De Zeepfabriek door Manon Spierenburg

Beoordeling 7.5
Foto van Cees
Boekcover De Zeepfabriek
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Docent | 3645 woorden
  • 20 januari 2005
  • 24 keer beoordeeld
Cijfer 7.5
24 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Manon Spierenburg
Genre
Komedie
Liefdesroman
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
2004
Pagina's
269
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
2 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Fantasie & Werkelijkheid

Boekcover De Zeepfabriek
Shadow
De Zeepfabriek door Manon Spierenburg
Shadow
Gebruikte Editie

In september 2004 verscheen bij de uitgeverij Thomas Rap te Amsterdam de debuutroman van Manon Spierenburg De zeepfabriek. Op de voorkant staat een grote badkuip afgebeeld waaruit twee over elkaar gevouwen benen steken. De roman telt 267 bladzijden. Ze zijn verdeeld over 13 hoofdstukken die allen een titel hebben.

Over de schrijfster

Manon Spierenburg schreef met De zeepfabriek haar eerste literaire roman. Daarvoor was ze scenarioschrijfster en projectleidster in de soapserie Goede Tijden Slechte Tijden. In een voorwoord schrijft ze nogal (te) nadrukkelijk dat overeenkomsten met bepaalde personen op toeval en fantasie van de schrijfster berusten.

Perspectief

De roman wordt in de ikvorm verteld door Job Duivenkater, een dertigjarige dialoogschrijver in Nederlands langst draaiende soapserie De Wereld Draait Door (DWDD). Het is dus een opmerkelijke knipoog naar GTST, de serie waarvoor Manon Spierenburg zelf enige jaren teksten schreef.

Verhaalopbouw>
De roman begint met de credits van DWDD: een opsomming van de cast, de producers, de projectleiding, de storyliners en de dialoogschrijvers van de soapserie. Wel handig want de lezer is anders de draad van het onbenullige verhaal dat in deze soapserie wordt gespeeld, snel kwijt.
Er zijn eigenlijk drie verhaaldraden in deze roman. Allereerst gaat het natuurlijk om de belevenissen van Job Duivenkater, een 30-jarige scenarioschrijver van de soapserie DWDD, die zich schaamt voor zijn werk en eigenlijk met een ander groot doel, het schrijven van een roman, bezig is. Daartussendoor staan in de tweede verhaallijn de teksten van enkele soapafleveringen van DWDD, dat wil zeggen nutteloze tekstjes met geen enkele diepgang. De derde lijn die in het verhaal zit, zijn de opmerkingen die aangeven hoe een soap in elkaar steekt. De drie lijnen worden in de hoofdstukken door elkaar gebruikt, maar zijn eenvoudig uit elkaar te houden. Voor de stukjes tekst uit de soapserie zelf wordt namelijk een ander lettertype gebruikt en voor de “wiskunde” van de soap blijkt het duidelijk uit de inhoud dat de stukjes over de opzet van een soap gaan. Toch gaan aan het einde van de roman de stukjes van DWDD en de werkelijkheid van de roman steeds door elkaar lopen, hetgeen voor Job Duivenkater een onmogelijke situatie lijkt op te leveren. Hij stapt uit de wereld van de soap, gaat bij een zeepfabriek werken en heeft eindelijk de tijd om zijn roman te voltooien. En de roman is dan dit.

Thematiek: satire op soap en de wereld eromheen

De zeepfabriek is natuurlijk een satire op de soapseries. De oppervlakkigheid en de stereotype werkwijze waarop de soapserie in elkaar wordt gezet, wordt aan de kaak gesteld door een schrijfster die jaren voor de bekendste Nederlandse soap GTST heeft gewerkt. Toch min of meer een vorm van het eigen nest bevuilen. Op genadeloze wijze beschrijft ze op welke wijze een soapserie in elkaar staat, hoe cliffhangers worden gemaakt en hoe oppervlakkig de dialogen zijn. In dit opzicht spreekt de zin die herhaaldelijk door personages in de soap en in de werkelijkheid van Job wordt gebruikt, boekdelen: “Kijk me aan als je zegt dat je niet van me houdt” vaak gevolgd door het gooien van een cocktail in het gezicht van een medespeler.

Ook de wereld van de roddelbladen, Story, Privé, Weekend wordt in de roman op de hak genomen. De berichten over de verhouding tussen Demelza en Job zijn allemaal verzonnen.
In de wereld van de soapsterren gaat het er ook om dat je door middel van kontlikkerij, het bed delen met bekendere mensen, het naar de mond praten van je bazen hoger op kunt komen in deze contreien. Ook de hoofdfiguur Job maakt zich daaraan schuldig: het werk dat hij doet, vindt hij maar niets. Hij werkt aan een grote roman. Hij dient later zijn ontslag in, maar als er diezelfde dag een blauwe belastingbrief op zijn deurmat valt, gaat hij de volgende dag al weer met hangende pootjes terug naar de redactie. Het is uiteindelijk de firma list en bedrog die wordt opgevoerd.
Job weet door zijn liefde voor Anna tenslotte toch aan het wereldje te ontkomen en de roman te schrijven die hij zich als levensdoel had gesteld. De parallel met Manon Spierenburg ligt hier erg voor de hand. Voor veel mensen om hem heen is de schijnwereld belangrijker dan de echte wereld: Erno, zijn moeder en zijn vriendin Eva zijn daarvan goede voorbeelden.
Het wordt pas heel vervelend wanneer de werkelijkheid van alledag en de soapwereld heel dicht bij elkaar komen en het verschil dus tussen fictie en realiteit heel dun is geworden.
Samenvatting van de inhoud

Hoofdstuk 1: Schrijfmachine
Job Duivenkater is dialoogschrijver bij Nederlands bekendste soap “De wereld draait door” (DWDD), iets waarvoor hij zich eigenlijk schaamt, maar hij moet tenslotte ook leven. Hij deelt een kamer in Amsterdam met zijn huisgenoot Erno, een jongen die veel met meisjes rommelt. De vriendin van Job is net de deur uit gegaan, omdat hij eigenlijk veel te saai was. In het eerste hoofdstuk wordt het productieteam van DWDD voorgesteld en dat is niet zo positief. Er is een sterke hiërarchische structuur en de mindere goden, zoals de dialoogschrijvers, worden keer op keer afgebekt door de productieleiding, waarvan de verschrikkelijk Lora en de o zo domme Bob de kroon spannen. De moeder van Job is erg trots op haar zoon vooral vanwege het feit dat ze daarmee haar kennissen kan aftroeven. De meeste mensen hebben moeite om de fictie van de werkelijkheid te scheiden: zoals zijn kamergenoot Erno die Esmeralda in de serie wel “een lekker geil wijf” vindt. Ook moeder Duivekater geeft vaak tips aan haar zoon om de serie op te vrolijken. De serie wordt twaalf weken voor de uitzending geschreven, dus aan die tips heeft Job niet veel. Hij werkt vaak tegen de deadline van het inleveren aan, daarna schrijft hij nog wat pagina’s aan de roman die hij heeft bedacht en die zijn grote doorbraak moet worden.

Hoofdstuk 2: Nummer 13

Job begrijpt eigenlijk niet dat hij geen leuke vriendin heeft. Hij was ooit verliefd op Anna, een kritische journaliste, maar die ging er met de eikel Wibo van door. Toch bleven ze vrienden en delen lief en leed met elkaar. In dit hoofdstuk wordt weer een deel van de werkwijze van de soap meegedeeld. Alle teksten moeten door de storyliners worden bedacht en door de productieleiding worden goedgekeurd en bijna altijd is er een vernietigend commentaar op de dialoogschrijvers. In dit hoofdstuk wordt er een nummer 13 bij Endless Productions (Joop van der Ende?) binnengelaten. Het is Eva, ze moet eerst als schaduwschrijfster werken en ze doet in het begin heel sympathiek tegen Job. Maar ook de andere mannen van DWDD hebben haar ontdekt. Er wordt na de eerste werkdag van Eva besloten om wat te gaan drinken in een café en Job komt op een humorvolle wijze met Eva in contact: ze gaat met hem mee naar huis, maar als ze daar aankomen, zit Anna bij hem op de stoep. Wibo heeft haar verlaten. Eva is meteen afgeschrikt.

Hoofdstuk 3: “Nu even niet”

Anna moet nu weer op haarzelf gaan leven: ze belt Job steeds op om bepaalde dingen (boor) te lenen. Wat hij had gehoopt, dat Eva zou bellen, gaat maar steeds niet lukken. Ook als hij op haar voicemail inspreekt, reageert ze niet. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd hoe de soap ontstaan is: de radio-uitzendingen in Amerika kosten vroeger teveel geld wanneer er alleen muziek zou worden uitgezonden: daarom moesten er verhalen tussendoor worden gevlochten. Dat trok luisteraars en de fabrikanten van wasmiddelen kwamen er achter dat dit een goede manier van reclamemaken was, mits de namen van de producten ook in de ether kwamen. Na de komst van de televisie werd de soap overgenomen door de producenten van de tv-series. Ook vertelt Job wat een cliffhanger is (aandacht trekkende gebeurtenis aan het eind van een aflevering, waardoor de kijker de volgende dag wel moet terugkeren naar de serie). In dit hoofdstuk komt het ook al voor dat een discussie uit de “werkelijkheid” terug te vinden is in de soapserie die Job aan het schrijven is. Dan wordt het Job duidelijk dat Eva haar telefoontje kwijt is geraakt, doordat ze die op het dak van haar auto had laten liggen. Ze komen nader tot elkaar en Eva blijft bij hem slapen. Hij heeft eindelijk zijn vriendin en wat voor één.

Hoofdstuk 4: Geloof, Soap en liefde

Het worden leuke weken voor Job. Hij brengt veel tijd door met Eva. Op de zaak mogen ze er echter niets van weten, want je moet privé en werk gescheiden houden, is de filosofie van Endless Productions. Hoewel niet iedereen, (zo houdt Lora het bijvoorbeeld met de getrouwde productieleider Karel Koppenol) houdt zich aan die regel. Lora hanteert de levensregel: Wat aan is, kan uit. Dergelijke platheden komen dan ook veelvuldig in de afleveringen van DWDD voor. Bij de teamvergaderingen gaat het steeds weer mis: er wordt veel afgekraakt (complimenten worden niet of nauwelijks gegeven) en achter de rug van de medewerkers wordt volop geroddeld. Na een vergadering vraagt Lora aan Eva of ze nog even blijft napraten. Job gaat naar huis en daar zit Anna weer: ze zit te vloeken op Wibo, want hij heeft na een paar weken al weer een andere vriendin. Ze drinkt zich een stuk in haar kraag. Dan komt Eva weer terug: ze liep eerst stage als schaduwschrijfster, maar ze is nu al aangenomen als dialoogschrijfster. Dat is heel snel na drie weken. Ze ziet Anna weer bij Job binnen zitten en maakt een aantal stekelige opmerkingen, waarna ze vertrekt, een soapaflevering waardig.. Dan bekent Anna dat ze zwanger is (van Wibo).

Hoofdstuk 5: Goede meiden, Slechte meiden

Het is weer achterklap en roddelpraat op de redactie van DDWD. Eva’s ster rijst snel en ze krijgt het al een beetje te hoog in haar bol. Maar achter haar rug om wordt geroddeld: de andere vrouwen denken dat ze seksuele gunsten verleent aan de producer om hogerop te komen. Voor de lezer is Eva ook niet meer zo sympathiek. Ze wordt snel bevorderd tot storyliner en ze komt daarmee in de hiërarchie boven Job te staan. Zij moet nu zijn dialogen beoordelen en ze is uiterst kritisch op hem. Job wordt er doodziek van. Anna wijst hem fijntjes op de trekjes van Eva, die volgens haar al een echte “soapie” geworden is. Tegelijkertijd vraagt ze aan Job of hij met haar wil meegaan voor het maken van de eerste echo van haar baby. De relatie tussen Eva en Job gaat steeds slechter, doordat ze op het werk lullig tegen hem doet. Het komt aan het eind tot een ruzie, waarbij de vroeger zo talcreatieve en humorvolle Eva standaardzinnen uit DWDD gebruikt. “Kijk me aan als je zegt dat je niet van me houdt.” Job verbreekt de relatie en Eva gooit soapsgewijs een cocktail in zijn gezicht..

Hoofdstuk 6: Eureka

Anna gaat met Job de echo van de baby laten maken. Ze praten met elkaar en Job blijft zijn onvrede uiten over zijn werkzaamheden voor DWDD. Anna adviseert hem om dan wat anders te gaan doen, maar Job zegt dat hij niet veel anders kan. Anna zal proberen hem voor de krant enkele interviews te laten maken. Eva blijft Job het schrijversleven lastig maken en Lora doet er een schepje bovenop in het evaluatiegesprek. Ook heeft hij geen zomercliff ingediend. Een zomercliff is een spannende gebeurtenis om de serie de zomer te laten doorkomen. Job bedenkt er ter plekke een: een personage uit DWDD “om zeep helpen” in een oude zeepfabriek. Het idee wordt afgewezen. Bovendien heeft hij de regels van het bedrijf geschonden: hij is een relatie aangegaan met een medewerker. Job heeft het nu helemaal wel gezien en schrijft zijn ontslagbrief, die hij bij de secretaresse Willeke inlevert. Hij voelt zich heel erg opgelucht, maar zijn moeder en Erno vinden het veel minder leuk. Zijn moeder kan nu niet meer tegenover haar vriendinnen opscheppen dat Job de maker is van DWDD. Anna vindt het allemaal prima. Dan vindt Job een belastingaanslag op de mat: hij moet € 6500,00 aan achterstallige belasting betalen.

Hoofdstuk 7: Wie schrijft, die blijft

Hoe moet Job propberen zijn ontslag ongedaan te maken? Hij heeft het salaris nu hard nodig. Hij wil weer terug naar Endless Productions, maar hoe moet hij het aanpakken? Karel Koppenol nodigt hem uit op zijn kamer en hij krijgt ineens de rol van storyliner aangeboden, omdat er een andere storyliner overspannen is geraakt en met ziekteverlof is. Hij kan nu niet meer thuis werken, maar hij gaat wel flink meer verdienen. Dat geld kan hij goed gebruiken voor de belastingaanslag. Willeke, de typiste, had voor alle zekerheid zijn brief nog maar niet doorgegeven. De meeste schrijvers die in de afgelopen jaren hun ontslag hadden ingediend, kwamen er binnen enkele dagen steeds op terug. De verslaving aan de soap is immers altijd te groot. Hij komt op de kamer van Robin te zitten, de uitvoerend producent. Bob wordt zijn begeleider voor de storylines, maar dat werkt niet: hij is dom en kraakt alles van Job af. Die werkt echter hard aan zijn opzet voor de komende weken. Als hij zijn werk ter beoordeling aan Eva moet voorleggen, laat ze het planbord uit haar handen vallen (opzet?) en daarna hebben Job, Anna en Erno urenlang werk om alles weer in de juiste volgorde te zetten. Het contact tussen Anna en Job wordt steeds intensiever. Ze heeft bericht gekregen van Wibo dat ze appartement moet verlaten en spant daartegen een rechtszaak aan. Intussen heeft ze wel een interview geregeld met Esmeralda uit DWDD en Job.

Hoofdstuk 8: Soap doet leven

De zeer sexy Esmeralda uit DWDD (de actrice Demelza Loman = model voor Katja Schuurman?) heeft een zeer oppervlakkig interview met Job, maar het wordt geplaatst in de krant en dat is het begin van vele veranderingen. Waar de overige mensen van de redactie heel boos over het interview zijn (Eva bijvoorbeeld), valt het wonderbaarlijk goed in de smaak bij Robin. Het interview draagt de titel “Kijk me aan als je zegt, dat je niet van me houdt.” Robin geeft hem meteen enige privileges. Maar hij moet wel met Demelza naar een première van een film. Zo komt hij in het sterrenwereldje terecht en de roddelbladen beelden hem meteen af als de nieuwe liefde van Demelza. Zijn moeder is weer reuze trots op hem en Erno stik jaloers. Hij ontmoet ook de grootste baas van Endless Productions, Ben Elders. Op hilarische wijze wordt in dit hoofdstuk de draak gestoken met de stijl van de roddelbladen, die meteen schrijven over een droomhuwelijk en liefdesbaby van Demelza en Job.

Hoofdstuk 9: Laat alle hoop varen, gij die hier binnentreedt

Het leven is flink veranderd voor Job. Hij staat in de gunst van de grote bazen: vooral van Robin. Maar de teksten van de soapserie veranderen mee met het leven van Job. De verhouding tussen Demelza en Job wordt in DWDD overgenomen. Esmeralda en een nietige Jos Suikerbrood spelen daarin de rol van Job en Demelza. Wanneer in het productieteam de zomercliff weer ter sprake komt, brengt Bob het idee van de moord in de zeepfabriek naar voren: dat was nota bene het idee van Job. Het idee voor de zomercliffhanger lijkt Robin een goed idee. Anna gaat opnieuw met Job naar het ziekenhuis, deze keer voor de zgn. pret-echo: wordt het een meisje of een jongen? De paparazzi krijgen er lucht van en natuurlijk komt er een foto met een artikel in de roddelbladen terecht. Nu is de focus op Anna gericht. Opnieuw steekt Spierenburg de draak met de roddelbladen. Op zijn werk krijgt Job de opdracht om het karakterdossier van zijn alter ego Jos Suikerbrood uit te werken. Anna heeft het gevecht met Wibo’s advocaten verloren en moet haar huis uit: ze blijft voor de eerste keer bij Job slapen.

Hoofdstuk 10: Droomscenario

Ter gelegenheid van de 3000e aflevering mogen de dialoogschrijvers weer eens kennismaken met de actrices. Job neemt ook Erno mee naar de opnamefabriek . Erno valt zeer in de smaak bij Robin (is hij homofiel?). Demelza ontmoet Job weer en ze doet net of ze een relatie met elkaar hebben. Ze fluistert dat ze ook al twee weken zwanger is (Dat kan dan niet van Job zijn, want seks hebben ze nog niet gehad met elkaar). Als hij thuiskomt, kan hij direct met Anna mee naar de zwangerschapsgymnastiek.

Hoofdstuk 11: Jos Suikerbrood

Er moet gecast worden voor de rol van Jos Suikerbrood en Erno wil die rol graag hebben. Er komen enkele hopeloze gevallen langs en dan is Erno aan de beurt. Robin speelt de rol van Esmeralda in de casting en het staat eigenlijk al vast dat Erno de rol zal krijgen, ook al maakt hij geen sterke indruk op Job. Robin wil hem gewoon in dienst nemen. Hij zegt dat Job die avond een eetafspraak heeft met Demelza. Als hij het tegen Anna vertelt, vindt die dat eigenlijk niet zo leuk. Bovendien is de moeder van Job in zijn huis en ze vraagt hem of het waar is wat in de roddelbladen staat en of hij nu een verhouding heeft met Anna.
Job en Demelza gaan die avond eten en ontmoeten “toevallig” Ben Elders en diens vrouw. De rest van het diner zijn Job en de vrouw van Ben op elkaar aangewezen, want Demelza en Ben smoezen samen verder. Job brengt de soapster nog wel naar huis met de taxi, maar wil haar eigenlijk niet meer zien.

Hoofdstuk 12: De wereld draait door

De inhoud van de soap en de werkelijkheid van Job gaan steeds dichter door elkaar heen lopen. Ook brengt hij een bezoek aan de oude zeepfabriek en hij loopt er rond met een medewerker Willem de Hond. De plek waar de zomercliffhangermoord kan plaatsvinden, is bij een ketel met loog. Het wordt helemaal moeilijk op zijn werk, wanneer Anna in haar krant een artikel publiceert waaruit blijkt dat Ben voorkennis heeft van een overname van een bedrijf, waardoor zijn aandelenpakket in waarde stijgt. De werkelijkheid benadert de soap en de soap benadert de werkelijkheid. De roddelbladen maken er natuurlijk weer dankbaar gebruik van. Nu komt ook uit dat Demelza en Ben een verhouding hebben en dat het huwelijk van Ben daardoor op springen staat. Demelza komt naar zijn huis en er ontstaat een scène die een dag later exact in de televisieserie te zien is. “Kijk me aan als je zegt dat je niet van me houdt.” Aangezien Esmeralda in de soap op dat moment zegt dat de baby van haar rivale ook in gevaar is, wordt Job heel bang. De soaprol van Jos en zijn eigen werkelijke dagelijkse rol komen met elkaar in conflict en hij komt in het ziekenhuis terecht met een gebroken enkel, omdat hij aan de tram is gaan hangen, iets wat zijn alter ego in de soap Jos Suikerbrood in het script had staan. Anna en Job analyseren de situatie en ze komen er gezamenlijk achter dat Bob de kwaaie genius van het stel is.

Hoofdstuk 13: De zeepfabriek

Bob, Lora en Eva bezoeken met Job de zeepfabriek om de mogelijkheden van de zomercliff te bekijken. Willem de Hond leidt hen weer rond. Bij de loogbak aangekomen, begint Willem de Hond hem enigszins filosofisch te benaderen met de mededeling dat hij de verbinding tussen Jos en Job moet verbreken. Dan pas zal hij loskomen van de soap. Ineens gaat de mobiele telefoon: de bevalling van Anna is begonnen.
Ze krijgen een dochtertje: Esmeralda wordt het heel origineel door Anna genoemd. Ineens krijgt binnen twee bladzijden de hele roman zijn beslag: met Wibo is het slecht afgelopen: hij is failliet, Bob is ontslagen, Lora en Eva werken nog bij DWDD, Ben Elders kan vanwege de hoge financiële eisen niet van zijn vrouw scheiden, Job is nog een kijkje gaan nemen in de zeepfabriek, waar verder niemand Willem de Hond meer kende: die was hoogbejaard in 1971 overleden. Een vreemd spiritueel trekje. Maar Job heeft de nachtwakersfunctie in de fabriek aangenomen. Hij kan nu tijd vrij maken om zijn roman te voltooien. En dit is het.

Recensies

De enige echte recensie in een van de gerenommeerde kranten verscheen op 2 oktober 2004 in het dagblad Trouw waarin Walter Kraut het debuut van Manon Spierenburg met drie andere debutanten bespreekt. Hij schrijft: “Manon Spierenburg slaagt er wél in haar leven om te zetten in literatuur. Zij heeft jarenlang scenario's geschreven voor de soap 'Goede Tijden, Slechte Tijden'. In een 'opmerking aan de lezer' bekent ze onomwonden dat het 'verhaal is geïnspireerd op wat ze in die tijd gezien en meegemaakt heeft'.
'De zeepfabriek' doet af en toe denken aan het werk van Ronald Giphart. Spierenburg deelt Gipharts gevoel voor humor, dat ze net als hij combineert met een groots opgezette 'dramatische lijn', zoals dat heet in soapterminologie. 'De zeepfabriek' roept in het bijzonder Gipharts boekenweekgeschenk 'Gala' in herinnering. Maar waar 'Gala' de soapwereld beschrijft vanuit de acteurs, daar gaat 'De zeepfabriek' over de tekstschrijvers van een soap genaamd 'De Wereld Draait Door'. Het is een club gefrustreerde en oppervlakkige mensen, die liever zelf in de schijnwerpers zouden staan.
Een uitzondering op deze door soaps geobsedeerde kliek is Job. Hij is eigenlijk een 'echte' schrijver -hij is bezig aan een roman die zich al tijden in een 'interessante fase' bevindt- en schaamt zich voor de plotjes die hij bedenkt voor 'De Wereld Draait Door'. Tegen wil en dank krijgt hij een relatie met een soapster. Het adagium 'We schrijven soap, we leven soap' neemt wel erg letterlijke vormen aan als hij zijn eigen leven herkent in afleveringen van DWDD en het personage dat op hem gebaseerd is, dreigt te worden vermoord. Betekent het dat Job nu ook gevaar loopt? Job is 'verbijsterd', wat alle andere karakters uit WWDD ook constant zijn.
Kijkers van 'Goede Tijden, Slechte Tijden' zullen het een en ander herkennen in het boek, maar 'De zeepfabriek' is meer dan een sleutelroman, of een afrekening met oud-collega's. 'De soapfabriek' is spannend, érg grappig en Spierenburg geeft ons tussendoor ook nog eens een cursus scenarioschrijven.

REACTIES

I.

I.

Je schrijft ergens dat in een van de laatste hoofdstukken staat dat hhij direkt met anna meekan naar de zwangerschapsgymnastiek maar ik dacht dat ze het zo beu was om te horen "en dan gaan de mamies en de papies enz.) dus dacht ik dat ze juist niet meewou.
Voor de rest een perfect verslag

20 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.