Het thema van het boek is zonde en schuldbesef. En het geloof dat Jezus aan het kruis is gegaan voor onze zonden. Citaten: q "Weer blijf ik op bladzijde 26 steken. Opnieuw moet ik huilen en weet niet waarom…" (blz. 185) q "'Ik begrijp niet dat hij mag bestaan'. Zegt Vera dit over mij? Ik wil naast de divan knielen, maar dan moet ik opstaan en me omdraaien. Dat durf ik niet. Ik wil me schuldig voelen en kan het niet. Mag ik bestaan?" (blz. 186) q "Mag ik bestaan? Ik wil net zo lang blijven bestaan tot ik het antwoord op dit vraag heb gekregen. Ik zal antwoord krijgen als ik pagina 27 kan omslaan. Als ik het boek tot de laatste bladzijde mag lezen, zal ik alles hebben begrepen." (blz. 187) Motieven
1. Het eerste motief is muziek (de Mattheüspassie). Het verhaal begint met het openingskoor waarin de Mattheüspassie wordt beschreven. Deze Mattheüspassie speelt een grote rol in het verhaal. Het is een muziekstuk geschreven door J.S. Bach, waarin het lijdensverhaal van Christus centraal staat. Schneider probeert zich in te leven in en voor te bereiden op zijn Christusrol. Opvallend is dan ook dat de figuur aan het kruis, die wij kennen als Jezus, zonder hoofdletter wordt beschreven en dat man brulde en tegenstribbelde. Citaat: "De man brulde en in een reflex schoot zijn linkerbeen omhoog. In een dierlijke paniek rukte hij aan de touwen…" (blz. 13). Schneider wil beroemd worden met zijn muziek en muziek speelt een hele grote rol ook binnen zijn sociale contacten. Ook wordt er in het boek beschreven hoe de Mattheüspassie tot stand is gekomen door Bach. Het boek is ook een aanklacht tegen de Mattheüspassie als 'een consumptieartikel dat bij de Paastijd past'. Bach was erop gericht dat zijn toeschouwers het lijdensverhaal 'als aanwezige werkelijkheid zouden herbeleven'. Hij heeft hiervoor dan ook alle middelen aangewend. Hij maakte onder andere veel gebruik van getallensymboliek. 2. Het tweede motief is het lijden. Ten eerste hebben we het over het lijden van Christus wat uitvoerig wordt besproken. De Mattheüspassie gaat over het hele lijdensverhaal van Christus maar Edward Schneider kan pagina 27 niet omslaan en blijft daarom bij de dood van Jezus steken. Ook Edward Schneider moet 'lijden'. Hij beschouwt zichzelf als een 'martelaar voor de kunst'. Edward verlangt naar succes, bekendheid, volle zalen en vindt het leuk om veel geld uit te geven. Maar voor bekendheid en roem je de juiste mensen kennen die je verder helpen, dit alles kost hem veel moeite. Als hij dan eindelijk zijn eerste stap naar roem en bekendheid heeft gezet, gaat hij dood. Citaat: "Ik vind het een prachtig graf. Ik zie het al voor me, een tombe met alleen maar Schneider erop, omdat iedereen toch al alles weet van de man die eronder ligt." (blz. 126). 3. Het motief geloof/ongeloof komt heel duidelijk naar voren door middel van de Mattheüspassie. Bach hecht veel waarde aan het lijdensverhaal en was erop gericht dat zijn toehoorders het als aanwezige werkelijkheid zouden beleven. Citaat: "Hij wist dat het een magistraal werk was, maar hij was er ook ten volle van overtuigd dat hij het slechts kon voortbrengen dankzij de talenten die zijn Schepper hem had geschonken. Alleen Gode zij eer, zou hij er dan onderschrijven, zoals hij dat onder al zijn stukken deed." (blz. 42). Voor Schneider heeft de inhoud van de Mattheüspassie geen emotionele waarde, het is voor hem precies hetzelfde als ieder ander lied. Ook komt het geloof/ongeloof goed tot uitdrukking in Edwards briefwisselingen met zijn vrienden. Zo schrijft Vera: "Omdat de wereld van de gelovige een zinvolle eenheid is, heeft alles wat er in die wereld gebeurt een zin, dus ook het kwaad. Wat de zin is van het kwaad weet de gelovige niet, maar hij mag wel geloven dat het kwaad niet kan overwinnen, omdat de wereld liefdevolle schepping is." (blz. 126). 4. Als vierde hebben we het motief van de zoektocht naar de reden voor de dood van Schneider. Aan het begin van het verhaal maken we kennis met een rechercheur, die als taak krijgt de oorzaak van de dood van Edward Schneider te onderzoeken. Hij komt in contact met mensen en krijgt brieven te lezen van Edward en zijn vrienden. Het wordt de rechercheur niet duidelijk of het een moord was, een zelfmoord of een natuurlijke dood. We lezen over zijn dood: "Ik probeer onze ontmoetingen (met Vera) op een rij te zetten, maar kan me niet concentreren en val in slaap. Ik zie mezelf op de divan ligge in mijn zwarte pak, mijn witte overhemd en met de lichtrode stropdas. Ik heb een doodgroen, ongeschoren gezicht, mijn mond hangt open en mijn melkglazen ogen staren me aan. 'Hebt u geprobeerd zijn ogen te sluiten?' hoor ik een mannenstem vragen." (blz. ). Bedoeling van de schrijver
De bedoeling van dit verhaal is dat als iemand tot het besef van zijn schuld komt, de dood van Christus voor hem zin kan krijgen. Net als bij Edward Schneider, die door zich te identificeren met Christus, tot erkenning van zijn schuld komt. Dan wordt de dood van Christus werkelijkheid voor hem en wordt hij voor de keuze gesteld of hij Christus' offer verwerpt of aanvaardt. Dit heeft de schrijver duidelijk willen maken. Opdracht 6: Verdieping (o.a. tijd, ruimte) Verhaallijn van Schneider
Het wordt verteld in de tegenwoordige tijd. Het tijdsverloop is 1 à 2 weken: vanaf iets voor zijn optreden in het Concertgebouw tot het moment waarop hij dood aangetroffen wordt. Het verhaal heeft een opening-in-de-handeling, want er is al heel wat gebeurd. Het verhaal heeft een gesloten einde, want Schneider is overleden. Er is sprake van één grote flashback: men blikt terug op het leven van Schneider en deze flashback verloopt verder wel chronologisch. De vertelling is continu, er is weinig tot geen sprake van versnelling of vertraging. (Belangen)ruimtes: q De theekoepel, waar Edward Schneider wordt gevonden: deze is van de bewoonde wereld af: eenzaam, isolatie van Edward Schneider. q Het concertgebouw, waar Edward Schneider de Mattheüspassion mag uitvoeren. q Golgotha, waar Edward Schneider aan het eind van zijn leven over 'droomt'. q De Thomaskerk in Leipzig: Edward Schneider heeft in deze kerk de witte kleren aan. q Het crematorium. Verhaallijn van de rechercheur
Ook dit verhaal wordt verteld in de tegenwoordige tijd. Het tijdsverloop van deze verhaallijn is een kleine week, vanaf de vondst van het lichaam van Edward Schneider tot aan de crematie. De opening van dit verhaal is informatief. De rechercheur gaat namelijk beginnen aan een nieuw onderzoek. Het verhaal van de rechercheur heeft een open einde. De zaak Schneider is namelijk niet opgelost en zal waarschijnlijk ook nooit opgelost worden, omdat de rechercheur niet weet hoe het Edward Schneider vergaan is in zijn laatste levensuren. Het onderzoek wordt door de auteur chronologisch beschreven. Maar er komen in dit onderzoek veel flashbacks voor, doordat de rechercheur allerlei verhalen van de mensen uit de omgeving van Schneider hoort. Door middel van deze verhalen blikken deze mensen terug op het leven van Edward Schneider. Flash-forwards komen niet voor in deze verhaallijn. Het verhaal wordt continu verteld, er is weinig sprake van versnelling of vertraging. (Belangen)ruimtes: q Ook bij de rechercheur is de sfeervolle theekoepel, waarin Edward Schneider gevonden wordt, de belangrijkste ruimte. Verhaallijn van Bach
Het samenkomen van de verschillende gebeurtenissen in de eindtijd
In de Thomaskerk zien Bach en Schneider elkaar. Hier komen dan ook de verhaallijnen van Bach en Schneider bij elkaar. In de verhaallijn van Bach: Bach ziet iemand met witte kleren in de kerk zitten (=Schneider). In de verhaallijn van Schneider: Schneider ziet zichzelf met witte kleren aan in de Thomaskerk zitten en is getuige van de uitvoering van de Mattheüspassie door Bach. Opdracht 7: Personages, ontvangst in de media Personages
Edward Schneider: Hoofdpersoon. Een man van midden dertig, die van beroep zanger (basbariton) is. Hij heeft donkerblond haar. Vlak voordat hij sterft mag hij de Christus-partij in de Mattheüs Passion zingen. Een doorbraak die volgens hem tien jaar te laat kwam, want hij was erg ingenomen met zichzelf. Zijn omgeving beschrijft hem als: slecht, eerzuchtig, egoïstisch, vrouwenjager, anti-christelijk, uitzuiger, maar hij kan wel goed zingen. Parallel met de bijbel: Schneider is een negatief van Jezus, hij helpt geen anderen, hij eert God niet enz. Hij heeft ook twaalf volgelingen en een soort laatste avondmaal, een diner met zijn volgelingen. Hij sterft omstreeks het negende uur op Goede Vrijdag. Johann Sebastian Bach: Bach is componist van de Mattheüs Passion. Hij is een echte christen. Hij woont in Leipzig en heeft in de week voor de Goede Vrijdag de hele Mattheüs Passion gemaakt en ingestudeerd, om hem zo op Goede Vrijdag in de kerk uit te voeren. Hij ziet zijn talent in de muziek als gave van God. Hij zag in de muziek een groot verband met het hele heelal. Hij gebruikt ook vaak cijfer-lettercombinaties (getalssymboliek) in zijn muziek om daarmee dingen te accentueren of om een extra boodschap over te brengen. Vera Görgey: Zij is 24 jaar, studeert geschiedenis en ziet er iel en bleek uit. Zij bewondert Edward heel erg, maar is zeer gelovig en wil daarom niet met hem naar bed. Hoe Edward ook probeert haar over te halen, zij weigert. Bij een diner ter afsluiting van hun relatie, verkracht Edward haar. Zij heeft hem nu in haar macht en eist voor elk concert vrijkaartjes. Ze blijft hem achtervolgen omdat ze vindt dat hij haar moet huwen. Parallel met de bijbel: Vrouwen die Jezus volgen. Pierre Kerkhoff: Steenrijke Limburgse zakenman. Hij houdt van paarden en muziek. Hij vindt Edward een groot kunstenaar en alle rare dingen die Edward doet spreekt hij daarom goed. Hij heeft samen met Edward op een kostschool gezeten. Hij financiert Edwards kosten. Parallel met de bijbel: Petrus, hij steunt eerst Schneider volkomen, maar valt hem later dan snel af. Jan Wynandts: Edwards vaste pianist. Hij is een homo en is op Edward verliefd, hij aanbidt hem. Hij heeft Edward geholpen Vera te verkrachten. Hij is dun en heeft een paardenhoofd (volgens Edward). Hij houdt van Nietzsche en Wagner. Parallel met de bijbel: Johannes, de discipel die Jezus liefhad, maar Schneider heeft Jan niet lief, maar doet maar alsof. Wynandts steunt Edwards moeder in het uitvaartcentrum. Rechercheur: Van deze naamloze persoon weten wij weinig, maar hij is de waarnemer van alle gebeurtenissen. Miriam Wicherson: Zij is 28 en afgestudeerd in Spaanse letterkunde en verdient als hoer. Ze ziet Edward als speciale vriend die niet hoeft te betalen. Zij is de enige vrouw in het boek die vrijwillig met Edward naar bed gaat. Ontvangst in de media 'Het negende uur' werd goed ontvangen in de media. Dat blijkt uit de volgende drie uitspraken van de door ons beoordeelde recensies. 1. Dirk Zwart van het blad 'Koers', had niets dan lof over voor het boek: "Een boek als 'Het negende uur', daar word ik niet alleen heel enthousiast over, maar ook een beetje stil van. Zo'n boek is een geschenk." Dit werd vooral bepaald door een gemakkelijk leesbaar verhaal met spannende elementen en een hechte structuur met zorgvuldig aangebrachte symboliek. 2. Klaas Driebergen, student christelijke literatuur: "Het boek is goed opgebouwd, maar soms wordt het daardoor te aannemelijk. Het is geschreven in een zeer boeiende en heldere schrijfstijl. De proloog laat je een heel ander, indrukwekkend, beeld zien van het lijden van Christus." Soms vond hij de hoofdstukken over Bach iets te uitgebreid, het haalde je uit het eigenlijke verhaal. Zijn eindconclusie is positief: "'Het negende uur' van Pieter Nouwen is een nieuw hoogtepunt in de christelijke literatuur. Het is een boek voor iedereen die houdt van muziek, Bach in het bijzonder, of van christelijke kunst in het algemeen. Ook voor iedereen die graag detectiveverhalen leest, maar niet van oppervlakkigheid houdt. Een boek dat uitgesproken christelijk is, en tegelijk toch uitstekende literatuur. Wie dit boek niet leest mist veel." (op http://huizen.dds.nl/~klaasdri/recensieNouwenNeguur.htm) 3. R. v.d. Berg en T. v.d. Ziel, 'Nederlands Dagblad': "Onder de vaardige literaire pen van Pieter Nouwen komt het fysieke lijden van Jezus beklemmend dichtbij." (op http://www.nd.nl/htm/rec/recn6.htm
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
A.
A.
heel goed gedaan van je! ik vond het een hartstikke moeilijk boek man
maar je heb het heel goed gedaan, wat
voor beoordeling had je?
greetz anne
19 jaar geleden
Antwoorden