Primaire gegevens ‘Knielen op een bed violen’ is geschreven door Jan Siebelink. Het genre van het boek, is een mengeling van meerdere genres namelijk: - Historische roman, want het speelt zich af in de geschiedenis. Hij beschrijft eigenlijk het leven van zijn opa, zijn vader en een stukje van zijn leven. Het leven van zijn vader speelt zich af in de tijd van de Tweede Wereldoorlog en de tijd dat het calvinisme een grotere aanhang krijgt en waar die vader ook in meegaat. Het leven van Jan Siebelink ‘Ruben’ is natuurlijk nog niet voorbij. - Ontwikkelingsroman, want Jan Siebelink beschrijft kort het leven van zijn opa (in het eerste deel) en hoe zijn vader daar mee te maken had. In het tweede deel van het boek beschrijft hij het leven van zijn vader en hoe hij dat meemaakte. Je leest dus de ontwikkeling van generatie op generatie. Een andere ontwikkeling die je in het boek leest is de ontwikkeling die de vader van Jan meemaakt. Eerst gaat hij nog mee met het katholicisme en hij wijkt daar steeds meer van af naar het calvinisme. En de hele ontwikkeling lees je hoe dat geleidelijk op gang is gekomen. - Psychologische roman, want het boek draait om de gevoelens en gedachtes van Jan zijn vader, Hans en de gedachtes en gevoelens van Jan zelf. Hoe hij tegen het calvinisme van zijn vader aankeek. Samenvatting Hans Sievez groeit op in een godsdienstig ‘zwaar’ milieu. Elke zondag moet hij verplicht met zijn vader en moeder naar een orthodoxe groepering. Zijn vader had zich namelijk bij deze orthodoxe groepering aangesloten. Als zijn moeder dood gaat vlucht hij uit zijn dorp Lathum en gaat naar Den Haag. Daar gaat hij werken op een kwekerij en ontmoet hij Jozef Mieras. Hij verbreekt de vriendschap met Jozef, omdat hij hem niet helemaal vertrouwt. Ondertussen verloofd hij zich met zijn jeugdliefde Margje. Samen gaan ze wonen in een huis gelegen bij Velp. Daar richt Hans zijn eigen kwekerij op. Na de geboorte van zijn zoon Ruben (= Jan Siebelink) zoekt Jozef Mieras hem weer op. Langzamerhand komt Hans in de ban van het calvinisme. Geleidelijk aan wordt het steeds erger. Hij heeft geen aandacht meer voor zijn vrouw en kinderen, inmiddels heeft hij na een miskraam nog een zoon gekregen, Tom. Hij is alleen nog maar bezig met het bezoeken van calvinistische bijeenkomsten en het ontvangen van de volgelingen achter in de tuin. Margje kan er niks tegen doen totdat ze vertrekt. Na tien dagen komt ze weer terug, omdat ze Hans mist. Hans verbreekt daarna voor een paar jaar elk contact met de calvinistische volgelingen. Wel leest hij nog vele boeken over het calvinistische geloof. Als er long kanker bij hem wordt geconstateerd neemt hij weer contact met ze op. Hij wil niet in hel eindigen en laat daarom de volgelingen komen naar zijn sterfbed. Uiteindelijk sterft hij. Zijn vrouw en kinderen krijgen geen toestemming om afscheid van hem te nemen.
Perspectief Je leest het grootste deel van het verhaal gezien door Rubens ogen (=Jan Siebelink). Het perspectief van het boek gaat vanuit Hans en later is er een vertellers perspectief. Het eerste deel lees je over Hans als kind in Lathum, gezien vanuit Hans zijn ogen. Voor de rest lees je het verhaal gezien door Rubens ogen. Ook lees je enkele stukjes door de ogen van de vrouw van Hans, Margje. Het maakt niet door wiens ogen je het verhaal leest, Ruben, Hans of Margje. Het eerste deel van het boek gaat over de vader van Hans, maar voor de rest draait het hele boek om Hans zijn leven en hoe hij langzamerhand in de ban raakt van het calvinisme en hoe zijn vrouw en kinderen daar onder lijden. Omdat je het hele verhaal leest gezien door de ogen van Jan Siebelink, Ruben. In het perspectief van Hans. Voel je echt hoe vreselijk de jeugd van Jan Siebelink was. Ik heb het idee dat hij door middel van dit boek zijn vader wil begrijpen en aan de andere kant zijn jeugd wil vergeten. Je leeft met hem mee en wil eigenlijk die vader zeggen dat hij met het calvinisme moet stoppen. Tijd Het boek begint ver voor de Tweede Wereldoorlog en loopt chronologisch door tot in de modernere tijd van de 20e eeuw. In 1938 wordt Ruben (=Jan Siebelink) geboren. Wat ik gek vind is dat er in het boek nauwelijks iets wordt verteld over de Tweede Wereldoorlog. Soms, als Hans Sievez in de kelder is waar de ketels staan dan denkt hij, ‘hier ben ik ondergedoken geweest’, maar dat is het enige wat je van de oorlog meekrijgt. Terwijl dat toch meestal een belangrijke periode in het leven van een mens is. Je kan goed merken dat het boek doorloopt tot de moderne tijd van de 20e eeuw, want Hans moet om financiele redenen een stuk land van de kwekerij verkopen en op dat land bouwt de buurman een zwembad. Dit zwembad bestaat uit de meest moderne technieken die de buurman over heeft laten komen vanuit Amerika. Dit was tijdens de Tweede Wereldoorlog nog niet mogelijk. Het hele verhaal wordt meestal normaal verteld, niet elk jaar wordt precies beschreven. Alleen vanaf bladzijde 250 tot bladzijde 350 heb ik het idee dat het verhaal in vertraging wordt verteld. Er gebeurt alleen maar hetzelfde. Misschien komt dit, omdat Jan Siebelink dit ook zo heeft ervaren dat zijn vader alleen maar met het calvinisme bezigwas voor een lange tijd. Na bladzijde 350 gaat het verhaal weer normaal door. Nu ik zo zit te denken over versnellingen of vertragingen, er komt soms een versnelling in voor, want hij verteld helemaal niet dat zijn vader nog een zoon heeft gekregen ineens begint hij gewoon over Tom. Thema en motieven Het thema van het boek is de invloed van godsdienst op mensen. In dit geval de invloed van het calvinisme op Hans Sievez. Ook de liefde tussen een calvinistische man en een Nederlands-hervormde vrouw. Het belangrijkste thema vind ik eigenlijk wel de godsdienstwaanzin van Hans Sievez. Het hele tweede deel van het boek gaat hier over. Nog een ander thema is de invloed van de godsdienst op het leven van het gezin. Omdat Hans Sievez zo druk bezig is met zijn geloof, verwaarloost hij zijn gezin, hij is de hele dag aan het lezen en ontvangt volgelingen achter in de tuin. Als laatste thema heb ik ’t visioen. Het speelt eigenlijk wel een grote rol in het verhaal volgens mij, want vanaf het moment dat Hans het visioen heeft gehad gaat hij nog strenger en dieper in op het calvinisme. Deze thema’s worden ondersteund door een aantal motieven. De dood (de ouders van Hans sterven en hijzelf ook). De strijd om het bestaan, steeds maar de geldproblemen die steeds erger worden en het concurreren met andere bloemenwinkels en kwekerijen. Sexualiteit, de godsdienst onderdrukt zijn lust. Hij voelt zich aangetrokken tot Margje en op het einde zelfs tot zijn schoondochter (de vrouw van Jan Siebelink). Als laatste motief de relatie tussen vader en zoon, tussen Hans en Ruben en Hans en Tom. De relatie tussen Hans en Tom was vanaf de geboorte van Tom al slecht. Tom probeerde de aandacht van zijn vader te trekken door goede cijfers op school te halen, maar zijn vader wilde het niet zien. Dit is ook de aanleiding van het drankgebruik van Tom, waar hij later in het verhaal een probleem mee heeft. Titelverklaring De titel van dit boek is letterlijk terug te vinden in het 49e hoofdstuk. Hans Sievez krijgt daar zijn drie christenvrienden op bezoek: hij voelt zich met hen verbonden . Na hun vertrek knielt hij op een bed violen en dankt God voor hun hulp en steun . Op bladzijde 131 en 197 vind je ook nog een aanwijzing die verwijst naar de titel. Ook daar weer heeft het te maken met de volgelingen. Op bladzijde 131 wil Hans het liefst dat de volgelingen verdwijnen en hij heeft later spijt ervan dat hij dat heeft gezegd en knielt dan bij de violen neer om zich tot god te wenden. Op bladzijde 197 heeft hij ook genoeg van de volgelingen en wil liever de hele dag violen uitplanten. Jan Siebelink heeft dit boek geschreven voor Kaj, Hanne, Teun en Alana. Dit zijn zijn klein kinderen. Jan schrijft dit boek over zijn familie en draagt het boek ook op aan zijn familie (de nieuwe generatie). …en had de liefde niet… 1 Cor. 13
Deze tekst is het motto van het boek. Het motto heeft volgens mij te maken met het geloof dat zijn opa en vader erop nahielden. Ze hadden hun geloof waar ze helemaal voor leefde, maar daardoor verloren ze de liefde. Beide hadden ze geen aandacht voor vrouw en kinderen en de rol van de liefde die daarbij speelt.
Ruimte Het eerste deel van het boek speelt zich af in Lathum. Daar woont de opa van Jan met zijn vrouw en kinderen. Na de dood van zijn moeder vertrekt vlucht hij naar Den Haag, waar hij een tuiniersopleiding volgt. In Den Haag woont hij bij een hospita. Een aardige vrouw die hem aanraad de contacten met Jozef Mieras te verbreken. Hij gaat nog voor een laatste keer terug naar Lathum om zijn vader te begraven. Inmiddels is hij verloofd met Margje met wie hij trouwt. Samen gaan ze in Velp (ligt bij Arnhem) wonen op een groot landgoed met twee huizen. Ze wonen eerst in het kleine huisje op hun landgoed (vrijgezellenhuisje) en later, nadat de bewoner van het grote huis gestorven is gaan ze daar wonen. De rest van het verhaal speelt het zich op dit landgoed plaats. Op de volgende pagina zie je een afbeelding van de kwekerij waar ze woonden. Deze tekening is gemaakt door Jan Siebelink zelf. De plekken waar Hans Sievez heen gaat voor zijn lezingen worden niet echt beschreven, omdat het elke keer ook weer op een andere plek is. Wat ik wel weet is dat het wel lang reizen is om er te komen. Hoofdpersoon: Hans Sievez Hans Sievez is een zachtaardige man die het moeilijk vind om tegen mensen nee te zeggen. Dat merk je ook als je het boek leest, hij wil namelijk vaak genoeg de volgelingen wegsturen, maar durft dat niet tegenover God. Hans heeft een moeilijk jeugd gehad. Dit kwam, omdat hij elke zondag verplicht naar de calvinistische diensten moest van zijn vader. Na de dood van zijn moeder is hij gevlucht naar Den Haag. Daar is hij een tuiniersopleiding gaan volgen. In Den Haag is eigenlijk het eerste moment dat hij in aanraking komt met het geloof waar hij zich eigenlijk van wil afkeren. Hij ontmoet daar Jozef Mieras die hem later inwijd in het calvinistische geloof. Hij is getrouwd met zijn jeugdliefde Margje en samen gingen ze wonen in het dorpje Velp. Na de geboorte van zijn eerste zoon krijgt hij een goddelijk visioen, waarna hij zich bekeert tot het zware, zwarte calvinisme. Hij bezoekt huisdiensten in schuren, zijn geld gaat op aan middeleeuwse boeken en hij heeft geen oog meer voor zijn vrouw en kinderen. Na het vertrek van zijn vrouw met de jongste zoon geeft hij het calvinisme op om zijn vrouw en kind weer terug te krijgen. Als bij hem longkanker wordt geconstateerd vraagt hij zijn schoondochter de volgelingen weer op te bellen voor een bijeenkomst. Als hij op zijn sterfbed ligt zijn de volgelingen 24 uur per dag bij hem en bidden ze voor Hans om hem in de hemel te krijgen. Tot de dood van Hans mogen zijn vrouw, kinderen en schoondochter niet meer bij hem zijn. De ontwikkeling die Hans doormaakt is de ontwikkeling van de godsdienst. Van het katholicisme naar het zwarte calvinisme. Margje Margje is de vrouw van Hans. Ze is een sterke vrouw die veel te voortduren krijgt tijdens haar leven. Ze heeft haar eigen mening en is sterk genoeg om voor zichzelf op te komen. Zij bekeert zich niet tot het calvinisme. Ook verdraagt ze heel veel, want ze laat lange tijd het calvinistische geloof van haar man over zich heen komen. Op een begeven moment is het alleen echt zat en vertrekt ze samen met haar jongste zoon. Na de geboorte van Ruben heeft ze een miskraam gehad en vervolgens kreeg ze Tom. Tom is altijd haar Benjamin geweest (lievelingetje). Op het einde van het verhaal heeft ze het er heel moeilijk mee dat ze niet bij het sterfbed van haar man mag zijn. En als hij dood is en ze mag wel bij hem dan zegt ze het volgende: ‘Nu is hij van ons, en wij bepalen zelf wat op de steen komt te staan.’ Ik vind dit een hele mooie en moedige uitspraak en zo heeft zij zich het hele verhaal ingehouden en nu komen al haar gevoelens eruit. Ruben Hij is de oudste zoon van Margje en Hans. Jan Siebelink is in het boek Ruben. Ruben is altijd de enige geweest die wilde begrijpen hoe zijn vader het calvinisme vereerde. Hij was degene die zijn vader wilde helpen en er altijd voor zijn vader was. Hij was thuis gebleven toen zijn moeder weg was gegaan met Tom. Het wil niet zeggen dat Ruben niet boos was op zijn vader, hij wilde alleen begrijpen waarom zijn vader zich zo aangetrokken voelde tot het calvinisme. Je zou hem kunnen beschrijven als een trouwe, lieve, begripvolle jongen. Tom Tom is de jongste zoon van Margje en Hans. Het liefst had zijn vader hem als meisje gezien. Dit is ook een van de redenen waarom hij zo’n slechte band heeft met zijn vader. Tom heeft zich altijd moeten bewijzen aan zijn vader. Althans dat probeerde hij, op school haalde hij alleen maar tienen om zijn vader te overtuigen dat hij goed was. Omdat zijn vader hem geen aandacht gaf, heeft Tom het opgegeven en is vanaf de middelbare school een probleemleerling geworden. En tijdens zijn studie is hij alleen maar gaan feesten en drinken. Tot en met de dag van de dood van zijn vader wilde Hans hem niet zijn liefde geven. Tom heeft hem altijd beschouwt als zijn vader en op het einde merk je dat ook, want hij wil graag een mooie grafsteen uitzoeken voor zijn vader en hij bemoeit zich er ook mee. Je kan Tom beschrijven als een slimme jongen, maar die geen goede toekomst in het vooruitzicht heeft, door te weinig liefde van zijn vader.
Jozef Mieras Dit was de vriend die samen met Hans de tuiniersopleiding heeft gevolgd. Hij heeft Hans later in zijn leven opgezocht in Velp en hem uitgenodigd naar een calvinistische bijeenkomst. Je kan hem eigenlijk beschouwen als de aanleiding voor de calvinistische gekte van Hans Sievez. Margje heeft hem vanaf het begin al een enge man gevonden en heeft het er altijd moeilijk mee gehad dat hij zo vaak over de vloer kwam. Huib Steffen Hij was de leider van het groepje volgelingen die Hans Sievez ontving in zijn achtertuin. Huib Steffen heeft er ook als leider voor gezorgd dat Hans altijd bezig was met het calvinisme. Calvinisme Het calvinisme is een sombere godsdienst. Het gaat eigenlijk in op de donkere kant van de Nederlands-hervormde kerk. Het is de bedoeling dat je geen lust gevoelens mag hebben en dat je er de hele dag mee bezig houdt. Ook moet je veel lezen en naar vele lezingen gaan om tot een visioen te komen.