Sophie's choice door William Styron

Sophie’s Choice
Michael Styron
(Boek komt van de bieb en ik heb de verdere gegevens dus niet)

2) Eerste Reactie

Keuze: Ik heb dit werk gekozen omdat ik een drie sterren boek nodig had voor mijn thema-lijst. Mevrouw Caris heeft in de 5e een paar titels voor me opgeschreven en daar stond deze ook bij
Inhoud: ik vond het echt een geweldig boek

3) Verdieping
Samenvatting

De jonge schrijver Stingo werkt bij een uitgever in New York. Later hoopt hij zelf een beroemd en gewaardeerd schrijver te worden en als hij uiteindelijk bij de uitgever ontslag neemt verhuist hij naar Brooklyn om daar aan zijn meesterwerk te beginnen. In Brooklyn woont hij in een groot roze huis wat hij spottend ‘the pink palace’ noemt. Hij woont daar bij de joodse huisbaas mrs. Zimmerman en nog wat andere huurders. Twee van die huurders leert hij kennen als Sophie en Nathan een liefdespaar wat vooral heel luid is bij het vrijen en Stingo constant stoort omdat hij het bed in de kamer boven hem de hele tijd hoort kraken. Sophie is een Pools oorlogsslachtoffer en Nathan een joodse New Yorker. Sophie nodigt Stingo uit om iets bij ze te komen drinken en Stingo wordt eigenlijk meteen verliefd op haar. Met haar vriend kan hij het eerste instantie wat minder goed vinden, ze krijgen een groot meningsverschil waarbij Nathan de zuiderling Stingo beschuldigt van slavenhandel. Als de ruzie wat bekoelt is nodigt Sophie Stingo uit om die Zaterdag met hen mee te gaan naar het strand en Stino accepteert de uitnodiging. Die zaterdag gaan ze naar het strand, Sophie en Nathan nog al raar gekleed; ze vinden het leuk om zich ouderwets en flamboyant te kleden. Op het strand ontmoet Stingo een meisje, Leslie. Ze praat heel open over seks en geeft Stingo het idee dat ze wel seks met hem wil zonder een relatie aan te gaan (Stingo is erg verliefd op Sophie). Maar later blijkt dat Leslie alleen makkelijk over seks praat, en Stingo blijft weer een illusie armer achter.

De relatie tussen Sophie en Stingo wordt steeds intiemer en ook Stingo en Nathan worden erg goede vrienden. Stingo deelt ook Sophies liefde voor klassieke muziek en geniet van de platenspeler en de velen platen die het paar in hun bezit heeft. Wat Stingo wel angst inboezemt is dat Nathan soms ontzettende woedeaanvallen heeft waarbij hij Sophie ook fysiek aanvalt, maar zij houdt zoveel van hem, dat ze het allemaal pikt. De drie vrienden gaan ook vaak wat drinken in een café en hier verteld Sophie over haar gelukkige jeugd in Polen die wreed verstoord werd door de oorlog waarin ze haar ouders en haar man verloor.
Op een avond in het café loopt het helemaal uit de hand, Nathan beschuldigt Sophie ervan vreemd te gaan en neemt haar mee naar huis waarna ze allebei spoorloos verdwijnen.

Ondertussen is Stingo’s vader in de stad om zijn zoon te bezoeken en Stingo leidt zijn vader rond in New York en slaapt een paar nachten met hem een hotel. Als hij na een paar dagen weer thuis komt vindt hij Sophie die haar spullen aan het pakken is. Stingo overtuigd haar even met hem iets te gaan drinken en in het café verteld Sophie hem over de woede aanvallen van Nathan, die vaak gepaard gaan met drugs. Sophie en Stingo krijgen in deze periode een steeds sterkere band en Sophie wordt ook steeds opener over haar verleden in Polen. Zo heeft ze gelogen over haar gelukkige jeugd. Haar vader was een vervent jodenhater die al voor de oorlog over het uitroeien van de joden sprak en Sophie alleen gebruikt om o.a folders over deze uitroeiing te typen en te verspreiden, hij hielt helmaal niet van haar. Ook Sophie’s man zat in het complot van haar vader en de verhalen dat zij erg verliefd waren en beide na de oorlog in Wenen muziek wilden gaan studeren waren ook gelogen.

Op een dag gaan Sophie en Stingo naar het strand, waar ze bijna seks hebben, maar waar Stingo hem niet omhoog krijgt. Sophie is in deze periode veel gaan drinken en is bijna constant dronken, maar Stingo weet niet wat hij hier aan moet doen. Als ze van het strand thuiskomen staat Nathan op eens weer op de stoep. Waarna Sophie Nathan weer niet kan weerstaan en alles weer bij het oude komt. Stingo is hier helemaal niet blij mee, hij vertrouwd hem niet meer nu hij weet dat Nathan aan de drugs is. Als Nathan en Sophie bekend maken dat ze gaan trouwen, weet Stingo niet meer wat hij moet doen. Hij wordt dan opgebeld door Nathans broers, Larry die hem schokkende dingen verteld.
Nathan is schizofreen, waardoor hij soms de controle over zichzelf verliest. Hij is eigenlijk heel slim en leest veel boeken, maar doordat hij soms van de woedeaanvallen heeft kan hij niet normaal functioneren. Hij is ook helemaal geen bioloog, hij werkt wel bij de universiteit, maar als knechtje voor vrienden van zijn inmiddels demente vader. Larry en Nathans ouders zijn heel rijk en daarom kan Nathan zich zoveel luxe veroorloven. Sophie weet hier niks van en nu ze gaan trouwen vindt Larry dat er iets gedaan moet worden. Hij vraagt Stingo een oogje in het zeil te houden en hem op de hoogde te houden. Het wordt Stingo allemaal even te veel en om afstand te nemen gaat hij een tijdje op bezoek bij een oude vriend.

Als Stingo na de reis thuis komt is Nathan weer helemaal doorgedraaid en ditmaal heeft hij Sophie van vreemdgaan met Stingo beschuldigd. Hij dreigt hun allebei te vermoorden en Stingo en Sophie vluchten. Stingo heeft in zijn hoofd dat hij en Sophie heel gelukkig kunnen worden en zullen trouwen en kinderen krijgen. Maar Sophie is hier heel terughoudend in, ze wil wel met hem samenwonen, weg van Nathan, maar niet met hem trouwen. Stingo legt uit dat ze nooit in de gemeenschap geaccepteerd zullen worden als ze als ongetrouwd stel samen wonen, maar Sophie wil het nu niet over trouwen hebben. Ze brengen uiteindelijk de nacht door in Washington, en de volgende ochtend is Sophie verdwenen, ze is terug naar Nathan omdat ze hem teveel miste. Aanvankelijk besluit Stingo om Sophie totaal te vergeten en in zijn eentje verder te reizen, maar halverwege de reis bedenkt hij zich en keert om naar Brooklyn daar aangekomen vindt hij wat hij al die tijd gevreesd heeft. Sophie en Nathan hebben samen zelfmoord gepleegd.

Door deze verhaallijn loopt nog een andere, namelijk die van Sophie’s leven voordat ze in de VS aankwam. Door het verhaal heen verteld Sophie Stingo steeds meer over haar ervaringen in Auschwitz en Polen tijden de oorlog.
Het begon allemaal toen Sophies vader en man werden vermoord door de nazi’s, ze is toen met haar moeder en twee kinderen naar Warschau verhuist, waar ze de twee verzetsstrijders Wanda en Jozef leerde kennen. Ze kreeg een relatie met Jozef, die voor de organisatie waar hij en z’n zus Wanda voor actief zijn allemaal mensen vermoord die Joden aan de nazi’s hebben verraden. Wanda doet veel voor de joden in Warschau en probeert Sophie over te halen ook mee te helpen. Deze weigert omdat ze twee kleine kinderen heeft en niet opgepakt wil worden. Uiteindelijk wordt Sophie toch opgepakt voor het illegaal smokkelen van vlees en in de gevangenis komt ze erachter dat Wanda en Jozef ook opgepakt zijn. Samen met hun en haar kinderen wordt Sophie naar Auschwitz afgevoerd waar ze nog niet wordt vergast maar naar het werkkamp wordt gestuurd. In dat kamp mag ze maar een van haar kinderen meenemen en ze moet dus een verschrikkelijke keus maken. In een opwelling kiest ze voor haar oudste, het jongetje Jan. In het kamp wordt Sophie ingedeeld bij de typistes omdat ze goed kan typen. Als men er daar achter komt dat ze Zowel Duits als Pools vloeiend spreekt, krijgt ze het ‘privilege’ om bij de leider van het kamp in te wonen en dingen voor hem uit te typen en te vertalen. Sophie probeert deze man, Hoss, te verleiden in de hoop op haar vrijlating en ook wil ze hem over te halen haar zoontje in het project ‘Lebensborn op te nemen. Dit is een project dat arische kinderen van Slavische afkomst in Duitsland bij Duitse ouders laat wonen en zo het Duitse volk nog meer uit te breiden. Hoss gaat niet in op haar avances, maar belooft haar wel dat ze haar zoontje mag zien, die nu in het kinderkamp zit.
Als Sophie uiteindelijk haar zoontje zou mogen zien, blijkt dit allemaal een leugen en is Hoss zijn belofte niet nagekomen. Nu belooft hij wel dat Jan aan Lebensborn mag deelnemen, zodat hij in ieder geval blijft leven en dat Sophie het te horen krijgt zodra het is geregeld. Sophie wordst terug geplaatst in het kamp als Hoss naar Berlijn wordt verplaats en ze hoort nooit meer iets van Hoss en is nooit te weten gekomen of Jan is gestorven of ook echt in Lebensborn is opgenomen.

Onderzoek van de verhaaltechniek

Schrijfstijl: De schrijfstijl is niet echt bijzonder.
Ruimte: het verhaal speelt zich gedeeltelijk af in brooklyn, new York, waar Sophie en Stingo wonen en gedeeltelijk in Auschwitz, het concentratiekamp waar Sophie opgesloten zat.
Verhaalfiguren:
Sophie: een verlegen Poolse vrouw die erg afhankelijk is van haar geliefde, Nathan. Sophie gaat altijd uit van het goede in de mens en is daarom misschien een beetje naïef te noemen. Ze heeft de Tweede Wereld oorlog in een concentratiekamp doorgebracht en heeft daar een groot trauma aan overgehouden.
Stingo: 20-jarige student die verliefd op Sophie wordt. In eerste instantie wil hij haar graag helpen, maar hij begint steeds meer voor haar te voelen. Stingo is erg gesteld op Sophie en Nathan, maar wil aan de andere kant ook een beetje afstand van ze houden omdat hij ze vreemd vindt en omdat Nathan Sophie soms gewelddadig behandelt en Stingo het hier niet mee eens is, maar ook niet weet wat hij er aan moet doen.
Nathan: Vriend van Sophie die soms hele rare, gewelddadige uitspattingen heeft, later blijkt dat ie schryzophreen is en dit ook de hele tijd voor Sophie verborgen heeft gehouden. Nathan houdt wel heel veel van Sophie en Stingo, maar kan zichzelf niet onder controle houden, waardoor hij een erge slechte invloed op Sophie heeft.
Situaties: De situaties spelen zich af en New York en in Auschwitz. Voornamelijk en het huis waar Stingo en Sophie wonen en in het café waar ze veel uitgaan. De kampverhalen van Sophie spelen zich natuurlijk allemaal in Auschwitz af.
Vertelwijze: het boek is in de ikvorm geschreven met Stingo als de ik-figuur.

Op zoek naar de thematiek:

Thema: Iemand die de oorlog heeft meegemaakt zal daar altijd een nasleep van houden.
Motieven: - De naïviteit van Sophie, ze gelooft iedereen, is te goed van vertrouwen
- Het oorlogsverleden van Sophie, dit komt hoe dan ook in iedere situatie terug
- Nathan die van de naïviteit en het oorlogsverleden van Sophie (onbewust) misbruik maakt.
- Drank, Sophie en Nathan zijn allebei regelmatig dronken, dit om alle zorgen even te vergeten, het is een vlucht.
- Seks, zowel Sophie, Nathan als Stingo zijn voortdurend op zoek naar seks. Dit en drank zijn de enige dingen waar ze in kunen vluchten.
Verband tussen titel en thema: het verleden van Sophie is een groot mysterie voor Stingo, maar hij komt er gedurende het boek steeds meer over te weten, zo ook Sophie’s grote geheim en de meest traumatische gebeurtenis in de oorlog: de keuze die moest maken tussen haar kinderen, er mocht er maar één het kamp in. De titel is dus op die gebeurtenis gebaseerd.

Plaats in de literatuurgeschiedenis:

Volgens mij is dit werk aan het einde van de jaren ’70 gepubliceerd. Veel van de mensen die de oorlog hadden meegemaakt waren toen volwassen of hadden ouders die de oorlog hadden meegemaakt en hier nog steeds een nasleep van hadden. Er zijn in die tijd dus ook veel boeken over de oorlog gepubliceerd.

Beoordeling:

Welke verhaal elementen hebben een positieve werking?
Ik vind het hele boek aangrijpend. Het is een erg goed verhaal en ook erg goe uitgewerkt. Jammer genoeg wist ik wat de keuze van Sophie was voordat ik het boek ging lezen, dus dat was niet zo spannend meer, maar het verhaal was geweldig.
Welke passage sprak mij het meeste aan?
Ik vond de passage waarin Sophie Hoss probeert te verleiden erg goed. Je wil zo graag dat het lukt omdat je hoopt dat ze haar zoontje weer mag zien dat je je erg inleeft.
Citaat: Blz. 376/377: ‘And his heart-his rampaging galloping heart! Never had she conceived that a single heart was capable of the riotous romantic thumping which moved against her like a drumbeat through the Commandant’s damp shirt. Trembling like a very sick man, he essayed nithing so bold as a kiss, although she was certain she sensed some protuberance-his tongue or nose-mooning restlessly around her bekerchiefed ear. Then an abrupt knock at he door caused him to break apart from her swiftly and he uttered a soft, miserable “Scheiss!” ’
Kun je dit boek met andere werken vergelijken?
Ja, ik zal wel moeten, het is een boek voor mijn thema. Het is niet echt te vergelijken, want de nasleep van de oorlog uit zich op vel verschillende manieren. M’n andere boeken gingen meer over kinderen en hun ouders.