Lady Chatterley's lover door D.H. Lawrence

Beoordeling 8.2
Foto van een scholier
Boekcover Lady Chatterley's lover
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 6e klas vwo | 3113 woorden
  • 21 juni 2004
  • 116 keer beoordeeld
Cijfer 8.2
116 keer beoordeeld

Boek
Auteur
D.H. Lawrence
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
1928
Pagina's
313
Geschikt voor
bovenbouw havo/vwo
Punten
4 uit 5
Oorspronkelijke taal
Engels

Boekcover Lady Chatterley's lover
Shadow
Lady Chatterley's lover door D.H. Lawrence
Shadow
Zakelijke Gegevens

Schrijver : D.H. Lawrence
Titel : Lady Chatterley's Lover
Uitgeverij : Penguin Books
Eerste Druk : 1928
Aantal Pagina's : 316

Titelverklaring

De titel Lady Chatterley's Lover verwijst naar de affaire die de hoofdpersoon van het boek -
Constance Chatterley - heeft met Oliver Mellors, de jachtopziener van haar man.

Samenvatting

Connie, de hoofdpersoon van het verhaal, trouwt op drieentwintigjarige leeftijd met Clifford Chatterley. Ze trouwen tijdens de Eerste Wereldoorlog (1917) en na een maand verlof keert Clifford terug naar Vlaanderen. Een half jaar later komt hij terug, tot aan zijn middel verlamd en impotent.

Clifford ontwikkelt zich tot een vooraanstaand schrijver; Wragby, het huis dat al generaties lang toebehoort aan de familie Chatterley, wordt het middelpunt van een komen en gaan van intellectuelen uit voornamelijk de Upperclass. Connie voelt zich in dit milieu steeds geïsoleerder. Ze heeft behoefte aan warmte en liefde, maar Clifford is niet in staat haar dit te geven.
Op een zeker moment heeft ze een affaire met een toneelschrijver, Michaelis. Ze haalt seksuele bevrediging uit de relatie, maar meer stelt het niet voor. Nadat de affaire met Michaelis afloopt raakt Connie steeds meer in een depressie verstrikt. Clifford gaat volledig op in het streven naar succes en Connie ontwikkelt zowel geestelijk als fysiek een afkeer van de man van wie ze dacht te houden.
Om Connie te ontzien wordt Mrs. Bolton, een verpleegster uit de omgeving, ingehuurd om voor Clifford te zorgen. Terwijl Connie zich steeds minder met haar man bemoeit, wordt Clifford steeds afhankelijker van Mrs. Bolton. Hij stelt zich steeds kinderlijker op, wat Connie's afkeer vergroot.
Connie en Clifford maken af en toe wandelingen in het bos dat toebehoort aan de Chatterleys. Clifford heeft een rolstoel met een motortje, wat hem redelijk mobiel maakt. Tijdens een van deze wandelingen komen ze de nieuwe jachtopziener van Clifford tegen. Oliver Mellors komt uit de omgeving en werkte al eerder voor de familie, maar is nu nog maar kort teruggekeerd uit India, waar hij in het leger diende en het zelfs tot luitenant geschopt had. Zijn aversie tegen de Middle- en Upperclass deed hem echter terugkeren naar zijn oude leven. Connie voelt zich eerst niet op haar gemak bij deze man die zo zeker van zichzelf lijkt te zijn. Ze weet niet goed wat ze aan hem heeft. Toch voelt ze zich tot hem aangetrokken door zijn mannelijkheid, zijn onderhuidse sensualiteit. Alhoewel volgende ontmoetingen nog afstandelijk en ongemakkelijk verlopen, valt een zekere aantrekkingskracht niet te ontkennen.
Uiteindelijk kunnen zij geen van beiden hun gevoelens negeren en ze hebben seks in een hut in het bos. Hierna gebeurt dit vaker, maar Connie blijft een zekere afstand tussen hen voelen. Dan komen ze elkaar toevallig tegen in het bos. Mellors dwingt Connie haast om daar seks met hem te hebben. Dit blijkt echter een van de meest geweldige momenten van Connie's leven te worden wanneer ze tegelijkertijd klaarkomen. Hierdoor verandert Connie's houding compleet; ze adoreert Mellors en laat haar zelfbewuste en onafhankelijke houding enigszins varen. Ze voelt zich verbonden met hem en vindt bij hem de seksuele bevrediging, de bevestiging en de mannelijkheid die ze bij Clifford noch Michaelis vond.
Ze komen er achter dat ze hun levens met elkaar willen delen. Beiden moeten hiervoor een scheiding regelen; Connie met Clifford, Mellors met de vrouw die hij jaren geleden verliet. Wanneer Connie voor een vakantie naar Venetie vertrekt beginnen echter de problemen. De vrouw van Mellors duikt op en veroorzaakt een schandaal waardoor Clifford zijn jachtopziener ontslaat. In dezelfde periode komt Connie erachter dat ze zwanger is. Ze vertelt de waarheid aan Clifford, maar deze weigert van haar te scheiden.
Het boek eindigt met een brief die Mellors naar Connie stuurt vanaf een boerderij waar hij verblijft en werkt tot zijn scheiding is geregeld. Uit de brief spreekt hoop voor de toekomst, voor een nieuw begin, voor de overwinning van de liefde.
Hoofd- en bijpersonen

Constance Chatterley - Hoofdpersoon van het verhaal, tijdens het verhaal is ze in de twintig, een jaar of 27 schat ik. Oorspronkelijk Constance Reid, maar trouwt in 1917 met de adellijke Clifford Chatterley en wordt zo Lady Chatterley. In het boek wordt ze voornamelijk Connie genoemd.

Connie komt op mij over als een emotionele vrouw. Ze groeit op in de Schotse Middleclass in een intellectueel en sociaal progressief milieu. In eerste instantie heeft een intellectuele en dus voornamelijk geestelijke verhouding met een man haar voorkeur. Ze trouwt met Clifford, van wie ze aanvankelijk ook echt houdt. Wanneer hij verlamd terugkomt uit de Oorlog en het leven zich voornamelijk afspeelt op het saaie Wragby raakt Connie echter in een depressie. Ze heeft een gebrek aan emotionele en seksuele bevrediging en hierdoor raakt ze steeds meer in een isolement.

Alhoewel ze tijdens haar affaire met Michaelis nog duidelijk de zelfbewuste, welhaast dominante vrouw is, verandert dit compleet na haar seksuele ervaring met Oliver Mellors. Voor de affaire met Mellors komt ze op mij over als een intellectuele, zelfbewuste vrouw die waarde hecht aan haar individuele vrijheid. Wanneer de affaire eenmaal begint verandert ze mijns inziens steeds meer in het brave, onderschikte vrouwtje. Ze stelt zich afhankelijk op en wanneer Mellors zijn monologen over de nadelen van de industriele samenleving voert komt er van haar kant nauwelijks tot geen intellectuele reactie.
Toch lijkt ze in de laatste situatie gelukkiger te zijn. Ze heeft haar plek gevonden, vind bij Mellors de dingen waar ze altijd zo naar verlangde: seksuele bevrediging, passie, bevrediging en wellicht ook de dominantie van een man over haar en de afhankelijkheid van hem.
Connie is in mijn ogen enerzijds vrij complex, omdat haar opvoeding haar een kant op gestuurd heeft die schijnbaar recht tegen haar eigen verlangens ingaat. Anderzijds vind ik haar echter typisch vrouwelijk, juist ook door die tegenstellingen. Ze wil zelfbewust zijn, maar zoekt tegelijkertijd geborgenheid en bevestiging van haar vrouwelijkheid bij een man.

Oliver Mellors - De geliefde van Connie Chatterley, hij is 39 jaar. Zijn vader was een mijnwerker uit de omgeving van Tevershall, zelf had hij gelijk al behoorlijk op kunnen klimmen door zijn intelligentie en opleiding. Hij koos er echter voor om hoefsmid te worden.

Hij trouwde met Bertha Coutts met wie hij een verschrikkelijk huwelijk had. Uiteindelijk verlaat hij haar en gaat het leger in. Hij dient in de kolonien; India, Egypte. Hij weet het te schoppen tot luitenant, maar grijpt deze kans om op te klimmen op de sociale ladder niet aan, aangezien hij een aversie heeft tegen de Middle- en Upperclass. Hij keert terug naar Engeland en vindt bij Clifford Chatterley een baantje als jachtopziener.

Het leven heeft Oliver Mellors pessimistisch gemaakt. Hij heeft weinig hoop voor de toekomst en wil het liefst niets meer te maken hebben met mensen en het geïndustrialiseerde Engeland waarin alles om geld draait. Hij verzet zich daarom in eerste instantie tegen de gevoelens die hij voor Connie koestert, maar geeft zich er uiteindelijk aan over. Zijn pessimisme maakt dat hij bang is wat de toekomst zal doen met hun relatie, maar langzamerhand begint ook hij te geloven in een gezamenlijk leven. Connie geeft hem wat van zijn levensvreugde terug en uiteindelijk heeft hij zelfs hoop voor hun toekomst samen en kan hij ook blij zijn met de komst van hun kind. Het leven heeft Mellors verbitterd, maar zijn relatie met Connie brengt hem weer enigszins terug in het midden van het leven.

Sir Clifford Chattley - Echtgenoot van Connie, tijdens het verhaal is hij begin 30. In de oorlog is hij verlamd geraakt, waardoor hij in een rolstoel zit en in afhankelijk is van anderen. Een ander gevolg is zijn blijvende impotentie. Hij komt op mij over als een man zonder ruggengraat die zich afhankelijker opstelt dan nodig is. Hij is erg gevoelig en een beetje wereldvreemd. Hij is bang voor de lagere sociale klassen, maar ook binnen de Upperclass beweegt hij zich voorzichtig. Om zijn leven betekenis te geven streeft hij in sterke mate succes na, hij wordt een slachtoffer van zijn eigen ambities.

Hij onttrekt zich aan gevoelens als liefde en passie en stoot Connie hierdoor van zich af. Hij stelt zich op alsof het intellectuele ver boven de fysieke verlangens staan, maar worstelt mijns inziens wel met zijn falen als man, wat gesymboliseerd wordt door zijn impotentie.

Clifford wentelt zich in zelfmedelijden en is hierin in mijn ogen soms haast tiranniek. Hij heeft Connie nodig als bevestiging, als steun, maar geeft haar hiervoor niets terug, kan dit wellicht ook niet. Het hele leven in Wragby richt zich op Clifford.
Hoe zielig hij eigenlijk is blijkt wanneer hij de brief van Connie krijgt waarin zij zegt van hem te willen scheiden. Hij reageert hysterisch en wordt nog afhankelijker van de verpleegster Bolton. Hun relatie ontwikkelt zich tot een zekere perverse verhouding, waarbij Clifford zich opstelt als een kind, mrs. Bolton benaderend als een dominante moeder, maar tegelijkertijd zoekt hij ook een soort van sexuele/lichamelijke bevrediging bij de ruim tien jaar oudere vrouw.
Van Clifford blijft weinig meer over dan een verwend kind. Het hele verhaal is hij al een man zonder ruggengraat, een man die bang is voor het leven. Als Connie hem verlaat blijft er niets van hem over.
“Yet he was absolutely dependent on her, he needed her every moment. Big and strong as he was, he was helpless. (…) But alone he was like a lost thing. He needed Connie to be there, to assure him he existed at all.”
“It was sheer relaxation on his part, letting go all his manhood, and sinking back to a childish position that was really perverse. And that he would put his hand into her [Mrs. Bolton's] bosom and feel her breasts, and kiss them in exultation, the exultation of perversity, of being a child when he was a man.”

Ivy Bolton - Verpleegster die ingehuurd wordt om voor Clifford Chatterley te zorgen. Weduwe van in de vijftig, afkomstig uit Tevershall. Enerzijds heeft ze een groot ontzag voor de Upperclass, dit blijkt onder andere uit haar adoratie voor Clifford. Anderzijds haat ze de Upperclass, omdat ze de bazen van de mijnen de schuld geeft van de dood van haar man. Deze kwam om tijdens een mijnramp.

Ze is een gemoedelijke vrouw die veel mensenkennis heeft en veel roddelt. Connie kan het goed met haar vinden, praat met haar over de ervaringen die de vrouw heeft met mannen en over de dood van haar man.

“It was a queer mixture of feelings the woman showed as she talked. She liked the colliers, whom she had nursed for so long; but she felt very superior to them. She felt almost upper class. And at the same time a resentment against the ruling class smouldered in her. (…) The upper classes fascinated her, appealing to her peculiar English passion for superiority.”

Michaelis - Kennis van Connie en Clifford. Afkomstig uit Ierland, opgeklommen tot een succesvol en welvarend toneelschrijver. Connie heeft een korte affaire met hem. Als hij haar ten huwelijk vraagt weigert ze, omdat ze beseft dat hij net zo leeg en passieloos is als alle andere intellectuelen die ze kent binnen het Upperclass-milieu.

Hilda Reid - Twee jaar oudere zuster van Connie Chatterley. Ze heeft dus dezelfde progressieve opvoeding gehad en profileert zich ook zijnde progressief. In eerste instantie komt ze geemancipeerd en onafhankelijk over. Wanneer Connie haar vertelt over haar relatie met Mellors blijkt echter dat ook Hilda conservatiever is dan ze zich voordoet: ze keurt het ten zeerste af dat Connie een relatie heeft met iemand uit een lagere sociale klasse en maakt zich zorgen over de schande die deze affaire over de familie af zal roepen. Later helpt ze haar zus echter wel een plan te maken om Clifford te kunnen verlaten en met Mellors te kunnen trouwen.

Sir Malcolm Reid - Vader van Connie en Hilda. Connie is zijn lievelingetje en hij heeft een hekel aan Clifford vanwege zijn zwakheid. Keurt in eerste instantie Connies affaire met Mellors af, maar wanneer hij deze ontmoet ontdekt hij dat Mellors de echte man is die hij voor Connie in gedachten had.

Bertha Coutts - Vrouw van Oliver Mellors. Ze komt in het verhaal persoonlijk niet echt voor, maar speelt wel een essentiele rol in de liefdesgeschiedenis tussen Oliver en Connie. Door zijn huwelijk met Bertha is Mellors verbitterd over de liefde en het huwelijk. Later wil hij van haar scheiden - hij had haar tot dan toe slechts verlaten - maar zij keert terug en beweert dat ze weer samen met hem verder wil. Ze veroorzaakt een schandaal door Mellors af te schilderen als een op seks beluste man die allerlei vrouwen bij hem thuis ontvangt. Hierbij duikt ook de naam van Connie op en hierop ontslaat Clifford zijn jachtopziener. Uiteindelijk lijkt de scheiding door te gaan, maar via een moeizame weg.

Tijd

Het verhaal speelt zich af aan het begin van de jaren twintig van de twintigste eeuw. Connie en Clifford trouwen in 1917, maar in 1920 betrekken ze Wragby en op dat punt begint het verhaal. Gedurende het verhaal verloopt ongeveer een jaar. Dit is af te leiden uit de vrij nauwkeurige beschrijving van de seizoenen.

Structuur

Het verhaal wordt chronologisch vertelt. Zoals ik al zei zie je de tijd verstrijken aan de hand van de seizoenen. Er zijn weinig flashbacks. In het eerste hoofdstuk wordt een moment teruggekeken naar de jeugd van Connie en later vertelt Mellors over zijn verleden, maar dat is ook alles.
Er is een grote continuïteit, het verhaal wordt niet `onderbroken' door grote tijdsprongen of bijvoorbeeld informerende stukken over de omgeving die haast losstaan van het verhaal. Dergelijke informatie heeft de schrijver in het verhaal verwerkt, bijvoorbeeld door de altijd roddelende Ivy Bolton de hele situatie in Tevershall Village te laten vertellen aan Clifford en Connie.
Het einde van het verhaal is naar mijn mening deels open en deels gesloten. Mellors en Connie zijn nog niet bij elkaar, maar uit de brief waarmee het boek eindigt spreekt zoveel hoop voor de toekomst dat je als lezer vrijwel zeker weet dat ze uit eindelijk zullen trouwen en nog lang en gelukkig zullen leven.

Ruimte

Het verhaal speelt zich af in een mijngebied in de Midlands van Engeland. De mijnen in de omgeving van Wragby, het huis van de familie Chatterley, beïnvloed het dagelijks leven van de hoofdpersonen ontzettend. Behalve dat Clifford de baas is van de mijnen en de dorpelingen er bijna allemaal werkzaam zijn, drukken ze een stempel op de (beleving van) de omgeving.

“And when the wind was that way, which was often, the house was full of the stench of this sulpherous combustion of the earth's excrement. But even on windless days the air always smelt of something under-esrth: sulphur, iron, coal, or acid. And even on the Christmas roses the smuts settled persistently, incredible, like black manna from the skies of doom.”
Ook de sociale verhoudingen worden benadrukt door de mijnen. Er is de duidelijke, Engelse verhouding tussen Upper-, Middle- en Lowerclass die het sociale leven in Tevershall Village bepalen.
Thema en Genre

Lady Chatterley's Lover is een psychologische liefdesroman. De liefde staat vrijwel centraal in het boek, maar wordt op een psychologische wijze benadert. Connie lijdt onder haar gebrek aan (seksuele) liefde en ervaart later die liefde behalve lichamelijk toch ook wel op een heel geestelijke wijze.

Het verlangen naar liefde en seks is een van de hoofdthema's van het verhaal. Hierbij komen enkele subthema's als de verhouding tussen man en vrouw, de rol van de vrouw, de verhouding tussen lichaam en geest en de (emotionele) betekenis van liefde in iemands leven.
Een ander hoofdthema, wellicht zonder benadrukt te zijn nog wel belangrijker dan het andere hoofdthema, is de industrialisering van Engeland, de veranderingen die de Engelse maatschappij door de komst van technologie aan het begin van de twintigste eeuw ondergaat. Subthema's die hier uit voortkomen zijn sociale onthechting, het streven naar geld en succes, angst voor de toekomst en nostalgie.
Taalgebruik

D.H. Lawrence schrijft erg makkelijk. Het verhaal leest lekker weg, zijn woordkeus is niet moeilijk en de wijze van vertellen spreekt erg aan. Je voelt je betrokken bij het verhaal. Een nadeel is dat Mellors soms in dialect praat en dit wordt dan ook geschreven in een soms haast onbegrijpelijk dialect.

“Did ah though? An' canna Ah change if Ah'm a mind to `t? Nay, nay, let me talk Derby if it suits me. If yo'n nowt against it.'
Perspectief

Het verhaal wordt verteld door een alwetende verteller.

Plaats in de literatuurgeschiedenis
Het verhaal is sterk beïnvloed door de tijd waarin het geschreven is. De strekking van het verhaal wordt deels bepaald door het naoorlogse klimaat en zoals inmiddels duidelijk mag zijn vooral ook door de toenemende industrialisatie en de technologische vooruitgang.

Ik denk dat dit boek een goed voorbeeld is van een combinatie van de Victoriaanse periode aan het eind van de negentiende eeuw en de moderne periode die in deze tijd - begin twintigste eeuw - opkomt: enerzijds is het boek nog vrij conservatief, zoals bijvoorbeeld in de relatie tussen man en vrouw, anderzijds staat een moderne kijk op de maatschappij centraal.

Bedoeling van de Auteur

Alhoewel veel mensen dit boek zullen benaderen als een poging de taboes rond seks te doorbreken, denk ik dat Lawrence met dit verhaal vooral ook de Engelse samenleving ter discussie wilde stellen. Seks en liefde spelen een belangrijke rol, maar worden wel in het licht gezet van een veranderende maatschappij, waarin ook de verhoudingen tussen mensen verandert.

Alhoewel dit boek in zekere zin revolutionair en vooral ook shockerend was in de tijd dat het uitgebracht werd, is het boek conservatiever dan het op het eerste gezicht lijkt. De verhouding tussen Mellors en Connie is behoorlijk traditioneel; hij heeft de dominante rol, zij de ondergeschikte. Daarom denk ik dat Lawrence niet zo zeer de relatie tussen man en vrouw ter discussie wilde stellen, maar met dit boek meer doelde op een veranderende samenleving en alles wat daarin meegaat.

Persoonlijke Beoordeling
Ik vond Lady Chatterley's Lover een ontzettend mooi boek. Het is op een prettige manier geschreven en leest lekker weg. Je voelt je betrokken bij het verhaal en door de uitgebreide situatieschetsen krijg je ook een goed beeld van de wereld waarin het verhaal zich afspeelt. Alhoewel het een boek is uit de jaren twintig doet het mij niet heel ouderwets aan. Natuurlijk zijn er aspecten die nu echt onvoorstelbaar zijn, zoals de enorme sociale controle en de sociale verhoudingen die zo duidelijk hun stempel op het leven drukken, maar toch spreekt het verhaal ook nu nog aan en is het wellicht zelfs nog in enige mate actueel. Wat mij betreft is dit boek zeker een aanrader!

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.