Ik zal voor je zingen door Geertje Gort

Auteur: Geertje Gort
Titel: Ik zal voor je zingen
Uitgever: Lijsters
Jaar van uitgave: 2005
Genre: oorlogsverhaal Over de schrijfster: Geertje Gort is geboren op 2 mei 1941 in Leeuwarden. Na de middelbare school volgde ze een parttime opleiding journalistiek. Vanaf haar achttiende begon ze met werken. Eerst als leerling-journaliste bij een krant, daarna als redactrice bij de Libelle. Vanaf haar 21ste ging ze freelance werken en toen ontdekte ze haar liefde voor kinderboeken. Op haar 40ste werd ze fulltime kinderboeken-schrijfster. Schrijven is haar werk, maar ook haar hobby. In haar vrije tijd schrijft ze ook veel. Over de dingen die er in haar leven gebeuren. Maar ook welke boeken ze gelezen heeft. Haar hobby's zijn dus schrijven, lezen en schaatsen op natuurijs. Geertje Gort heeft 2 volwassen kinderen en woont samen met haar man in Woudrichem. Haar eerste boek was Een zusje voor Ron (1980). Verder heeft ze nog heel veel boeken geschreven. Doordat ze altijd geïnteresseerd is geweest in het leven van andere volken gaan veel verhalen en boeken over kinderen in andere landen. Een aantal boeken staan hieronder vermeld. 0-4 jaar: Een zusje uit een ver land (2001) 4-6 jaar: Toen Duifje ging zwemmen (1996), Jan Jappie en de Veelvraat (1999) 6-9 jaar: Een zusje voor Ron (1980), De grote Leonidas (1990), De Lichtjesberg (1997), Een nieuwe opa en oma (1997), Alle kleuren van de regenboog (1999), Superheks Boeba weet raad (2004), Er zijn er drie jarig (2005) 9-12 jaar: Vrij als een vogel (2003) 12+: Kouwe Kermis (1981), Filiz (1982), Geen weg terug (1984), Tussen de regels (1993), Alles heeft een verhaal (1995), Ik zal voor je zingen (1998) Haar boek Filiz is bekroond met de Jenny Smelik-Kiggenprijs. Haar boek Geen weg terug is bekroond met de Glazen Globe. De hoofdpersonen in haar boeken zijn altijd meisjes. Zij durven het aan initiatieven te nemen en zo ontsnappen ze aan de door hun situatie opgelegde beperkingen. Geertje Gort houdt dan ook niet van etiketjes en grenzen. `Iedereen moet zichzelf kunnen zijn en zoveel mogelijk kunnen doen wat hij of zij wil.´ In haar boeken komt dat thema bijna altijd voor. De hoofdpersoon overtreedt de regels, overwint angsten, verlegenheid en paniek: In dit boek leert Channah haar angsten verbergen en rustig te blijven om de kinderen niet bang te maken. Geertje Gort verdiept zich eerst uitgebreid in het onderwerp voor haar nieuwe boek, voordat ze het boek gaat schrijven. Dit merk je onder andere aan hoe de kleding van de personen wordt beschreven. Het uniform van de Duitsers bijvoorbeeld, zag er echt zo uit als Geertje Gort het in haar boek beschrijft. Ook beschrijvingen van gebouwen zijn precies zoals ze er toen uitzagen. Korte samenvatting van het boek: Oma Channah gaat ieder jaar met haar kleinzoon Ben naar de dierentuin Artis. Op een keer, tijdens hun jaarlijkse "uitje", begint ze te vertellen over de geschiedenis van een aantal gebouwen. Vooral hoe ze er tijdens de oorlog uitzagen. Ze besluit haar belevenissen uit de oorlog op te schrijven voor Ben en zijn moeder: Channah is veertien als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Op een dag mag ze van de Duitsers niet meer naar school; omdat ze joods is. Ze gaat als kinderverzorgster werken in een crèche voor joodse kinderen die op transport moeten naar de concentratiekampen. Channah kan niet verdragen dat dit zomaar gebeurt. En gaandeweg wordt zij betrokken bij de levensgevaarlijke pogingen om kinderen naar buiten te smokkelen en onder te brengen bij pleeggezinnen. Onder de ogen van de Duitsers.
Mening: Ik zal voor je zingen is een verhaal over moed, vriendschap en liefde en het is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Geertje Gort wil haar kennis overdragen in de vorm van een boeiend verhaal. Op deze manier beleef je de gebeurtenissen mee met de hoofdpersoon en kun je je gemakkelijker inleven in de situatie in de oorlog. Het is dus eigenlijk een informatief boek. Op veel punten is het een ontroerend verhaal. Vooral doordat wij weten dat al die mensen die naar de concentratiekampen gingen, vermoord werden. Veel mensen lieten briefjes achter aan hun familieleden, bijvoorbeeld deze: Lieve Channah, Maak je over ons maar geen zorgen. Papa en ik passen goed op elkaar en op tante Joosje. We zijn nog jong en zullen ons erdoorheen slaan. Bid voor ons, zoals wij voor jou, voor David, voor opa en oma en voor opa en oma Cohen bidden. Tot gauw, lieve schat. Dikke kussen van papa en mama. Dit soort briefjes vind ik heel ontroerend. Ook verder in het boek vinden emotionele momenten plaats. Bijvoorbeeld als Channah het briefje ontvangt van haar broer David die verraden is en ook op transport is gezet: Wanhoop niet, Channah, we zien elkaar terug. Houd je vast aan die gedachte. Wij weten dat dit nooit zou gebeuren. Dat maakt het verhaal nog ontroerender dan het al is. Er zit ook veel spanning in het verhaal. Het naar buiten smokkelen van kinderen uit de crèche, de razzia's, onderduiken omdat de Duitsers huiszoeking doen... Het zijn allemaal erg spannende gebeurtenissen die je beleeft samen met de hoofdpersoon. Het verhaal is helemaal geschreven door de ogen van Channah. Je leeft dus automatisch met haar mee. Ruimte en tijd: De plaatsen waar het verhaal zich afspeelt, worden niet uitvoerig beschreven. Het zijn meer een aantal details om de situatie te verduidelijken: Ik kan gaan werken bij bejaarde boerenmensen, een broer en zus. Ze wonen in een vervallen boerderijtje. De kamer heeft twee bedsteden, waarin ze tegenover elkaar slapen. Vanaf dat ze wakker zijn bestoken ze elkaar met opdrachten. Het enige wat er over de inrichting van de kamer gezegd word, is dat er twee bedsteden zijn tegenover elkaar. Vaak zijn het maar twee of drie regels die een hele plaats beschrijven. Veel details zijn bedoeld om de situatie duidelijker te maken, zodat je je makkelijker kunt inleven. Sommige details vertellen iets over het karakter van een persoon: Juffrouw Pimentel wordt door iedereen directrice genoemd en ik vind haar een echte directrice. Streng, maar vooral ook aardig en belangstellend. Altijd in krakend gesteven, witte jasschort, met witte kousen en witte schoenen. Ik vind haar mooi als ze statig door het gebouw loopt. De beschrijving van de kleding zegt iets over de directrice. Het laat zien dat ze erg netjes is, omdat ze witte kleding draagt, maar ook dat ze streng is, omdat haar jasschort gesteven is. Veel strenge mensen worden namelijk getypeerd door hun "stijve" en eentonige kleding. Het verhaal begint met Ben die het verhaal van zijn oma Channah krijgt over haar belevenissen in de oorlog. Dan wordt in één grote flashback dat verhaal verteld. Vervolgens komen we weer bij Ben die nog een nawoord geeft na het lezen van het verhaal. In het verhaal komen soms flashbacks voor. Bijvoorbeeld als Channah terugdenkt aan hoe het vroeger was toen ze gewoon thuis woonde. Channah komt daarop terug omdat ze iets meemaakt wat op vroeger lijkt of juist het tegenovergestelde daarvan is. In het verhaal komt tijdsvertraging voor; vooral om spanning op te wekken. Een voorbeeld: De buren komen iets belangrijks vertellen. Eerst wordt er koffie gedronken en er worden koekjes gegeten. Dan wordt er nog wat over koetjes en kalfjes gepraat. Opeens stokt het gesprek: ...Meneer Silber zegt, alsof hij alleen met mijn vader is: `Het zijn zware tijden, Jozef.´ `Je zegt het, Alfred, ´ zegt mijn vader. Meneer Silber kijkt de kring rond. `We willen over iets praten,´ zegt hij... Uiteindelijk wordt het belangrijke vertelt, maar daar hadden de buren net zo goed gelijk mee kunnen beginnen, zonder koffie etc. Ook is er soms sprake van tijdsverdichting: Het jaar dat Channah moet onderduiken bijvoorbeeld, wordt in 4 bladzijdes vertelt. Terwijl het moment dat ze voor het eerst in de crèche komt wel in 7 bladzijdes wordt beschreven. De tijdsverdichting wordt vooral gebruikt om te laten zien hoe eentonig en/of saai deze momenten waren. Perspectief en personages Het verhaal wordt in de ik-vorm geschreven. Channah is de ik-persoon en je maakt de belevenissen mee door haar ogen: ...Ik stap de keuken binnen. `Ik ben Channah,´ zeg ik tegen de jonge vrouw, die bezig is met het pureren van groente... Op deze manier beleef je het mee met Channah, want je stapt als het ware samen met Channah de keuken in. Channah: Channah is veertien jaar als de oorlog begint. Ze is joodse en van de Duitsers moet ze daarom van de huishoudschool af. Als zestienjarige gaat ze werken bij een crèche, want daar kan ze een opleiding voor kinderverzorgster volgen. Ze verandert snel van een schoolmeisje naar een jonge vrouw met verantwoordelijkheden. Ze voelt zich als een moeder van elk kind in de crèche en vindt het verschrikkelijk dat de kinderen op transport moeten. Ze is heel liefdevol en sociaal, want ze zet zich volledig in voor de kinderen in de crèche, en haar familie. Als ze ontdekt dat veel kinderen onder de ogen van de Duitsers ondergebracht worden in pleeggezinnen, leert ze zich verzetten. Hierdoor blijft ze niet de angsthaas die ze vroeger was. Ze is erg stil, maar kan haar gevoelens delen met Esther, een meisje dat al langer bij de crèche werkt. Channah is een echte droomster, maar ze ziet duidelijk de ernst en de realiteit van de oorlog. Esther: Esther is de vriendin van Channah. Hoewel Channah en Esther elkaars tegenpolen zijn, kunnen ze goed met elkaar opschieten. Ook Esther is joodse. Ze is opvallend en luidruchtig, maar kan heel goed luisteren naar andere mensen. Ze leeft met iedereen mee en kan zo veel mensen troosten. Ze kan ook erg goed zingen en wil na de oorlog zang- en dansles om een beroemde zangeres te worden. Thema: Het onderwerp van het boek is: de belevenissen van Channah in de oorlog. Het thema van het boek is kinderen uit de crèche smokkelen en onderbrengen bij pleeggezinnen onder de ogen van de Duitsers. Dat is waar het hele boek om draait.