Beschrijving leeservaring:
Primaire gegevens:
Auteur: Hanny Alders
Titel: De volmaakte ketter
Ondertitel: Roman over de Katharen
Verschenen in: 1999
Aantal Blz. 423
Leestijd: 10 uur
Uitgelezen op: 22-9-2003
Verantwoording van de keuze:
Ik heb voor dit boek gekozen omdat het me een zeer interessant boek leek. Het gaat ten eerste over de Katharen (ketters), waar ik meer over heb gehoord, ten tweede leek het me een beetje een actieboek waarin gevechten voorkwamen (fair-play gevechten, waarbij men man tegen man strijdt en men elkaar niet van honderden meters afstand afschiet) en last but not least omdat het over Frankrijk gaat. Ik vind Frankrijk een erg mooi land met veel mooie en verschillende landschappen en aardige mensen (ook al beweert men soms anders). In deze regio ben ik nog nooit geweest, maar dat maakt het juist extra leuk omdat je dan helemaal kunt genieten van de beschrijving van de landschappen en je kunt verheugen over een eventuele reis er naar toe.
Verwachtingen vooraf:
Ik hoop dat het een spannend boek is dat vlot wegleest en dat ook nog interessant is zodat je er ook nog wat van opsteekt. Hopelijk is de schrijfstijl van de schrijfster niet te moeilijk of te saai of te onbegrijpelijk of te wat dan ook zodat het gewoon een leuk boek is om te lezen.
Eerste reactie achteraf:
Ik vind dit werk: Niet Een beetje Erg
Spannend: +
Meeslepend: +
Ontroerend: +
Grappig: +
Realistisch: +
Fantasierijk: +
Interessant: +
Origineel: +
Goed te begrijpen: +
Dit werk heeft me aan het denken gezet.
Ik heb iets aan dit werk gehad.
Dit werk spreekt me wel aan, omdat de gevoelens en de tweestrijd van de hoofdpersoon goed wordt beschreven en omdat de gevechten en handelingen van de personen goed en realistisch worden weergegeven.
Samenvatting:
Als Amaury samen met zijn broers op kruistocht gaat om de ketters in het Zuiden van het land (Zuid-West Frankrijk) wordt hij bijna gedood en beland daarna tussen de ketters zelf. Hier komt hij er achter dat hun geloof nog niet zo slecht is en vanaf dat moment vecht hij voor hen tegen de oprukkende kruisridders. Hierbij raakt hij steeds meer verstrikt met zijn gevoelens en geloofsovertuiging.
Verdieping:
Tijd en ruimte:
Het verhaal speelt zich af in het begin van de 13e eeuw, van winter 1207 tot 18 maart 1244. De vertelde tijd is dus een kleine 40 jaar. De verteltijd is daarentegen zo’n 10-12 uur. Het verhaal is grotendeels chronologisch met af en toe een kleine beschrijving van wat zich er voor heeft afgespeeld (flashbacks). Het verhaal speelt zich af in het zuiden van Frankrijk, rond Carcassonne, waar de ketters eigenlijk een soort thuisbasis hadden (d.w.z., daar was de grootste concentratie Katharen, zeg maar de bakermat). Het verhaal heeft een open einde, want op het laatst vind de zwaargewonde Amaury (de hoofdpersoon) zijn vrouw terug, maar je weet niet wat er gebeuren gaat, zal hij sterven of gewoon oud worden?
Wijze van vertellen
Het verhaal wordt verteld vanuit de personale verteller.
Spanning
Er zit veel spanning in dit boek. Tijdens de gevechten, maar ook gewoon tijdens tochten naar andere steden, omdat ze dan achtervolgd (kunnen) worden.
Thema en motieven
Het belangrijkste thema’s in dit boek is geloof. Verder komen liefde en geweld ook vaak voor. De verwarring van Amaury over welk geloof nou de zijne is vormt het hoofddeel van het boek, zijn liefde voor de Kathaarse Colomba en het geweld van de strijdende partijen vormen daarnaast een groot bestanddeel van het boek. Er zijn ook verschillende motieven in dit boek, onder andere het feit dat de ‘gegoede Christenen’ (de ketters/katharen) steeds proberen Amaury er toe over te halen om ook een gegoede Christen te worden, terwijl de Christenen (de Christenen van de kruisvaarders, dus de ‘echte’ Christenen die de Paus aanhangen) proberen de ketters over te halen naar hun geloof.
Het motief in het boek is een klein stukje Franse tekst met de Nederlandse vertaling eronder:
‘Beaucoup d’hommes, assurément, ont été de trop.
Beaucoup de vies ont été inutiles. Quand l’Histoire
ne porte que sur des individus, elle ne présente que
l’image du chaos moral, le mélange du mal et du Bien.
A quoi ont servi les vies de douleur et de dévouement
(...)?
Peut-être à rien du tout.’
(René Nelli - La vie quotidienne des Cathares du Languedoc au XIIIe siècle)
Personages
Hoofdpersoon: Amaury de Poissy
Amaury komt uit Poissy, een stad vlakbij Parijs. Hij verliest zijn vrouw die tijdens haar zwangerschap overlijdt op 14 jarige leeftijd. Hij gaat hierna op kruistocht waar hij bijna wordt gedood en daarna terecht komt tussen de tegenstanders, de Ketters. Vanaf dan is hij de hele tijd bezig met vechten tegen de kruisridders en aan het overdenken welk geloof nou zijn ware geloof is.
Bijpersonen: Colomba de Limousis
Wigbold
Colomba komt uit Limousis, een plaatsje bij Cabaret, ten Noorden van Carcassonne. Ze is een Kathaarse en hard op weg om een ‘Bonne dame’ te worden. In Bèziers wordt ze samen met een Bonne Homme en een stel kinderen in het nauw gedreven in een kerk door Amaury. Amaury doodt de Bonne Homme maar laat de rest ontsnappen. Colomba ziet Amaury weer terug bij Cabaret waar Amaury zijn geheugen kwijt is en neemt zijn hoede op zich.
Wigbold is een Friese huurling die meevecht aan de kant van de Katharen in Toulouse. Hij vlucht met Amaury en Colomba mee de stad uit maar verraadt dan eerst Colomba aan de Johannieters en dan Amaury aan de Poissy’s (de broers Guillaume en Robert, broers van Amaury). Na een lange gevangenschap komt Amaury weer vrij en zoekt Wigbold op, betaalt, na een lange ondervraging, zijn gokschuld en zodoende staat Wigbold bij hem in het krijt. Hierna volgt Wigbold hem overal verraadt hij hem niet meer.
Titel, ondertitel en motto
De titel, de volmaakte ketter, slaat op Amaury. Amaury is eerst een gewone Christen die tegen de Ketters op kruistocht gaat. Na bijna gedood te worden door die ketters bij Alaric beland hij tussen de ketters in cabaret, een van de bolwerken van de ketters. Hierna vecht hij voor de ketters tegen de kruisridders en wordt ook bijna bekeerd tot het ketterse geloof. Hij is dus een volmaakte ketter.
De ondertitel, Roman over de Katharen, slaat op het feit dat het boek over de Katharen en hun geloof gaat.
De persoonlijke beoordeling:
Het onderwerp:
Het onderwerp van de tekst is, in mijn ogen, een zeer interessant onderwerp dat ook in mijn eigen belevingswereld zeer herkenbaar is. Ik vind de Middeleeuwen een zeer interessant onderwerp en ook de gevechten en de geloofskwestie spreken mij zeer aan. Ik lees vrij veel boeken over de Middeleeuwen of over vergelijkbare werelden (Science-fiction) omdat het een, in mijn ogen, mooie samenleving was. De natuur was nog schoon en de oorlogen werden nog (redelijk) eerlijk uitgevochten door man tegen man te strijden met een zwaard of bijl etc. in plaats van elkaar vanaf 200 meter neer te knallen met sniperrifles e.d. Het boek heeft mijn mening over de tijd zelf niet herzien, maar ik weet nu wel veel meer over het Ketterse geloof. Dit laatste werd zeer diepgaand uitgelegd in het boek en achteraf kan ik zo ongeveer precies zeggen wat de stroming nou inhield. Ik zou alleen de preken weggelaten hebben. Een of twee is goed om het geloof goed weer te geven, maar in het boek komen de preken bijna constant terug.
De gebeurtenissen:
In het boek waren de gebeurtenissen even belangrijk als de gevoelens en gedachten van de personen. Die laatste zouden anders zijn geweest als de eerste anders waren geweest. Het aantal gebeurtenissen was genoeg om het hele verhaal spannend te houden en behalve spannend waren de gebeurtenissen ook o.a. opwindend en triest. De gebeurtenissen waren erg waarheidsgetrouw en geloofwaardig verrassend. Sommige gebeurtenissen waren schokkend, zoals de beschrijvingen van de manier waarop gevangenen en vijanden werden behandeld en terechtgesteld. De afloop was van de ene kant open, omdat je niet weet wat er nu verder gaat gebeuren. Zal Amaury sterven of zal hij (weer) teruggaan om te vechten of om voor zijn zoons te zorgen. Van de andere kant is het ook weer gesloten, want hij wordt weer verenigd met zijn vrouw (eigenlijk vriendin, want ze zijn niet getrouwd).
De personen:
De hoofdpersoon en de bijpersonen kwamen allemaal zeer echt over, mede ook omdat ze gebaseerd zijn op echte personen die bestaan hebben. Ook kon ik me zeer goed inleven in de situatie van de hoofdpersoon. Hij komt terecht tussen de vijanden en komt erachter dat hij het toch wel met hen eens is omdat hun geloof eigenlijk beter is dan zijn eigen, oude geloof. Ik herkende niet echt karaktereigenschappen bij Amaury, behalve misschien doorzettingsvermogen en ook een beetje koppigheid. Dit laatste vind ik een beetje een slechte eigenschap, maar op sommige momenten kun je dit ook omschrijven als een goede eigenschap, dus.... Ik ben niet beïnvloed door het gedrag van de hoofdpersoon omdat het er nu, qua geloof, heel anders aan toe gaat en men accepteert het (alhoewel lang niet altijd) als jij een andere geloofsovertuiging hebt als hen.
De opbouw:
Het verhaal was niet moeilijk opgebouwd en viel vlot te lezen, op de stukken preek na die ik op het laatst maar gewoon oversloeg omdat het veelal herhalingen waren van eerdere preken in het boek. Deze zijn op zich niet zo heel erg saai, eerder interessant omdat je er zo heel goed achter komt hoe hun geloof er uit ziet, maar als je dezelfde preek voor de 3e of 4e keer leest begint het toch wel te vervelen. De spannende delen waren meestal de gevechten en die kwamen als fijne afwisseling op de stukken die alleen maar uit dialogen bestonden die meestal alleen maar over de twee geloven en de verschillen daartussen gingen. De afloop was niet erg verrassend omdat je om de een of andere reden al het gevoel had dat Amaury Colomba weer terug zou zien, in het land van de levenden.
Het taalgebruik:
Het taalgebruik was niet moeilijk en het verhaal was goed te lezen omdat de gebeurtenissen en dialogen op een heldere en natuurlijke wijze werden beschreven zodat het niet moeilijk was om er voor je zelf een voorstelling van te maken. Er waren niet echt bepaalde delen in het boek die ik speciaal zou willen onthouden, maar gewoon het hele boek, al heeft het beeld van de massaverbranding van de Ketters uit Montségur wel een beetje een beeld in mijn netvlies gebrand dat er vrij moeilijk uit gaat.
REACTIES
1 seconde geleden