De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit

Titel: De ijzeren maagd Auteur: Bobje Goudsmit Samenvatting van de inhoud: De drie vrienden Tim, Joris, Jaouad zijn al vrienden vanaf de basisschool. Anouk is blijven zitten en komt bij de drie vrienden in de klas. Nu praat Joris nergens anders meer over dan Anouk. Anouk heeft verschillende jongens achter haar aan doordat ze aantrekkelijk is. Ook Joris wordt heel verliefd op haar en besluit om een duur cadeau (een cd) voor haar te gaan kopen. Joris vraagt de vrienden of hij geld mag lenen. Dankzij Jaouad krijgen ze alledrie een baantje. Ze moeten bloemen verkopen langs de deuren. Door dat verdiende geld betaalt Joris het geleende geld weer terug. ’s Avonds als Tim thuis komt vertellen zijn ouders dat er een meisje voor hem heeft gebeld. Het blijkt Anouk te zijn en ze vraagt hem om te helpen met haar wiskunde, want ze is haar wiskunde boek kwijt. Even later staat plotseling Jaouad voor de deur om Anouk’s wiskunde boek te geven. Jaouad schrikt dat hij Tim in Anouk’s huis aantreft. Op school vertelt Jaouad het verhaal aan Joris. Er ontstaat een ruzie. Op school negeren Tim en Joris elkaar. Op een dag gaat Tim eens met haar kleine zusje (Sarah) naar buiten om de eendjes te voeren. Daar treft Tim een oude dame (Ruth) aan op een bankje met een roofvogels neus. Anouk gaat samen met Tim bij haar tante Ruth op bezoek om wat dingen te brengen. Ruth woont sinds kort in een bejaardenhuis, huize Roozenburcht. Nu Ruth meer tijd voor zichzelf heeft denkt ze vaak terug aan haar verleden in de Tweede Wereldoorlog. Op haar vijftiende ging ze onderduiken, omdat ze joods was. Ze ging onderduiken in een boerderij op het platteland. Ze moest haar zichzelf een andere naam geven. Dus besloot ze om zichzelf voortaan Rosa te noemen. Ze vond het vreselijk in het begin. Het gezin bestaat uit vader, moeder en een zoon, die ze Willem de Zwijger noemt, omdat hij nooit zoveel zegt. Ze dacht dat ze een gemakkelijk leven nu had, maar dat was niet zo. Op een zondagochtend onder kerktijd wanneer Rosa alleen thuisbleef kwam er een buurman op bezoek. Hij verkrachte haar en ze werd zwanger van hem. Ze kreeg een dochtertje dat ze Sarah noemde. Ze kon niet voor de baby zorgen, omdat ze nog te jong was. Alleen schreef Rosa een perkamentje op haar truitje de naam Sarah en doet de baby weg, want ze was nog te jong om zelf voor de baby te zorgen. Tot overmaat van ramp wordt Anouk in elkaar geslagen daar haar ex-vriend (Pieter) nadat ze het uitgemaakt had. Ze belt Tim om te vragen of hij haar op kan halen. Ze ziet er beroert uit. Tim helpt haar en steunt haar. Ze krijgen verkering. Tim komt weer in aanraking met Ruth en vraagt hem of ze wat vragen mag stellen. Ze wilde er zelfs tien euro per uur voor geven! Ruth vraagt hem allerlei dingen over zijn oma. Tim verteld over dat zijn oma Sarah heette. Ook vertelde Tim dat haar oma op haar twintigste is getrouwd met een man die ze op kamers had ontmoet. Samen kregen ze een baby, wat nu de moeder van Tim is. Anouk’s tante was spierwit geworden. Na dat Tim weg is vraagt ze aan de directie om haar notaris wil bellen voor een DNA-onderzoek. Ze wil weten of de oma van Tim haar afgestane dochter is geweest. Uitleg en verklaring van de titel: Meestal kom je ergens in de tekst een verwijzing naar de titel tegen, die moet je extra grondig lezen. Het boek heet De IJzeren Maagd. Een ’’IJzeren maagd’’ was vroeger een levensgroot scharnierend lichaamsmodel met langs de binnenkant scherpe ijzeren punten had, wanneer de ijzeren maagd dicht ging werd het slachtoffer doorboord maar niet gedood. IJzeren Maagd verwijst naar de ’’maagdelijkheid’’ dat vroeger een kostbaar goed was. Je moest er als meisje zuinig op zijn.
Tot welke genres behoort het boek? Is het een roman, novelle of verhaal? Wat voor soort verhaal is het? Waarom? Geef de kenmerken. Het verhaal van Anouk, Tim en Joris is een moderne jeugdroman met als thema vriendschap en de liefde. Het verhaal van de jonge Ruth in de Tweede Wereldoorlog is een oorlogsroman met als thema oorlog, het verliezen van een kind, eenzaamheid en ouder worden. Wat is het probleem van de hoofdpersoon? Tim: Het probleem van Tim dat hij ruzie heeft gekregen met zijn vrienden Joris, Jaouad. Doordat Tim plotseling verliefd word op Anouk. De ’vrienden’ van Tim zijn ook verliefd op Anouk, maar Anouk schenkt Tim de aandacht. Ruth: Het probleem van Ruth is dat ze steeds vaker herinneringen krijgt over de oorlog van vroeger. Ze probeert het te vergeten, maar dat lukt niet. Ruth komt in aanraking met Tim. Ze vraagt hem om stiekem bij haar op bezoek te komen. Hij krijgt daar zelfs 10 euro voor. Ruth vraagt Tim verschillende dingen over vroeger en zijn familie totdat Tim vertelt over zijn oma Sarah. Er dringt wat bij Ruth door en ze stuurt Tim naar huis. Dus de oma van Tim is haar dochtertje! Beginsituatie: Het gaat met Tim goed op school. Ook met Ruth gaat het goed. Het is rustig in haar oude huis en af en toe komt er iemand van de familie op bezoek. Ontstaan van het probleem: Joris wordt jaloers op Tim. Anouk vindt Tim wel leuk en Joris niet. De situatie van Ruth gaat behoorlijk achteruit. Verslechtering van het probleem: Joris verlaat zijn baantje bij het bloemen verkopen. De vriendschap van de drie vrienden gaat steeds verder kapot. Ruth verhuisd naar een bejaardenhuis, huize Roozenburcht. Dieptepunt: Anouk wordt in elkaar geslagen door haar ex-vriend (Pieter) nadat Anouk ze het met hem had uitgemaakt. Tim’s oma is Ruth’s dochter.
Verbetering van de situatie: Tim is er voor Anouk als ze hem nodig heeft en samen krijgen ze verkering. Afronding: Ruth laat een DNA-onderzoek doen. Dat doet ze om er achter te komen of het waar is dat Tim’s oma haar dochtertje was. Wat voor soort begin heeft het verhaal? Het verhaal begint bij een herinnering van Ruth over vroeger in de Tweede Wereldoorlog. Wat voor soort einde heeft het verhaal? Open einde Waardoor wordt de spanning veroorzaakt? Spannende gebeurtenissen, ruzies, Tweede Wereldoorlog, problemen. Woordkeus. Personen: Tim (hoofdpersoon, round character) Tim is een jongen van vijftien jaar, die met zijn ouders en zijn veel jongere zusje Sarah in een dorp woont. Hij doet het goed op school. Joris, Jaouad zijn goede vrienden van Tim. Hij is nog nooit verliefd geweest. Tot Anouk hem de aandacht geeft. Hij wil alleen nog maar bij Anouk zijn. Als hij met Anouk meegaat naar haar oude tante Ruth vindt hij het eerst een rare oude vrouw. Ruth vraagt hem wekelijks langs te komen voor tien euro per uur. Anouk (hoofdpersoon, round character) Anouk is een mooie puber die is blijven zitten en vijftien jaar oud. Ze komt bij Tim in de klas te zitten. Ze wordt vaak achtervolgd door verschillende jongens. Ze probeert geen aandacht te schenken aan de klasgenoten die vuile opmerkingen zeggen. Joris, de beste vriend van Tim wordt verliefd op Anouk. Anouk vindt dit nogal irritant hoe Joris haar aandacht probeert te krijgen. Toch probeert Anouk Joris te negeren.
Ruth (hoofdpersoon, round character) Ruth is een oude joodse dame die in de oorlog als jong meisje moest onderduiken. Haar onderduikadres was bij een boerengezin op het platteland. Op een dag komt er een buurman, die haar verkracht. Ze raakt zwanger. Het kindje noemt Rosa Sarah. De naam Sarah naaide ze op het truitje van de baby. Ze kon niet voor de baby zorgen, omdat ze nog te jong was, dus moest ze de baby na de geboorte afstaan. Het gaat steeds slechter met Ruth en ze verhuist naar een bejaardenhuis, huize Roozenburcht. Ze ontmoet Tim. Hij doet oude herinneringen weer boven komen, die alles met haar dochter Sarah te maken hebben. Joris (bijfiguur, flat character) Joris is de vriend van Tim en Jaouad. Later in het verhaal krijgen ze ruzie om Anouk. Ze gaan bloemen verkopen om zo een cadeau te kunnen kopen voor Anouk. Joris was als eerste verliefd op Anouk. Jaouad (bijfiguur, flat character) Jaouad is de vriend van Tim en Joris. Ze helpen zijn oom met bloemen verkopen om geld te verdienen. Sarah (bijfiguur, flat character) Sarah is het kleine zusje van Tim. Ze is rond de twee jaar oud. Sarah vraagt veel aandacht van Tim, maar ze krijgt dat niet altijd. Op een dag na lang zeuren van Sarah gaat Tim toch mee de eendjes voeren. Daar treffen ze een oude dame (Ruth). De oude dame kijkt veel naar Sarah en vraagt hun ook af en toe dingen. Pieter (bijfiguur, flat character) Pieter is de vriend van Anouk. Pieter reageerde overdreven over dar Anouk vaak gevolgd wordt door allerlei jongens. Daardoor maakt Anouk het uit met hem. Nadat ze het heeft uitgemaakt wordt ze in elkaar geslagen door Pieter. Henk (bijfiguur, flat character) Henk is de vader van Anouk. Hij is bezorgd om Ruth en plaatst haar in een bejaardenhuis, huize Roozenburcht.
Betty (bijfiguur, flat character) Betty is de moeder van Anouk. Betty doet alsof ze zich zorgen maakt om Ruth, maar eigenlijk wil ze haar gewoon weg hebben in een bejaardenhuis. Lisa (bijfiguur, flat character) Lisa is de verzorgster van Ruth in het bejaardenhuis, huize Roozenburcht. Ze is spontaan en aardig voor oude mensen. Wanneer speelt het verhaal zich af? Het verhaal speelt zich af in 2002. Hoeveel tijd verloopt er tussen begin en eind? Het verhaal duurt van het begin tot het eind ongeveer een half jaar. Is het een chronologisch of niet-chronologisch verteld verhaal? Het boek is niet-chronologisch verteld, omdat er steeds verteld wordt over Ruth’s herinneringen over de Tweede Wereldoorlog. Bevat het verhaal terugblikken? Ja, want Ruth krijgt in de loop van het verhaal steeds meer herinneringen over haar jeugd. Die herinneringen zijn ook terugblikken. Zijn er veel sprongen in de tijd? Er zijn sprongen in de tijd. Je weet bijvoorbeeld niet hoe het verder is gegaan met Anouk nadat ze in elkaar is geslagen door haar ex-vriend Pieter. Je weet alleen dat Anouk Tim belde of hij wilde komen.
Door wiens ogen beleven we het verhaal? We beleven het verhaal door Tim’s ogen en Ruth’s ogen in de Tweede Wereldoorlog en in het bejaardentehuis, huize Roozenburcht. Is het een ik-verhaal? Wat heeft dat voor gevolg? Het is geen ik-verhaal, omdat er meerdere verhaallijnen zijn. Tim en Anouk, Ruth, Ruth in de oorlog. Is er een alwetende verteller? Wat is het effect? Het is geen alwetende verteller, omdat er geen feitelijke dingen in staan en je leert er ook niets speciaals van. Het effect is dat het boek de lezer vermaakt. Is er een personale verteller? Er is een personale verteller, omdat de gedachten en de belevenissen van de personen in het boek verteld is door een personale verteller. Hij geeft de ervaringen van de personages weer. Waar speelt het verhaal zich af? Het verhaal speelt zich af in deze tijd in een klein dorpje in Nederland aan de zee, want ze vertellen dat Ruth in het bejaardenhuis aan zee woont. In hoeverre bepaalt de ruimte de sfeer van het verhaal? De sfeer ook zo van het boek is verschillend. Als het over Ruth gaat in de oorlog is de sfeer soms angstig. De sfeer op school bij Tim is weer anders. De ene keer speelt er jaloezie en de andere keer is er een liefdessfeer. Dus de ruimte bepaald de sfeer van het verhaal een beetje. De ruimte waar ze leven: een klein dorpje aan zee, dat heeft niks te maken met de sfeer van het verhaal.
Wat is het thema van het verhaal? Joods, Tweede Wereldoorlog, verkrachtingen, verliefdheid, problemen Licht je antwoordt duidelijk toe. In het begin van het boek wordt er verteld over de Tweede Wereldoorlog. Toen Ruth rond de veertien jaar was vond ze geschiedenis het leukste vak op school. Later wordt haar leraar van geschiedenis meegenomen naar een concentratiekamp. Ook haar vader en broer verdwijnen. Ze gaat onderduiken in een boerderij op het platteland. Daar wordt ze verkracht door een man. Ze mocht het niet vertellen, anders zou hij haar verraden. Tim wordt verliefd op Anouk. Dat zorgt voor problemen, omdat Joris nog steeds denkt dat hij een kans maakt bij Anouk. Anouk vindt hem irritant. Zij kiest voor Tim. Zo krijgen Tim, Joris, Jaouad ruzie met elkaar. Heeft de schrijver volgens jou een bedoeling met dit verhaal? De schrijver heeft wel een bedoeling met dit verhaal, want de schrijver wil zo laten zien hoe het vroeger ging in de oorlog en de herinneringen die mensen eraan over hebben gehouden. Ook wil de schrijver duidelijk maken hoe het soms kan lopen als twee mensen verliefd op elkaar zijn. Heb jij een duidelijke boodschap kunnen ontdekken? In dit verhaal heb ik geen duidelijke boodschap kunnen ontdekken. Heeft dit verhaal je aan het denken gezet? Leg uit. Dit verhaal heeft me aan het denken gezet op de manier hoe jongeren verliefd kunnen worden. Dat je echt slaande ruzie om een meisje kunt krijgen. Uiteindelijk kiest dan het meisje. In dit geval kiest Anouk voor Tim, omdat hij naar Anouk luistert en aandacht geeft en aardig is voor haar als zij hem nodig heeft. Ook vroeger in de oorlog ging het er hard aan toe. In het boek wordt de jonge Ruth verkracht, alleen omdat hij daar zin in had. En Ruth moest het verzwijgen, omdat anders hij haar zou verraden. Dat vind ik hard en als je het boek leest dan krijg je ook medelijden met zo’n onschuldig meisje. Een eerste persoonlijke reactie: Eerst leek het boek mij ingewikkeld, maar hoe verder ik was met lezen hoe spannender het werd. Je werd ook steeds nieuwsgierig al het van de ene verhaallijn naar het andere gaat. Dan wil je graag weten hoe het met de andere verder gaat. Het boek vond ik in het geheel mooi om te lezen en vooral de belevenissen van de jonge Ruth in de Tweede Wereldoorlog. Ze moest bij haar moeder weg, omdat ze joods is en moest onderduiken. Na lang afscheid genomen van haar moeder gaat ze weg met twee mannen die haar kwamen ophalen. Ook moest ze een nieuwe naam aan zichzelf geven om opnieuw te beginnen en de mensen uit het dorp mochten ook niet weten dat ze ging onderduiken. Ze noemde zichzelf Rosa. Dit stukje vond ik zielig, omdat ze eigenlijk helemaal niet weg wou bij haar moeder. Hij vader en broer waren ook al plotseling verdwenen. Bij zulke stukjes tekst krijg je dan medelijden. De ruzies tussen de drie vrienden waren herkenbaar. In deze tijd en omgeving komen er ook ruzies voor over dingen. In dit geval ging de ruzie om jaloezie van Joris op Anouk en Tim. En Jaouad was boos op Joris voor de racistische opmerking die hij maakte. Sommige momenten waren spannend. Toen Anouk in elkaar werd geslagen door haar ex-vriend Pieter nadat ze het had uitgemaakt met hem. Het verhaal vind ik wel verrassend verlopen. Aan het einde van het verhaal wordt er duidelijk gemaakt dat de oma van Tim de dochter van Ruth is. Ik had niet verwacht dat het toevallig ter sprake kwam in het gesprek van Ruth en Tim, waarmee hij Tim tien euro per uur verdiende.