The Secret Agent door Joseph Conrad

Auteur: Joseph Conrad
Titel: The Secret Agent: A Simple Tale
Gepubliceerd in: 1907
Uitgeverij: Penguin popular classics

Plot

Mr. Verloc leidt een dubbelleven: hij werkt in een winkel met zijn vrouw en haar verstandelijk beperkte broer. Hij is ook lid van een communistische anarchistische groep en is een geheim agent voor de ambassade van een onbekend land. De ambassade wil dat hij het observatorium van Greenwich opblaast.
Op de dag van de bomexplosie wil zijn schoonbroer mee op zijn wandeling. Mr Verloc vertelt hem uit de buurt te blijven, maar hij volgt hem. De bomexplosie had niet het gewenste effect en zijn schoonbroer werd ook opgeblazen door de bom. De politie komt erachter wie verantwoordelijk is voor de explosie en Verloc's vrouw hoort dat haar broer niet meer leeft door het toedoen van haar man. Ze pakt een mes en vermoordt haar man. Hierna pleegt ze zelfmoord door van een stoomboot af te springen.

Hoofdpersonges

Mr. Verloc: Een luie man. Hij leidt een dubbelleven, als winkeleigenaar en geheim agent. Hij is niet echt een goede geheim agent.
Winnie/Mrs. Verloc: Mr. Verloc's vrouw. Ze trouwde niet met hem om de liefde, maar omdat ze een stabiel leven wou leiden om voor haar verstandelijk gehandicapte broer te zorgen. Ze was altijd de typische onderdanige huisvrouw, maar op het einde van het verhaal neemt haar woede het van haar over.
Hoofdinspecteur Heat: Een onderzoeker bij de politie van Londen. Hij is niet goed genoeg om er achter te komen wie er verantwoordelijk is voor de bomexplosie, dus beschuldigt hij Michaelis – één van de meest onschuldige anarchisten.
Assistent Commissaris: Een politieagent die het niet eens is met Heat's methodes. Hij werkt uiteindelijk ook mee aan het onderzoek.
Kameraad Ossipon: Één van de leden van de F.P., een vriend van Mr. Verloc. Hij ontsnapt samen met Winnie, maar laat haar op het laatste moment in de steek en neemt haar geld mee.
De Professor: De uitvinder van de explosieven voor de bom. Een perfecte anarchist.

Hoofdthema

Politiek: De rode draad door het verhaal is de anarchistische, terroristische daad van Mr. Verloc – de bomexplosie. Toen Conrad dit verhaal schreef waren er een aantal bomexplosies gepleegd met een dergelijk doel. 
Subthema's
Dood, (gebrek aan) communicatie.

Stijl

Conrad had een heel erg eigen stijl met veel moeilijke woorden en uitgebreide beschrijvingen. Ook de complexe zinnen en de ongewone verhaalstructuur zorgen ervoor dat dit een moeilijk boek is voor beginnende lezers.

Vertelperspectief

In dit verhaal hebben we te maken met een auctoriale verteller. Hij weet van elk personage de gedachten, gevoelens en acties. De auteur heeft ervoor gekozen om de verteller telkens een ander personage te laten volgen. Hierdoor krijg je telkens maar van één personage te horen wat er op dat moment gebeurd en mis je puzzelstukjes om het verhaal kloppend te maken. Op het einde van het boek hebben alle personages hun hele verhaal gedaan en heb je de puzzel compleet.

Structuur

Het verhaal loopt in chronologische volgorde, maar niet alles wordt verteld. Dit komt omdat de auteur bewust stukjes informatie weg laat die hij later weer invult. Door de afwisselende vertelperspectieven krijg je ook verschillende verhaallijnen. Deze zitten door elkaar heen als een vlecht: de verhaallijnen draaien allemaal om het ene verhaal van de bomexplosie, maar bekijken het vanuit een ander perspectief en de vertellers vertellen maar beperkte informatie omdat ze niet meer weten.
In hoofdstuk 4 is het verhaal van de explosie al verteld, maar pas in hoofdstuk 10 en 11 kom je het fijne ervan te weten.
Deze verhaalstructuur zorgt ervoor dat het verhaal erg spannend blijft, omdat je als lezer telkens meer te weten krijgt over wat er gebeurd is op de dag van de bomexplosie.

Lange Samenvatting

Hoofdstuk 1
Het verhaal begint met een beschrijving van Mr. Verlocs winkel en de personen Mr. en Mrs. Verloc (Winnie). Het is een kleine winkel in een grauwe buurt in London en verkoopt pornografische afbeelden en curiositeiten. Mr. Verloc en zijn vrouw Mrs. Verloc runnen de winkel. Mrs. Verlocs moeder en haar verstandelijk beperkte broer wonen bij het koppel in huis. Winnie en haar moeder weten niet veel van Mr. Verlocs “politieke zaken”, die hij geheim houdt. Winnie houdt erg van haar broer Stevie en zorgt voor hem zoals een moeder, niet als een zus.

Hoofdstuk 2
's Ochtends is Mr. Verloc onderweg, hij loopt richting het westen. Het hoofdstuk gaat verder met het beschrijven van de route die Mr. Verloc neemt naar de ambassade van een land wat niet genoemd wordt* op het Chesham plein. Bij de ambassade wordt hij ontvangen door de Privy Councillor Wurmt, kanselier van de ambassade. Hij is een bijziende man die wat rapporten beschrijft die geschreven zijn door Mr. Verloc. Als hij klaar is met praten komt Mr. Vladimir, de consul van de ambassade, binnen om met Mr. Verloc te praten. De lezer komt meer informatie over Mr. Verloc's werk bij de ambassade te weten. Zijn eerste connectie met de ambassade was toen hij Franse wapenontwerpen stal en vervolgens gepakt werd. Mr. Vladimir zegt dat Mr. Verloc lui is en dat hij meer actie van hem verwacht, want anders krijgt hij niet betaald. Hij wil dat Mr. Verloc het observatorium van Greenwich opblaast.

*De Russische ambassade was op Chesham Place, andere ambassades lagen hier niet. Van: the Cambridge Companion to The Secret Agent. Ed. door Bruce Harkness & S.W. Reid, p417.

Hoofdstuk 3
Mr. Verloc discussieert met zijn anarchistische vrienden over politiek, recht en een communistische revolutie. Ze zijn allen lid van de F.P., “The Future of the Proletariat”. Zijn broer Stevie kan hun hele gesprek horen en raakt erg van streek.

Hoofdstuk 4
Mr. Verloc's vriend, kameraad Ossipon, gaat naar de Professor. De Professor beschrijft een bom die hij altijd in zijn zak houdt: als hij op een knop zou drukken ontploft de bom na 20 seconden die hem en iedereen om hem heen zou opblazen. Ze hebben het over een man die zich vanochtend bij Greenwich park met die bom heeft opgeblazen. Ze gaan er van uit dat het Mr. Verloc was.

Hoofdstuk 5
Wanneer de Professor vertrekt van de meeting komt hij Hoofdinspecteur Heat tegen. De inspecteur vertelt dat hij niet achter de professor aan zit, in ieder geval op het moment niet. De Professor wordt wel in de gaten gehouden, omdat hij een anarchistische achtergrond heeft. Terug op het hoofdbureau praat de Hoofdinspecteur met de Assistent Commissaris over wat zij denken dat er gebeurd is in Greenwich.

Hoofdstuk 6
Michaelis, een anarchistische vriend van Mr. Verloc, heeft een patrones die op haar beurt weer een goede vriendin is van de vrouw van de Assistent Commissaris. De Assistent Commissaris maakt zich zorgen dat Michaelis gelinkt gaat worden aan de bomexplosie. Michaelis is ook precies degene die de Hoofdinspecteur verdenkt. Ze hebben ook de resten van een jas gevonden op de plaats delict. Bij het etiket van de jas staat het adres van Mr Verloc's winkel geschreven. Hoofdinspecteur Heat is vastbesloten om te bewijzen dat Michaelis, die nu in het buitenland woont, gelinkt is aan de bomexplosie. De Assistent Commissaris is het niet met hem eens en gaat zelf meehelpen in het onderzoek.

Hoofdstuk 7
De Assistent Commissaris gaat naar zijn meerdere, Sir Ethelred, de staatssecretaris. Hij probeert hem ervan te overtuigen dat hij zelf het onderzoek moet doen omdat de Hoofdinspecteur misschien subjectief is. Sir Ethelred is overtuigd en de Assistent Commissaris mag het overnemen. Na wat gegeten te hebben loopt de Assistent Commissaris naar de winkel van Mr Verloc.

Hoofdstuk 8
Mrs. Verloc heeft geregeld dat ze in een huis voor armen kan wonen. Winnie voelt zich gekwetst en boos. Ze vraag haar moeder of ze niet goed voor haar gezorgd hebben. Mrs. Verloc kiest ervoor om daar te gaan wonen omdat ze zeker wilt zijn dat er voor Stevie gezorgd wordt wanneer ze overlijdt. In bed vertelt Mr. Verloc aan zijn vrouw dat hij naar het vasteland gaat voor een week of misschien wel 2 weken. Winnie zegt er niet veel over, omdat hij wel vaker naar Parijs of Brussel gaat voor zaken.

Hoofdstuk 9
Mr. Verloc komt terug van zijn trip naar het vasteland. Zijn vrouw legt uit dat Stevie's gedrag in het huis ondraaglijk is geworden. Beiden besluiten dat het beter is als hij een tijdje bij Mr. Michaelis in zijn huis op het platteland gaat wonen, omdat het daar rustiger is. Mr. Michaelis is altijd al aardig geweest voor Stevie.
Na een van zijn wandelingen, vertelt Mr. Verloc zijn vrouw dat hij al hun geld van de bankrekening heeft gehaald. Hij denkt erover na om te emigreren, maar Mrs. Verloc is hier erg op tegen.
Een man komt de winkel binnen tijdens hun gesprek, en Mrs. Verloc vraagt of hij soms iets te maken heeft met de ambassade. Ze heeft hem namelijk in zijn slaap horen praten over de ambassade.
Als na een tijdje beide mannen samen weg zijn, komt hoofdinspecteur Heat binnen. Hij wil Mr. Verloc ondervragen over de bomexplosie. Mrs. Verloc vraagt om uitleg en krijgt de rest van de jas met hun adres erop te zien. Ze is geschokt om te zien dat de jas van haar broer is. Wanneer Mr. Verloc thuis komt, legt hij de hoofdinspecteur uit dat hij de andere man was bij de bomexplosie, en dat de bom te vroeg was ontploft. Mrs. Verloc hoort alles door het sleutelgat.

Hoofdstuk 10
De assistent commissaris gaat weer naar de staatssecretaris. Hij legt uit dat het Verloc was die de bomexplosie veroorzaakte en niet Michaelis. Stevie's dood was een ongeluk, Verloc had dat niet gepland. Mr. Vladimir werd ook genoemd door Verloc en de assistent commissaris gaat hierna bij hem op bezoek.

Hoofdstuk 11
Terug in huize Verloc, moet Mr. Verloc het verdriet van zijn vrouw aanzien. Hij probeert uit te leggen dat hij haar broer dit nooit had willen aandoen en hij heeft een lang, eenzijdig, gesprek met haar. Ze zegt nauwelijks iets, maar we horen al haar gedachten. Ze kan er niet van overtuigd worden dat haar man onschuldig is. Wanneer hij op de bank ligt en haar roept, komt ze gehoorzaam naar hem toe, maar ze houdt wel een vleesmes in haar hand. Voor hij ook maar kan reageren steekt ze het mes in zijn borst.

Hoofdstuk 12
Mrs. Verloc loopt geschokt weg van huis en wil van een brug springen, wanneer ze kameraad Ossipon tegen komt. Hij vertelt haar dat hij altijd van haar gehouden heeft. Ze spuwt haar gal over haar echtgenoot, en kameraad Ossipon zegt dat het maar goed is dat hij nu toch dood is. Mrs. Verloc is verwonderd dat hij dit weet, maar Ossipon denkt nog steeds dat Mr Verloc de man is die omgekomen was bij de bomexplosie. Mrs. Verloc vertelt dat ze naar het buitenland wil gaan, en Ossipon wil haar hiermee helpen. Mrs. Verloc leidt Ossipon eerst naar de winkel, waar hij het lichaam van Mr. Verloc ontdekt. Mrs. Verloc vertelt wat er gebeurd is. Ossipon gaat samen met Mrs. Verloc met de trein en ze nemen de cheque die Mr. Verloc achter heeft gelaten mee. Op het laatste moment springt Ossipon de trein uit met de cheque.

Hoofdstuk 13
Ossipon en de Professor bezoeken het buitenhuis van Michaelis. De Professor plaagt Ossipon met zijn nieuwe gewoonte om veel alcohol te drinken. Ossipon haalt een oude krant uit zijn zak en de Professor vraagt of er iets interessants in staat. Hij leest een artikel voor over een vrouw die zelfmoord pleegde door van een stoomboot af te springen. Deze vrouw is uiteraard Mrs. Verloc.

Eigen mening

Ik vond het verhaal in dit boek niet ontzettend leuk of interessant, maar de manier waarop het geschreven is zorgde er toch voor dat ik bleef lezen. In het begin snapte ik weinig van het plot, maar het is erg leuk om er langzaam achter te komen wat er nu werkelijk gebeurd is. De manier waarop het geschreven is deed me denken aan een “whodunit”, maar dan veel complexer en beter geschreven. Ik zou het boek zeker aanraden aan iemand die al wat ervaring heeft met Engelse boeken lezen, maar niet aan een beginner, daar is het boek wat te complex voor.