Auteur Willem Elsschot
Over de Auteur Willem Elsschot (eigenlijk Alphonsus Josephus de Ridder; 1882-1960) Belgisch (Vlaams) schrijver. Leidde na WO I te Antwerpen een eigen reclamebureau. Elsschot neemt in de Nederlandstalige literatuur een eigen plaats in door zijn laconieke, geconcentreerde stijl, waarachter grote bewogenheid schuilgaat. Titel Kaas Titelverklaring De titel slaat op het belangrijkste onderwerp van het boek, de handel in kaas. Motto Is er niet
Opdracht Aan Jan Greshoff Thema Iemand probeert meer te zijn dan hij in werkelijkheid is en loop tegen de lamp. Idee Probeer je niet beter voor te doen dan je bent ; uiteindelijk loop je toch wel tegen de lamp. Motieven Kaas. Het verhaal draait om de kaas die Laarmans aan de man probeert te brengen, hetgeen niet zonder problemen gepaard gaat (misschien meer een verhaalmotief) Het gezinsleven van Laarmans. Laarmans stelt de mening van zijn familie toch wel op prijs en hij betrekt hen ook zo nu en dan bij zijn "bedrijf". Het hogerop proberen te komen van Laarmans. Mensen willen vaak meer zijn / bereiken dan ze in werkelijkheid zijn / kunnen, net zoals Laarmans. Personen Frans Laarmans. Hij is de hoofdpersoon van het verhaal. Hij is een gevoelsmens, zachtmoedig en verlegen, hoewel hij ook sarcastisch kan zijn om zijn ware gevoelens te verbergen. Op de sterfdag van zijn moeder lijkt hij grof en onverschillig, maar later denkt hij met liefde aan haar terug. Voor de handel is hij ongeschikt, een "born-loser". Hij is niet berekenend, niet praktisch en niet doortastend (flat character/ type ; hard werkende arbeider in hart en nieren). Mevrouw Laarmans. Zij is een verstandige vrouw en een goede moeder, met een nuchtere kijk op dingen (flat character / type ; brave behulpzame huisvrouw). Van Schoonbeke. Hij is de vriend van de broer van Frans Laarmans, Karel. Hij is vermogend, beschikt over veel relaties. Hij neemt Frans Laarmans op als zijn protégé in zijn snobistische vriendenkring. Hij meent het goed met Frans, maar ziet vaak tegen zijn verblijf op. Hij zorgde ervoor dat Frans zijn baan kreeg (flat character / type ; de rijkaard). Karel Laarmans. Werkt als dokter en is een joviale man. Hij voelt zich verantwoordelijk voor zijn twaalf jaar jongere broer en laat dat merken (flat character). Jan en Ida. De kinderen van Frans. Normaal en leven met hun vader mee (flat characters).
SAMENVATTING Laarmans' moeder sterft. Op de begrafenis maakt hij kennis met Van Schoonbeke, die hem uitnodigt tot een bezoek. Wekelijks is er bij deze rijkaard een bijeenkomst van rijke, invloedrijke, gewichtige lieden. voelt zich in dit milieu misplaatst. Van Schoonbeke biedt hem nu aan vertegenwoordiger van een Hollandse kaasfirma te worden. Laarmans stemt toe. Hij gaat naar Amsterdam en krijgt bij de firma Hornstra en contract. In Schoonbeke's vriendenkring kan hij nu doorgaan voor groothandelaar in voedingswaren. Frans krijgt van zijn broer, de dokter, een schriftelijke verklaring, dat hij 3 maanden niet kan werken. Hij krijgt die maanden ziekteverlof, maar zonder behoud van salaris. Hij richt zijn kantoor in en bestelt briefpapier. De tienduizend kazen arriveren en worden in en veem opgeslagen. Laarmans gaat zoeken naar een bureau en schrijfmachine. Op de club van Schoonbeke verkoopt hij aan iedereen een bol...voor de prijs van de groothandel. In een advertentie vraagt hij om agenten en krijgt 164 brieven, die hij alle beantwoordt. Mensen van kantoor komen hun "zieke" collega een geschenk aanbieden. Van de dertig agenten die hij aanstelt, hoort hij voorlopig niets. Hij wordt tot plaatsvervangend voorzitter gekozen van de Vakbond van Belgische Kaashandelaren. Ten einde raad, er is practisch nog geen kaas verkocht, gaat Laarmans advies vragen bij Boorman, adviseur van kooplieden. Diens goede raad helpt niets. Als Laarmans eindelijk een winkel durft te betreden om zijn kaas te slijten, blijkt de winkelier de vorige agent van Hornstra te zijn. Laarmans geeft het op. Als Hornstra komt, durft hij zelfs de deur niet te openen. Hij wordt weer klerk. En dan ontvangt hij van een agent uit Brugge een bestelling van 4200 kilo. Te laat!