Zakelijke Gegevens:
Tim Krabbé, een tafel vol vlinders.

Een uitgave van de Stichting CPNB

(Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek)

ter gelegenheid van de Boekenweek 2009.

Uitgeverij Prometheus, Amsterdam

Eerste druk, 2009

Novelle, 90 bladzijden

Eerste Reactie:
Een geweldig boek, dit is een van de weinige boeken van Tim Krabbé die ik wel leuk vind.

Alleen ben ik er nog steeds niet achter wat het met de boekenweek te maken heeft.

Het is een klein kort verhaaltje wat je in één keer uit kan lezen.

Het stond al een hele tijd onaangeroerd in de boekenkast. En ik ben blij dat ik het uiteindelijk toch heb uitgelezen.

Verdieping:
Het verhaal bestaat uit 4 stukken:

hoofdstuk 1: Het vijverspook
pagina 5 t/m 30: "En ineens wist hij het: dit is het omslagpunt";

pagina 30 t/m 46: deel twee van het eerste hoofdstuk;

hoofdstuk 2: Het scherfje
pagina 46 t/m 81: "Met iedere trap wist ik: alles is veranderd.;

pagina 82 t/m 89: deel twee van het tweede hoofdstuk;

Tot aan pagina 30 de introductie en opbouw van de vader-zoon relatie.

Vervolgens tot aan pagina 46 de teruggang in die relatie.

Vervolgens tot aan pagina 82 de opbloei van de liefde.

Vanaf 82 het afscheid van de liefde en het leven.

‘’De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders. Ieder seconde vliegt er één weg. Als de tafel leeg is ben ik dood.’’

Samenvatting:
Hoofdstuk 1: Het vijverspook
Fred Berkow is journalist en reislustig. Hij is op het moment dat de novelle begint op reis in Siberië, waar hij met een klein maar dapper gezelschap de krater van de Gloebinyi-vulkaan beklimt. Hij durft niet helemaal tot het einde te gaan.

Wanneer ze weer teruggekeerd zijn, belt hij zijn vrouw Carla, maar tegelijkertijd belt zij hem.. Ze vraagt hem straks terug te bellen en vanaf dat moment voelt Bram zich onrustig. Hij denkt dat Bram dood is en hoort zich zelf al een toespraak houden voor zijn overleden zoon.

Daarna denkt hij terug aan de wijze waraop hij Bram leerde kennen. Bram was de 3-jarige zoon van Nicolien en vanaf het eerste moment was hij niet alleen op Nicolien gevallen maar ook op haar zoontje. Hij voelde meteen liefde voor het ventje en hij doet er heel veel voor. Ook al is Fred zelf nog maar jong (19 jaar) Nicolien laat Fred daarna in de steek voor een tandarts, maar Bram mag steeds komen wonen bij hem. Ze doen aan een soort co-ouderschap. Bram is een heel slim ventje dat al snel kan lezen en schrijven. Hij wil ook te allen tijde voorkomen dat Bram confectie wordt, zo’n doorsneemannetje. Bram moet origineel blijven.

Brams echte vader is een week na de geboorte weggelopen. Volgens Nicolien was het een echte klootzak.

Als de tandarts Nicolien zwanger maakt, stelt deze ook voor om Bram te “echten.” Hij heeft namelijk ook een vervelende achternaam. Bontje, maar Fred is het niet eens met het voorstel. Wanneer Bram acht is, wil hij van Fred weten wat zijn vader heeft uitgespookt. Die heeft namelijk zelfmoord gepleegd door van een dak te springen en Fred laat de plek zien aan Bram waar dit is gebeurd. Vooralsnog maakt het niet veel indruk. Fred maakt reizen met Bram en die mag dan als schrijvertje ook zijn reisverhalen publiceren in de bladen. Dat is in het begin erg succesvol en Fred denkt dat Bram later echt een schrijver zal worden. Bij een van die reizen naar Schotland krijgen ze verschil van mening over een te volgen route. Bram doet zijn eigen zin en raakt even verdwaald van Fred. Wanneer hij ’s avonds naar hem zoekt, ziet hij aan de overkant van een vijver een silhouet. Fred vaagt zich af of die “vijverspook” Bram is, maar hij vraagt er niet naar. Daarna gaan ze steeds minder vaak samen op reis en op één van zijn soloreizen ontmoet Fred Carla: een heel aardige vrouw die bovendien goed voor Bram is.

Die is wel intelligent maar werkt niet hard op school. In zijn jeugd heeft hij van Fred een boek gekregen overeen magische steen in Nieuw-Zeeland. Die moet je aanraken en dan begint je leven opnieuw. Hij wil de man van het verhaal zijn en naar Nieuw -Zeeland vertrekken. Bram gaat daarom na zijn eindexamen werken om de reis te kunnen maken. Zeer tot verdriet van Nicolien en de tandarts. Bram weet wel Nieuw-Zeeland (via Griekenland) te bereiken , gaat ook naar de magische steen, maar komt daarna toch vrij snel weer terug naar Nederland.

Hij gaat als chauffeur werken bij een transportbedrijf. Fred wil hem uitnodigen om mee naar Siberië te gaan, maar Bram weigert. Wel zal hij Fred naar Schiphol brengen. Wanneer hij Bram gaat afhalen, ziet hij dat de jongen verliefd is. In de auto vertelt hij over zijn liefde Emma die voor hem geschapen is. Fred waarschuwt hem voor te veel impulsiviteit. Geniet eerst van je leven is zijn advies aan Bram. Dan vraagt hij vlak voor Schiphol nog of Bram het vijverspook was. Die ontkent het.

Hoofdstuk 2: Het scherfje
Dit deel is in de vorm van een dagboek van Bram. Hij vertelt van zijn eerste bijzondere ontmoeting met Emma, een meisje dat hij op de tram ontmoet door een wonderlijk toeval. Maar hij vindt dat het geen toeval is, sinds hij in Nieuw-Zeeland is geweest. Hij heeft daar wel een oudere vrouw Naomi Silver “gehad”. (ze was 36 jaar geweest toen hij korte tijd bij haar verbleef. Het meisje heeft een vriend in Amerika en zal binnenkort met hem trouwen. Maar ze wordt toch ook verliefd op Bram en het duurt niet lang of ze hebben voor de eerste keer seks met elkaar. Dat gebeurt op de kleine kamer van Bram en daarna brengt hij haar steeds naar huis, waarbij ze elkaar altijd kussen bij de tramhalte. Een mooi ritueel. Ze denken dat ze de twee helften van de ziele zijn ,zoals in de klassieke mythologie wordt voorgesteld.

Hoewel ze een lager IQ heeft dan Bram, vindt hij dat toch niet zo erg. Ze maakt het uit met haar vriend die overkomt : een erg zekere en saaie jongen. (Arnold Danmaarweer, bijnaam omdat ze altijd na een verkering weer op hem terugviel)

Emma heeft ook een eigen poldertje waar vrijwel niemand komt en waar ze dus ook de liefde in het open veld kunnen bedrijven. Ze worden aanvankelijk steeds gekker op elkaar. Doen dingen die verliefden doen: bijvoorbeeld overdag in de auto van de zaak naar het polderweitje om daar te vrijen.

De illusie wordt dan ook later wreed verstoord wanneer twee milieutypes in het poldertje bloemen komen plukken.

Bram gaat Fred wegbrengen naar Schiphol, zodat hij een week de auto van zijn stiefvader heeft om met Emma naar het strand te kunnen gaan. Hij praat met hem over zijn liefde voor Emma en zijn vader waarschuwt hem voor een te vaste band op een te jonge leeftijd.. Op de terugweg rijdt hij op een weg langs een spoorbaan, waarlangs verlepte sla groeit.

Bram gaat ook nadenken over zijn biologische vader Emma en zoekt contact met zijn grootouders van die kant. Hij maakt een afspraak en wanneer hij ze ontmoet, weet zijn oma hem zover te krijgen dat hij gaat nadenken over zijn bestaan. “Breek met alles”. Zegt zijn oma. Hij gaar weg bij het transportbedrijf en wil nu Nederlands gaan studeren, maar zijn eerste kennismaking met de studentes, is niet best. Hij weet niet goed wat hij moet doen: weggaan en eerst reizen en hopen dat Emma op hem zal wachten. Of blijven voor Emma en dan toch meer een confectiemannetje worden. Dan neemt hij een beslissing. “ De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders Ieder seconde vliegt er één weg. Als de tafel leeg is ben ik dood.’’

Hij gaat in Freds auto met Emma naar het strand en besluit haar recht in haar gezicht te zeggen dat hij niet meer van haar houdt. Resoluut keert Emma zich om en zegt dat ze hem nooit meer wil zien. Waarschijnlijk gaat ze weer terug naar Arnold “Danmaarweer.” Diezelfde avond heeft hij al spijt. Hij gaat schrijven aan zijn tafel. De tafel met vlinders raakt leger en leger.

Bram wordt ineens depressief: hij denkt dat hij de mensen in zijn omgeving ongeluk brengt. Hij neemt een besluit: .

Ik ben geen Tepuki, ik ben de zoon van Menno Bontje van wie ik niets weet, behalve dat hij de kracht had om te den wat ik ga doen. Zijn moeder heeft het me zelf gezegd: “Breek met alles wat je dacht te zijn.”

Mijn sleutels liggen voor me, klaar om mee te nemen. Sorry van je auto, Fred. Ik stap in en rijd naar de verlepte kropjes sla. Daar kijk ik op mijn horloge en zal zien dat het op nul staat.

En nu krijg ik te zien wat geen schrijver kan beschrijven: het opdrogen van de laatste punt.

Emma
Verhaaltechniek:
Fred is in deel 1 in Siberië op reis. Vroeger maakte hij zijn aangenomen zoon Bram reizen voor weekbladen. Deze keer wil Bram niet mee: hij heeft een vriendinnetje opgedaan.

Vanuit Siberië belt Fred naar huis (Asterdam) .

Deel 2 speelt zich voornamelijk af in Amsterdam en het deel beschrijft de ontmoeting tussen Bram en Emma in de hoofdstad..

Krabbé laat weinig los over data en jaartallen.

In het tweede deel (toch een dagboek) hanteert hij een bijzondere indeling van de dagen. Bram is naar een bijzondere plek geweest in Nieuw-Zeeland en vanaf het moment dat hij een voor hem magische steen heeft aangeraakt, is dat dag 0 in de rest van zijn bestaan. Daarna wordt er doorgeteld tot dag 47 (zondagavond laat) en maandagmorgenvroeg is het dan weer dag 0. (de laatste dag van de rest van zijn leven)

Wel is er sprake van een actueel verhaal door het beschrijven van de moderne communicatiemiddelen als een mobieltje en internet.

Het verhaal heeft geen concrete data etc. nodig, want een vader-zoonrelatie is er natuurlijk één van alle tijden.

Thema:
De novelle heeft nauwelijks iets met het thema van de Boekenweek 2009 te maken. Daarin staat namelijk het dier centraal.

De titel komt aan het einde van het verhaal letterlijk in de tekst voor.

Blz. 86 : “ De rest van mijn leven is een tafel vol vlinders. Ieder seconde vliegt er één weg. Als de tafel leeg is ben ik dood.’’

Vier bladzijden verder (90) staat : ‘’Er zijn niet zoveel vlinders mee. De tafel raakt leeg.’’

Het is duidelijk dat Bram aan het einde van zijn leven raakt.

Motieven:
vader-zoonrelatie
- het opvolgen van wat je vader graag zou zien

- de liefde van twee zielen die voor elkaar geschapen lijken

- de queeste naar de zin van het bestaan (Nieuw-Zeeland)

- de zelfmoord

- het noodlot via de genen ingegoten

- het toeval

Beoordeling:
Ik heb het eigenlijk alleen maar genomen, omdat het een klein en dun boekje was en thuis in de boekenkast stond. De flaptekst maakte mij erg nieuwsgierig. Ik heb het boek ook in een paar uurtjes uitgelezen. Het boek las enorm makkelijk weg, de taal was niet moeilijk. Ik werd ook steeds weer door mezelf gedwongen om verder te lezen. Zeker toen ik eenmaal in het 2e deel was, dan heb je toch de uiteindelijke ontknoping en wil je weten wat er precies aan de hand was, wat de doodsoorzaak was van die jongen. Ook vond ik het wel leuk dat er van perspectief werd veranderd. Je kon je nu vele malen beter inbeelden in Bram. Je zag toen dat hij helemaal niet zo gelukkig was, dat hij vroeger veel gepest werd en zich altijd eenzaam heeft gevoeld.. Ik vind dit boek zeker een aanrader. Ik had geen idee wat ik ervan moest verwachten, maar het verhaal heeft me zeker wel geraakt. Een onverwacht einde, een schokkend einde. Verder vond ik wel dat het allemaal heel geloofwaardig was, het zou zo in het echt kunnen gebeuren. Fred had bij wijze van spreke mijn buurman kunnen zijn.. Een goed verhaal, een goed boek!