Algemene gegevens Auteur: Brian Moore Titel: Lies of silence Verschenen in: 1990 Aantal blz.: 251 Leestijd: 7 uur Uitgelezen op: 20 - 04 - 2001 Verantwoording keuze Ik wilde eigenlijk eerst een boek nemen waar een film van was gemaakt, zoals de Rainmaker, maar omdat die er niet was ging ik op zoek naar een andere titel. Eén van de thema's was Ierland. Aangezien ik een keer in Ierland ben geweest was ik wel geïnteresseerd. Het eerste boek wat ik vond was Lies of silence en ondanks dat het over Noord Ierland ging in plaats van over het Zuiden, waar ik dus geweest ben, leek het me een leuk boek, in de trend van Arlington Road. Verwachtingen vooraf Nadat ik de achterkant had gelezen dacht ik gelijk aan een plot als Arlington Road, dit is een gave film, waarin iemand op een slinkse manier een bomaanslag pleegt. Hij doet dit doormiddel van een onschuldig persoon tot dader te maken, hij maakt een complotje en gaf subtiele aanwijzingen, zodat hij ontmaskerd zou worden. Het slachtoffer trapt dan met beide voeten in de truc en wordt omdat hij zo actief is en iedereen wil redden zelf de misdadiger. Door een autowisseltruc rijdt hij namelijk in een auto met levensgevaarlijke bom, precies naar de plaats waar hij gelegd moest worden. En wordt aangewezen als dader, zodat de bedenker er op geen enkele wijze mee betrokken raakt. Helaas was het plot hier niet zo goed als in de hierboven genoemde film, en wist Michael dat hij een bom vervoerde, ook waren de daders aanwijsbaar. Het zat allemaal dus ietsje eenvoudiger in elkaar dan in de film. Bovendien bereikte de bom in het boek niet het doel waarvoor het was neergelegd en in de film dus wel.   Niet Een beetje Erg Spannend              * Meeslepend         *   Ontroerend   *     Grappig         *   Realistisch         *   Fantasierijk   *     Interessant            *   Origineel         *   Goed te begrijpen       * Dit werk heeft mij niet aan het denken gezet, omdat ik op alle dilemma's die er zich voordeden een vast antwoord had, waar ik niet gauw van af zou wijken. Ik heb wel iets aan het werk gehad, omdat het goed te lezen was, zal er mijn Engels wel weer wat mee opschoten zijn. Het spreekt me niet echt aan, omdat er betere verhalen van zijn, waarbij het er allemaal wat overdachter aan toe gaat, zonder beginnersfouten als masker afhalen in bijzijn van gegijzelden.
Korte samenvatting Michael Dillon, een hotel manager in Belfast, heeft naast zijn vrouw Moira een buitenechtelijke verhouding me Andrea, die een stuk jonger is dan hij. Op de avond dat hij het aan Moira wil vertellen wordt hij op weg naar huis gevolgd door een auto. Hij rijdt nog niets vermoedend door en treft daar zijn kat dood aan. Toen ze eenmaal in bed lagen en Michael het eerlijk op wilde biechten zag hij licht vanaf de straat, hij keek door het raam en zag daar weer dezelfde auto. Direct argwanend wilde hij de politie bellen, maar voordat hij er melding van kon maken, werd er al een geweer op zijn nek gezet. De hele nacht werden ze gegijzeld door de IRA, waarbij een lid niet goed oplette en zijn identiteit kenbaar maakte door zijn masker af te nemen om op zijn gezicht te krabben. Bovendien werd zijn naam genoemd (Kev) door een ander bendelid. De volgende ochtend moeten ze hun gewone kleding aan en wordt Michael opgedragen naar het hotel te rijden, zijn auto op de parkeerplaats te zetten, wat te kopen in een klein winkeltje aan de overkant en via en groene taxi weer weg te rijden. Als hij dit niet zou doen, zou zijn vrouw dit niet overleven. In de auto die hij zou parkeren had de IRA een bom geplaatst, die onder andere voor dr. Pottinger bedoeld was. In strijd met zijn gevoelens, vond hij toch dat hij het niet kon maken zoveel onschuldige mensen om te laten komen en belde in het winkeltje de politie. Deze adviseerde hem snel het hotel te evacueren, omdat ze zelf niet meer op tijd aanwezig konden zijn. En inderdaad voordat ze de bom onschadelijk konen maken, ging hij af, echter zonder ernstig gewonden. Michael snelde naar Moira, die gelukkig al levende huis zat, omringd door politiemensen. Daar worden ze geadviseerd een schuiladres te zoeken, voor zolang het nodig was. Moira vond dit echter belachelijk, en bleef bij haar ouders, omdat ze zich niet liet wegjagen. Dit zorgde voor iets meer vrijheid van Michael, die nu wat meer tijd met Andrea doorbracht en er zelfs aan dacht om samen met haar naar Londen te gaan, omdat en hij en zij daar een baan hadden. Ze worden in het hotel echter gesnapt door Moira, die de publiciteit opzocht, waar Michael zover mogelijk vandaan wilde blijven, bovendien nam ze een advocaat in de arm om de scheiding te regelen. Op en avond wordt Michael benaderd door een (zogenaamde) priester, die inlichtingen wint over de informatie die hij eventueel zou bezitten, al snel gaat het gesprek over Kev. Als hij dan zegt dat hij als het nodig was tegen hem wilde getuigen, raadde de priester hem dit zwaar af. De politie die ook niet stil gezeten had, had een jongen gearresteerd en vroegen hem of hij wilde getuigen. Nadat hij nogmaals in contact kwam met de priester besloot hij dit uiteindelijk niet te doen, het kwaad was toen echter al geschied, hij kon niemand van de politie meer bereiken en werd later in zijn verblijf in Londen het zwijgen opgelegd. Tijd en Ruimte Tijd Het verhaal neemt ongeveer een kleine week in beslag (= vertelde tijd), de gebeurtenissen volgen elkaar chronologisch op en er is niet echt sprake van flashbacks, wat wel gebeurt zijn verwijzingen naar eerdere gebeurtenissen, stel je dit voor als een afweging om het juiste te beslissen. Je haalt dan alle zaken naar boven die van waarde en invloed zijn op je beslissing, waaronder dingen in het verleden. Ik vat ze niet op als flashbacks, omdat de beslissingen van invloed zijn op het verder verloop van het verhaal en niet de afwegingen afzonderlijk. Als je er een verfilming van zou maken, zou je er een film van ongeveer 2 uur aan overhouden, omdat veel lang beschreven gebeurtenissen wat vlotter in beeld gebracht zouden kunnen worden, waardoor je het verhaal eerder hebt verteld dan wanneer je het zou oplezen. Het speelt zich allemaal af in de 80'er jaren, omdat er al high-tech apparatuur in voorkomt en omdat het allemaal moet zijn geweest voor de vredesonderhandelingen in Ierland. Het verhaal begint al gelijk in een handeling (in medias res ), zonder dat iedereen is voorgesteld zit je al in het verhaal. Het boek heeft een gesloten einde, omdat de hoofdpersoon is gestorven blijf je niet met vragen over hem zitten als hoe zou het nu met hem gaan. Je zou je alleen druk kunnen maken over het verdere leven van Andrea en Moira, maar daar draait het verhaal niet om, dus dat zou irrelevant zijn om te gaan vertellen. Hoewel ze dat in sommige films wel doen. Dan geven ze op het einde in het kort aan wat ze in hun verdere leven hebben bereikt. Ruimte De plaats waar het zich allemaal afspeelt is voornamelijk Belfast, de hoofdstad van Noord - Ierland. Hier werkt Michael Dillon in een hotel genaamd Clarence. Naast dit hotel komt het huis van Michael, waar hij met Moira woont (vooral belangrijk omdat ze daar gegijzeld en overvallen worden) , maar ook het huis van de ouders van Moira aan bod (hier blijft Moira overnachten nadat ze zijn ondervraagd door de politie, dit omdat ze niet de stad uit gejaagd wil worden ).   Ook Londen komt aan bod, hier wil Michael een tweede carrière beginnen en kreeg Andrea een baan aangeboden als tv presentatrice bij BBC. Bovendien was dit een mooie stad om naartoe te vluchten en te schuilen voor de eventuele wraakacties van de IRA. In Londen heeft Michael eveneens zijn laatste adem uitgebracht. De weerelementen voegen geen extra spanning toe aan het verhaal, vandaar dat ze ook niet uitgebreid behandeld worden. De wijze van vertellen Het verhaal wordt personaal verteld, omdat er telkens een schets wordt van Michael, er wordt verteld wat hij doet, wat er met hem gebeurt en wat hij denkt. Je hebt delen waarin objectief naar Michael wordt gekeken, en zijn handelingen worden beschreven, tijdens een dilemma, verplaatst deze objectieve kijk zich als het ware in de denkwijze van Michael, waardoor verschillende afwegingen duidelijk worden. Ook wordt door middel van dialogen de algemene situatie in Noord - Ierland geschetst. Spanning Er zitten behoorlijk wat spanningsmomenten in, die af en toe snel op elkaar volgen en maar even worden doorbroken door een morele keuze. De spanning wordt opgevoerd door een achtervolging, door een aanwijzing (dode kat) krijg je de onwetendheid. Nadat de aandacht even wordt afgeleid om te gaan slapen, slaat ineens de spanning weer toe. Ze worden gegijzeld en moeten wachten op wat komen gaat. Dan is het even rustig, totdat hij voor de keuze staat bellen, of zijn vrouw dood. Als hij dan kiest voor bellen is het een race tegen de klok. Hij moet snel handelen en vele levens hangen van hem af. Wat voor een hoop spanning zorgt. De vraag rijst dan of zijn vrouw het heeft overleefd, en is het weer de onzekerheid die de lezer te grijpt. Dan is het wat rustiger en krijgt Michael informatie van onbetrouwbare personen en staat hij weer voor verschillende keuzes, ondanks alle ellende en onzekerheid geeft het boek ook wat ruimte aan vrolijkheid en gezelligheid, tijdens de feestjes die worden gehouden vanwege het vertrek bij het hotel en bij de aankomst bij het nieuwe hotel. Dan lijkt alles weer rustig te verlopen en zijn normale gangetje gaan, staat hij voor de keuze getuigen of niet, als hij dan toezegt en dit verteld heeft tegen een zogenaamde bekende bedenkt hij zich (moment van bezinning) en wil hij het allemaal cancelen, maar ontdekt hij dat het te laat is, wat de spanning weer even opvoerde. Dit alles wordt afgesloten door de moord op Michael.
Thema en Motieven Thema Zoals het boek zelf al aangeeft gaat het voornamelijk om de morele keuzes die Michael moet maken. En de gevolgen die het met zich meebrengt. Ofwel: beslissingen nemen. Motieven De keuzes. Denk hierbij aan het voorval me de bom, bij welke vrouw Michael wil horen en of hij moet getuigen tegen een lid van de IRA. Deze keuzes beslisten vaak over leven en dood. Hotel. Michael werkt er, moet er een bom in de buurt leggen, slaapt er met Andrea en vind in een hotel in Londen nieuw werk. Werk. Het werk van Michael wordt besproken, zie hierboven, maar ook het werk van Andrea, die een nieuwe baan kreeg aangeboden bij de BBC in Londen. Publiciteit. Andrea die tv presentatrice wil worden, de aandacht die het verhaal van de gijzeling krijgt van de media als Moira het verteld. De publiciteit die Michael probeerde te weren. Bescherming. Ze moeten worden beschermd tegen de IRA, Moira die bij haar ouders blijft, Michael die naar Londen afreist, de politie die ze adviezen geeft en helpt, de publiciteit die zover mogelijk weg moet blijven. Slapen. Ze worden gegijzeld, waardoor van slapen niks terechtkomt, Michael blijft met Andrea in hotel slapen, het niet kunnen slapen omwille van het dilemma getuigen of niet. Politie. Deze belt Michael en adviseren hem om het hotel te evacueren, wilden de bom onschadelijk maken, waren bij Moira na ontploffing vroegen Michael om te getuigen, gaven ze adviezen over veiligheid. Kev. Hierover wordt de keuze gemaakt, getuigen, niet getuigen, ze herkennen hem tijdens de gijzeling en de zogenaamde priester geeft info over hem en zijn moeder. Wraak. Moira wil wraak en komt in opstand tegen de IRA, de IRA wil wraak ten opzichte van Michael, omdat hij aanslag liet mislukken en over eventueel verraad. Auto's. De achtervolging met de auto, de herkenning van de auto, de bom erin, de taxi waarin hij moest stappen. Verzet. Moira probeert te ontsnappen bij de gijzeling, en komt in opstand tegen de IRA. Protestant VS Katholiek. IRA, protestantse minister Pottinger en de katholieke priester. Telefoneren. Tijdens de evacuatie redt Michael er levens mee, maar zijn eigen leven gaat eraan, omdat hij de politie niet meer kan bereiken. Feestjes. Een afscheidsfeestje, omdat Michael weg gaat bij het hotel en een welkomstfeestje bij het nieuwe hotel. Personages Hoofdpersonen Michael Dillon: Hotel manager bij het Clarence hotel in Belfast (Noord - Ierland). Hij is geliefd bij de andere werknemers en heeft een goed hart over voor de medemens. De enige die hij wel bedriegt is zijn vrouw Moira. Hij is twijfelachtig en niet standvastig, hij wil vaak adviezen van buitenstaanders en durf dus niet goed zelf beslissingen te nemen. Michael doet vaak netjes wat hem gezegd wordt en heeft geen grote ego. Hij is niet achterdochtig en denkt dat iedereen het beste me hem voorheeft, dit is wat hem nekt. Moira Dillon: Ze voelt zich vaakoverbodig en is niet tevreden met zichzelf ze heeft daarom ook een vorm van anorexia. Ze houdt niet van abrupte veranderingen en laat zich niet wegsturen door anderen. Ze heeft een hekel aan als anderen over haar willen heersen en probeert er op alle manieren onderuit te komen (ontsnappen). Andrea Baxter: Ze wil haar leven veranderen en een nieuwe carrière aangaan. Ze wil graag met Michael omgaan ondanks dat hij veel ouder is dan haar en is oprecht (wil dat Michael het tegen zijn vrouw verteld). Bijpersonen Kev: Een jong lid van de IRA, die net is begonnen en nog beginnersfouten maakt. Door zijn onoplettendheid wordt hij herkent. Hij zal lid zijn geworden door problemen met zijn familie. De priester: Waarschijnlijk een lid van de IRA, die doormiddel van 2 verschillende verhalen Moira en Michael wil uithoren over wat ze weten. Hij komt betrouwbaar over en kan anderen goed overtuigen.
Titelverklaring en Motto "Lies of silence" De titel is op verschillende manieren te interpreteren, maar daarom ook zo goed gekozen. De mensen in Noord -  Ierland zijn bang voor de IRA en durven er niks tegen in te brengen. Als de politie ze dus vraagt om te getuigen, geven ze geen antwoorden waar wat mee gedaan kan worden, maar houden ze hun mond of zeggen er sowieso niks mee te maken hebben gehad. In het boek komt dit groot naar voren als Michael sterk afgeraden wordt om tegen Kev te getuigen en daarom ook van besluit wisselt.   Ofwel: de mensen houden gewoon zijn mond (stilte), wat een grote leugen is. Ze willen er gewoon zo min mogelijk mee te maken krijgen en negeren de problemen die het meeneemt, waaroor de mensen eigenlijk zichzelf voorliegen. Ook worden er onderlinge belangrijke details niet verteld. Zo houdt Michael Moira al een hele tijd voor de gek, door een affaire te hebben met Andrea. "My unconcious method is to find the moment of crisis." - Brian Moore Mijn onbewuste methode is het vinden van het moment van crisis. Wat de twijfel en beslissingen die in het boek voorkomen goed benadrukt. Hier wordt namelijk naartoe geschreven, als ware als een hoogtepunt. FOR JEAN Persoonlijke beoordeling Het onderwerp was niet wat ik had verwacht, en viel me daarom ook een beetje tegen, vooral omdat ik er niet echt van op de hoogte ben hoe het nu allemaal zit daar in het noorden van Ierland. Bovendien was het totaal niet te plaatsen in mijn belevingswereld, wij moeten ook wel beslissingen nemen, maar daar hangen meestal geen levens aan vast. Ik ben er niet echt over gaan denken en leef ook niet echt mee met de mensen daar, want ze doen er zelf gewoon aan mee, wel vind ik de invloed die zo'n groep als de IRA toch kan hebben op de inwoners van het land. Ik had er denk ik een ander vertelperspectief  (ik-vertelsituatie) van gemaakt en wat meer flashbacks aan de orde laten komen, die dan gelijk weer invloed zouden hebben op het verdere handelen van  Michael. De belangrijkste delen van het boek waren de keuzemomenten waar Michael voor kwam te staan en de gevolgen die het met zich meebracht. De gebeurtenissen waren niet al te overdreven en het aantal keren dat er een keuze gemaakt moest worden tussen leven en dood bleef geloofwaardig. Ze waren allemaal wel redelijk spannend, maar liepen eigenlijk toch allemaal wel vrij goed af, wat een beetje jammer was. Ook de onprofessionaliteit waarmee de IRA in beeld gebracht werd, was niet helemaal geloofwaardig naar mijn mening. De afloop van het boek was wel goed, als je weer gaat denken aan bloemetjes en bijtjes, dan is het ineens over met de pret en Michael. Omdat er een wat objectievere vertelsituatie is gebruikt, was het wat moeilijker om je in te leven in de hoofdpersoon, en ondanks dat hij redelijk geloofwaardig overkwam, leek het mij dat hij als manager wel eens meer voor vuren komen te staan, waarbij een snelle beslissing veel boze gezichten kon schelen. Ik ben absoluut niet beïnvloed door het gedrag van de hoofdpersoon, hij mocht namelijk best wat vastberadener zijn. Wat ik wel waardeerde was de keuze om voor de mensen in het hotel te kiezen in plaats van zijn eigen hachje en vrouw, ook al had het wat vlugger gemogen. Maar goed zo reageren wel meer mensen. Het was makkelijk alles op een rijtje te houden vanwege de chronologie en de vertelsituatie. Er zaten echter wel wat stukken in die ik wat onaantrekkelijker vond, dan doel ik op het probleem willen we het Moira vertellen of niet. Om hier nu zoveel aandacht aan te besteden. Ik bedoel, ze komt er toch wel achter, wat ook blijkt in het boek. Meestal op het moment dat je het het minst verwacht. Maar de spanning werd verschillende keren goed opgevoerd en werd door een goede afloop telkens weer bevredigend beëindigd. Bovendien was de afloop erg perfect en zelfs nog een beetje mysterieus, terwijl je weet wat de eindsituatie is. Ze gebruikten ditmaal gewoon Engels met hier en daar wat vaktermen, maar geen eigen (straat)taal of een ander dialect. Het was dus ondanks het Engels vlot te lezen, met geen ingewikkelde zinsconstructies of woorden. De gebeurtenissen waren helder, zodat je je er een mooi beeld van kon maken, af en toe zelfs met achtergrond. De dialogen die voorkwamen gaven wat algemene info over hoe het zit in Noord - Ierland, en er kwamen dialogen voor, die een situatie benadrukten. Ook hier waren ze niet overdreven aanwezig en was het leuk voor de afwisseling in schrijfstijl. Er is helaas niet echt een stuk uit het boek waarvan ik een mooie droom zou hebben, het einde was ongeveer het beste deel van het boek, maar het geheel op zich was fijn, leuk en spannend om te lezen.