisje ook weet dat zij niet in deze wereld thuishoort, en voelt zich dan ook erg aangetrokken tot haar, al wil hij de puurheid van haar jonge lichaam niet schenden. Hij houdt ook wel van zijn vrouw, maar niet op een manier waarop een man van zijn vrouw houdt. Hij kan niet zonder haar, omdat zij voor hem zorgt. Hij is arbeider in een diepvrieskelder, en als hij thuis is, zit hij of neer- slachtig voor zich uit te kijken, of hij is krantenknipsels aan het uitknippen die over niets dan ellende gaan. Hij houdt er van om gesprekken met zichzelf te voeren, en krijgt daar nooit genoeg van. Het meisje is niet tevreden met haar leven. Ze moet elke dag naar school, en na school helpen in het huishouden van de man en de vrouw. Liever wil ze alles ontlopen en span- nende dingen gaan doen. Ze wil een keer goed dronken worden en lallende dronkemans- praat uitslaan. Ook droomt ze ervan om in een nachtelijke steeg aangerand te worden. Want, zo denkt ze, dan heb je tenminste het gevoel dat je leeft, en ben je niet zo standaard als al die saaie mensen die elke dag zwoegen om hun eten bij elkaar te verdienen en elke zondag braaf naar de kerk gaan. Om haar eigen leventje een beetje aangenamer te maken, probeert ze de brave vrouw waarbij ze werkt van haar stuk te brengen door allerlei vragen te stellen. Dit lukt haar goed, en ze beleeft er plezier aan. De vrouw lijkt op een heel andere manier in de wereld te staan dan hoe ze zich werkelijk voelt. De man en het meisje denken dat de vrouw anders is dan zij: ze denken dat de vrouw wél in de maatschappij leeft, dat zij een echt gemeenschapsdier is. De vrouw doet zelf ook haar best om dit beeld staande te houden. Maar mede door de levenshouding van de man en het meisje is de vrouw beginnen te twijfelen aan het gezamenlijke vooruitgangsideaal dat ze van haar vader heeft geleerd. De vrouw heeft blijkbaar heel haar leven vermeden om zelf na te denken. Ze heeft altijd haar levensvisie en haar waarden over-genomen van de mensen om haar heen. Van haar man houdt ze, maar meer op een manier zoals een moeder van haar zoon houdt. Historische tijd

Ik weet niet wanneer het verhaal zich afspeelt. Nergens wordt er ook maar een enkele verwijzing naar een jaartal of een periode genoemd. Plaats en ruimte
Het verhaal speelt zich af ergens in een buitenwijk in een stad in België. Dit is tamelijk belangrijk voor het verhaal, omdat hij een echte stadsmus is volgens hemzelf, en hij is er niet aan gewend een tuin te hebben. Hij weet dan ook bijna niets van planten en bloemen af. Tijdsduur
De precieze tijdsduur valt niet te vermelden, maar het verhaal beslaat waarschijnlijk iets meer dan een jaar. Dit maak ik op uit het feit dat er een zwangerschap in zit. Van de tijd dat de vrouw zwanger is, wordt niet veel verteld, door geen enkele van de drie personen. Tijdsvolgorde
In grote lijnen is het verhaal chronologisch verteld. Er zijn wel enkele terugblikken, vooral in het derde deel. De vrouw denkt veel terug aan hoe het vroeger was, en hoe zij de wereld zag toen zij vijftien was. Perspectief
Er is in elk van de drie delen een andere personale verteller. Idee
Boon wil met dit boek een beeld geven van verschillende waarheden. De visies op het leven van de drie hoofdpersonen zijn subjectief en worden tegenover die van de andere twee geplaatst. Alhoewel het steeds dezelfde tijdsperiode beslaat, zijn de verhalen niet eenduidig. De waarheid ligt misschien wel in het midden, maar het is niet duidelijk wat nou precies de waarheid is. Misschien wordt die nog wel het beste weergegeven in de krantenartikelen boven aan de bladzijden, al is deze werkelijkheid toch wel erg eenzijdig, ondanks dat alles echt is gebeurd. III. Beoordeling Ik vond ‘Menuet' een bijzonder boek. Het was heel apart, omdat het begeleid wordt door een reeks krantenberichten. Ik was erg benieuwd waarom dit zo zou zijn, en mijn moeder vertelde mij dat het een interessant boek was en daarom ben ik het maar gaan lezen. Het is me goed bevallen. Toen ik op de helft van het boek was, en dus aan het eind van het eerste deel, vroeg ik me af welke gebeurtenissen zich tot dan toe hadden afgespeeld. Ik kwam er achter dat er eigenlijk weinig gebeurtenissen beschreven waren. Bijna alle tekst bestond uit gedachten en hersenspinsels. En ik vond het helemaal niet saai. Dat is het kenmerk van een goede schrijver: er komt geen actie in voor, maar je bent toch erg geboeid door het verhaal. Ook het Vlaamse taalgebruik vond ik wel interessant. Het is grammaticaal correct, maar toch zou je zinnen met zo'n zinsbouw niet snel in het dagelijks leven tegenkomen. IV. Verwerkingsopdracht Het eerste deel heet ‘De Vrieskelders' en is geschreven vanuit het perspectief van de man. Hij werkt als arbeider in een diepvrieskelder. Daar is het altijd kil, net zoals hij de wereld ziet. Het tweede deel heet ‘Mijn Planeet' en is geschreven vanuit het perspectief van het meisje. Zij vindt de wereld maar raar, en kijkt liever toe vanuit wat zij haar glazen doos noemt. Zo creëert ze een eigen planeet, waar ze alleen zelf op leeft, omdat ze toch een hekel heeft aan alle andere mensen. Het derde deel heet ‘Het Eiland' en is geschreven vanuit het perspectief van de vrouw. Zij voelt zich afgesloten van de buitenwereld, en heeft het gevoel dat zij op een eiland leeft, door water afgesloten van alle andere mensen. Als het meisje de trap aan het boenen is, is de man gefascineerd door haar. Zij is bezig met de trap terwijl ze op haar hurken zit. Hij loopt langs haar heen de trap op. Ze boent de trap op een plekje na. Daar ligt een ‘gezondheidsband' (band voor de maandstonden) van de vrouw. Omdat zij zo precies om de band heen gaat, vergelijkt hij haar handen met stromend water in een beek. Want, zo redeneert hij, water is broos en lichtzinnig, het valt uit elkaar, het denkt er niet aan die steen te verplaatsen. Murmelend valt het uit elkaar en komt daarna weer samen en vloeit verder zonder herinnering, zonder pijn. Na nog wat gedachten loopt hij verder, en kijkt weer om naar het meisje. Hij ziet haar slipje onder haar rokken, omdat zij gehurkt zit. Hij vindt het prachtig dat deze zo smetteloos wit is, net als een sneeuwveld of een heldere maannacht. Dan ziet hij dat zij naar hem glimlacht, maar achter in haar ogen ziet hij iets honend, iets misprijzend. Dan loopt hij snel door naar zijn rommelkamertje. De eerste lichamelijke toenadering tussen de man en het meisje, vindt plaats als zij naar de baby komt kijken. Als hij het kindje in haar armen legt, blijft hij het zelf ook vasthouden, zodat hun armen in elkaar verstrengeld blijven. Langs het kind heen streelt hij haar. Zij kijkt echter niet op, en haar lip trilt eventjes. Dan geeft zij het kind terug, en hun blikken kruisen elkaar. Hij voelt angst door haar hongerige blik. Want zij denkt: ‘Schei er nu uit, want het is te belachelijk en te treurig ineens.' Het meisje weet dat het kind niet verwekt is door de man, maar door de zwager. Zij weet ook dat hij haar begeert, terwijl hij niet doorheeft dat zij dat weet. Hij ziet haar als een meisje dat de hele dag maar wat nutteloos door het huis heen scharrelt. Maar dat doet zij expres, om de vrouw van haar stuk te brengen. Want dan gebeurt er tenminste nog wat in haar leven, als de vrouw niet weet wat ze moet doen of zeggen.