Primaire Gegevens
Auteur: Maarten ’t Hart
Titel: De Kroongetuige
Ondertitel: -
Jaar van eerste publicatie: 1983
Aantal bladzijden: 201
Analyse
1. Tijd
a. Is het boek chronologisch of niet-chronologisch?
Het boek is chronologisch.
b. Zijn er flashbacks?
Ja.
c. Wat is de vertelde tijd?
Het verhaal begint op 31 juli (de dag van Jenny’s verdwijning) en eindigt kort voor de kerstdagen. De totale vertelde tijd komt daarmee op ongeveer 6 maanden. Het grootste deel van het boek is geschreven in de verleden tijd.
d. In welke tijd spelen de gebeurtenissen zich af?
De gebeurtenissen vinden in chronologische volgorde plaats en spelen zich af in de jaren ‘70.
e. Hoe begint het boek?
Thomas Kuyper bezoekt met zijn vriendin Jenny Fortuyn een café. Na sluitingstijd krijgen ze ruzie als Thomas wil dat Jenny met hem mee naar huis gaat. De dronken Thomas grijpt Jenny vast, maar ze loopt boos bij hem weg.
f. Hoe eindigt het boek?
Thuis komt het onderwerp ‘kinderen’ weer aan bod. Leonie weet dat ze onvruchtbaar is, maar ze krijgt weer hoop als Thomas een krantenartikel over reageerbuisbaby’s laat zien.
g. Is er een open of een gesloten einde?
Een redelijk gesloten einde. De lezer weet niet zeker of ze toch nog een kind zullen krijgen. Maar het verhaal is eigenlijk wel geheel afgesloten met een misschien iets té ‘happy end’.
2. Opbouw
a. Uit hoeveel delen bestaat het boek?
Het verhaal is opgebouwd uit 5 genummerde hoofdstukken met titelnaam.
b. Noem de namen van de delen. Leg uit wat de betekenis van de namen zijn?
Het eerste hoofdstuk ‘De muizentorensage’ is onderverdeeld in 8 genummerde hoofdstukken. Het tweede hoofdstuk (een korte briefwisseling) bestaat uit 4 ongenummerde delen. Hoofdstuk 3 bevat fragmenten uit Leonie’s dagboek, waarbij de dagen door witregels gescheiden wordt. Hoofdstukken 4 en 5 zijn niet verder in hoofdstukken onderverdeeld.
c. Hoeveel hoofdstukken heeft het boek?
15
d. Noem de titels van de hoofdstukken.
De muizentorensage, een korte briefwisseling, het dagboek van Leonie, het proces en de zwarte vogels.
e. Heeft het boek een voorwoord?
Nee.
f. Heeft het boek een nawoord?
Nee. Maar er is wel een stuk tekst met recensie’s geschreven door Tonnie Wenssen.
3. Ruimte
a. Wat zijn de topografische plaatsen in het boek?
De gebeurtenissen spelen zich af in Leiden. Ruimten die aan bod komen zijn: het huis van Thomas en Leonie, Jenny’s woning, het laboratorium en het politiebureau.
b. Wat zijn de klimatologische omstandigheden in het boek?
Nooit beschreven, neem aan dat het gewoon gemiddeld weer zou zijn voor die streek. Het weer heeft ook geen invloed gehad op het verhaal.
4. Personages
a. Beschrijf het uiterlijk en het innerlijk van de hoofdpersonen.
Thomas Kuyper
Thomas is bioloog. Hij werkt in het universiteitslaboratorium. Thomas houdt van literatuur en klassieke muziek. Ondanks dat hij getrouwd is, begint hij een verhouding met Jenny. Thomas’ vrouw, Leonie, wil dolgraag een kind. Thomas is hier minder door geobsedeerd. Hij wil gewoon eens een keer seks, zonder dat daar een kind van moet komen. Thomas schaamt zich dat Jenny hem misbruikt heeft om bij de drugs te kunnen komen. Hij zwijgt dan ook lange tijd over zijn relatie met Jenny. Als uiteindelijk alles uitkomt, geeft hij toe. Eigenlijk deelt Thomas’ de kinderwens van zijn vrouw. Hij attendeert haar zelfs op de mogelijkheid van een reageerbuisbaby. Thomas is een rond karakter.
Leonie Kuyper
Leonie is een burgerlijke huisvrouw. Ze heeft Frans gestudeerd, maar koos bewust voor het huisvrouwenbestaan. Ze koestert maar één grote wens: een kind krijgen. Ondanks de negatieve berichten van de gynaecoloog (dat ze onvruchtbaar is), blijft Leonie hopen dat ze zwanger wordt. Ze steunt Thomas tijdens zijn gevangenschap en gaat zelf op onderzoek uit om zijn onschuld te bewijzen. Eigenlijk doet ze dat om Jenny te leren kennen. Ze wil weten wat Jenny heeft, wat zij niet heeft. Leonie is een rond karakter.
Jenny Fortuyn
Jenny is een jonge vrouw. Ze werkt bij de bibliotheek en bewoont een kamer erboven. Ze gebruikt regelmatig drugs, slaapt met verschillende mannen en misbruikt Thomas om aan drugs te komen. Ze helpt haar vriend Robert bij het ‘verstoppen’ van het lijk. Daarna vlucht ze met hem naar Zuid-Amerika. Jenny is een vlak karakter.
Alex
Alex is een collega van Thomas. Hij helpt Leonie bij haar onderzoek. Alex heeft een vlak karakter.
5. Wijze van vertellen
a. Is er sprake van een ik-verteller?
Ja, het verhaal wordt voor de korte briefwisseling verteld door Thomas en daarna door Leonie.
b. Is er een personale verteller?
Nee
c. Wordt er verteld door een alwetende verteller?
Nee
6. Titel, ondertitel en motto
a. Geef een uitleg van de titel.
De titel laat zich op twee manieren verklaren:
1. Leonie leest: “Zijn niet de meeste huwelijken van dien aard dat men geen derde als kroongetuige wenst? En juist deze derde ontbreekt vrijwel nooit – het kind – en dat is meer dan een kroongetuige, namelijk de zondebok.”
2. Tijdens Thomas’ proces is meneer ‘Sommig mens’ de kroongetuige. Leonie is het hier niet mee eens. Zij vindt dat zij zelf de kroongetuige is, omdat zij het lijk heeft gezien. Deze kennis wil zij echter niet aan de politie overdragen. Leonie is de kroongetuige die niet wordt gehoord.
b. Leg de ondertitel uit.
N.V.T.
c. Geef een uitleg van het motto.
N.V.T.
7. Thema en motieven.
a. Wat is het thema?
Huwelijk: Ondanks dat het een misdaadroman is, draait alles om het huwelijk van Thomas en Leonie. Thomas pleegt overspel, omdat hij eens met een vrouw naar bed wil die níet per se kinderen wil hebben. Leonie is jaloers op Jenny, omdat zij al twee keer een abortus heeft laten plegen en dus wel kinderen kan krijgen.
b. Welke motieven komen in het boek voor?
Zoektocht naar waarachtigheid, verstrikt raken in leugens, liefde, het willen van een kind, jaloezie en vertrouwen in elkaar.
8. Genre.
a. Tot welk genre / tekstsoort behoort het boek?
Misdaadroman (volgens ‘t Hart is het een huwelijksroman).
b. Welke kenmerken van dat genre komen in het boek voor?
Dit spreekt, denk ik, wel voor zich.
9. Literatuur geschiedenis.
a. Tot welke literair-historische periode of stroming behoort het boek?
Moderne Nederlandse literatuur.
b. Welke kenmerken van die periode of stroming vind je in het boek?
Hier is niet echt sprake van een echt kenmerk. Het hoor tot de genre omdat het modern is, een Nederlandse schrijver het in het Nederlands heeft geschreven, en het boek behoort tot literatuur.
c. Wat staat er over het boek in Literatuur zonder grenzen?
In 1983 verschijnt De kroongetuige, waarin een mysterieuze verdwijning en een moord worden opgelost. In de roman komen ook andere thema’s aan de orde, zoals het kinderloze huwelijk, dat verstikkend werkt voor de hoofdpersoon.
Verwerkingsopdracht
Geef een korte samenvatting
Leonie, de vrouw van Thomas, is voor een weekje naar haar moeder. Thomas zit daar alleen thuis en gaat naar de bieb. Daar leert hij Jenny kennen. Ze gaan uit en maken kroegen tochten. Dan wil Thomas Jenny mee naar huis nemen, maar dat wil Jenny niet. Ze loopt weg en de volgende dag blijkt ze verdwenen te zijn. Thomas wordt opgepakt en in voorlopige hechtenis gesteld, want ze verdenken hem op moord. Dan volgt er een briefwisseling tussen Thomas en Leonie vanuit de cel. Thomas wordt voor de rechter geleidt die hem onschuldig verklaart. Leonie had al even daarvoor in het lab ontdekt dat daar een dode vrouw in een pot met alcohol zat. Dit bracht nieuw licht aan de zaak. Ze komen erachter dat Jenny de sleutels van het lab van Thomas had ontvreemd, deze had nagemaakt en weer terug gestopt op de plek waar zij ze vandaan had. Zo heeft zij de deur opengemaakt en de voorraad drugs uit het lab gestolen. Daarna heeft zij met Robert (een vriend van Jenny) de vrouw van Robert om het leven gebracht. Jenny heeft haar kleren aangedaan maar haar eigen schoenen aangehouden waardoor ze qua kleding en qua grootte op de vrouw van Robert leek. Haar eigen kleren had ze in de stortbak van de W.C. gegooid. Ze is hierna samen met Robert gevlucht.
Persoonlijke leeservaring.
1. Beschrijving.
a. Geef een persoonlijke reactie op het boek.
Ik vond het een heel leuk boek. Soms ging je wel erg uitkijken naar het einde, waardoor het lezen meer een overbrugbaar iets begon te worden met als hoofddoel weten hoe het afloopt. Er werd leuk geschreven, met soms wat flauwe grappen tussen door. Het is echt een boek dat je in een avond kan uitlezen, omdat het zo spannend is. Telkens komen er weer nieuwe ontwikkelingen aan het licht die de puzzle steeds meer in elkaar doen passen. Wat resulteert in een verrassend plot, alhoewel het natuurlijk al vast stond dat Thomas nooit een moord zou hebben gepleegd. Maar het plot was toch een stuk verrassender dan ik had verwacht.
b. Motiveer de keuze van het boek.
Het boek lag ergens op de zolder tussen andere grote lijsters, het verhaal klonk wel leuk, dus besloot ik het boek te lezen.
Eindoordeel
a. Geef je eindoordeel over het boek.
Ik vond het totaal gezien wel een heel leuk boek en als ik een cijfer zou moeten geven zou het zo rond de 8 liggen. Dat is op verschillende punten gebaseerd zoals, leesbaarheid, spanning, verhaallijn, geloofwaardig, moeilijkheidsgraad. Het sterkste punt van het boek vind ik toch wel het plot, zonder dat zou het misschien een wat zoutloos boekje zijn geweest. Maar ook de hang naar een kind wordt echt onwaarschijnlijk goed beschreven, je zal bijna denken dat de schrijver zelf een vrouw is en het zelfde probleem heeft.
b. Geef je eindoordeel over je leeservaring met dit boek.
Het lezen ging gemakkelijk, wat kwam door de vlotte manier van schrijven. Je leest aan een stuk door, omdat je zo benieuwd bent naar de clou van het verhaal. Daarom had ik ook geen moment dat ik geen zin meer had in het boek.
c. Wat vond je moeilijk, verwarrend of onduidelijk?
Er waren niet echt momenten dat ik iets niet snapte. Toen ik de laatste paar bladzijde’s waarin het plot wordt vrij gegeven las, snapte ik het niet helemaal. Vergeet namelijk nogal vaak wie nou ook alweer wie was, maar na wat aandachtiger lezen werd het me toch duidelijker, want zo ingewikkeld was het nou ook weer niet.
Secundaire literatuur.
-
REACTIES
1 seconde geleden