Zakelijke gegevens
Eerste druk: mei 2007
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 282
Uitgever: De Bezige Bij, Amsterdam
Gegevens voorkant
Op het omslag zien we een man afgebeeld die van zo te zien vrij grote hoogte de zee in duikt. Hij heeft er echt zin in. Hij heeft, om het zo maar eens te zeggen, een oceanisch verlangen. aldus Arie Storm, recensent van Het Parool.
Genre
“Magic Man” is een psychologische roman. Het is een sequel van een andere roman van Oscar van den Boogaard “Bruno’s optimisme”.
Motto en opdracht
Het motto luidt:
“I push my seed into her bush of life.” Het verwijst naar de regels uit een song die de hoofdfiguur Bruno hoort wanneer hij in deel 1 een lift krijgt van een vrachtwagenchauffeur. I push my seed into her bush of life
Its gonna work because I am pushing it right. (blz.17) Het is een nummer van de legendarische hiphopcrew ‘The Roots’. Het nummer staat voor een geweldige voortplantingsdrift waarvan de hoofdfiguur het “slachtoffer” lijkt. Na de zelfmoord van zijn vriend Max wil Bruno het leven in alle facetten willen leren kennen.
Structuur en verhaalopbouw
De roman wordt opgedeeld in vijf ongetitelde delen. Deze worden op hun beurt weer onderverdeeld in een aantal genummerde hoofdstukken.
Deel 1 (blz. 9-81) : onderverdeeld in 17 hoofdstukken
Deel 2 (blz. 85-163) onderverdeeld in 23 hoofdstukken
Deel 3 (blz. 167-224) onderverdeeld in 17 hoofdstukken
Deel 4 (blz. 227-260) onderverdeeld in 10 hoofdstukken
Deel 5 (blz. 263-282) onderverdeeld in 5 hoofdstukken
hoofdstukken.. Na deel 1 komt een hoofdstuk getiteld “Corpus delirium I “ en na deel 2 komt een hoofdstuk “Corpus Delirium II”. Die hoofdstukken zijn meer beschouwend van aard dan de hoofdstukken die voorafgaan.
Perspectief
Het is een ikroman waarbij 37-jarige Bruno Oblanski in de o.v.t. vertelt. Hij is suikerpatiënt. Hij verblijft dan in Rio de Janeiro: het is de vijfde verjaardag van zijn dochtertje.
Hij vertelt dus als een achterafverteller en hij laat dat ook duidelijk merken in zijn stijl. Hij vertelt het verhaal als het ware vijf jaar nadat hij in het hotel van zijn ouders is teruggekeerd.
Zo vertelt hij op blz. 247 Vorige week kwam hier een Zwitser die al maanden geleden telefonisch een kamer had geboekt. Een man alleen.
En op blz. 255 staat: Gisteren voelde ik me een stuk beter
Tenslotte is het op blz. 263 Vanmorgen hoorde Dolores mij niet haar slaapkamer binnenkomen.
Hiermee wordt gesuggereerd dat het moment van vertellen de verjaardag van Dolores is en dat moment ligt dus ongeveer vijf jaar nadat Bruno teruggekeerd is naar zijn ouders dat weer zeven jaar ligt na het moment dat hij uit dat hotel van zijn ouders was vertrokken.
Titelverklaring
“Magic Man” verwijst naar de magische man Bruno, ook al wordt de titel in het boek niet letterlijk verklaard. Bruno is op weg de zin van het menselijk bestaan te ontdekken.. Bruno is geobsedeerd door seks: zo doet hij het o.a. met zijn halfzusje, met mannen en met een vrouw Het lijkt sof seks voor hem een manier van communiceren is. Die vorm van contact leidt tot voortplanting, wat nu eenmaal met het raadsel van de dood het opperste geheim van het leven is. Aan het einde van de roman is Bruno vader geworden.
Bruno zoekt als een soort tovenaar naar de zin van het bestaan en schuwt daarbij de bovenaardse contacten niet (via schoonzus Lili die hem over zijn beschermengelen vertelt, het contact met een pastoor en de meditatie.) ook om die reden kun je hem een “magic man” noemen.
Er worden ook wel enkele verwijzingen in de roman naar tovenarij en magie gegeven.
Bij de notaris om Max’ erfenis op te halen luidt het op blz. 193 : “Het leek een toverspreuk uitgesproken door een oude wijze man, waarbij energie van Max op mij werd overgedragen. Ik hoorde buiten kinderen spelen en de stem van die notaris vermengde zich met hun geroep, het waren allemaal vibraties, waarin verleden en de toekomst zich met het moment vermengden. “
Op blz. 215 vertelt Bruno dat hij de evenaar passeert en dus door Neptunus wordt onthaald: Ik was opgewonden van de bezeten blikken van de matrozen en ook van het idee dat we een magische grens waren overgestoken.
Blz. 252 : Vroeger had ik de ogen van Max magisch gevonden. Ik meende dat ik de essentie van het bestaan zou kennen op de dag dat ik voor dat geheim in zijn ogen de juiste woorden zou vinden.
Tijd en decor
Het is een actuele roman, omdat er allerlei verwijzingen zijn naar het internet (o.a. Google) en mobieltjes. Maar een goede concretere aanwijzing is ook dat Bruno in deel 5 in een Braziliaanse discotheek danst op een nummer van Beyoncé “Got me looking crazy right now.” Een nummer dat in 2003 werd uitgebracht. De roman moet dus in elk geval na die tijd spelen.
Een ander tijdgegeven is dat Dolores op het strand in het laatste hoofdstuk luistert naar de muziek van de Braziliaanse zangeres Daniela Mercury, die in de eerste jaren van de 21e eeuw populair werd.
Een derde muzikaal gegeven is dat Sarah beter zingt dan Britney Spaers (blz.37) Die brak pas door in 1999. Maar Sarah kende als negenjarige ook al Britney Spears, wanneer ze met Thomas Max en Bruno in Bazel opzoekt. (blz. 69) Dan moet het dus minstens 2002 zijn wanneer Bruno terugkeert naar het hotel, want Sarah is daar al twaalf jaar.
Dat is vijf jaar vòòr het verhaal-nu. Dat zou zich dan zelfs afspelen in 2007.
Het verhaal-nu speelt zich twaalf jaar later af nadat Bruno het hotel en zijn ouders verlaten heeft om met zijn homovriend Max verder te gaan. Na zeven jaar keert hij terug naar het hotel van zijn jeugd. Daarna duurt het weer vijf jaar voordat de lezer bij het einde van het verhaal is. Op de vijfde verjaardag van Dolores, Bruno;’s dochtertje, heeft zijn Braziliaanse vrouw Denise hem verlaten. Dan bezoekt Bruno de bovengenoemde discotheek en dat moet dus minstens in 2003 maar waarschijnlijk later zijn.
Het decor in deel I en II is het Zwitserse dorpje Friedenbach. In deel III maakt Bruno een zeereis om in Rio aan te komen. Daar spelen de laatste twee delen: 4 en 5. Belangrijker lijkt me echter de tegenstelling die er in die geografische ruimte te constateren valt. Deel 1 en 2 zijn gesitueerd in de Oude Wereld (Europa) De reis over de oceaan geeft de verbinding aan tussen de twee werelden, want deel 4 en 5 spelen in de Nieuwe Wereld (Amerika) De wens om een nieuw bestaan op te bouwen wordt op die manier ook in de symbolische ruimte weergegeven.
Samenvatting van de inhoud
Deel 1 (blz. 9-81)
Bruno, de 31-jarige hoofdfiguur, keert terug naar zijn familie die een hotel runt in Friedenbach (Zwitserland.) Hij krijgt voor het laatste deel van zijn reis een lift van een vrachtwagenchauffeur die een onbekommerd leven leidt en er als een ware cowboy uitziet. Wanneer Bruno de auto verlaat, zoent deze chauffeur hem op de mond.
Bruno keert zeven jaar na dato terug naar het hotel van zijn vader: zijn moeder is in tussen zo dement als een deur geworden en zijn vader die zijn moeder voor een veel jongere vriendin bij wie hij al een kind had in de steek gelaten heeft, is opnieuw met haar getrouwd. De man noteert zorgvuldig in een schrift wat de moeder allemaal niet meer kan. Het afbraakproces is begonnen.
Zijn broer Peter is inmiddels ook gescheiden van zijn vrouw Lili en is vrij vadsig geworden.
Het wordt snel voor de lezer duidelijk dat er iets met Bruno gebeurd is: het blijkt dat zijn homoseksuele vriend Max overleden is. Het wordt onduidelijk in het begin of het zelfmoord of moord is. Hij is na een dag zijn terugreis begonnen.
Max ontmoet zijn halfzusje Sarah die heel vroeg wijs is voor haar leeftijd. Ze heeft een Cambodjaanse moeder die weer naar haar vaderland vertrokken is. Het zusje doet in het begin al een indirecte poging om Bruno bij haar in bed te krijgen, maar hij slaat dat de eerste keer af. Wel krijgt ze haar eerste kusje.
Bruno weet niet goed in welke situatie hij verzeild geraakt is. Hij bezoekt zijn ex-schoonzusje Lili, die hem duidelijk maak waarom ze van zijn broer gescheiden is. Hij leeft verder zonder echte levenslust en door haar zelf verworven inzichten is ze erg spiritueel geworden. Na het bezoek slaapt hij bij zijn broer Peter op de kamer. Die leest het boek “ De Celestijnse Belofte”. (toch ook een spiritueel boek) Vroeger had Bruno vaak seksueel contact met zijn broer: achter de ruïne moest hij hem afzuigen. Dat duurde totdat Peter verkering kreeg met Lili.
Ook vindt Bruno het dagboek van zijn vader Thomas, dat vol staat met levenswijze citaten: vooral de citaten over de vrijheid van de mens spreken hem erg aan.
In de toegift op deel I (Corpus Delirium 1) denkt Bruna aan de boeken Junglebook en Facts of Life (een boek over seksuele voorlichting) en aan de schilderijen van Rousseau en Gauguin die hem bezig hebben gehouden. Hij denkt ook terug aan het laatste bezoek dat hij met zijn vriend Max aan Bazel heeft gebracht
Deel II (blz. 85-163)
Een week is Bruno nu in het hotel. Hij droomt over Max en hij masturbeert veel. Dan ontmoet hij een Oostenrijks echtpaar: Denise en Herman. Hij bespiedt hen wanneer ze bezig zijn in de natuur. Denise die Braziliaanse van afkomst is, zoekt nadrukkelijk contact met Bruno. Hij heeft seksuele fantasieën over haar en doet in gedachten ook een triootje met Herman en Denise. Toen hij nog jong was had hij ook eens toegekeken bij het vrijen van een Italiaans stel dat in het hotel logeerde, maar toen het er echt op aan ging komen, had zijn moeder hem naar bed geroepen. Daarna wordt hij ook tot een seksueel avontuurtje verleid door Sarah.
Bruno en Denise zijn inmiddels uit het hotel vertrokken. Een paar dagen erna komt er een man naar het hotel die aan Bruno een brief van Max brengt. Het is een soort afscheidsbrief van Max waarin hij aangeeft dat Bruno’s zoektocht er één is die moet leiden naar de zin van het bestaan. Hij, Max, zal niet meer het obstakel vormen voor Bruno. Hij laat hem voortaan vrij. Man of vrouw zal hij moeten zoeken. De rechercheur vraagt naar de relatie van Max en Bruno. Bruno vertelt dat hij Max heeft leren kennen toen die zijn vader Thomas na een zelfmoordpoging had gereanimeerd. De volgende dag was hij verliefd op Max geworden en had hij het hotel verlaten. De rechercheur vertelt over zijn slechte huwelijk met zijn vrouw. Na een door Max aangeboden etentje verlaat hij het hotel.
Max brengt weer een bezoek aan Lili, die in contact staat et de spirituele wereld. Ze vertelt dat Bruno drie beschermengelen heeft. Zijn grootvader adviseert hem een kind te maken. Max gaat de volgende dag te rade bij de oude pastoor van het dorp. Hij vraagt hem over de zin van de religie en het doet hem terugdenken aan de biecht die hij als 14-jarige ooit deed bij de pastoor. Hij had toen de seksuele contacten met zijn broer achter de ruïne.
Dan komt ineens Denise weer terug naar het hotel. Thomas probeert haar in te pikken van Bruno en wil haar zijn beelden laten zien. Maar Denise is teruggekomen voor Bruno. Ze is (nu al) van haar man af en ze heeft seks met Bruno; het is voor de eerste keer dat hij een vrouw neukt en het geeft hem een geweldig gevoel. Thomas lijkt jaloers en probeert weer de aandacht van Denise te krijgen en vertelt aan Denise dat Bruno vroeger een homovriend had. Maar het zaad is gestort (zie ook het motto) Bruno beschouwt het als een poging tot verraad van Thomas. Ook Sarah vindt dat. Denise verdwijnt uit het hotel: is ze geschrokken van de homofiele geaardheid van Bruno?
Sarah vertelt aan Bruno dat ze een nieuw vriendje heeft dat bij haar blijft slapen. De volgende dag vertelt ze dat ze geneukt hebben zonder condoom en Bruno gaat met haar de morning-afterpilvragen. Hij vindt het bizar dat zij het zaad kapot laat maken, terwijl zijn zaad is gestort in het lijf van Denise.
In de toegift Corpus Delirium II vertelt Bruno over de functie van een huis en dat alles een kwestie is van naar binnen gaan en naar buiten komen: dat is seks ook. Hij constateert dat er in hun hotel flink geneukt wordt: o.a. door de gezonde buitenlucht.
Deel 3 (blz. 167-224)
In een kasteel op steenworp afstand van het hotel wordt een meditatiecursus aangeboden waaraan Bruno gaat deelnemen. De regels zijn heel erg streng: geen enkel dier mag worden gedood, er mag geen contact zijn tussen deelnemers, er mag geen seksuele activiteit worden ontplooid. Dat houdt Bruno geen tien dagen vol en na een paar dagen vertrekt hij. In het hotel gekomen vindt hij een brief waarin staat dat hij de enige erfgenaam van Max is. Hij krijgt een fortuin. Hij neemt afscheid van zijn ex-schoonzusje Lili, die hem nog een doosje met spreuken wil meegeven. (o.a. over het vinden van geluk) Peter brengt hem weg.
Na de notaris gaat Bruno naar Max’ moeder Claudia die een aantrekkelijke en sexy bejaarde is. Hij blijft logeren maar gaat niet op haar avances in.
Dan besluit hij naar Denise te gaan via een zeereis met vertrek uit Zeebrugge.. Hij boekt in als passagier op een containerschip en verkeert dus weken tussen de mannen die als voornaamste bezigheid vooral seksvideo’s bekijken. Bruno leest een boek van Stefan Zweig over Magelhaen, die een ongebreide vrijheidslust had: hij wilde vertrekken en nieuw horizonten ontdekken. Bruno is op zoek naar zijn eigen daden.
Er is een Pools echtpaar aan boord en na het passeren van de evenaar waarbij Neptunus (de kapitein) hun de zeedoop (met zout zeewater drinken) geeft, wil één van de mannen de Poolse vrouw verkrachten. Wanneer de bemanning op het gegil afkomt, springt hij overboord en pleegt zelfmoord. Tijdens de rest van de zeereis droomt hij van Max en Denise die in elkaar vervloeien. (het beeld van man en vrouw die elkaars varianten zijn) Hij droomt ook dat hij zelf vrouw geworden is en dat er een geslacht uit hem wordt getrokken. Daarna leest hij weer in zijn boek over Magelhaen over de ultieme vrijheid die mensen willen veroveren: het oceanische verlangen van Bruno. In Rio gaat hij naar een hotel: hij ondervindt een echt vrijheidsgevoel en hij komt inderdaad in aanraking met Denise die in verwachting is van Dolores.
Deel 4 (blz. 227-260)
Dolores wordt geboren en genoemd naar een tante van Denise. Ze kopen een groot huis van de erfenis van Max en gaan het verhuren aan mensen die kort in de stad verblijven: meestal zijn het kunstenaars.
Na een paar jaar kopen ze een ander gebouw waarin ze echt een pensionnetje maken.
Intussen blijkt dat Dolores al vijf jaar oud is. Bruno geniet al vijf jaar van zijn vrijheid. Hij vertelt dat hij een keer in Friedenbach terug is geweest, namelijk toen Dolores drie jaar was. De familie reageert enthousiast: Sarah was intussen zestien en had zich voorgenomen om nooit een man te nemen. Met de kerst brengen ze een tegenbezoek aan Rio. Bruno is gek van zijn dochtertje, maar tegelijkertijd is hij heel bang om haar te verliezen. Hij heeft de angst voor de dood teruggekregen in tegenstelling tot Denise. Hij bezoekt met Dolores een kerk om haar te leren wat God is. Al die fijne jaren is Bruno bang dat het geluk hem zal worden afgenomen. Hij zoekt bescherming bij God.
Toch lijkt het leven een wending te nemen wanneer de rechercheur (uit Zwitserland) een kamer in zijn pension boekt. Hij is met pensioen en vertelt Bruno dat op die dag van zijn aankomst Max zijn verjaardag zou hebben gevierd.. Na een avondje drinken geeft Bruno aan de rechercheur aan dat Max op het laatste moment niet heeft gedurfd om zelfmoord te plegen en dat Bruno daarom een handje geholpen had. Dan vertelt de rechercheur dat hij eigenlijk de vader van Max is. Bruno wordt daarna prompt twee dagen ziek. Denise en Max’ vader bezoeken de stad tijdens Bruno’s ziekte en terwijl Dolores haar verjaardag afwacht en Bruno de slingers aanbrengt, vertrekt Dolores met de vader van Max midden in de nacht met een taxi. Ze verlaat hem.
Deel 5 (blz. 263-282)
Het is de ochtend van Dolores’ verjaardag. Denise heeft Bruno verlaten. Bruno gaat naar Dolores, die het niet leuk vindt dat haar moeder er niet is. Ze krijgt een Zwitserse koekoeksklok.(symbool van de tijd) Die had ze altijd graag willen hebben. Bruno gaat naar Denise op zoek en komt in het uitgaanscentrum terecht. In een discotheek wordt extatische muziek gedraaid en Bruno raakt opgewonden: hij danst met een jongen op de muziek van Beyoncé (Crazy in love) en gaat daarna met de jongen naar het Love Hotel waar ze seks hebben. Hij moet daarna direct een dosis suiker hebben omdat zijn bloedspiegel fors gedaald is. Daarna brengt hij de dag door op het strand: met Dolores en haar vriendjes. Het wordt een fijne dag waarbij Dolores zich over haar vader ontfermt. Bruno herinnert zich dat hij vroeger altijd zijn vader ook op die manier troostte. (spiegeling) “ Het is niet alleen de man die zijn kind beschermt, het kind beschermt ook de man. Voor zijn onbegrijpelijke verdriet. “
Thematiek en symboliek
Oscar van den Boogaard wil mensen de mogelijkheid geven een nieuw leven te laten beginnen: mensen moeten een nieuwe kans krijgen wanneer ze iets verdrietigs hebben meegemaakt.
Zo wil Bruno allemaal nieuwe dingen proberen: na zijn liefde voor een man stort hij zich nu ook in de armen van een vrouw. Het gaat om de oerdrift (seks) van mensen: de drift om zich in het leven te manifesteren. Seks als het begin van alle leven: het gaat in deze roman niet zozeer om de liefde als wel om de triviale voortplantingsdrift. Het is daarbij een zoektocht (queeste) naar het ultieme levensgeluk. Maar Bruno zoekt ook zijn eventuele geluk in de religie (het katholicisme, maar ook het boeddhisme)
In zekere zin is de roman dus ook een queeste naar de zin van het bestaan. Bruno citeert de Griekse dichter Kavafis:
Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka, wens dan dat de weg lang mag zijn. “
De man-vrouwwisseling is daardoor ook een steeds terugkerend motief in de roman.
Bruno heeft zowel homoseksuele als heteroseksuele contacten. Als Bruno in deel 5 seks heeft met een jongen uit de discotheek vertelt hij ; Wat onder-en bovenwereld was, draaide zich voortdurend om, en wat man was en wat vrouw.
In een gesprek met Lili schrijft zijn schoonzus met de hand van een medium dat Denise en hij elkaar kennen uit een vroeger leven . In een land in het Verre Oosten dat nu niet meer bestaat, Jij was de vrouw en zij was de man. (blz. 135)
Op blz. 221 heeft hij aan boord van het schip een koortsvisioen. Toen hield ik de dode Denise in mijn armen, ik trok mijn geslacht uit het levenloze lichaam. Het was anders, ik zag dat ik zelf vrouw was geworden, het was zijn geslacht dat uit mij werd getrokken.
In de brief die hij via een boodschapper van zijn dode vriend Max drie weken na diens dood ontvangt, staat ook de opdracht die hij voor het leven moet aanvaarden: We hebben nooit veel over de dood gesproken. Jij wilde leven, ook al wist je niet wat dat precies was. Dat is jouw zoektocht. Ga ervoor.! “ (blz. 110) Hij krijgt van Max alle vrijheid daarvoor. Hij zal geen obstakel meer vormen. Van zijn beschermengel (opa Bruno) hoort hij dat zijn opdracht in het leven wordt een kind te maken. De zoektocht naar het mysterie van het leven kan dus voortgezet worden. Gelukkig komt Denise weer ten tonele: die is haar huwelijk met Herman al snel zat en Bruno weet wel wat hij moet doen :
I pushed his seed into her bush of life” (om met het motto te spreken) In de droomvisioenen die hij aan boord heeft, filosofeert hij : Misschien splitst ieder mens zich eindeloos op in versies die leven in het leven en leven in de dood. Als dat zo is, als de mens dus meerdere versies heeft van zichzelf, de levend een de dode, kan iedere ontmoeting er één zijn tussen twee levenden twee doden één levende en één dode. (blz. 222)
Bruno is ook op zoek naar alle vrijheid die hij in het leven kan krijgen. Na zijn ontmoeting met de pastoor gaat hij in het kasteel om te mediteren volgens boeddhistische principes. Wanneer hij het kasteel toch voortijdig verlaat, krijgt hij de mogelijkheid om geheel vrij te zijn door de verkregen erfenis van Max.
Blz. 192 Ik wilde mijn vrijheid ten volle uitleven. “ Daarom spreekt het boek Zweig over Magelhaen hem ook zo aan: die wilde nieuwe horizonten ontdekken . Hij denkt na over zijn eigen tocht naar het geluk.
Op blz. 223 bij zijn aankomst in Rio de Janeiro. Ik was aangekomen in een nieuwe wereld en er gingen steeds nieuwe deuren open. Niet in de laatste plaats maakt Bruno daarom de oversteek tussen de Oude Wereld (Europa ) en de Nieuwe Wereld (Amerika) Hij ontmoet Denise weer met in haar buik de kleine Dolores.
De wens om ultiem te leven wordt toch ook gekoppeld aan de angst voor de dood: die liggen in de filosofie van Bruno heel dicht bij elkaar. (Hoofdstuk 4 deel 4: Bruno is bang dat zijn dochter Dolores iets zal overkomen.) Denise heeft dat veel minder: ze is zelfs roekeloos. (blz. 239 )
Wie geen angst heeft om dood te gaan, heeft ook geen angst om te leven. “
Als kind had Bruno een gezin in zijn dorp gekend dat veel kinderen telde en waar dus altijd veel slingers hingen. Maar symbolisch voor het boek is ook dat er de ene week in dat huis slingers hingen en dat er een week later een doodskistje in stond. Dat is nu juist Bruno’s levensangst. Je zou met een variant op de titel van een eerdere roman van Oscar van de Boogaard, ( Bruno’s optimisme, roman 1993) dit element Bruno’s pessimisme kunnen noemen. Wanneer Denise bij hem weggaat met de vader van Max lijkt dat gevoel te gaan winnen. Had het leven me even willen laten zien hoe mooi het was om het vervolgens van me weg te trekken? Moest ik gestraft worden, op deze manier, net nu ik het paradijs was binnengegaan?
De roman zit boordevol met spiegelingen .
Bas Belleman noemt de roman in < b>Trouw “Het spiegelpaleis “
De belangrijkste spiegeling is dat Max geholpen heeft de zelfmoordpoging van Thomas (Bruno’s vader ) te verijdelen en dat Bruno helpt de mislukte zelfmoordpoging van Max helpt om te slagen. Bij de een wordt het leven teruggewonnen, bij de ander is de dood het doel.
Thomas, de vader van Bruno, laat het gezin in de steek en Denise de moeder van Dolores het hare. Lili laat het gezin van Peter in de steek en neemt haar zoontje Felix (Geluk) mee.
Als ander voorbeeld kan de spiegeling tussen homoseksualiteit en heteroseksualiteit genoemd worden. Of het bestaan van tweelingzielen die elkaars spiegelbeeld zijn.
Toen de oorspronkelijke mensen zo doormidden waren geneden, verlangde elke helft wanhopig terug naar de andere helft, en ze probeerden elkaar te vinden. In een notendop had mijn kleine zusje de hele existentie samengevat. Twee mannelijke helften die elkaar hadden teruggevonden waren het hoogtepunt van mannelijkheid.
In deel 1 vertelt Sarah dat ze seksueel contact heeft gehad met een jongen. Ze heeft het zonder condoom gedaan. Ze maakt zich zorgen en Bruno gaat met haar een morning after pil halen. In deel 5 heeft Bruno zelf seksueel contact met een man en realiseert zich dat hij zelf ook geen condoom heeft gebruikt. Dat levert in het losbandige Brazilië risico’s op.
Aan het einde van de roman wordt Bruno getroost door de hand van zijn dochter. Bruno herinnert zich dat hij vroeger altijd zijn vader op die manier troostte. “ Het is niet alleen de man die zijn kind beschermt, het kind beschermt ook de man. Voor zijn onbegrijpelijke verdriet. “ (blz. 282)
Maar ook gewone passages werken als een spiegeling. (blz. 227) Niet alleen met de werking van de tijd, ook met de afstand tussen ons was iets vreemds aan de hand. Toen de oceaan tussen ons in had gelegen, had Denise heel dichtbij geleken, nu we in elkaars armen lagen leek de afstand groter dan ooit.
Daarnaast zijn er veel passages waarin een personage in de spiegel kijkt.
Een aantal voorbeelden:
- blz. 17 Ik zag al die gespierde benen, al die wouden in die achteruitkijkspiegels …
- blz. 46 Sarah en Jello zaten naast elkaar op de bank voor de spiegel
- blz. 89 Ik ontmoette haar donkere ogen in de spiegel tegenover het bed
- blz. 101 Terwijl ik me voorover boog om het blad op het tafeltje aan hun voeteneinde te zetten en in de spiegel hun beider blikken op mij gericht zag ….
- blz. 102
Hun ogen waren in de spiegel nog steeds op mij gericht.
- blz. 171: Bruno zit op de meditatiecursus en krijgt een kamergenoot: Ik probeerde via de spiegel contact met hem te krijgen.
- blz. 227 De eerste keer dat ik in de donkere ogen van Denise keek –via de spiegel in haar hotelkamer “
- blz. 274 Plotseling zag ik in de spiegels in veelvoud een paar ogen op mij gericht….”
Kortom, “Magic man “ is een roman over de oermotieven in het leven en dus ook de motieven in de literatuur. Zo zijn te herkennen :
- de zoektocht naar de zin van het bestaan
- de seksualiteit als oerdrift in allerlei varianten
- de verwisselbaarheid tussen man en vrouw
- de vader-kindverhouding (Thomas-Bruno ; Bruno- Dolores)
Misschien is het allemaal wat te overvloedig aanwezig (misschien ook wel te veel nadruk op de seksualiteit) maar “Magic Man” is daardoor wel een lezenswaardige roman geworden met m.i. een hechte structuur.
Recensies
Arie Storm is in
Het Parool van 24 mei 2007 heel positief over de roman. Toch is deze volkomen ontspannen genrevermenging, naast bijvoorbeeld die overrompelende onmiddellijkheid die dit proza kenmerkt, een van de vele andere aantrekkelijke kanten van het schrijven van Van den Boogaard.
Van den Boogaard neemt je via Bruno aan de hand mee. Bruno vertelt wat hij zoal meemaakt. En dat is allemaal soms wat eigenaardig. Maar wat hij ook vertelt, het is voortdurend interessant, want het is niet zelden op een onnadrukkelijke manier vreemd. En dat terwijl er voortdurend wordt gedaan alsof alles de gewoonste zaak van de wereld is.
Dit is bepaald geen hysterisch proza, terwijl de grote emoties toch niet uit de weg worden gegaan, plus alle verrassende wendingen die in deze roman zitten. Er wordt nogal wat geschoven tussen hetero- en homoseksualiteit, de rechercheur speelt een wel erg verrassende rol, soms slaan we terloops opeens een aantal jaren over en pakken het verhaal daar weer op, de geestige genrevermengingen...
Al met al is het dan duidelijk waarom” Magic Man” zo aangenaam is om te lezen. Terwijl er toch bijzonder veel in wordt aangesneden. Een overtuigend boek
Daniëlle Serdijn is in De Volkskrant van vrijdag 25 mei 2007 helemaal niet positief. Ze bekritiseert de vele seksuele passages. Geheel in stijl binnen Van den Boogaards organische oeuvre is de inwisselbaarheid van die verschillende rollen. Man , vrouw, kind; ze voegen zich naar iedere fantasie, vloeien moeiteloos in elkaar over: “wat onder-en bovenwereld was draaide zich voortdurend om en wat man was en wat vrouw. Het doet er niet toe, wil van den Boogaard maar zeggen met deze zwerig banale roman. We hebben allen dezelfde vochtige verlangens. ( = seks. Van der Pol)
Bas Belleman in Trouw van zaterdag 9 juni 2007 is ook niet erg positief over roman van een ervaren schrijver.
Van Oscar van den Boogaard, ervaren romancier, mag je wel iets verwachten. Maar zijn achtste roman, 'Magic man' stelt teleur. Hoofdpersoon Bruno is een fletse figuur, die verdwaald lijkt in een spiegelpaleis van tegenstellingen. [……] Neem alleen al de stijl. Van den Boogaard schrijft haast iedere alinea alsof het een samenvatting betreft. Het wemelt van de zinnen als ?Ik constateerde dat ze me koud liet'', ?We konden niet met elkaar en niet zonder elkaar'' en ?Ik was eigenlijk een beetje boos op haar''. De scènes krijgen als het ware een bijsluiter: zoek niet langer, dit is wat de auteur wil vertellen. Ze prikkelen de verbeelding niet.
Maar ook de constructie van het verhaal brengt weinig teweeg. Van den Boogaard grijpt terug op een bekende truc: scènes die elkaar spiegelen. Minnaar Max kreeg bijvoorbeeld hulp bij zelfdoding, maar verhinderde jaren daarvóór de zelfmoord van Bruno's vader. Ander voorbeeld: Bruno beschimpt de pedofiele schilder Gauguin, die 'op zijn tropische eiland meisjes van twaalf neukte, de een na de ander'. Maar zelf laat hij zich verleiden door zijn twaalfjarige halfzusje. [….]
Van den Boogaard heeft bewezen dat hij een stuk beter kan - en dat toont hij ook in dit boek aan, door na meer dan tweehonderd pagina's opeens een mooie ijldroom op te voeren. Even laat hij het literaire pingpongen achterwege en omzeilt hij de samenvattende opmerkingen. Dan lees je droombijschrijvingen als: ?Ik zat op mijn knieën terwijl het natte slijk in mij naar binnen sijpelde, mijn handen probeerden een bloem te voorschijn te trekken, ik stak mijn tong in een vlezige mond, en slurpte een zoete vloeistof binnen, die over mijn kin sijpelde en langs mijn hals.'' Je zou willen dat hij aldoor zo gevoelig en plastisch wist te schrijven. Als dit een debuut was, zou zo'n droomscène wellicht voldoende zijn om mild te oordelen. Maar van een routinier als Van den Boogaard mag je verwachten dat hij het boek in zijn geheel overeind weet te houden.
Ook de recensent van het Vlaamse blad
Humo (3 juni 2007) heeft wel eens beter werk van de schrijver gelezen: Net als de schrijver Van den Boogaard in zijn hele oeuvre wisselt zijn hoofdpersonage magistraal verwoorde gewaarwordingen af met Bond Zonder Naam-achtige tienergevoelens ('Misschien is vergetelheid een troost. Het mooiste einde is om langzaam iedereen te vergeten en dan pas je laatste adem uit te blazen'). De vertelstem in 'Magic man' mag er dan al authentieker door klinken, wij moesten ons af en toe inhouden om niet te roepen: Oblanski, get a life! Maar de vakkundige wijze waarop Van den Boogaard de lezer aan het lijntje houdt, bijvoorbeeld door de dood van Max, slechts mondjesmaar vrij te geven, maakt veel goed.
‘Bruno's optimisme' was niet onze favoriete roman van Oscar van den Boogaard (die eer is weggelegd voor het trio 'Fremdkörper', 'Liefdesdood' en 'Een bed vol schuim'), en deze sequel is dat evenmin. Maar na de dwangmatige en onsamenhangende lawine van goedkope sentimenten en de half afgewerkte verhaallijnen in 'Het verticale strand' is 'Magic man' een verademing.
Over de schrijver
Oscar van den Boogaard (1964) groeide op in Suriname en Nederland. Hij studeerde rechten en Franse taal- en letterkunde in Montpellier, Amsterdam en Brussel. Na korte tijd op een advocatenkantoor gewerkt te hebben koos hij voor het full time schrijverschap. Hij schreef zijn eerste roman in drie maanden tijd. Dentz verscheen in 1990 bij Athenaeum, Polak & van Gennep. Hij was de enige levende schrijver van de uitgeverij. Hij vestigde zich in Brussel, begon een kunstgalerie. Hij verbleef lange tijd in Rio de Janeiro, Los Angeles, Wenen en Parijs. In 1997 kocht hij van de jonge Schotse kunstenaar Douglas Gordon de tatoeage GUILTY (in spiegelbeeld) dat hij op zijn linkerschouder liet aanbrengen.
Bibliografie
Dentz (roman, 1990)
Fremdkörper (roman, 1991)
Bruno’s optimisme (roman, 1993)
De heerlijkheid van Julia (roman, 1995)
Liefdesdood (roman, 1999)
Een bed vol schuim (roman, 2002)
Het verticale strand (roman, 2005)
Magic man (roman 2007)
Eerste druk: mei 2007
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 282
Uitgever: De Bezige Bij, Amsterdam
Gegevens voorkant
Op het omslag zien we een man afgebeeld die van zo te zien vrij grote hoogte de zee in duikt. Hij heeft er echt zin in. Hij heeft, om het zo maar eens te zeggen, een oceanisch verlangen. aldus Arie Storm, recensent van Het Parool.
Genre
“Magic Man” is een psychologische roman. Het is een sequel van een andere roman van Oscar van den Boogaard “Bruno’s optimisme”.
Motto en opdracht
Het motto luidt:
Its gonna work because I am pushing it right. (blz.17) Het is een nummer van de legendarische hiphopcrew ‘The Roots’. Het nummer staat voor een geweldige voortplantingsdrift waarvan de hoofdfiguur het “slachtoffer” lijkt. Na de zelfmoord van zijn vriend Max wil Bruno het leven in alle facetten willen leren kennen.
Structuur en verhaalopbouw
De roman wordt opgedeeld in vijf ongetitelde delen. Deze worden op hun beurt weer onderverdeeld in een aantal genummerde hoofdstukken.
Deel 1 (blz. 9-81) : onderverdeeld in 17 hoofdstukken
Deel 2 (blz. 85-163) onderverdeeld in 23 hoofdstukken
Deel 3 (blz. 167-224) onderverdeeld in 17 hoofdstukken
Deel 4 (blz. 227-260) onderverdeeld in 10 hoofdstukken
Deel 5 (blz. 263-282) onderverdeeld in 5 hoofdstukken
hoofdstukken.. Na deel 1 komt een hoofdstuk getiteld “Corpus delirium I “ en na deel 2 komt een hoofdstuk “Corpus Delirium II”. Die hoofdstukken zijn meer beschouwend van aard dan de hoofdstukken die voorafgaan.
Perspectief
Het is een ikroman waarbij 37-jarige Bruno Oblanski in de o.v.t. vertelt. Hij is suikerpatiënt. Hij verblijft dan in Rio de Janeiro: het is de vijfde verjaardag van zijn dochtertje.
Zo vertelt hij op blz. 247 Vorige week kwam hier een Zwitser die al maanden geleden telefonisch een kamer had geboekt. Een man alleen.
En op blz. 255 staat: Gisteren voelde ik me een stuk beter
Tenslotte is het op blz. 263 Vanmorgen hoorde Dolores mij niet haar slaapkamer binnenkomen.
Hiermee wordt gesuggereerd dat het moment van vertellen de verjaardag van Dolores is en dat moment ligt dus ongeveer vijf jaar nadat Bruno teruggekeerd is naar zijn ouders dat weer zeven jaar ligt na het moment dat hij uit dat hotel van zijn ouders was vertrokken.
Titelverklaring
“Magic Man” verwijst naar de magische man Bruno, ook al wordt de titel in het boek niet letterlijk verklaard. Bruno is op weg de zin van het menselijk bestaan te ontdekken.. Bruno is geobsedeerd door seks: zo doet hij het o.a. met zijn halfzusje, met mannen en met een vrouw Het lijkt sof seks voor hem een manier van communiceren is. Die vorm van contact leidt tot voortplanting, wat nu eenmaal met het raadsel van de dood het opperste geheim van het leven is. Aan het einde van de roman is Bruno vader geworden.
Bruno zoekt als een soort tovenaar naar de zin van het bestaan en schuwt daarbij de bovenaardse contacten niet (via schoonzus Lili die hem over zijn beschermengelen vertelt, het contact met een pastoor en de meditatie.) ook om die reden kun je hem een “magic man” noemen.
Bij de notaris om Max’ erfenis op te halen luidt het op blz. 193 : “Het leek een toverspreuk uitgesproken door een oude wijze man, waarbij energie van Max op mij werd overgedragen. Ik hoorde buiten kinderen spelen en de stem van die notaris vermengde zich met hun geroep, het waren allemaal vibraties, waarin verleden en de toekomst zich met het moment vermengden. “
Op blz. 215 vertelt Bruno dat hij de evenaar passeert en dus door Neptunus wordt onthaald: Ik was opgewonden van de bezeten blikken van de matrozen en ook van het idee dat we een magische grens waren overgestoken.
Blz. 252 : Vroeger had ik de ogen van Max magisch gevonden. Ik meende dat ik de essentie van het bestaan zou kennen op de dag dat ik voor dat geheim in zijn ogen de juiste woorden zou vinden.
Tijd en decor
Het is een actuele roman, omdat er allerlei verwijzingen zijn naar het internet (o.a. Google) en mobieltjes. Maar een goede concretere aanwijzing is ook dat Bruno in deel 5 in een Braziliaanse discotheek danst op een nummer van Beyoncé “Got me looking crazy right now.” Een nummer dat in 2003 werd uitgebracht. De roman moet dus in elk geval na die tijd spelen.
Een ander tijdgegeven is dat Dolores op het strand in het laatste hoofdstuk luistert naar de muziek van de Braziliaanse zangeres Daniela Mercury, die in de eerste jaren van de 21e eeuw populair werd.
Dat is vijf jaar vòòr het verhaal-nu. Dat zou zich dan zelfs afspelen in 2007.
Het verhaal-nu speelt zich twaalf jaar later af nadat Bruno het hotel en zijn ouders verlaten heeft om met zijn homovriend Max verder te gaan. Na zeven jaar keert hij terug naar het hotel van zijn jeugd. Daarna duurt het weer vijf jaar voordat de lezer bij het einde van het verhaal is. Op de vijfde verjaardag van Dolores, Bruno;’s dochtertje, heeft zijn Braziliaanse vrouw Denise hem verlaten. Dan bezoekt Bruno de bovengenoemde discotheek en dat moet dus minstens in 2003 maar waarschijnlijk later zijn.
Het decor in deel I en II is het Zwitserse dorpje Friedenbach. In deel III maakt Bruno een zeereis om in Rio aan te komen. Daar spelen de laatste twee delen: 4 en 5. Belangrijker lijkt me echter de tegenstelling die er in die geografische ruimte te constateren valt. Deel 1 en 2 zijn gesitueerd in de Oude Wereld (Europa) De reis over de oceaan geeft de verbinding aan tussen de twee werelden, want deel 4 en 5 spelen in de Nieuwe Wereld (Amerika) De wens om een nieuw bestaan op te bouwen wordt op die manier ook in de symbolische ruimte weergegeven.
Samenvatting van de inhoud
Deel 1 (blz. 9-81)
Bruno, de 31-jarige hoofdfiguur, keert terug naar zijn familie die een hotel runt in Friedenbach (Zwitserland.) Hij krijgt voor het laatste deel van zijn reis een lift van een vrachtwagenchauffeur die een onbekommerd leven leidt en er als een ware cowboy uitziet. Wanneer Bruno de auto verlaat, zoent deze chauffeur hem op de mond.
Bruno keert zeven jaar na dato terug naar het hotel van zijn vader: zijn moeder is in tussen zo dement als een deur geworden en zijn vader die zijn moeder voor een veel jongere vriendin bij wie hij al een kind had in de steek gelaten heeft, is opnieuw met haar getrouwd. De man noteert zorgvuldig in een schrift wat de moeder allemaal niet meer kan. Het afbraakproces is begonnen.
Zijn broer Peter is inmiddels ook gescheiden van zijn vrouw Lili en is vrij vadsig geworden.
Het wordt snel voor de lezer duidelijk dat er iets met Bruno gebeurd is: het blijkt dat zijn homoseksuele vriend Max overleden is. Het wordt onduidelijk in het begin of het zelfmoord of moord is. Hij is na een dag zijn terugreis begonnen.
Bruno weet niet goed in welke situatie hij verzeild geraakt is. Hij bezoekt zijn ex-schoonzusje Lili, die hem duidelijk maak waarom ze van zijn broer gescheiden is. Hij leeft verder zonder echte levenslust en door haar zelf verworven inzichten is ze erg spiritueel geworden. Na het bezoek slaapt hij bij zijn broer Peter op de kamer. Die leest het boek “ De Celestijnse Belofte”. (toch ook een spiritueel boek) Vroeger had Bruno vaak seksueel contact met zijn broer: achter de ruïne moest hij hem afzuigen. Dat duurde totdat Peter verkering kreeg met Lili.
Ook vindt Bruno het dagboek van zijn vader Thomas, dat vol staat met levenswijze citaten: vooral de citaten over de vrijheid van de mens spreken hem erg aan.
In de toegift op deel I (Corpus Delirium 1) denkt Bruna aan de boeken Junglebook en Facts of Life (een boek over seksuele voorlichting) en aan de schilderijen van Rousseau en Gauguin die hem bezig hebben gehouden. Hij denkt ook terug aan het laatste bezoek dat hij met zijn vriend Max aan Bazel heeft gebracht
Deel II (blz. 85-163)
Een week is Bruno nu in het hotel. Hij droomt over Max en hij masturbeert veel. Dan ontmoet hij een Oostenrijks echtpaar: Denise en Herman. Hij bespiedt hen wanneer ze bezig zijn in de natuur. Denise die Braziliaanse van afkomst is, zoekt nadrukkelijk contact met Bruno. Hij heeft seksuele fantasieën over haar en doet in gedachten ook een triootje met Herman en Denise. Toen hij nog jong was had hij ook eens toegekeken bij het vrijen van een Italiaans stel dat in het hotel logeerde, maar toen het er echt op aan ging komen, had zijn moeder hem naar bed geroepen. Daarna wordt hij ook tot een seksueel avontuurtje verleid door Sarah.
Bruno en Denise zijn inmiddels uit het hotel vertrokken. Een paar dagen erna komt er een man naar het hotel die aan Bruno een brief van Max brengt. Het is een soort afscheidsbrief van Max waarin hij aangeeft dat Bruno’s zoektocht er één is die moet leiden naar de zin van het bestaan. Hij, Max, zal niet meer het obstakel vormen voor Bruno. Hij laat hem voortaan vrij. Man of vrouw zal hij moeten zoeken. De rechercheur vraagt naar de relatie van Max en Bruno. Bruno vertelt dat hij Max heeft leren kennen toen die zijn vader Thomas na een zelfmoordpoging had gereanimeerd. De volgende dag was hij verliefd op Max geworden en had hij het hotel verlaten. De rechercheur vertelt over zijn slechte huwelijk met zijn vrouw. Na een door Max aangeboden etentje verlaat hij het hotel.
Max brengt weer een bezoek aan Lili, die in contact staat et de spirituele wereld. Ze vertelt dat Bruno drie beschermengelen heeft. Zijn grootvader adviseert hem een kind te maken. Max gaat de volgende dag te rade bij de oude pastoor van het dorp. Hij vraagt hem over de zin van de religie en het doet hem terugdenken aan de biecht die hij als 14-jarige ooit deed bij de pastoor. Hij had toen de seksuele contacten met zijn broer achter de ruïne.
Dan komt ineens Denise weer terug naar het hotel. Thomas probeert haar in te pikken van Bruno en wil haar zijn beelden laten zien. Maar Denise is teruggekomen voor Bruno. Ze is (nu al) van haar man af en ze heeft seks met Bruno; het is voor de eerste keer dat hij een vrouw neukt en het geeft hem een geweldig gevoel. Thomas lijkt jaloers en probeert weer de aandacht van Denise te krijgen en vertelt aan Denise dat Bruno vroeger een homovriend had. Maar het zaad is gestort (zie ook het motto) Bruno beschouwt het als een poging tot verraad van Thomas. Ook Sarah vindt dat. Denise verdwijnt uit het hotel: is ze geschrokken van de homofiele geaardheid van Bruno?
In de toegift Corpus Delirium II vertelt Bruno over de functie van een huis en dat alles een kwestie is van naar binnen gaan en naar buiten komen: dat is seks ook. Hij constateert dat er in hun hotel flink geneukt wordt: o.a. door de gezonde buitenlucht.
Deel 3 (blz. 167-224)
In een kasteel op steenworp afstand van het hotel wordt een meditatiecursus aangeboden waaraan Bruno gaat deelnemen. De regels zijn heel erg streng: geen enkel dier mag worden gedood, er mag geen contact zijn tussen deelnemers, er mag geen seksuele activiteit worden ontplooid. Dat houdt Bruno geen tien dagen vol en na een paar dagen vertrekt hij. In het hotel gekomen vindt hij een brief waarin staat dat hij de enige erfgenaam van Max is. Hij krijgt een fortuin. Hij neemt afscheid van zijn ex-schoonzusje Lili, die hem nog een doosje met spreuken wil meegeven. (o.a. over het vinden van geluk) Peter brengt hem weg.
Na de notaris gaat Bruno naar Max’ moeder Claudia die een aantrekkelijke en sexy bejaarde is. Hij blijft logeren maar gaat niet op haar avances in.
Dan besluit hij naar Denise te gaan via een zeereis met vertrek uit Zeebrugge.. Hij boekt in als passagier op een containerschip en verkeert dus weken tussen de mannen die als voornaamste bezigheid vooral seksvideo’s bekijken. Bruno leest een boek van Stefan Zweig over Magelhaen, die een ongebreide vrijheidslust had: hij wilde vertrekken en nieuw horizonten ontdekken. Bruno is op zoek naar zijn eigen daden.
Er is een Pools echtpaar aan boord en na het passeren van de evenaar waarbij Neptunus (de kapitein) hun de zeedoop (met zout zeewater drinken) geeft, wil één van de mannen de Poolse vrouw verkrachten. Wanneer de bemanning op het gegil afkomt, springt hij overboord en pleegt zelfmoord. Tijdens de rest van de zeereis droomt hij van Max en Denise die in elkaar vervloeien. (het beeld van man en vrouw die elkaars varianten zijn) Hij droomt ook dat hij zelf vrouw geworden is en dat er een geslacht uit hem wordt getrokken. Daarna leest hij weer in zijn boek over Magelhaen over de ultieme vrijheid die mensen willen veroveren: het oceanische verlangen van Bruno. In Rio gaat hij naar een hotel: hij ondervindt een echt vrijheidsgevoel en hij komt inderdaad in aanraking met Denise die in verwachting is van Dolores.
Deel 4 (blz. 227-260)
Na een paar jaar kopen ze een ander gebouw waarin ze echt een pensionnetje maken.
Intussen blijkt dat Dolores al vijf jaar oud is. Bruno geniet al vijf jaar van zijn vrijheid. Hij vertelt dat hij een keer in Friedenbach terug is geweest, namelijk toen Dolores drie jaar was. De familie reageert enthousiast: Sarah was intussen zestien en had zich voorgenomen om nooit een man te nemen. Met de kerst brengen ze een tegenbezoek aan Rio. Bruno is gek van zijn dochtertje, maar tegelijkertijd is hij heel bang om haar te verliezen. Hij heeft de angst voor de dood teruggekregen in tegenstelling tot Denise. Hij bezoekt met Dolores een kerk om haar te leren wat God is. Al die fijne jaren is Bruno bang dat het geluk hem zal worden afgenomen. Hij zoekt bescherming bij God.
Toch lijkt het leven een wending te nemen wanneer de rechercheur (uit Zwitserland) een kamer in zijn pension boekt. Hij is met pensioen en vertelt Bruno dat op die dag van zijn aankomst Max zijn verjaardag zou hebben gevierd.. Na een avondje drinken geeft Bruno aan de rechercheur aan dat Max op het laatste moment niet heeft gedurfd om zelfmoord te plegen en dat Bruno daarom een handje geholpen had. Dan vertelt de rechercheur dat hij eigenlijk de vader van Max is. Bruno wordt daarna prompt twee dagen ziek. Denise en Max’ vader bezoeken de stad tijdens Bruno’s ziekte en terwijl Dolores haar verjaardag afwacht en Bruno de slingers aanbrengt, vertrekt Dolores met de vader van Max midden in de nacht met een taxi. Ze verlaat hem.
Deel 5 (blz. 263-282)
Het is de ochtend van Dolores’ verjaardag. Denise heeft Bruno verlaten. Bruno gaat naar Dolores, die het niet leuk vindt dat haar moeder er niet is. Ze krijgt een Zwitserse koekoeksklok.(symbool van de tijd) Die had ze altijd graag willen hebben. Bruno gaat naar Denise op zoek en komt in het uitgaanscentrum terecht. In een discotheek wordt extatische muziek gedraaid en Bruno raakt opgewonden: hij danst met een jongen op de muziek van Beyoncé (Crazy in love) en gaat daarna met de jongen naar het Love Hotel waar ze seks hebben. Hij moet daarna direct een dosis suiker hebben omdat zijn bloedspiegel fors gedaald is. Daarna brengt hij de dag door op het strand: met Dolores en haar vriendjes. Het wordt een fijne dag waarbij Dolores zich over haar vader ontfermt. Bruno herinnert zich dat hij vroeger altijd zijn vader ook op die manier troostte. (spiegeling) “ Het is niet alleen de man die zijn kind beschermt, het kind beschermt ook de man. Voor zijn onbegrijpelijke verdriet. “
Thematiek en symboliek
Oscar van den Boogaard wil mensen de mogelijkheid geven een nieuw leven te laten beginnen: mensen moeten een nieuwe kans krijgen wanneer ze iets verdrietigs hebben meegemaakt.
Zo wil Bruno allemaal nieuwe dingen proberen: na zijn liefde voor een man stort hij zich nu ook in de armen van een vrouw. Het gaat om de oerdrift (seks) van mensen: de drift om zich in het leven te manifesteren. Seks als het begin van alle leven: het gaat in deze roman niet zozeer om de liefde als wel om de triviale voortplantingsdrift. Het is daarbij een zoektocht (queeste) naar het ultieme levensgeluk. Maar Bruno zoekt ook zijn eventuele geluk in de religie (het katholicisme, maar ook het boeddhisme)
In zekere zin is de roman dus ook een queeste naar de zin van het bestaan. Bruno citeert de Griekse dichter Kavafis:
De man-vrouwwisseling is daardoor ook een steeds terugkerend motief in de roman.
Bruno heeft zowel homoseksuele als heteroseksuele contacten. Als Bruno in deel 5 seks heeft met een jongen uit de discotheek vertelt hij ; Wat onder-en bovenwereld was, draaide zich voortdurend om, en wat man was en wat vrouw.
In een gesprek met Lili schrijft zijn schoonzus met de hand van een medium dat Denise en hij elkaar kennen uit een vroeger leven . In een land in het Verre Oosten dat nu niet meer bestaat, Jij was de vrouw en zij was de man. (blz. 135)
Op blz. 221 heeft hij aan boord van het schip een koortsvisioen. Toen hield ik de dode Denise in mijn armen, ik trok mijn geslacht uit het levenloze lichaam. Het was anders, ik zag dat ik zelf vrouw was geworden, het was zijn geslacht dat uit mij werd getrokken.
In de brief die hij via een boodschapper van zijn dode vriend Max drie weken na diens dood ontvangt, staat ook de opdracht die hij voor het leven moet aanvaarden: We hebben nooit veel over de dood gesproken. Jij wilde leven, ook al wist je niet wat dat precies was. Dat is jouw zoektocht. Ga ervoor.! “ (blz. 110) Hij krijgt van Max alle vrijheid daarvoor. Hij zal geen obstakel meer vormen. Van zijn beschermengel (opa Bruno) hoort hij dat zijn opdracht in het leven wordt een kind te maken. De zoektocht naar het mysterie van het leven kan dus voortgezet worden. Gelukkig komt Denise weer ten tonele: die is haar huwelijk met Herman al snel zat en Bruno weet wel wat hij moet doen :
Bruno is ook op zoek naar alle vrijheid die hij in het leven kan krijgen. Na zijn ontmoeting met de pastoor gaat hij in het kasteel om te mediteren volgens boeddhistische principes. Wanneer hij het kasteel toch voortijdig verlaat, krijgt hij de mogelijkheid om geheel vrij te zijn door de verkregen erfenis van Max.
Blz. 192 Ik wilde mijn vrijheid ten volle uitleven. “ Daarom spreekt het boek Zweig over Magelhaen hem ook zo aan: die wilde nieuwe horizonten ontdekken . Hij denkt na over zijn eigen tocht naar het geluk.
Op blz. 223 bij zijn aankomst in Rio de Janeiro. Ik was aangekomen in een nieuwe wereld en er gingen steeds nieuwe deuren open. Niet in de laatste plaats maakt Bruno daarom de oversteek tussen de Oude Wereld (Europa ) en de Nieuwe Wereld (Amerika) Hij ontmoet Denise weer met in haar buik de kleine Dolores.
De wens om ultiem te leven wordt toch ook gekoppeld aan de angst voor de dood: die liggen in de filosofie van Bruno heel dicht bij elkaar. (Hoofdstuk 4 deel 4: Bruno is bang dat zijn dochter Dolores iets zal overkomen.) Denise heeft dat veel minder: ze is zelfs roekeloos. (blz. 239 )
Als kind had Bruno een gezin in zijn dorp gekend dat veel kinderen telde en waar dus altijd veel slingers hingen. Maar symbolisch voor het boek is ook dat er de ene week in dat huis slingers hingen en dat er een week later een doodskistje in stond. Dat is nu juist Bruno’s levensangst. Je zou met een variant op de titel van een eerdere roman van Oscar van de Boogaard, ( Bruno’s optimisme, roman 1993) dit element Bruno’s pessimisme kunnen noemen. Wanneer Denise bij hem weggaat met de vader van Max lijkt dat gevoel te gaan winnen. Had het leven me even willen laten zien hoe mooi het was om het vervolgens van me weg te trekken? Moest ik gestraft worden, op deze manier, net nu ik het paradijs was binnengegaan?
De roman zit boordevol met spiegelingen .
Bas Belleman noemt de roman in < b>Trouw “Het spiegelpaleis “
De belangrijkste spiegeling is dat Max geholpen heeft de zelfmoordpoging van Thomas (Bruno’s vader ) te verijdelen en dat Bruno helpt de mislukte zelfmoordpoging van Max helpt om te slagen. Bij de een wordt het leven teruggewonnen, bij de ander is de dood het doel.
Thomas, de vader van Bruno, laat het gezin in de steek en Denise de moeder van Dolores het hare. Lili laat het gezin van Peter in de steek en neemt haar zoontje Felix (Geluk) mee.
Als ander voorbeeld kan de spiegeling tussen homoseksualiteit en heteroseksualiteit genoemd worden. Of het bestaan van tweelingzielen die elkaars spiegelbeeld zijn.
In deel 1 vertelt Sarah dat ze seksueel contact heeft gehad met een jongen. Ze heeft het zonder condoom gedaan. Ze maakt zich zorgen en Bruno gaat met haar een morning after pil halen. In deel 5 heeft Bruno zelf seksueel contact met een man en realiseert zich dat hij zelf ook geen condoom heeft gebruikt. Dat levert in het losbandige Brazilië risico’s op.
Aan het einde van de roman wordt Bruno getroost door de hand van zijn dochter. Bruno herinnert zich dat hij vroeger altijd zijn vader op die manier troostte. “ Het is niet alleen de man die zijn kind beschermt, het kind beschermt ook de man. Voor zijn onbegrijpelijke verdriet. “ (blz. 282)
Maar ook gewone passages werken als een spiegeling. (blz. 227) Niet alleen met de werking van de tijd, ook met de afstand tussen ons was iets vreemds aan de hand. Toen de oceaan tussen ons in had gelegen, had Denise heel dichtbij geleken, nu we in elkaars armen lagen leek de afstand groter dan ooit.
Daarnaast zijn er veel passages waarin een personage in de spiegel kijkt.
Een aantal voorbeelden:
- blz. 17 Ik zag al die gespierde benen, al die wouden in die achteruitkijkspiegels …
- blz. 46 Sarah en Jello zaten naast elkaar op de bank voor de spiegel
- blz. 89 Ik ontmoette haar donkere ogen in de spiegel tegenover het bed
- blz. 101 Terwijl ik me voorover boog om het blad op het tafeltje aan hun voeteneinde te zetten en in de spiegel hun beider blikken op mij gericht zag ….
- blz. 102
- blz. 171: Bruno zit op de meditatiecursus en krijgt een kamergenoot: Ik probeerde via de spiegel contact met hem te krijgen.
- blz. 227 De eerste keer dat ik in de donkere ogen van Denise keek –via de spiegel in haar hotelkamer “
- blz. 274 Plotseling zag ik in de spiegels in veelvoud een paar ogen op mij gericht….”
Kortom, “Magic man “ is een roman over de oermotieven in het leven en dus ook de motieven in de literatuur. Zo zijn te herkennen :
- de zoektocht naar de zin van het bestaan
- de seksualiteit als oerdrift in allerlei varianten
- de verwisselbaarheid tussen man en vrouw
- de vader-kindverhouding (Thomas-Bruno ; Bruno- Dolores)
Misschien is het allemaal wat te overvloedig aanwezig (misschien ook wel te veel nadruk op de seksualiteit) maar “Magic Man” is daardoor wel een lezenswaardige roman geworden met m.i. een hechte structuur.
Recensies
Arie Storm is in
Van den Boogaard neemt je via Bruno aan de hand mee. Bruno vertelt wat hij zoal meemaakt. En dat is allemaal soms wat eigenaardig. Maar wat hij ook vertelt, het is voortdurend interessant, want het is niet zelden op een onnadrukkelijke manier vreemd. En dat terwijl er voortdurend wordt gedaan alsof alles de gewoonste zaak van de wereld is.
Dit is bepaald geen hysterisch proza, terwijl de grote emoties toch niet uit de weg worden gegaan, plus alle verrassende wendingen die in deze roman zitten. Er wordt nogal wat geschoven tussen hetero- en homoseksualiteit, de rechercheur speelt een wel erg verrassende rol, soms slaan we terloops opeens een aantal jaren over en pakken het verhaal daar weer op, de geestige genrevermengingen...
Al met al is het dan duidelijk waarom” Magic Man” zo aangenaam is om te lezen. Terwijl er toch bijzonder veel in wordt aangesneden. Een overtuigend boek
Daniëlle Serdijn is in De Volkskrant van vrijdag 25 mei 2007 helemaal niet positief. Ze bekritiseert de vele seksuele passages. Geheel in stijl binnen Van den Boogaards organische oeuvre is de inwisselbaarheid van die verschillende rollen. Man , vrouw, kind; ze voegen zich naar iedere fantasie, vloeien moeiteloos in elkaar over: “wat onder-en bovenwereld was draaide zich voortdurend om en wat man was en wat vrouw. Het doet er niet toe, wil van den Boogaard maar zeggen met deze zwerig banale roman. We hebben allen dezelfde vochtige verlangens. ( = seks. Van der Pol)
Bas Belleman in Trouw van zaterdag 9 juni 2007 is ook niet erg positief over roman van een ervaren schrijver.
Van Oscar van den Boogaard, ervaren romancier, mag je wel iets verwachten. Maar zijn achtste roman, 'Magic man' stelt teleur. Hoofdpersoon Bruno is een fletse figuur, die verdwaald lijkt in een spiegelpaleis van tegenstellingen. [……] Neem alleen al de stijl. Van den Boogaard schrijft haast iedere alinea alsof het een samenvatting betreft. Het wemelt van de zinnen als ?Ik constateerde dat ze me koud liet'', ?We konden niet met elkaar en niet zonder elkaar'' en ?Ik was eigenlijk een beetje boos op haar''. De scènes krijgen als het ware een bijsluiter: zoek niet langer, dit is wat de auteur wil vertellen. Ze prikkelen de verbeelding niet.
Maar ook de constructie van het verhaal brengt weinig teweeg. Van den Boogaard grijpt terug op een bekende truc: scènes die elkaar spiegelen. Minnaar Max kreeg bijvoorbeeld hulp bij zelfdoding, maar verhinderde jaren daarvóór de zelfmoord van Bruno's vader. Ander voorbeeld: Bruno beschimpt de pedofiele schilder Gauguin, die 'op zijn tropische eiland meisjes van twaalf neukte, de een na de ander'. Maar zelf laat hij zich verleiden door zijn twaalfjarige halfzusje. [….]
Van den Boogaard heeft bewezen dat hij een stuk beter kan - en dat toont hij ook in dit boek aan, door na meer dan tweehonderd pagina's opeens een mooie ijldroom op te voeren. Even laat hij het literaire pingpongen achterwege en omzeilt hij de samenvattende opmerkingen. Dan lees je droombijschrijvingen als: ?Ik zat op mijn knieën terwijl het natte slijk in mij naar binnen sijpelde, mijn handen probeerden een bloem te voorschijn te trekken, ik stak mijn tong in een vlezige mond, en slurpte een zoete vloeistof binnen, die over mijn kin sijpelde en langs mijn hals.'' Je zou willen dat hij aldoor zo gevoelig en plastisch wist te schrijven. Als dit een debuut was, zou zo'n droomscène wellicht voldoende zijn om mild te oordelen. Maar van een routinier als Van den Boogaard mag je verwachten dat hij het boek in zijn geheel overeind weet te houden.
Ook de recensent van het Vlaamse blad
‘Bruno's optimisme' was niet onze favoriete roman van Oscar van den Boogaard (die eer is weggelegd voor het trio 'Fremdkörper', 'Liefdesdood' en 'Een bed vol schuim'), en deze sequel is dat evenmin. Maar na de dwangmatige en onsamenhangende lawine van goedkope sentimenten en de half afgewerkte verhaallijnen in 'Het verticale strand' is 'Magic man' een verademing.
Over de schrijver
Oscar van den Boogaard (1964) groeide op in Suriname en Nederland. Hij studeerde rechten en Franse taal- en letterkunde in Montpellier, Amsterdam en Brussel. Na korte tijd op een advocatenkantoor gewerkt te hebben koos hij voor het full time schrijverschap. Hij schreef zijn eerste roman in drie maanden tijd. Dentz verscheen in 1990 bij Athenaeum, Polak & van Gennep. Hij was de enige levende schrijver van de uitgeverij. Hij vestigde zich in Brussel, begon een kunstgalerie. Hij verbleef lange tijd in Rio de Janeiro, Los Angeles, Wenen en Parijs. In 1997 kocht hij van de jonge Schotse kunstenaar Douglas Gordon de tatoeage GUILTY (in spiegelbeeld) dat hij op zijn linkerschouder liet aanbrengen.
Bibliografie
Dentz (roman, 1990)
Fremdkörper (roman, 1991)
Bruno’s optimisme (roman, 1993)
De heerlijkheid van Julia (roman, 1995)
Liefdesdood (roman, 1999)
Een bed vol schuim (roman, 2002)
Het verticale strand (roman, 2005)
Magic man (roman 2007)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden