Algemene Informatie

Auteur: Kader Abdolah
Titel: De Reis van de Lege Flessen
Eerste druk: Kader Abdolah, 1997
Gelezen uitgave: De Geus bv, Breda, 2014
Aantal bladzijden: 147
Genre: roman

Auteur

Kader Abdolah is op 12 December 1954 geboren als Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, in het Iraanse Arak. Zijn vader was doofstom, dus Kader speelde de vaderfiguur in het huishouden. Door zijn vroege wens om schrijver te worden had hij interesse in het Westen. In 1977 ronde hij zijn studie Natuurkunde af in Teheran, waarna hij lid werd van een links politieke partij om zich tegen het bestaande bewind te verzitten. In 1980 verscheen van zijn hand Wat willen de Koerden zeggen. Dit is het eerste werk onder de naam Kader Abdolah, een eerbetoon aan twee vrienden die door de overheid geëxecuteerd waren. Kaders politieke gedrag leidden tot zijn vlucht uit Iran in 1985, waarna hij als politiek vluchteling naar Nederland kwam. Via een AZC in Apeldoorn kwam hij in Zwolle terecht, waar hij onder andere in een conservenfabriek werkte. In 2003 verhuisde Kader naar Delft. In 2006 is hij gastschrijver geworden aan de Universiteit van Leiden. Daarnaast heeft hij vanaf 1996, 15 jaar lang, een wekelijkse column geschreven bij de Volkskrant. Dit was onder het pseudoniem Mirza,

De thematiek in Kaders boeken gaat over de verschillen en overeenkomsten tussen twee culturen. Abdolah heeft voor zijn werk onder andere Het Gouden Ezelsoor, de E. du Perronprijs, en de ASN-ADO prijs gewonnen.

Korte samenvatting

Bolfazl is een Iraanse vluchteling die samen met zijn vrouw en kinderen in Nederland opnieuw probeert te beginnen. Al gauw legt Bolfazl contact met zijn buurman René. René blijkt homoseksueel te zijn, en zijn dochter Miranda uit zijn vorige huwelijk woont nog bij hem in huis. Hoewel Bolfazl’s Nederlands beperkt is, worden hij en René snel vrienden. Bolfalz’s streng islamitische moeder heeft het echte helemaal niet op René, omdat hij homo is. Via René weet Bolfazl een baantje te krijgen bij een boer, waardoor hij niet alleen van de straat is, maar ook nog eens geld verdient. Op een dag is René verdwenen, Bolfazl in een gat achterlatend. De volgende keer dat de twee elkaar zien is René verward en moet hij door de politie opgehaald worden. Later komt René weer terug. Hij is waarschijnlijk in een psychiatrische inrichting geweest en hoewel hij fysiek weer in het huis naast dat van Bolfazl woont, mist Bolfazl zijn buurman. Dan verhuist René. Bolfazl voelt zich verlaten, en ontzettend eenzaam. Zijn maatje, zijn vriend heeft hem verlaten, terwijl zijn vrouw goed Nederlands spreekt en veel contacten heeft. Wanneer René en Bolfazl elkaar onverwacht treffen geeft René zijn adres aan Bolfazl, waarna deze hem opzoekt. Hier realiseert Bolfazl zich dat hij zijn buurman echt kwijt is. Een tijd later krijgt hij een telefoontje van Anneke, de ex-vrouw van René. René is voor de trein gesprongen, en wil graag dat Bolfazl bij de crematie aanwezig is. Bolfazl gaat, maar later komt het besef pas dat René dood is. Het huis van René krijgt nieuwe bewoners. Jacobus en de Mexicaanse Mary Rose. Ze lijken de plek van René op te kunnen vullen. Tot Bolfazl er achter komt dat Jacobus treinmachinist is. Hij is ervan overtuigd dat het Jacobus’ trein is waar René voor is gesprongen, maar Jacobus wil er niet over praten, wat voor Bolfazl ontzettend frustrerend is.

Op zijn verjaardag ontvangt Bolfazl een kaart van Renés dochter Miranda. Bolfazl zoekt haar in Groningen op, waardoor hij erachter komt dat Anneke ook in Groningen woont. Hij ontmoet Annekes vriend Henk. De laatst schildert een portret van Bolfazl. Nu beseft Bolfazl zich dat hij net als Miranda en Anneke over de dood van René heen moet zetten, en verder moet gaan met zijn leven. Een leven met niet langer René in de hoofdrol, maar Bolfazl.

Verhaaltechniek

Tijd en ruimte

Het verhaal speelt zich af in Nederland. In een dorpje aan de IJssel, een dorpje zonder naam. Voor het verhaal had deze plek niet uitgemaakt, maar het lijkt erop dat het boek een autobiografisch tintje heeft, aangezien Kader Abdolah zelf lang in een dorpje aan de IJssel heeft gewoond.

Er wordt niet gezegd wanneer het zich precies afspeelt. Gezien het feit telefonie wel bestond, maar internet nog niet, zal dit het einde van de 2oe eeuw te zijn.

Personages

Bolfazl

Aan het begin van het verhaal is Bolfazl drieëndertig jaar oud. Hij heeft een vrouw en kinderen. Op een gegeven moment werkt hij bij verschillende boeren, en later krijgt hij een baantje bij een conservenfabriek. Hij heeft duidelijk moeite met het integreren in de Nederlandse samenleving, het liefste houdt hij vast aan het bekende. Dit verschijnt in de vorm van zijn jeugdherinneringen, en in de vorm van zijn buurman René.

René

René is de buurman van Bolfazl. Hij heeft blond haar en is zevenenveertig jaar oud. Aan het begin van het boek is hij in een homoseksuele relatie met een man die door Bolfazl “Moka-Moka” genoemd wordt. Daarnaast heeft hij een dochter, Miranda, bij zijn ex-vrouw Anneke. Hij heeft psychiatrische problemen, die gedurende het verhaal steeds erger worden, en uiteindelijk zelfs tot zijn zelfmoord leiden.

Jacobus

Hij is de nieuwe buurman van Bolfazl. Hij is getrouwd met Mary Rose, die een zoon heeft. Jacobus heeft een radio, waarmee hij graag speelt en met mensen uit andere landen communiceert. Hij is een treinmachinist. Hoewel Jacobus een band met Bolfazl opbouwt, is hij een gesloten persoon. Hij vindt het dan ook niet fijn om echt met Bolfazl in gesprek te zijn.

Vertelwijze

Bolfazl is de verteller van het verhaal. Hij vertelt het in ik-perspectief. Hierdoor zijn zijn flashbacks naar zijn kindertijd meeslepender dan wanneer het vanuit een ander perspectief geschreven zou zijn. Ook wordt je meer meegenomen in de beleving van Bolfazl bij zijn integratie.