Multatuli

Eduard Douwes Dekker - Multatuli.

Eduard Douwers Dekker werd in 1820 te Amsterdam geboren als zoon van een zeeman. In 1838 trok het gezin naar het Indonesische eiland Java, toen een Nederlandse kolonie.

In Batavia, het huidige Djakarta, ontmoet Dekker zijn toekomstige vrouw Tine. Na verschillende functies wordt Dekker in 1856 benoemd tot assistent-resident van Lebak in Bantam, een bergachtig gebied in het westen van het eiland Java. Maar hij kwam in moeilijkheden toen hij eiste dat de lokale regent, die zijn volk uitbuitte, werd afgezet.

Dekkers oversten durfden een dergelijke straf niet te bekrachtigen. Om het probleem op te lossen, wilden ze Dekker weg promoveren. De principiële ambtenaar aanvaardde dat niet en nam ontslag. Recht op pensioen had hij daardoor niet.

Hij wist dat hij rechtvaardig gehandeld had en vocht om eerherstel. Maar hij kreeg geen gehoor. Uiteindelijk kwam hij berooid in Brussel aan terwijl zijn vrouw en kinderen bij zijn broer bleven.

Op een eenzame zolderkamer schreef hij onder het pseudoniem Multatuli (dat Latijn is voor ‘ik heb veel geleden’) in een paar maanden tijd, ‘Max Havelaar, of de koffie veiling der Nederlandse Handelsmaatschappij’.

Het boek verscheen in 1860 en zorgde voor veel beroering in Nederland. Het werd het begin van een carrière als schrijver die hem wel bekendheid, maar weinig geld opleverde.

Voor hem volgt nu een eenzaam leven van schrijven en rondzwerven door Europa. Zijn vrouw Tine is hiertegen niet opgewassen en vestigt zich blijvend in Italië. Eduard Douwers Dekker heeft vanaf 1868 niet meer in Nederland gewoond; in 1887 sterft hij in Nieder-Ingelheim in Duitsland.