De sandwich door A.F.Th. van der Heijden

Tekstbeleving: Persoonlijke reactie en waardeoordeel: Ik vond het een best wel mooi boek, maar dat het heden en verleden door elkaar gebruikt worden vond ik best wel ingewikkeld. Het taalgebruik is niet echt moeilijk en dat was best wel wennen. Het is een schrijver die altijd zo schrijft en daarom moet je er aan wennen. Ook het onderwerp van het boek sprak me wel aan omdat het voor mij een heel nieuw soort verhaal was, het was wel realistisch. Tekstbestudering: Samenvatting, analyse en interpretatie. 1.complete titelbeschrijving: de naam van de auteur is A.F.T. van der heyden. De titel van het boek is de sandwich met als ondertitel, een requiem de uitgeverij is Wolters Noordhof BV Groningen

het is in 1986 gedrukt. Het verband tussen de kaft en de inhoud van de tekst is dat zij een sandwich warm wilde houden en de samenkomst tussen haar en Frank. Het boek bestaat uit drie delen: de zwakste schakel, De kinderbruiloft, Kiliboe kiliboe. Er is geen motto. 2.Samenvatting Adriën, de hoofdpersoon, merkt de dood van zijn jeugdliefde, Karine, op na het lezen van de rouwadvertentie in de krant. Ruim twee jaar later, hoort Adriën dat Frank Rastering overleden is. Frank is een oude vriend van Adriën, waar hij vroeger veel mee optrok. Naar aanleiding van de dood van deze twee mensen, die in zijn jeugd een grote rol hebben gespeeld, gaat Adriën nadenken over vroeger. Adriën doet daarna zijn best om een herinnering te vinden waarin zowel Karine en Frank voorkomen. Hij kan zich geen gelegenheid herinneren waarbij hij, Frank en Karine samenwaren. Frank was iemand die op de meest onverwachte en ongelegen momenten kon langskomen. Hij is overleden aan een val van het balkon, na een plotselinge benauwdheid. Nadat Adriën de rouwadvertentie van Karine heeft gelezen, komt hij Lucia tegen de zus van Karine. Lucia nodigt hem uit om wat bij haar te komen drinken. Hierdoor herinnert Adriën zich hoe hij in contact is gekomen met Karine. Hoewel Lucia hem mee uit vroeg, wordt hij verliefd op Karine. Ze kussen, maar Adriën ziet in de ogen van Karine dat ze niet van hem is. Als Adriën later in Nijmegen studeert, komt hij Karine nog een keer tegen. Hij mag bij haar blijven slapen, maar de ongesteldheid van Karine voorkomt dat er verder iets gebeurt. Tijdens zijn bezoek bij Lucia, hoort hij dat Karine ook door zelfmoord om het leven gekomen is. Tijdens Adriëns bezoek, komen de ouders van Karine ook langs. Hierdoor ontstaat een zeer ongemakkelijke situatie. Adriën kan op dat moment de aanwezigheid van Karine bijna voelen. Adriën kon zich als kind al hele situaties herinneren aan de hand van een woord. Door deze eigenschap is hij zich nauwelijks bewust dat je gebeurtenissen ook kan verdringen. Dat is hem wel overkomen met de herinnering aan het samenzijn van Frank en Karine. Deze komt pas weer bovendrijven als Adriën denkt dat hij een of andere, dodelijke ziekte opgelopen heeft. De herinnering begint op een examenfeest. Frank gaat op de stoep liggen, waarna Karine vraagt of ze op hem mag komen liggen: ze heeft het koud. Frank stemt in, waarna Karine aan Adriën vraagt of hij op haar komt liggen om zo de sandwich af te maken. Adriën weigert. Een dergelijke sandwich is zijn intiemste droom. Na dit voorval zit hij samen met Karine in een donkere schuur. Ondanks dat er niks gebeurt, vraagt Karine aan Adriën om het stil te houden. de zomer daarna gaat Adriën met Henk op vakantie. Henk veroorzaakt bijna een ongeluk, waarbij Adriën de longen uit zijn lijf schreeuwt. Adriën kan zich hier niks meer van herinneren. ANALYSE EN INTERPRETATIE: Titelverklaring: De sandwich slaat op het voorstel dat de Adriën na een examenfeest krijgt. Hem wordt verzocht om boven op een meisje en een jongen te gaan liggen ( en daarmee een soort sandwich te vormen), omdat zij het koud heeft. De ondertitel van het boek is: een requiem. Een requiem is een muziekstuk, gecomponeerd voor en gespeeld bij een begrafenis. Het verhaal gaat over en is opgedragen aan twee overleden vrienden van de schrijver. 2.Motto: Het boek heeft geen motto 3.Genre: Het is een psychologische, autobiografische roman. 4.Thema: Het eerste thema is intimiteit, dat komt vooral door de uiting van de relatie tussen Adriën en Karine. Het tweede thema is aanwezigheid, hier spelen Karine en Frank een grote rol. Adriën voelt Karine haar aanwezigheid. En Frank is altijd op ongelegen tijden aanwezig. 5.Idee: Mensen bestaan als ze dood zijn toch nog in je gedachten bewaar die gedachten dus goed. 6.Motieven: De dood: het boek is opgedragen aan 2 vrienden van de schrijver, waar hij weer aan denk als hij hun rouwadvertentie leest. Uit het boek: blz.34 en 35. De oordoppen, verbonden door een metalen hoofdklem, klakten tegen elkaar met het geluid van Duitse hakken. Het apparaat sloeg op het beton van de galerij nog voor Franks zware lichaam zeven verdiepingen lager op de grasmat plofte, ‘Dood. Zag je dat.’ De liefde: Frank is een tijdje het vriendje van Karine maar uiteindelijk blijkt

het niks te worden. Uit het boek: blz.15. wat kon het verschil zijn tussen een gestorven oude liefde en een oude liefde wier leven je niet meemaakt, noch van dichtbij, nog op afstand. Ziekte: aan het eind van het boek word Adriën ziek en dat is eigenlijk ook wel
een onderdeel van het verhaal. Uit het boek: blz.121. Toen de duizelingen kwamen, had ik geen zekerheid; een gezwel in mijn kop, of, zoals ik bij de bakker een de ziekte van haar zuster hoorde preciseren: ‘Een hersentumor in het hoofd, onder de schedel.’ 7.Structuur: De gebeurtenissen in het verhaal zijn niet chronologisch omdat het een flashback is en lopen fabel en sujet niet gelijk. Het verhaal is wel aaneengesloten en er is een samenhang van de onderdelen, want alles draait om een herinnering van Frank, Karine en Adriën samen vinden en dan komt hij uit op de Sandwich. Het verhaal is opgebouwd uit een verhaallijn. Het verhaal is Post Rem geschreven, want hij vertelt achteraf heel het verhaal. 8.Personages: Adriën: Adriën is de schrijver persoonlijk in die naam. In het verhaal wil hij zijn herinneringen ophalen en ordenen en verklaren waarom bepaalde dingen
juist gebeurt zijn. Frank: Frank is een vriend uit Adriëns jeugd. Hij was in zijn jeugd altijd
nadrukkelijk aanwezig en kon op de meest onverwachte momenten binnen
komen vallen. Frank gebruikt ook drugs. Karine: Karine is een jeugdvriendin van Adriën, het was een poosje zijn vriendin, dat was toen hij 15 jaar was. Karine had anorexia en heeft haar hele leven
geestelijke problemen gehad. Nog andere personen in het boek waren: Peter Roodakkers, dit was een vriend van Adriën. Quiesje, dit was een vriendin van Adriën. Gertrude, dit is een gehandicapt meisje. Lucia, dit was de zus van Karine. 9.Tijd: Het boek is absoluut niet chronologisch, omdat het heden en verleden de hele tijd door elkaar heen gebruikt worden. Dat komt doordat Adriën een hele tijd herinneringen ophaalt, maar het verhaal begint in 1979 als hij de rouwadvertentie van Karine leest en eindigt in 1982. De fabel en sujet lopen dus niet chronologisch.
10.Perspectief/vertelsituatie: De schrijver schrijft het boek over zichzelf en het is een hij-vertel situatie. 11.Ruimte: Het verhaal speelt zich af in Amsterdam, maar in zijn herinneringen spelen Nijmegen en Eindhoven ook een grote rol. 12.taalgebruik en stijl: De zinsopbouw is niet moeilijk en het zijn ook niet zo heel veel lange zinnen en daardoor is het goed leesbaar. Ook het woordgebruik is niet echt moeilijk, en er staan niet zo veel moeilijke woorden in. In de tekst staan redelijke wat dialogen in, en dan weet je soms niet meer wie wat nou zegt. De beschrijvingen zijn duidelijk zodat je je het heel goed in kun beelden 13.Achtergronden van de schrijver en het boek: A.F.Th van der Heijden ( Geldrop, 1951), is vooral bekend geworden door zijn monumentale, nog onvoltooide, romancyclus De Tandeloze tijd. De sandwich vormt een persoonlijk intermezzo in dit levenswerk. Enige jaren geleden stierven van de schrijver kort na elkaar een jeugdliefde en een jeugdvriend, de eerste door eigen hand, de laatste als gevolg van een bizar ongeluk. Ofschoon de twee elkaar goed gekend moesten hebben, zag de schrijver ze in zijn herinneringen nergens samen. Het meisje en de jongen in een of ander vergeten voorval ‘ bij elkaar brengen beschouwde hij aanvankelijk als een uitdaging aan het geheugen, maar gaandeweg veranderde dat spel van oprakelen in een persoonlijke rouwdienst. Door wat leek op een tijdelijk falen van de eigen levenswil stuitte van der Heijden in zijn herinnering uiteindelijk op het gezochte voorval, beeld eerder, dat zich nu, achteraf, vol voorspellende betekenis zoog en voor de schrijver tot een symbool van de dood werd.