Vergittertes Fenster door Klaus Mann

Beoordeling 6.1
Foto van een scholier
Boekcover Vergittertes Fenster
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 5e klas vwo | 986 woorden
  • 30 juli 2004
  • 12 keer beoordeeld
Cijfer 6.1
12 keer beoordeeld

Boek
Auteur
Klaus Mann
Taal
Nederlands
Vak
Eerste uitgave
1937
Pagina's
95
Oorspronkelijke taal
Duits

Boekcover Vergittertes Fenster
Shadow
Vergittertes Fenster door Klaus Mann
Shadow
Schrijver

Klaus Mann werd 18 november 1906 geboren in München. Na het gymnasium en een internaat verlooft hij zich in 1924 met Pamela Wedekind. Een jaar later schrijft hij het boek ‘der fromme Tanz’ , dat een homoseksuele roman is. Hij geeft zelf ook toe aan zijn homoseksualiteit. Mann is op literair gebied veel bezig geweest; hij heeft als theatercriticus gewerkt, heeft boeken, essays en autobiografieën geschreven. Na de machtsovername van de nazi’s verhuist hij naar Amsterdam, Zurich, en van Praag naar Parijs. Hij heeft überhaupt veel gereisd; hij heeft o.a. een 8 maanden durende wereldreis met zijn zus gemaakt. In 1949 sterft Klaus Mann.

Thema

Het thema is eenzaamheid, noodlot en vergankelijkheid van macht. Ook wordt de rouw en treurigheid benadrukt in dit boek, bijvoorbeeld door het onophoudelijk vallen van de regen en de rouw over de dood van Wagner en de onmogelijke liefde voor Elisabeth. De eenzaamheid wordt aangeduid door het feit dat de koning opgesloten zit, achter een getralied raam notabene. Nu hij hier dan alleen zit, voelt hij dat zijn machtige regeerperiode ten einde is. Dit en het feit dat hij, gedreven door waanzin, zich uiteindelijk ombrengt, zijn noodlottige gebeurtenissen in zijn leven.

Titelverklaring

Het getraliede venster staat symbool voor de vernederende, voelbare eenzame situatie waarin de koning zich bevindt. Hij wordt als gek beschouwd en daarom opgesloten, voor de zekerheid achter tralies, zodat hij niet zou kunnen ontsnappen.

Samenvatting

Koning Ludwig II van Beieren wordt afgevoerd naar slot Berg en daar opgesloten, omdat hij aan een geestesziekte genaamd ‘paranoia’ zou lijden en niet in staat meer zou zijn te regeren. Waarschijnlijk zat prins Luitpold daarachter, Ludwigs oom, omdat deze zelf wilde regeren. Dokter Von Gudden zou de koning begeleiden tijdens zijn ‘periode van rust, die minstens een jaar zou duren’. De wetenschap heeft Ludwigs ondergang als koning veroorzaakt en daarom heeft hij een hekel aan dat woord, net zoals aan het woord ‘geld’. De koning was verzot op het bouwen van kastelen en meende dat hij het zich kon veroorloven, omdat hij de koning was. Maar de onderdanen bleven maar zeuren over geld. Hierbij komt de hoogmoed van de koning naar voren: een koning kan toch alles krijgen wat hij maar wil?
Ook zou hij mensen om onbeduidende redenen hebben laten martelen. Een ander opmerkelijk feit is dat hij graag omging met mooie, jonge mannen. Het lijkt mij dat homoseksualiteit in die tijd zeker niet geaccepteerd werd, hoewel duidelijk is dat zijn grote liefde Elisabeth is. Ik weet niet of het vroom was in die tijd, maar noch zijn verloofde Sophie, noch diens zus Elisabeth heeft hij ooit gekust. Hij ziet zichzelf als ‘koning van de middernacht’ en als ‘zwarte koningszwaan’. Het eerste duidt volgens mij op zijn eenzaamheid en het tweede op zijn eigen verwaandheid en sierlijkheid.
De koning ijlt veel in zijn cel met getralied venster over Wagner, die hij eerst als een verrader ziet, daarna zich ervoor schaamt ooit zo over hem gedacht te hebben. Ook ijlt hij over de regen, zijn vermeende krankzinnigheid (hij is er zelf van overtuigd dat hij niet gek is), de regen, de slaappillen die hij slikt…Steeds weer vermaant hij zichzelf zijn gedachten op orde te brengen, maar steeds weer dwaalt hij af naar tijden waarin hij nog mooi, jong en succesvol was. Hij schijnt al eerder openlijk geprobeerd te hebben zelfmoord te plegen, maar was hierbij steeds tegengehouden. Nu, hier opgesloten, besluit hij alsnog dood te willen en vraagt God hem daarbij te helpen. Zijn toekomst zou slechts nog de dood zijn en zijn hoop de vrede (de vrede beschouwt hij ook als de dood). Leven is volgens hem namelijk een kwelling. Later herroept hij deze gedachtegang. Verder is hij van mening dat hij gezondigd heeft en dat hij in een andere eeuw geboren had moeten worden.
Als Ludwig en Von Gudden nog een eindje gaan lopen zonder bewakers, springt de koning plotseling in een vlaag van dwaasheid in het meer waar ze langs lopen. Luit brullend en lachend grijpt de verwilderde koning Von Gudden, die te water was gesneld om hem te redden. De dokter wordt overmand door angst en probeert Ludwig van zich af te duwen. Vechtend in het water zinken ze uiteindelijk beide de diepte in, zich aan elkaar vastklampend.
Het bericht verspreidt zich snel en heel Europa is ontzet door de dood van de koning. Elisabeth komt naar het slot om afscheid te nemen van Ludwig II. Ze is een mooie keizerin met prachtig haar. In de kamer met het getraliede venster schrikt ze eerst van het bijna misvormde gezicht van Ludwig, maar herinnert hem daarna weer als hoe hij echt was geweest, en alle emoties komen weer in haar naar boven. De oude vrouw die steeds bij Elisabeth is en niet ophoudt met klaagzangen, wordt aan het eind van het boek vergeleken met de blinde godin van het noodlot. Dat alles op de manier gebeurt zoals het gebeurt, wordt dus toegekend als spelingen van het noodlot.

Mening

Ik vond het wel een interessant boek, maar zou wel eens willen weten in hoeverre de beschreven gebeurtenissen waar zijn. De gedachtes en handelingen van Ludwig II zoals ze in dit boek staan, duiden er volgens mij op dat hij inderdaad gek was. Mede veroorzaakt door de eenzaamheid van regeren, denk ik.
Wat me opviel was vrij ouderwets taalgebruik, maar dat is logisch omdat het boek uit 1937 is. Hierdoor was het wel moeilijker te lezen. Verder stond eerst dat de tralies wit waren, en later in het boek zijn ze weer gewoon zwart.
Voor de rest is het een aardig boek, waarin je eens de mogelijke gedachtes van een gek kan lezen. Ondanks het taalgebruik is het prettig lezen vanwege het geringe aantal bladzijdes.
Over koning Ludwig II kan ik concluderen dat hij door dit boek niet wordt afgeschilderd als een onaardige man, maar als een verwaande heerser die door zijn macht en eenzaamheid de werkelijkheid uit het oog heeft verloren.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.