Heer Doos door Willem van Toorn

Auteur Willem van Toorn Titel Heer Doos Uitgeverij Querido Plaats van de uitgave Antwerpen Jaar van uitgave 1997 Het verhaal Het is uit tussen Erwin en Els. Zomaar ineens. Erwin heeft het er moeilijk mee en ziet het niet meer zitten. Hij brengt zijn tijd liever door bij de zwervers in het bolwerk, een park in de stad. Hij gaat zelfs niet meer naar school. Erwin maakt er kennis met een heleboel eigenaardige mensen. Maar de raarste van al is toch Heer Doos. Althans zo noemt Erwin hem want eigenlijk weet hij niet hoe Heer Doos echt heet. De man woont in een kartonnen doos met een raam erin. Hij draagt altijd een net pak, leest moeilijke boeken en heeft zelfs een laptop in zijn doos. En dan is er nog de fotografe die met haar motor foto's komt nemen van de zwervers. Op een dag valt de politie het park binnen en verjaagt alle zwervers. Zij vluchten de stad uit en vestigen zich in een natuurreservaat. Ook Erwin trekt bij hen in. Hij moet de dingen op een rijtje zetten. Door te praten met Heer Doos en de fotografe ontdekt hij een heleboel over zichzelf. Eigenlijk past een man als Heer Doos niet bij deze zwervers en Erwin ontdekt dat hij door zijn kinderen het huis uitgezet is. Als het op een dag zwaar regent en Heer Doos een longontsteking dreigt te krijgen, neemt Anita, de fotografe, hem onder haar hoede. Ook Erwin trekt bij Anita in en hun relatie blijft niet enkel vriendschappelijk. Anita, Erwin en Douwe (Erwins vriend) besluiten Heer Doos te helpen en hem zijn huis terug te geven. Zij slagen erin de kinderen van Heer Doos te chanteren en ze op die manier zijn huis uit te zetten. Thematiek Liefde, liefdesverdriet, Drugs, drugshandel, zwervers, latijn, vrijheid, negatieve kijk van mensen op de zwervers,… vrijheid: -door negatieve kijk van de mensen op de zwerfvers wordt de politie regelmatig achter hen aan gestuurd om hen te verjagen. Hierdoor worden ze beperkt in hun vrijheden. Ook Heer Doos wordt door zijn kinderen uit zijn huis gezet. Hierdoor wordt ook hij in zijn vrijheid beperkt. Erwin heeft zelf nood aan vrijheid om alle dingen eens op een rijtje en te verwerken. Enkele jaren geleden is zijn vader er uit getrokken. Dit heeft hij nog steeds niet verwerkt. Heer Doos en Anita zorgen ervoor dat hij hier uitgeraakt. In het park verblijven ook enkele drugsjunkies en de kinderen van Heer Doos hebben te maken met drugshandel, waar zij later ook mee gechanteerd zullen worden door Erwin en Anita. Ook wordt er vrij veel over latijn gepraat in het boek. Zo leest Erwin in het park vaak in een latijns handboek. Heer Doos praat over latijn en ijlt zelfs in het latijn. Erwin heeft al jarenlang een relatie met Els. Wanneer zij het uitmaakt, kan hij het niet geloven. Hij heeft enorm veel liefdesverdriet. Later wordt hij verliefd op Anita. Heer Doos: Zo noemt Erwin de man die in de kartonnen doos woont. Eigenlijk noemt hij d'eaux, maar dat spreek je evengoed doos uit. Misschien slaat doos ook wel terug op Erwin omdat hij zich van de buitenwereld wil afschermen om alles eens op een rijtje te zetten.
Vertelstandpunt Ik -verhaal: De verteller heeft iets meegemaakt en schrijft het neer in een boek. Hij beschrijft hierbij alles vanuit de ik-persoon. Structuur De hoofdstukken beginnen met een cijfer: Hoofdstuk 1.Het is uit tussen Els en Erwin. Hij zit in het park terug te denken aan wat er misgelopen is. 2.Erwin gaat niet naar school, bespied het huis van Els en heeft woorden met Douwe en zijn moeder. 3.Erwin gaat naar het park en heeft een gesprek met Heer Doos. 4.Erwin maakt kennis met Anita, de fotografe 5.Heer Doos vertelt over zijn kinderen die hem zijn huis afgenomen hebben. 6.Heer Doos legt Erwin uit hoe hij zijn kartonnen Doos ineen gezet heeft. 7.Erwins moeder ontdekt dat hij al een week niet meer op school geweest is. De zwervers worden uit het park verjaagd door de politie. 8.Erwin vestigt zich tussen de zwervers op hun nieuwe stekje. Hij heeft een lang gesprek met Anita en Heer Doos. 9.Erwin belt zijn moeder op die behoorlijk kwaad is. 10.Erwin beschrijft de zwervers en krijgt Douwe op bezoek. 11.Heer Doos wordt ziek en weer komt de politie langs. Zowel Erwin als Heer Doos trekken bij Anita in. 12.De dokter komt langs en Heer Doos moet in bed blijven. 13.Anita en Erwin zorgen samen voor Heer Doos. 14.Erwin blijft bij Anita slapen en ze praten de ganse nacht. 15.Heer Doos is al wat beter en Erwin belt nogmaals naar huis. 16.Douwe en Erwin gaan op verkenning bij het huis van Heer Doos en worden niet echt vriendelijk door zijn kinderen verjaagd. 17.Douwe, Anita en Erwin bedenken een plan om Heer Doos' kinderen uit zijn huis te zetten. 18.Anita en Erwin trekken bezwarende foto's van Heer Doos' kinderen waarmee ze hen later zullen chanteren. 19.De chanterende brief wordt opgesteld en verzonden. 20.Erwin schrijft dit boek en begint zijn school in te lopen. De auteur laat tussen de verschillende alinea's witregels open. Bij dialogen springt hij steeds in. Als er binnen eenzelfde alinea een nieuw deeltje komt springt de auteur ook in. Hij gebruikt door heel het verhaal hetzelfde vertelperspectief. De verteller vertelt gewoon zijn eigen verhaal. -Eigenlijk is heel het verhaal een flash-back. De verteller schrijft tijdens de zomervakantie op wat hij, op het einde van afgelopen schooljaar, heeft meegemaakt. Hierdoor schrijft hij heel het verhaal in verleden tijd. Maar in deze grote flash-back zijn er nog enkele kleinere flash-backs. Vooral in het begin. Het verhaal start wanneer Erwin in het park bij de zwervers zit. Op dat meoment zit hij terug te denken aan vroeger toen het nog aan was met Els. Hoe het komt dat het uit is e.d. maar voor de rest loopt het verhaal vrij chronologisch. Er wordt geen verder gebruik gemaakt van flash-backs en flash-forwards. -De verteltijd is trager dan de vertelde tijd. Het verhaal spreidt zich slechts over een periode van 14 dagen en de auteur schrijft dit in 175 bladzijden. Alle info komen we te weten via Erwin. We weten enkel wat hij ziet, denkt en voelt. Van de andere personages weten we slechts wat hij, ons (lezers), erover vertelt. De auteur beschrijft ook alles via Erwin. Je kijkt als het ware met Erwin mee naar de dingen. De personages worden duidelijk beschreven maar met respect voor eigen fantasie. Zo wordt er wel gezegd of iemand dik of dun is maar niet echt tot in de details. Geen ellenlange beschrijvingen dus. Landschappen en gebouwen worden wel met zorg beschreven. Zo kun je je goed plaatsen in een bepaalde omgeving en krijg je toch nog ruimte om je personages zelf voor een deel in te kleuren. Stijlrichting De auteur schrijft veel met dialogen maar hier en daar ook wel met beschrijvingen. De nadruk ligt vooral op de acties. Beschrijvingen worden enkel als tussendoortje gegeven. Ook gedachten komen veel aan bod. Het hoofdpersonage filosofeert over zijn leven. De schrijver schrijft vlot, je kan alles zonder veel moeite volgen. Hij schrijft in vlotte, korte zinnen. Ook de gedachtegangen zet hij op papier zoals je ze zelf over iets zou denken. Daarom is het zo gemakkelijk te volgen. Je herkent je eigen manier van denken erin. Ik denk niet dat Willem van Toorn te plaatsen is onder een bepaalde stijlrichting. Het boek is geschreven in 1997. Dus zou het normaal bij het post-modernisme moeten behoren. Maar geen van deze kenmerken komen terug in het verhaal. In verband met het boek Willem van Toorn groeide op in Amsterdam. Momenteel woont hij in Amsterdam maar hij heeft ook in het rivierenland van de Betuwe gewoond. Hier speelt Heer Doos zich af. Willem van Toorn schrijft gedichten, romans en essays en heeft voor zijn eerste jeugdboek de zilveren griffel in ontvangst mogen nemen. Achterflaptekst
Heer doos heeft niet meteen een herkenbare thematiek alhoewel de personages wel thuis te brengen zijn. Een boek voor wie van vrijheid houdt want hierop wordt wel wat aanspraak gemaakt. De personages doen gewoon hun zin zonder er de gevolgen van te aanschouwen. Wat niet wil zeggen dat je een boek vol criminaliteit moet verwachten. De zwervers en hoofdfiguren trekken wat rond op hun dooie gemakje. Ze nemen het niet met de maatschappij en al haar gevestigde waarden. Ze zonderen zich dan ook af en worden schuin bekeken door de gewone man. Tussen zo'n volkje vestigen Heer doos en Erwin zich. Beide met een soortgelijke problematiek op zoek naar wat rust. Een boek over de vriendschap tussen een jongen en een oudere man.