Flaptekst
Als Merijn de Boer in 2011 een advertentie leest waarin een reis naar Suriname wordt aangeboden, reageert hij meteen. De reis is bedoeld om meer bekendheid te creëren voor het leven en werk van de Surinaamse schrijver Albert Helman. De meeste andere deelnemers hebben nog nooit van Helman gehoord en zijn ook niet van plan daar iets aan te veranderen, maar ze willen wel graag gratis op vakantie naar Suriname.
De reis gaat van Paramaribo over de rivier tot diep in de binnenlanden. Sommige groepsgenoten zijn enig zins apart, zoals de professor en operaliefhebber Andre, de overspannen vader Julius en het echtpaar Tonnie en Sjors, dat zichzelf als avonturiers ziet.
Het Suriname dagboek is een avontuurlijk en vermakelijk verslag van een groepsreis, met alle ongemakken die daarbij waren, en tegelijk een liefdesverhaal, een eerbetoon aan Helman en een ode aan de schoonheid van het Surinaamse binnenland.
Merijn de Boer het zeldzame talent om tragisch onvermogen te voorzien van lichtheid zonder in oppervlakkigheid te vervallen. En ook wel eens fijn in de Nederlandse letteren: Je lach voortdurend rot.
Eerste zin
Vanochtend bladerde ik door De groene Amsterdammer en las de volgende advertentie:
Samenvatting
Nadat Merijn in de Groene Amsterdammer een advertentie las over een gratis reis door de binnenlanden van Suriname om in de voetstappen van de schrijver Albert Helman te stappen wist hij meteen dat dit iets is wat hij wou doen. De Stichting Vrienden van Lou Lichtveld, zoals Helman echt heette, probeert met de reis de bekendheid van de schrijver te vergroten. In 1955 reisde Helman door Suriname en deed daar verslag van in het boek Het eind van de kaart. Het plan is om in drie weken de route van Helman te volgen. Hij verwacht veel experts op het gebied van Helman tegen te komen en voelt zich zenuwachtig over de toespraak die hij bij aankomst voor de groep moet houden. Enkele mensen haken al meteen af en blijven in Paramaribo. Zij zagen dit als een kans om gratis naar Suriname te gaan. Een klein gezelschap blijft over waaronder de oudere André, die meteen vrienden wordt met Merijn en de flessen wijn die hij meevoert deze hele reis met alleen hem wil delen. Ook is er het echtpaar Sjors en Tonnie, zij scheppen veel op over hun reizen door Afrika. Een ander opmerkelijke figuur is Julius, die duidelijk overspannen is. De reisleider (Eljaar) belandt voor vertrek in het ziekenhuis, maar door de aanwezigheid van een lokale gids, die toch al zou meegaan, is zijn gemis geen probleem. Ze komen rond zes uur ‘s avonds aan in het eerste dorpje: Lokaloka. Merijn verteld over de dag en dat hij snel moet schrijven vanwege het avond eten. Hij deelt zijn houten hut met André. Merijn hoopt stiekem dat hij tijdens deze reis iemand ontmoet om zijn leven mee te delen, en met deze gedachte valt hij de eerste nacht van de rondreis in slaap. De volgende dag hebben ze een boottocht met veel sula´s onderweg naar het volgende dorpje.
Vlak voor de aankomst in het volgende dorp komen ze veel bijzondere dieren tegen zoals brulapen, doodshoofdaapjes, caracararoofvogels, ara´s en toekans. Merijn ziet Noor in het dorpje Apentina. De dag hierna gaan ze de Teboe (berg) beklimmen. Volgens de verhalen van Enzio heeft hij de wandeling de Teboe op al een paar keer moeten staken. Hierna reizen ze naar de stad Palumeu, het is daar volgens Merijn heel luxe en prettig. Vervolgens kwamen ze langs de Granda Foetoe dit is volgens Helman de gevaarlijkste waterval. Ze zochten een aanlegplaats en alle spullen werden uitgeladen om ze vervolgens heuvelopwaarts te tillen. Ze brachten alle spullen naar de andere kant van de sula en konden weer verder. Ze kwamen weer aan in Apetina en Merijn ging nonchalant op zoek naar Noor alleen kon hij haar niet vinden. In de nacht liep Noor langs Merijn zijn hangmat. Ze liepen samen richting de rivier om Parbo’s te drinken en gingen zwemmen. Merijn zoende Noor en de vonk sloeg over. Noor had besloten dat ze mee wou gaan op de terugreis met Merijn. De ochtend hierna gingen ze dit bespreken met de groep. Iedereen vond het leuk om Noor erbij te hebben. Ze voeren over het grootste obstakel van de reis volgens Helman. Ze gaan de waterval achterwaarts tegemoet en vallen met een noodvaart naar beneden. Ze hebben dit soort trapsgewijze stroomversnellingen wel vaker gezien maar niet met zulke nauwe doorgangen. Gelukkig komen ze weer veilig op de Tapanahony. In Maripasoula besluiten Sjors en Tonnie om achter te blijven omdat ze de stad zo leuk vinden, de groep is hier heel blij mee omdat de irritatie op Sjors zich heel erg opbouwde. In de nacht was Julius midden in de nacht verdwenen. Julius had een man betaald om hem vroeg op de ochtend naar een verlaten inheems kamp een heel stuk stroomopwaarts te brengen. De groep vertrekt meteen als ze begrijpen wat er is gebeurd naar Julius om hem op te halen. Na een kleine achtervolging hebben ze Julius te pakken. Hij zegt dat hij niet terug wil naar zijn leven in Nederland en zegt sorry. De groep vertrekt naar Paramaribo en Merijn spendeert zijn laatste uren met Noor die de volgende ochtend naar Curacao vertrekt. Merijn wordt wakker van Noor die vertrekt ´Ik zal je nooit vergeten´ zei Noor. En ze vertrok naar Curacao, diezelfde middag vertrok Merijn weer naar zijn rustige leven in Amsterdam.
Personages
Hoofdpersonen
Merijn - Is het ik-persoon in het boek. Je leest mee met zijn reis door Suriname. Merijn is lang en heeft blond haar dat een beetje over zijn gezicht valt. Hij is vrij rustig en is meer van het observeren dan dat hij heel aanwezig is. Dit is natuurlijk ook omdat hij het reisverslag schrijft. Hiernaast is hij wel avontuurlijk, nieuwsgierig en sociaal. Hij toont onderweg interesse in de natuurlijke schoonheid van Suriname maar ook de historische achtergrond van het land. Door zijn reis heeft Merijn geleerd over de natuur, cultuur en geschiedenis van Suriname. Merijn heeft veel kennis opgedaan maar verder is hij niet veranderd. Onderweg wordt hij verliefd op Noor.
Bijpersonen
Noor- Is een van de medereizigers van Merijn die later bij de groep komt. Hiernaast is ze ook een liefdesinteresse van Merijn. Ze is klein en heeft bruin krullend haar. Ze is heel zelfstandig, sociaal, gezellig en ze valt meteen goed in de groep.
André – Is een van de medereizigers van Merijn. Zijn uiterlijk wordt niet echt beschreven, behalve dat hij erg lang is. Aan het begin van de reis ontmoet hij Merijn en worden ze meteen maatjes. André is professor, jurist en een operaliefhebber. Hiernaast is hij wijs, rustig maar ook een beetje apart volgens Merijn.
Julius – Is een van de medereizigers van Merijn. Zijn uiterlijk wordt niet beschreven. Hij is een overspannen vader die op avontuur is gestuurd door zijn vrouw, aan het eind van de reis is hij veel meer ontspannen. Hij vindt zijn mannelijkheid heel belangrijk. Ook is hij heel geïnteresseerd in de wilde natuur van Suriname en gaat er vaak zelf op uit.
Tonnie – Is de vrouw van Sjors en een van de medereizigers van Merijn. Haar uiterlijk wordt niet beschreven. Ze is heel openhartig en een kletskous, maar kan ook zeuren over van alles. Ze kan het goed met iedereen vinden. Ze werkt in de gehandicaptenzorg wat ook erg bij haar past.
Sjors – Is de man van Tonnie en een van de medereizigers van Merijn. Zijn uiterlijk wordt niet beschreven, behalve dat hij een vleeskleurig petje draagt om zijn kale hoofd te beschermen van de zon. Hij is vaak chagrijnig en zeurt veel. Sjors is heel vol van zichzelf en is een hele erge betweter ook is hij een beetje eigenwijs. Hij werkt net als Tonnie in de gehandicaptenzorg.
Enzio, Orlando, Boedi en Goenzo – Zij zijn de reisgidsen van het avontuur over de rivier. Hun uiterlijk wordt niet beschreven. Ze hebben veel kennis over de Surinaamse binnenlanden. Ook zijn ze heel avontuurlijk. Boedi en Goenzo spraken geen Nederlands dus met hun was het moeilijk communiceren.
Quotes
- ‘Als je een reis in de voetsporen van Ernest Hemingway of Mark Twain maakt, krijg je misschien nog wel een paar geïnteresseerde reacties van mensen die je tegenkomt. Maar wij moeten het steeds doen met verbaasde of zelfs argwanende blikken en de vraag wie die Albert Helman over wie we het hebben in godsnaam was. Alsof we iets raars aan het doen zijn.’ Bladzijde 125-126
´Half boos, half gekscherend riep hij: ‘Niet weer over Helman, Merijn!’ Iedereen lachte. We gingen met z’n allen naar het bargedeelte.´ Bladzijde 50
Naar onze mening geven deze twee citaten een goed beeld over dat een groot deel van Merijn zijn medereizigers eigenlijk mee zijn op reis voor hele andere redenen dan Merijn. Namelijk dat Merijn mee is om in de voetsporen van Albert Helman te lopen en daar tegenover dat Julius eigenlijk dacht dat dit een stoere reis was voor echte mannen. Dit is een grap die eigenlijk door het hele boek heen af en toe terug komt.
- 'Hij heeft kleine oren, bruine ogen en bijna geen wenkbrauwen. En hij loopt een beetje verend, als een haas.' Bladzijde 64
'Links van mij sproeit het water als een waaier langs de boeg. Aan deze kant is de rivier zilverachtig blauw; rechts, dicht bij de oever, donkerbruin.’ Bladzijde 26
Deze twee citaten geven de beschrijvende schrijfstijl van Merijn goed weer. Hij beschrijft het hele boek door wat hij om zich heen ziet en hoe hij alles ervaart.
- ´Noor verteld dat ze samen met een man (welke man was dat, en was dat haar vriend?) op een motor een reis heeft gemaakt door Congo.´ Bladzijde 169
´Ik ben nu moe, natuurlijk, maar het zou me niet verbazen als het bij deze ene mooie nacht in Apetina blijft. Waarschijnlijk concludeert ze al snel dat ik niet kan tippen aan die veertiger met wie ze op de motor door Congo reisde.´
Naar onze mening laten deze twee citaten goed zien dat Merijn ook een onzekere kant heeft, ondanks dat hij heel rustig en stabiel over komt. Al helemaal als het over Noor gaat, ook laat dit zien hoe leuk Merijn Noor vindt.
Thematiek
Het thema van het boek is reis. Een ander passend thema is liefde. Het centrale probleem is een oncomfortabele/zware reis door een tropisch regenwoud. Wat uiteindelijk toch erg leuk blijkt te zijn ondanks al het ongemak. Tijdens het lezen merk je telkens weer hoeveel ongemakken er zijn tijdens de reis en hoe weinig luxe en comfort er is. Ondanks dit alles lijkt Merijn het toch een erg leuke reis te vinden, hij vindt liefde tijdens de reis maar ook voordat dit was gebeurd leek Merijn het prima naar zijn zin te hebben.
Motieven
Albert Helman
Een belangrijk terugkomend motief is natuurlijk schrijver Albert Helman. Omdat de reis bedoeld is om meer bekendheid te creëren voor zijn leven en werk. Hij komt dan ook door het hele boek terug door middel van vergelijkingen tussen zijn reis en die van Merijn.
Cultuur
Het tweede motief is cultuur. Je leest in het boek ook veel over de Surinaamse cultuur en geschiedenis. Bijvoorbeeld de plantages waar ze langs komen, porknokkers (zelfstandige illegale goudzoekers) of over de geesten (Garimpeiro´s) die het dorp Dritabiki beheersen. Hiernaast lees je ook gewoon over de levenswijze in het binnenland van Suriname.
Groepsdynamiek
Het derde motief is de groepsdynamiek in de groep waarmee Merijn reist. De combinatie van de verschillende karakters in de reisgroep zorgen voor een bijzondere dynamiek die soms heel goed samen kan gaan maar ook kan botsen. Merijn ontmoet tijdens zijn reis verschillende mensen waar hij een band mee opbouwt. Waaronder Andre waar hij eigenlijk de eerste dag al meteen een klik mee heeft en beter leert kennen gedurende de reis. Naast André leert hij ook Noor kennen, waar hij meteen een oogje op heeft. Noor valt goed in de groep en Merijn en Noor leren elkaar beter kennen.
Motto
Het boek heeft geen motto.
Opdracht
Voor Sabrina
Trivia auteur
Surinamedagboek is geschreven door Merijn de Boer. Hij is op 7 september 1982 geboren in Heemstede. Hij heeft aan de universiteit van Amsterdam Nederlandse taal en letterkunde gestudeerd. Hij is 9 jaar redacteur geweest bij de uitgeverij G.A. van Oorschot en van het literaire tijdschrift de Tirade. En hij is sinds enkele jaren lid van de redactieraad van het literaire tijdschrift Hollands Maanblad.
Naast Suriname dagboek heeft Merijn de Boer ook in 2011 een verhalenbundel uitgegeven genaamd de ´Nestvlieders´, dit bestond uit 4 delen en heeft hier in 2012 de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs mee gewonnen. In 2014 schreef hij de roman ´De nacht´ die werd genomineerd voor de AKO literatuurprijs. Hij schreef in 2016 de roman ´´t jagthuys´ en hiernaast schreef hij in de jaren hierna ´De geur van miljoenen' en ´De saamhorigheidsgroep´ waarmee hij de BNG bank literatuurprijs en de Inktaap heeft gewonnen.
Merijn heeft met zijn vrouw in New York en Jeruzalem gewoond en woont nu in Tunis (hoofdstad Tunesië). Hij is hiernaast ook vader van 3 kinderen.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Merijn_de_Boer
Titelverklaring
De titel is Surinamedagboek omdat het boek een dagboek is van een reis door de Surinaamse binnenlanden.
Perspectief en Structuur
Het boek is geschreven vanuit het “ik” perspectief, en je leest alles door de ogen van Merijn de Boer (de schrijver).
Een citaat als voorbeeld hiervan is:” Ik zat met André bij de rivier wijn te drinken, allebei met een paraplu boven ons hoofd.”
Het boek is qua structuur een dagboek, de dagen zijn een soort hoofdstukken en je leest dus elke dag van de reis van 's ochtends tot ´s avonds. Vaak begint een bladzijde met bovenaan bijvoorbeeld ´maandag´ of ´12:51´, dit geeft het verhaal een overzichtelijke volgorde/structuur. Het perspectief blijft elk hoofdstuk hetzelfde en veranderd dus niet.
Decor
Het verhaal speelt zich af in 2011. Er gaan ongeveer 4 weken (waarvan de reis ongeveer 3 weken duurt) voorbij in het verhaal. Het verhaal is in een chronologische volgorde geschreven. Er zijn geen flashbacks of flashforwards.
Het boek speelt zich af in de binnenlanden van Suriname. De reis start vanaf de hoofdstad Paramaribo. Vervolgens gaan ze over de rivier (de Marowijne, Lawa en Tapanahony) in een uitgeholde boomstam langs veel dorpjes zoals bijvoorbeeld Moengo, Benzdorp, Anapaike en Apetina. Deze dorpjes hebben ook een andere cultuur dan Nederland waarmee Merijn in aanraking komt. Onderweg komen ze ook nog veel andere verschillende dingen tegen zoals Sula’s, plantages en de berg Teboe. Ze overnachten gedurende de reis ook op verschillende locaties zoals in een hotel, houten hutjes of hangmatten.
Stijl
Merijn de boer heeft een beschrijvende schrijfstijl. Hij deelt zijn ervaringen en observaties met een beetje afstandelijkheid maar ook met verwondering en nieuwsgierigheid. Zijn levendige beschrijvingen van de natuur en cultuur laat je echt een deel uitmaken van de reis. De manier waarop hij dingen in het boek beschrijft schetst een beeld in je hoofd, wat het erg leuk maakt om dit boek te lezen omdat je daardoor echt in het verhaal zit en het bijna zelf ook een beetje meemaakt.
Slotzin
Het is een symfonie voor oog en oor en neus en mond en mijn gehele lijf en ziel geweest.
Beoordeling Mila
Ik vond het een leuk boek om te lezen alleen vond ik het soms wel een beetje saai omdat er vaak een beetje dezelfde gebeurtenissen in herhaling vielen. Dit komt natuurlijk doordat ze eigenlijk elke dag een beetje hetzelfde deden op de rivier.Ze kwamen soms wel langs verschillende dingen zoals dorpjes, plantages of sula´s wat het wel iets minder saai maakte en je ook leerde kennen met de cultuur van Suriname. De combinatie aan verschillende mensen in de groep zorgde ervoor dat er soms grappige dingen gebeurde om te lezen. Zoals Eljaar die in een ondiep zwembad sprong of Sjors die veelste veel drank had gedronken. De schrijfstijl van Merijn vond ik wel heel fijn, doordat hij alles wat hij om zich heen zag en zijn gedachtes beschreef vond ik het fijn om te lezen omdat het dan net is alsof jij ook mee bent op reis en het je echt een beeld geeft over wat er allemaal gebeurt en hoe dat er dan ook uitziet. Al met al vond ik het dus wel een prima boek en was het fijn om te lezen.
Beoordeling Rune
Over het algemeen vond ik het boek best leuk, het was soms best grappig om te lezen maar er zaten ook veel saaie stukken in. Bijvoorbeeld de eerste week in Suriname gebeurde er op een dag niet zo heel veel en las je dus vaak een beetje hetzelfde zonder dat er echt iets leuks in voor kwam. Maar wat ik dan weer erg leuk vond is dat er verschillende soorten mensen in de reisgroep zaten die zorgde voor grappige momenten, bijvoorbeeld André die een beetje zit te dollen met het koppel Tonnie en Sjors. Of Julius die ineens een ingeving krijgt en iets besluit te doen wat hij normaal nooit doet, zoals op een ochtend vol energie richting de boot lopen, in het water staan en schreeuwen:”Geef jullie tassen maar” alsof hij een van de reisleiders is. Aangezien het is geschreven als een dagboek kan natuurlijk niet elk stuk even interessant zijn, omdat er niet elke dag wat leuks zal gebeuren en dat merk je ook wel. Maar voor de rest was het best een grappig boek en heb ik het uiteindelijk met plezier gelezen.
Recensies
- ' Het boek is een fijne leeservaring voor eenieder die iets wil hebben dat gewoon doorleest. Mooie bijkomstigheid door de natuurbeschrijvingen die her en der gegeven worden is dat je voor je gevoel zelf aan de andere kant van de wereld bent geweest. Reizen in je hoofd.' -Mireille Recensie van Mireille over Het Surinamedagboek (hebban.nl)
- 'Het is een bijzonder boek: reisverslag, liefdesverhaal en eerbetoon aan Albert Helman ineen. Bovendien klinkt de liefde voor Suriname er sterk in door. Het Surinamedagboek is een veelzijdig boek dat tot het einde blijft boeien en waar je lang over blijft nadenken.' - Alek Dabrowski
Recensie: Het Surinamedagboek – Merijn de Boer – Bazarow – Alles over boeken
Vragen
- Wat zijn culturele verschillen tussen Nederland en Suriname die Merijn ervaart tijdens zijn reis?
In Suriname ervaart Merijn dat mensen over het algemeen open en vriendelijk zijn, en natuurlijk anders eten dan dat hij gewend is. Een groot verschil is ook het klimaat wat heel anders is dan in Nederland met ook veel meer bijzondere dieren. Ook maakt hij verschillende talen en tradities mee.
- Hoe komt schrijver Albert Helman terug in het dagboek?
Door het boek heen lees je steeds vergelijkingen tussen de reis van Helman en Merijn, bijvoorbeeld:
´Ook het landschap werkt mee, want net als Helman komen we vast te zitten op een rots. Helman overkwam het bij de Grien-Kasabe (de Geraspte Cassavewaterval), ons bij de Koemaloesula, iets verderop.´ Bladzijde 162
- Hoe is de schrijver op het idee voor dit boek gekomen?
Het dagboek is geïnspireerd door de reis die Albert Helman heeft gemaakt in 1955. De reis is ook bedoeld om meer bekendheid te creëren voor het leven en werk van Albert Helman. Merijn was al fan van de schrijver voor de reis dus leek dit hem zeker iets voor hem.
- Was de reis van Merijn hetzelfde als die van Helman?
Nee de reis van Merijn was niet hetzelfde als Helman. Doordat Merijn de reis in 2011 maakte en Helman in 1955 had Merijn veel meer luxe. Zoals een betere motor op de boot of een telefoon met bereik in sommige dorpen. Dit maakt de reis voor Merijn natuurlijk veel gemakkelijker. Ze legde wel bijna exact dezelfde route af alleen deed Helman er langer over dan Merijn.
- Wat vindt Merijn de Boer het meest verrassende aspect van Suriname en waarom?
Wij denken dat Merijn de bijzondere natuur het meest verrassend vindt. Hij is in Nederland een veel rustigere omgeving gewend en op een wilde rivier in Suriname is dat wel heel anders. De natuur is veel mooier en indrukwekkender en daarnaast zijn er ook veel meer bijzondere diersoorten die hij voor het eerst in het wild gezien heeft.
REACTIES
1 seconde geleden