Max Havelaar door Multatuli

‘Beste Droogstoppel,’ zeide hij (Max Havelaar), ‘ik heb u iets te vragen.’

Er ging mij een rilling door de leden. Hij wist niet hoe laat het was, en wilde mij iets vragen!

Ook zijn er verschillende talen gebruikt vooral de gedichten die in het boek staan vermeld zijn vaker in het Duits of in het Frans geschreven, dit is minder omdat ik niet zo Frans ben aangelegd, en de gedichten vaak moeilijk begreep of niet kon lezen.

8. Begin en eind

“Ik ben makelaar in Koffi, en woon op de Lauriersgracht n37. Het is mijn gewoonte niet, romans te schrijven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd voor ik er toe overging een paar riem papier extra te bestellen, en het werk aan te vangen, dat gij, lieve lezer, zo-even in hand heb genomen, en dat ge lezen moet als ge makelaar in Koffi zijt, of als ge wat anders zijt”.

Hier begint het verhaal mee, met Batavus Droogstoppel. In het begin van het boek stelt hij zich voor dit is echter een beetje langdradig omdat hij het gaat hebben over al zijn principes, de koffiebeurs, en zijn familie. Dan op een bepaald moment leert hij Sjaalman kennen en vanaf dat moment wordt het verhaal wat spannender omdat je natuurlijk wilt weten wie Sjaalman is, want Batavus houdt deze persoon tot het laatste geheim.

Het verhaal eindigt als volgt; “Aan U durf ik met vertrouwen vragen of ’t uw keizerlijke wil is: Dat Havelaar wordt bespat met de modder van Slijmeringen en Droogstoppels?”

Hier heeft Max Havelaar, Sjaalman, de pen van Stern overgenomen en vervloekt de mensen die denken dat het goed is zoals het gaat in Nederlands-Indië door het uitbuiten van de bevolking om er winst uit te halen. Hij heeft het hele verhaal tegen deze gedachten aan zitten hikken en het proberen te veranderen naar een rechtvaardige wereld, dit wordt hem echter beloond met een ontslag waarna hij terug wordt gestuurd naar Nederlands-Indië. Hier heeft hij echter veel kosten waardoor hij nu een arm persoon is, deze persoon wordt weergegeven als Sjaalman.

9. Heeft de schrijver je iets willen leren met dit boek?

Het doel van dit boek is eigenlijk om de Nederlanders van die tijd duidelijk te kunnen maken hoe het in Nederlands-Indië eraan toe ging dat de bevolking zelf uitgebuit werd om ons een rijk land te maken. Hier is Max Havelaar het niet mee eens, hij strijd voor een rechtvaardige wereld, waar iedereen gelijke kansen krijgt en waar iedereen betaald wordt op het verrichte werk van die persoon. Droogstoppel daarentegen is een rijke man die de koffiebeurzen afgaat dus zo’n persoon waar Max Havelaar eigenlijk het hele boek over aan het praten is.

10. Uitwerkingen

Max Havelaar strijdt het hele boek tegen de uitbuiting van de oorspronkelijke bevolking in Nederlands-Indië. De bevolking wordt niet genoeg betaald voor de arbeid die ze moeten verrichten terwijl Nederland zelf de producten duur zal verkopen hierdoor zou Nederland ook rijk worden. Max is hier echter op tegen want hij is een persoon die staat voor rechtvaardigheid en eerlijkheid. Dit is natuurlijk niet rechtvaardig wat er hier gebeurd en dat laat hij dan ook merken. Hij weet al vroeg wat er allemaal gaande is en zal hier ook wat aan gaan doen.

Toen Max klein was stal hij wel eens wat van de rijkere en gaf dit dan aan de arme. Hij heeft het steeds voor de kleinere en armere groepen opgenomen omdat zij het slecht hebben terwijl de rijke toch genoeg tot teveel hebben.

Op een gegeven moment wordt Max Havelaar assistent-resident van Lebak hier laat hij de hoofden van Lebak weten wat er gaande is. Zij weten dit natuurlijk al lang, maar Max is anders dan zijn voorgangers, want hij streeft niet naar rijkdom voor zichzelf maar naar rechtvaardigheid en dat het hier eerlijk zou gaan. Zo zouden de boeren betaald moeten krijgen op arbeid.

Ook schrijft hij brieven naar Batavia dat het niet rechtvaardig is zoals het gaat dit doet hij met de volgende woorden HET STELSEL VAN MISBRUIK VAN GEZAG, VAN ROOF EN MOORD, WAARONDER DE AME JAVAAN GEBUKT GAAT, en dáárover klaag ik. Zoals ik al zei schrijft hij vaak naar Batavia en uiteindelijk krijgt hij als beloning een ontslag. Ontslag of niet hij blijft strijden voor rechtvaardigheid. Uiteindelijk schrijft hij nog een brief: “Nog éénmaal vraag ik om een ogenblik gehoor, zij het deze nacht, zij het morgen vroeg! En alweder vraag ik dit niet voor mij, maar voor de zaak die ik voorsta, de zaak van rechtvaardigheid en menselijkheid, die tevens de zaak is va welbegrepen politiek.”

Helaas krijgt hij ook hier geen gehoor op.

Droogstoppel is een man van adel en houd van de waarheid – want ik houd van de waarheid -. Hij komt op een dag Sjaalman tegen op de Kalverstraat hij vindt hem maar een beetje raar.

“Maar ik bedacht gedurig dat hij niet wist hoe laat het was, en bespeurde bovendien dat zijn jasje tot aan de kin was dichtgeknoopt – dat een zeer slecht merk is – zodat ik de toon van onderhoud wat flauw blijven liet.”  Dit vond Droogstoppel meer iets voor armen en uit principe vond hij toch dar arme en rijken niet bij elkaar pasten dus vond hij het minder om aan de zij van Sjaalman te lopen.

Ook ging Droogstoppel de koffiebeurzen af en had hier veel verstand van. Op een dag krijgt hij een pak papieren van Sjaalman opgestuurd hierbij vraagt Sjaalman ook of Batavus deze zou willen uitbrengen in een boek. Eerst leek het hem niks omdat er schuine gedichten in zouden staan, maar toen hij het eens nader ging bestuderen vond hij echter veel verhalen over de koffiecultuur en dat interesseerde hem natuurlijk wel. Ook ondervond hij dat die Sjaalman veel kennis van zaken had en dat had hij natuurlijk niet verwacht. Hierdoor laat hij Stern een jongen die op het magazijn is komen helpen deze verhalen schrijven in een boek, deze gedeeltes zijn de verhalen over Max Havelaar.

Ook ging Droogstoppel de koffiebeurzen af en had hier veel verstand van. Op een dag krijgt hij een pak papieren van Sjaalman opgestuurd hierbij vraagt Sjaalman ook of Batavus deze zou willen uitbrengen in een boek. Eerst leek het hem niks omdat er schuine gedichten in zouden staan, maar toen hij het eens nader ging bestuderen vond hij echter veel verhalen over de koffiecultuur en dat interesseerde hem natuurlijk wel. Ook ondervond hij dat die Sjaalman veel kennis van zaken had en dat had hij natuurlijk niet verwacht. Hierdoor laat hij Stern een jongen die op het magazijn is komen helpen deze verhalen schrijven in een boek, deze gedeeltes zijn de verhalen over Max Havelaar.

Op het laatst van het boek komen de verhalen van Droogstoppel en Max Havelaar bij elkaar en dan zie je dat Sjaalman de arme Max Havelaar is. Sjaalman komt dan het kantoortje van Stern in waar hij aan het schrijven is en vervloekt dan alle handelsmaatschappijen en stuurt Stern weg omdat hij de pen nog een keer aan hem moet geven. Sjaalman schrijft hier nog een stuk dat iedereen het verhaal moet lezen, de genen die wat van koffie weten maar ook alle anderen.

Uiteindelijk kom je erachter dat Max zo toch nog de regering heeft kunnen laten weten wat er gaande was door middel van dit boek, want op de brieven heeft hij nooit iets terug gekregen.

Je ziet dus uiteindelijk dat beide verhalen bij elkaar komen, maar dan zie je ook dat beide verhalen veel met elkaar te maken hebben zo komt in het verhaal van Droogstoppel ook Max Havelaar voor maar dan als een arm persoon, Sjaalman, die ervoor heeft gezorgd dat Droogstoppel dit boek is gaan maken.