De wereld een dansfeest door Arthur van Schendel

Beoordeling 7.9
Foto van een scholier
Boekcover De wereld een dansfeest
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 6e klas vwo | 2941 woorden
  • 28 februari 2005
  • 30 keer beoordeeld
Cijfer 7.9
30 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Arthur van Schendel
Genre
Psychologische roman
Liefdesroman
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
1938
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
2 uit 5
Oorspronkelijke taal
Nederlands
Literaire thema's
Dood,
Kunstwereld,
Liefdesrelatie: problemen

Boekcover De wereld een dansfeest
Shadow
De wereld een dansfeest door Arthur van Schendel
Shadow
De wereld een dansfeest

Arthur van Schendel

Samenvatting

Het verhaal gaat over twee dansers: Daniel de Moralis Walewijn en Marion Ringelinck.
In negentien hoofdstukken vertelt in ieder hoofdstuk een ander persoon iets over wat zij meegemaakt hebben met Daniel en Marion.
Het verhaal begint bij een zekere Abel Jonas, een makelaar. Hij gaat op bezoek bij een klant van hem, de heer Walewijn. Daar ontmoet hij niet alleen meneer Walewijn zelf, maar ook zijn vrouw en hun zoontje Daniel. Mevrouw Walewijn leert hem een dans, die ook haar zoontje heel goed kent. Het ritme van de dans blijft in zijn hoofd spoken.
Het verhaal verplaatst zich vervolgens naar mevrouw Hadee, die de dochter van Frans Ringelinck het dansen bijbrengt. Zij heet Marion. Ze blijkt een uitstekend gevoel voor de waltz te hebben. Op een dag geeft meneer Ringelinck een feestje. Ook Jonas is uitgenodigd. Hij wil dat het orkest een zeker menuet speelt, dat is het lied waarvan mevrouw Walewijn hem de dans heeft geleerd. Het orkest kent het lied echter niet. Daarom legt hij het maar aan twee kinderen uit. Een jongetje en Marion. Daarna wil Marion alleen nog maar leren dansen op dat menuet.
Bij een volgend feest, een afscheidsfeestje voor Marion die naar een school in Brussel vertrekt, is ook Jonas er weer en het jongetje. Alleen het jongetje kan het menuet dansen en Marion is nog steeds diep teleurgesteld dat zij het niet kan.
Het is inmiddels weer een paar jaar verder. Daniel zit op school bij een zekere heer Deursting en Marion zit in Brussel op school bij Clémentine Vervarcke. Daniel wordt altijd omringd door vrouwen die hem bewonderen en Marion zorgt voor heel wat problemen op school.
Het is in Brussel dat Marion en Daniel elkaar voor het eerst tegenkomen. Isabella de Moralis is een oude vriendin van Clémentine Vervarcke en is samen met haar zoon in Brussel. Ze neemt Clémentine en Marion mee naar de opera. Ze dansen dan voor het eerst met elkaar. Marion zegt dat ze Daniel eigenlijk zou moeten haten. Hij zal haar toch alleen maar ongelukkig maken, omdat ze nooit zo kan dansen als hij.
Dan scheiden hun wegen zich weer.
In de zomer gaat Daniel met twee vrienden, Rosenhoff en Puffers, naar Oisterwijk. Daar blijkt ook Marion te zijn. Ze moet namelijk afwachten of ze van haar ouders naar de balletschool mag. Zij gaat veel om met een jongen, Reynald. Reynald heeft zelfs serieuze plannen om met Marion verder te gaan. Dan komt echter Daniel weer in beeld. Ze ontmoeten elkaar en Marion gaat met Daniel mee. Dansend komen ze weer thuis en Reynald denkt nu dan Marion hun relatie nooit serieus heeft genomen. Daniel vraagt Marion, maar ze wil niet vanwege Reynald. Daniel vertelt zijn vriend Rosenhoff dat het eraan ligt dat hun ritme te veel verschilt.
En weer verliezen Marion en Daniel elkaar uit het oog. Daniel stopt met zijn studie in Amsterdam en gaat met een paar Spaanse danseressen mee naar Londen, om in te vallen voor een van hun partners die zijn been heeft gebroken. Uiteindelijk neemt hij zijn plaats in, omdat hij heel goed is. Toch verlaat hij de twee vrouwen, omdat ze alleen maar ruzie over hem hebben. Daniel valt namelijk erg in de smaak bij de meeste vrouwen, maar hij wil alleen Marion.
Marion blijkt inmiddels op de balletschool in België te zitten en heeft erg veel talent. Opeens heeft Marion er echter geen zin meer in, omdat ze alleen maar bij Daniel wil zijn. Van Rosenhoff hoort de vader van Marion dat hij in Londen is en daarom besluiten ze naar Londen te gaan. Daar ziet Marion hem optreden en is helemaal onder de indruk. Volgens haar begrijpt niemand zijn manier van dansen en dat hij juist een overweldigend gevoel voor ritme heeft. Nadat ze hem heeft gezien is ze stil en teruggetrokken.
Een paar jaar later is Marion inmiddels een prima ballerina en treedt op in Parijs. Daniel blijkt ook in Parijs te zijn voor de inrichting van een nieuw theater. Daniel ontmoet Marion weer en hij denkt haar nu eindelijk voor zich te winnen. Precies op dat moment hoort Marion een violonspeler een menuet spelen. Daniel vertrekt zonder Marion.
Vervolgens wordt Marion ziek en denkt alleen te kunnen genezen als ze het menuet leert dansen dat ze als kind heeft gehoord en wat Daniel zo goed kan dansen. Frans Ringelinck, haar vader, doet er alles aan om dat voor elkaar te krijgen. Uiteindelijk komen ze bij Jonas uit van wie Marion het menuet heeft geleerd. Hij vertelt dat ook hij het niet zelf heeft verzonnen, maar dat hij het van mevrouw Walewijn heeft geleerd.
Marion krijgt een onafgemaakte brief van mevrouw Walewijn, die inmiddels is overleden. Ze vertelt dat dat menuet de Pavana Castillana is en dat ze het zich zelf niet meer kan herinneren noch denkt ze dat iemand anders het lied nog kent. Zelfs in Spanje niet.
Marion vertrekt naar Spanje om daar op zoek te gaan naar die dans. In een theater ziet Marion Daniel weer, als hij de Pavana Castillana opvoert. Een man, Sir Randells, koopt in het geheim een shawl voor haar, die ze gebruiken om die dans op te voeren.
Marion en Daniel beginnen in Spanje een relatie, maar weer wordt het niks.
Marion is diep bedroefd en gaat weer terug naar Brussel. Ze heeft weinig geld meer en zegt dat ze het dansen is verleerd. Dan trekt een man, major Fraybone, zich haar lot aan. Hij snapt niet hoe twee mensen, die elkaar al 18 jaar lief hebben, elkaar toch steeds ontwijken. Een vriendin van hem, Clémentine Vervarcke, vertelt dat ze niet geloven gelukkig te kunnen zijn, omdat ze niet met elkaar kunnen dansen. Fraybone vindt dit belachelijk en wil ze dichter bij elkaar brengen. In Londen vindt hij uiteindelijk Daniel. Daniel vertelt aan hem dat hij vroeger ook niet dacht bij Marion te passen, omdat ze verschillende levensritmes hebben. Nu begrijpt hij dat er ook harmonie kan zijn. Het verzet tegen een relatie komt echter van Marions kant. Zij wil namelijk dat Daniel en zij samen de Pavana Castilla dansen, maar ze denkt ook dat het hun einde wordt. Fraybone spreekt met hem af dat Daniel naar Parijs zal komen.
Fraybone haalt Marion over en Marion danst dan eindelijk het Spaanse menuet met Daniel. Daniel en Marion vertrekken samen naar Engeland om daar samen te dansen.
Maar omdat de oorlog uitbreekt, is er weinig vraag naar dansers. Marion en Daniel krijgen het steeds armer en worden beiden ziek. Toch blijven ze dansen, omdat dat immers hun leven is. Marion moet steeds meer van haar sieraden verkopen. Maar een paar dingen houdt ze. Uiteindelijk sterft eerst Daniel en dan Marion. Alleen Reynald en een werkster waren daarbij. Reynald zorgt dat de twee in Holland begraven worden. Hij geeft de werkster iets mee en zelf neemt hij haar shawl en gitaar mee.
Twee jaar later overdenkt Reynald alles wat er is gebeurd. Hij was de eerst die dat menuet met Marion danste en beseft dat alles misschien anders was gelopen, als hij haar had geholpen. Hij was echter jaloers op Daniel. Toen hij twaalf was, dacht hij nog dat de wereld een dansfeest was. Nu vindt hij het leven echter een spel zonder zin, waarin hij en Marion steeds langs elkaar heen zijn gedanst.

Verhaaltechniek

De spanning in dit verhaal is dat je je steeds afvraagt wat er met de twee hoofdpersonen zal gaan gebeuren. In het begin weet je nog niet eens wie de hoofdpersonen zijn en pas heel laat weet je waar het verhaal eigenlijk over gaat, waar de schrijver naar toe wil.

De spanning wordt veroorzaakt, doordat het verhaal niet op een normale manier verteld wordt. In ieder hoofdstuk komt namelijk een andere spreker aan bod. Soms maakt zo een spreker een tijdsprong. De andere keer overlapt het verhaal van de ene spreker de ander. Dat zou je een flashback kunnen noemen. Het verhaal is wel chronologisch.
Er zitten ook wel vooruitwijzingen in het verhaal. Herhaaldelijk zegt een hoofdpersoon dat hij denkt dat Daniel en Marion nooit gelukkig kunnen worden met elkaar. Dit wordt zo vaak gezegd, ook door Daniel en Marion zelf, dat je al wel vermoed dat het nooit echt een gelukkig einde kan zijn. Daardoor is het ook wel een tragisch verhaal. Dit komt omdat je aan de ene kant blijft hopen dat alles goed komt met de hoofdpersonen. Het zijn immers twee personen met veel danstalent en met rijke ouders. Toch weet je op een gegeven moment eigenlijk wel dat het nooit goed kan gaan. Zeker niet als ze uiteindelijk bij elkaar komen, waar je toch eigenlijk het hele boek lang op hoopt. Ondanks dat ze dus eindelijk hebben wat ze willen, zijn ze niet gelukkig.
De periode waarin het zich afspeelt, is ergens rond de wereldoorlogen, misschien het interbellum. Het is alleen niet helemaal duidelijk. Op een gegeven moment breekt namelijk wel de oorlog uit, maar het wordt niet echt duidelijk welke oorlog, omdat het er voor het verhaal niet toe doet. Waarschijnlijk is dat, denk ik, wel de Tweede Wereldoorlog, omdat er in het boek ook al veel in auto’s gereden wordt. De tijd heeft niet echt een functie voor het verhaal. Het zou zich net zo goed in deze tijd hebben kunnen afspelen.
Het verhaal beslaat een mensenleven.
Het verhaal speelt zich wel in veel verschillende omgevingen af. In Holland, Brussel, Parijs, Londen en Spanje. Het eerste deel van het verhaal bevinden de hoofdpersonen zich vooral in rijkere delen van de steden en het tweede deel van het verhaal in juist de verarmde en sombere delen van de steden. De omgeving symboliseert daarom dus de handeling. In het begin gaat alles nog goed met de hoofdpersonen en zijn ze nog redelijk gelukkig. Het rijke symboliseert dan dus hun geluk. Daarna gaat het bergafwaarts met ze en worden ze steeds ongelukkiger. De arme delen van de stad symboliseert daarom dus hun ongeluk.
De hoofdpersonen zijn dus Marion Ringelinck en Daniel de Moralis Walewijn.
Een beschrijving van de hoofdpersonen:
Marion Ringelinck: Ze is een aardig meisje, waar iedereen dol op is. Ze is beleefd, maar haalt in haar jeugd veel kattenkwaad uit. Ze houdt veel van ene Reynald, maar tegelijkertijd voelt ze zich aangetrokken tot Daniel. Niet omdat ze van hem houdt, maar omdat ze zich aangetrokken voelt tot zijn ritme in de dans. Ook Marion zelf kan goed dansen, maar niet de dans waar Daniel zo goed in is. Zij is goed in operaballet. Ze is geobsedeerd door het Spaanse menuet van Daniel en wil het samen met haar dansen, maar is ook bang dat dat het einde is. Daar is ze bang voor. Ze weet ook dat hij haar ongelukkig zal maken. Ze wil het menuet zo graag leren dansen dat ze er letterlijk ziek van wordt.
Ze is een round character. Je komt namelijk gedurende het verhaal steeds meer te weten over haar motieven, waarom ze toch steeds Daniel afwijst en toch zo graag bij hem wil zijn. Haar karakter verandert ook. Eerst is ze open en zangerig, later juist stil en teruggetrokken.
Daniel de Moralis Walewijn: Ook hij is een hele aardige en beleefde jongen voor wie alle vrouwen zwichten. Hij heeft dan ook veel vrouwelijke bewonderaars. Ondanks dat hij soms gek wordt van hen, behandelt hij hen altijd even beleefd. Hij studeert nauwelijks en is altijd bezig met muziek en nieuwe dansen leren. Ook geeft hij ontzettend veel geld uit, maar doet nooit moeilijk over geldzaken en wil nooit geld van iemand anders aannemen.
Voor hem is er maar één vrouw en dat is Marion. Hij wilde echter dat hij niet om haar gaf, want eerst kan hij er ook niet mee leven dat ze een ander ritme heeft in de muziek dan hij. Maar hij accepteert het later en wil bij haar zijn. Hij blijft echter uit haar buurt, omdat hij weet dat het haar einde wordt als ze samen dansen en dat wil hij niet. Zijn eigen einde vindt hij niet erg, maar het hare wel.
Ook hij is een round character, omdat je ook steeds meer gaat begrijpen van hem. Je begrijpt waarom ook hij uit Marions buurt blijft. Ook verandert hij, omdat hij eerst ook niets ziet in een relatie met Marion, maar later wel.
Andere personen die belangrijk waren in het verhaal zijn de vertellers. Ieder van hen heeft wel iets bijgedragen aan de geschiedenis van Marion en Daniel. Het zijn wel flat characters, omdat je verder niet te weten komt over die personen, behalve dan wat ze met Daniel of Marion te maken hadden.
Het verhaalmotief in dit boek is de dans. Het hele boek draait erom en het komt dan ook steeds weer terug. Heel de ellende van de twee hoofdpersonen begon bij de dans, maar tegelijk was het ook het enige waar ze om gaven.
Het thema van het verhaal is, denk ik, hoe een obsessie het geluk in de weg kan staan. De obsessie is in dit geval de dans.
De grote lijnen van het verhaal zouden best realistisch kunnen zijn. Het is alleen heel moeilijk voor te stellen dat iemand zo geobsedeerd is door een dans dat het alles in de weg staat. Zelfs je eigen geluk. De dans waar het om gaat wordt namelijk beschrijven als een dans met een ritme, waar iedereen meteen aan verkocht is. Ik denk niet dat zo een dans ooit uitgevonden zal worden. Daardoor is het niet echt realistisch.
De titel van het verhaal kan op verschillende manieren verklaart worden. Ten eerste zingt mvr. Moralis een lied in het eerste hoofdstuk waarin de zin voorkomt: ‘De wereld is een dansfeest en wie niet danst een domoor.’
Met mevrouw Moralis is zogezegd de ellende begonnen om die Spaanse dans en zij zingt dit lied.
Ook Reynald heeft het over een dansfeest in het laatste hoofdstuk. Hij zegt juist dat hij vroeger dacht dat het leven een dansfeest was. Nu denkt hij daar heel anders over.
Ook speelt de dans een hele belangrijke rol in het boek en wordt er bijna continue over dansen gepraat of wordt er gedanst.
Vandaar: De wereld een dansfeest
Eigen Mening

Het boek viel mij erg mee. Ik had verwacht, aangezien we een boek van voor 1940 moesten lezen, dat het taalgebruik erg moeilijk zou zijn of juist heel saai. Dit komt misschien ook, omdat ik ook het boek Bint heb gelezen wat mij erg was tegengevallen. Dit boek sprak mij echter wel aan. Vooral doordat het op een hele aparte manier is geschreven. Normaal zie je het verhaal uit een hoogstens twee oogpunten. Nu werd echter ieder hoofdstuk door een ander vertelt. Dat geeft iets extra’s aan het verhaal. Je leest dan hoe andere mensen over hun situatie denken. Ook is het leuk, omdat jij eigenlijk al iets meer weet over het verhaal dan degene die het vertelt. Als bijvoorbeeld iemand aan het woord is die iets over Daniel vertelt, wordt Marion weer opnieuw beschreven, omdat de verteller niet weet wie zij is. Daarom kom je er zelf soms ook pas later achter dat een vreemd persoon, gewoon een van de hoofdpersonen was. Daardoor weet je ook goed wat er aan de hoofdpersonen verandert. Eerst worden zowel Daniel als Marion als er goed uitziend beschreven, maar later in het boek vinden ze hen er juist slecht uitzien.

Tegelijkertijd is het ook soms nogal verwarrend dat het door negentien verschillende personen verteld wordt. Je raakt soms een beetje de kluts kwijt, omdat je vergeet wie er nu eigenlijk aan het woord is. En ook is het tegelijkertijd leuk en vervelend dat je soms pas later begrijpt dat iemand die beschreven is een hoofdpersoon blijkt te zijn. Het maakt het verhaal soms een beetje chaotisch.

Ik vond het niet erg dat het verhaal slecht af liep. Bij sommige boeken heb je wel het gevoel dat het boek beter had kunnen eindigen. Dat die tragiek niet echt nodig was geweest. Bij dit boek voel je dat echter al heel snel aankomen. Je weet gewoon dat het niet lang goed kan gaan. Het hoort gewoon bij dit boek dat het tragisch is. Een gelukkig einde past niet bij wat je van de twee hoofdpersonen al weet. In het begin denk je natuurlijk wel dat het wel goed komt, maar later begrijp je dat dat nooit meer goed kan gaan.

Wat soms ook wel lastig was, was dat er veel gebruik werd gemaakt van Franse woorden. Op zich heb ik wel een aardige kennis van het Frans, maar sommige woorden begreep ik alsnog niet. Dat maakte het soms wel wat lastiger de tekst te begrijpen.

Je kon je ook wel goed inleven in de personen. Ook weer dankzij de verschillende personen die aan het woord komen. Ook zij leven zich in in de situatie van de hoofdpersonen en daardoor ga je zelf ook met hen meeleven.
Wel is het soms wat vreemd dat een dans een liefde zo erg in de weg kan staan. Ook weet je niet echt wat Daniel en Marion zelf nou precies van de situatie vinden. Je weet wel wat er met ze gebeurd en hoe anderen erover denken, maar niet hoe ze er zelf tegenover staan. Daarom vond ik het wel jammer dat niet Daniel of Marion in een van de hoofdstukken aan het woord kwam. Dat had dan juist wel verrassend geweest.

Op zich zou ik het boek wel aan iemand willen aanraden. Zeker om een boek te lezen van voor 1940. Het taalgebruik is niet zo moeilijk en zijn schrijfstijl is ook niet zo moeilijk. Ook het verhaal spreekt wel aan: over een onmogelijke liefde.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.