Max Havelaar door Multatuli

Erg sprookjesachtig is het niet, maar ik vond dat het goed weer gaf hoe het er daar aan toe ging. Ook vond ik het mooi verteld in het boek. Dat was een van de momenten dat ik het eigenlijk heel mooi vond om oud Nederlands te lezen, misschien maakt het het daarom voor mij ook wel zo’n leuk stukje.

2. Het hele boek had ik een beetje medelijden met meneer Sjaalman. Zijn pakket werd alleen maar afgekraakt terwijl daar juist, naar mijn idee interessante dingen in stonden die veel zijn gebruikt in het boek. Hij was arm en werd daardoor afgekraakt, maar ik vond het juist vervelend voor hem dat hij geen winterjas had en zich warm moest houden met een sjaal.

Aan het einde van het boek gaat Droogstoppel nog eens langs bij Sjaalman. Hij is niet thuis. Droogstoppel is al eerder in het huis geweest, toen was Sjaalman ook niet thuis maar zijn vrouw wel. Hij wist dus de weg en ging naar de woonkamer. Daar lag op tafel een brief die aan de vrouw van Sjaalman was geschreven. Droogstoppen was een nette man en zou nooit post lezen die niet aan hem gericht was, maar hij kreeg dit keer het idee dat God hem vertelde dat hij het moest lezen. In de brief stond dat de vrouw zich moest scheiden van haar man, Sjaalman dus. De brief kwam van een familielid. Deze liet weten dat Sjaalman erge schulden had dat was zijn eigen schuld want hij heeft God verlaten. Zijn vrouw werd beloofd als ze zich zou scheiden en terug tot god zou keren, zou zij naaiwerk krijgen van familie. Het zou haar uit de schulden helpen.

Voor Droogstoppel was het duidelijk, hij wou nu al helemaal niets meer te maken hebben met Sjaalman.

Dit stukje staat me nog erg goed bij, waarschijnlijk ook omdat er weer eens iets gebeurde in het boek. Ik kreeg door dit stukje eigenlijk alleen nog maar meer medelijden met hem. Als hij ook nog verlaten zou worden door zijn vrouw wat moet er dan wel niet van hem overblijven? Het stuk was wel echt zo geschreven dat je Sjaalman een ‘slechterik’ moest vinden maar ik vond dat gek genoeg niet zo. Misschien ook omdat het mij niets uit maakt of je wel in God gelooft of niet.

3. Een stuk wat ik erg gaaf vond, vrij aan het begin van het boek. Max Havelaar als nieuwe assistent-resident riep alle hoofden vanLebak bij een om een vergadering te houden. Dit vond ik heel gaaf, hij vertelde vanuit zijn hart dat hij de toestanden in Lebak wilde aanpakken. En dat hij weet dat sommigen hun plicht verzaken uit eigenbelang, door geld boven het recht van de burgers te stellen, en de arme mensen van hun buffels beroven.

Ik wist eigenlijk helemaal niet wat voor een verhaal het was, en dit blijkt dan uiteindelijk het hele verhaal te zijn van dit boek dat hij dit wil aanpakken. Maar toch, in het begin wist ik dat nog niet en vond ik dit erg gaaf. Nog steeds, ook al gaat het boek hier nou juist over.

In een soort pauze van de ‘vergadering’ kwam zijn zoontje: ‘kleine Max’ even langs. En het was heel goed te merken hoeveel liefde er was tussen hen. Ook toen Max weer weg moest, stuurde zijn vader hem op een liefdevolle manier weg.

Dit was mooi gekozen om tussendoor te doen, hij was namelijk erg fel geweest in zijn gesprek over de toestanden in Lebak, en hiermee werden  duidelijk zijn tegenstrijdige kanten aan gegeven. van heel fel naar liefdevol.

Ervaring achteraf

Ik vond het inderdaad een heel erg lastig boek om te lezen. Ik heb mezelf echt verplicht aan het lezen gezet, wat me soms niet eens echt lukte. Daardoor had ik hem weer veel later uit dan dat ik wilde. Ik heb op een gegeven moment een luisterboek bij de bieb gehaald om mezelf door het boek heen te slepen. Ik zette dan de CD op en las met de CD mee. Bij een CD kan je niet elke alinea even iets anders doen, of eigenlijk doe je dat dan minder snel. Er zijn ook grote stukken die ik leuker vond of makkelijker leesbaar, vaak de stukken van Stern, die ik wel gewoon zonder CD heb gelezen.

Zo’n luisterboek is voor mij echt een nieuwe ervaring en ik denk dat ik er zeker vaker gebruik van ga maken als ik niet door een boek heen kan komen. Aan de andere kant is het ook vervelend want je bent ergens van afhankelijk, een CD speler. Ik vind het daarom ook fijner om de volgende keer weer een boek te hebben dat ik echt leuk vind en waar ik makkelijk door kan komen.

Het verhaal zelf vond ik wel interessant, de stukken over hoe belangrijk God was wat minder. Maar de stukken van Max Havelaar vond ik best leuk.

Categorievraag  ~ Hoe kun je zien dat het boek voor 1880 is geschreven?

Dat een boek voor 1880 is geschreven kan je toch het meeste merken aan de taal. De oudhollandse woorden en zinnen. Bij Max Havelaar stonden er dan ook nog Maleise woorden in die achterin het boek vertaald werden. Er waren stukken echt aan de lezer geschreven: ‘begrijp me niet verkeerd beste lezer’.

Ook speelt God echt een hele grote rol. Daaraan kan je ook merken dat het een oud boek is. De verhouding tussen man en vrouw, de vrouw werd dan niet onderdrukt of zoiets maar de taakverdeling was er, en was normaal. De man deed een betaalde baan, zijn vrouw kookte, zorgde voor de kinderen en deed het huishouden. Het was echt zijn vrouw, want in het boek werd Tine (de vrouw van Max) soms ook genoemd als ‘zijn Tine’.

In Max Havelaar kreeg je natuurlijk ook beeld hoe het er in Nederlands-Indië aan toeging, dat is ook iets typisch uit die tijd, dus daaraan zou je ook kunnen zien dat het boek voor 1880 is geschreven.

In Max Havelaar kreeg je natuurlijk ook beeld hoe het er in Nederlands-Indië aan toeging, dat is ook iets typisch uit die tijd, dus daaraan zou je ook kunnen zien dat het boek voor 1880 is geschreven.

Verdiepingsopdracht ~ 3. Gebeurtenis en opbouw

Ik vond het echt heel erg moeilijk een goede verdiepingsopdracht bij dit boek te kiezen. Ik dacht eigenlijk dat er een vaste verdiepingsopdracht bij een boek 1880 zat. Ik heb uiteindelijk voor 3. Gebeurtenis en opbouw, gekozen omdat ik een groot verschil merkte tussen de stukken die Droogstoppel geschreven had en de stukken die Stern geschreven had.

Het vertelde verhaal wisselt zich dus af tussen Stern en Droogstoppel. Droogstoppel vertelt in een ik- vorm. De stukken van Stern worden verteld in het hij-perspectief. Er wordt verteld over Max Havelaar. Ook de auctoriële verteller was te vinden in het boek. Dat houdt in dat de vertellen geheel buiten het verhaal iets zegt, maar hij weet alles van de personages en het boek. Dit gebeurt bijvoorbeeld als Max Havelaar het verhaal vertelt over Saïdjah en Adinde, dan zegt hij tussen door: Ik heb u verteld, beste lezer dat dit verhaal eentonig is.

Ik denk dat dit het boek zo bijzonder maakt, dat het wordt verteld door meerdere personen, want ik persoonlijk zou die verhalen van Droogstoppel gewoon weg halen, maar dan is het boek niet meer zoals het is en mist er toch zeker wat. Ook vind ik het mooi hoe Droogstoppel de verhalen van Stern afkraakt, omdat het onzin is en niet interessant.

Herschrijven van een pagina:

Ik vind het moeilijk om te kiezen welke pagina dan, een van Droogstoppel of juist van Stern. Ik heb gekozen voor het stukje dat vooraf gaat aan de toespraak van Max Havelaar: hoofdstuk 8 bladzijde 116 en verder van de twaalfde druk. Het wordt in de hij-vorm verteld, ik herschrijf het naar de ik-vorm.

Ik heb de controleur verzocht, de hoofden die te Rangkas-Betoeng aanwezig waren, uit te nodigen daar tot de volgende dag te vertoeven om de Seba (vergadering) bij te wonen, die ik beleggen wil. Deze vergadering had gewoonlijk eens in de maand plaats, doch hetzijd aan sommige Hoofden die ver van de hoofdplaats woonde-want de afdeling Lebak is zeer uitgestrekt-het onnodige heen en weer te reizen te besparen. De volgende morgen zal ik hen op plechtige wijze toe spreken, waarom ik de eerste Seba-dag op de volgende morgen had geplaatst.

Links van mijn woning, doch op ’t zelfde ‘erf’ en tegenover ’t huis dat mevrouw Slottering bewoonde, staat een gebouw dat gedeeltelijk de bureaus der assistent-residentie bevatte, waartoe tevens de landkas behoorde, en gedeeltelijk bestond in een vrij ruime open galerij, die een zeer goede gelegenheid tot zulk een vergadering aanbied.

Hier zijn dan ook de volgende morgen de Hoofden vroegtijdig verenigd. Ik trad binnen, groette, en nam plaats. Ik ontving de geschreven maandelijkse berichten over landbouw, veestapel, politie, en justitie en legde die tot nader onderzoek terzijde.

Ieder verwachtte hierop een toespraak als die welke ik de vorige dag gehouden had, en het was voor hen niet geheel en al zeker dat ik zelf van voornemen was iets anders te zeggen, men moet mij bij zulke gevallen gehoord en gezien hebben hoe ik mij, bij toespraken als deze opwond en door mijn eigenaardige wijze van spreken aan de bekendste zaken een nieuwe kleur meedeelde, hoe ik mijn houding oprichtte, hoe mijn blik vuur schoot, hoe mijn stem van vleiend zacht naar vlijmend scherp overging, hoe de beelden van mijn lippen vloeien als strooide ik iets kostbaars om mij heen dat toch mij niets kostte, en hoe, als ik ophield, ieder mij aanstaarde met open mond als om te vragen: ‘mijn goed, wie zijt ge?’

Ik denk dat dit aardig is overgenomen uit het boek en er maar kleine dingen zijn veranderd om wel dat oudhollands erin te houden.

Wat ik de grootste verandering vind is dat hij nu praat over zijn eigen bijzondere eigenschappen, en eigenlijk is dat jammer. Want dan zou hij het hele boek door heel arrogant worden, terwijl ik hem nu echt een indrukwekkende personage vind. Als je al zijn mooi opgeschreven eigenschappen zou verplaatsen in de ik vorm, word hij daar alleen maar arrogant van. En wordt het boek minder interessant!