Keizer Nero

1. Hoe Nero keizer werd Lucius Domitius Ahenobarbus was een zoon van Gnaeus Domitius Ahenobarbus en Agrippina de Jongere en is geboren op 15 december 37 na Christus in Antium (Anzio), dat ten zuiden van Rome ligt en gestorven op 9 juni 68 bij Rome. Nadat zijn moeder Agrippina keizer Claudius (zoon van Nero Claudius Drusus de oudere) huwde, adopteerde Claudius hem waardoor zijn naam veranderde in Claudius Drusus Germanicus Nero. Zo werd hij lid van het Julisch-Claudische huis. Hier kwam ook nog eens bij dat hij de dochter van Claudius, Octavia, huwde. Hij was nu volledig geïntegreerd in de familie. Na de dood van Keizer Claudius, die Nero vergiftigd had, werd hij door de pretorianen als keizer uitgeroepen. Veel mensen hadden vertrouwen in hen nieuwe keizer, men verheugde zich erover een welwillend, artistieke keizer gekregen te hebben, iemand die de vrede wil handhaven en aan de corruptie een eind wil maken. Maar er was al enige twijfel of Nero wel zo'n goede keizer zou worden o.a. door de grafrede van Nero tegenover Claudius, men kon merken dat die niet door hemzelf was geschreven maar door Seneca. Seneca en Burrus waren zijn ‘opvoeders' die hem nu nog wel in goede banen konden leiden en zijn staatszaken regelden, maar zou die macht van Seneca en Burrus in stand blijven? Men was er niet zeker van. Ook ontstond er twijfel omdat Nero nogal een losbollig type was en destijds vaak met zijn vrienden door de achterbuurten schuimde achter vrouwen aan, ruzies zoekend en vechtpartijen uitlokkend. De moeder van Nero, Agrippina, was ook een heerszuchtig typ van wie de Romeinen ook nog wel eens problemen verwachtten. Het begin van Nero's regeringsschap was verwachtingsvol maar niet zonder problemen. 2. De dood van Brittanicus Nero doet al snel een stuk afstandelijker tegenover zijn moeder. Hij is bang voor haar heerszucht, vreest haar geweldadige karakter en wil bevrijdt worden van haar bedilzucht. Ook van zijn vrouw, Octavia, heeft Nero een ongelooflijke hekel, misschien is hij jaloers omdat zij alle eigenschappen van eer en deugd bezit die hij mist. Al snel hebben ze door dat Nero goed vatbaar is voor de grofste vleierij en wordt er gefluisterd dat Agrippina Brittanicus wil gebruiken om haar machtspositie te verstevigen. Als het carnaval is en Nero tot prins Carnaval is gekozen probeert hij Brittanicus belachelijk te maken door hem een lied te laten zingen voor een gegraven kuil waarin hij straks zal vallen. Brittanicus heeft Nero door en hij heft een treurig lied aan van een onterfde prins. Nero krijgt nu nog meer haatgevoelens maar laat Brittanicus niet nu vermoorden omdat het teveel in het openbaar is. In het geheim zoekt Nero contact met Julius Pollio die de beruchte gifmengster Locusta in gevangenschap houdt. Nero dwingt haar een snelwerkend dodelijk gif te brouwen dat de uitwerking heeft van een dolkstoot. De gifmoord word op de puntjes voorbereid. Bij een feestmaal ligt de keizerlijke familie aan tafel. De jongeren (waaronder Brittanicus) zitten aan een andere tafel aan een eenvoudigere maaltijd. Achter hem staat een slaaf die alle hapjes en drankjes moet proeven op vergif. Vergiftiging lijkt uitgesloten. Een dienaar reikt de prins een beker warme wijn aan, maar de wijn is zo warm dat de prins om water roept. De beker wordt bijgevuld met water (met gif). Het gif in de wijn doet snel zijn werking en Brittanicus stort dood ter aarde. Geschrokken kijken alle gasten naar Nero, die gebruikt als argument dat zijn broer altijd al last heeft gehad van aanvallen en dat deze aanval hem teveel moet zijn geworden. Agrippina en Octavia hebben voldoende zelfbeheersing om hun schik en angst te bedwingen, begrijpen zij ook wat hun te wachten staat... Nu iedereen doorziet dat Agrippina en Octavia op en zijspoor zijn gezet is vriendschap met hen gevaarlijk geworden en zijn ze weldra van iedereen verlaten.
3. Nero wordt erger Nu Nero heeft ontdekt hoe makkelijk het is om iemand uit de weg te ruimen gaat het van kwaad tot erger, Nero heeft zijn macht ontdekt... Hij is er nu van overtuigd een groot kunstenaar, zanger en dichter te zijn. Nero huurt de grote citer-speler Tepnus in en ligt uren met klompen lood op zijn borst om zijn stem krachtiger te doen lijken. Meer en meer stelt hij zichzelf boven alle wetten van fatsoen, die een Romeins edelman waardig zijn. Steeds meer begint hij zich aan buitensporigheid schuldig te maken. Geliefd is het tijdverdrijf door de achterbuurten te zwerven en relletjes te schoppen. Hij voelt zicht trots als hij daarbij een schrammetje oploopt, al zorgen zwaardvechter en pretorianen er wel voor dat er niets met de keizer kan gebeuren. 4. De dood van Agrippina Dan ontmoet hij de wonderschone Poppaea Sabina, de vrouw van Ortho, een vriend van Nero. Deze vrouw gaat hem helemaal beheersen. Ze heeft het idee in haar hoofd gezet keizerin te worden van het Romeinse Imperium. Om Popaea van Ortho te ontdoen geeft Nero hem een baan als stadhouder in het verre Lusitanië (Portugal). Ortho is wijs genoeg om snel te vertrekken en hij maakt ook geen moeilijkheden als Popaea van hem wil scheiden. Hij is al blij genoeg dat hij zijn bezittingen en zijn leven mag houden. Nu staan alleen Agrippina en Octavia Nero's plannen nog in de weg. Popaea zorgt ervoor dat Nero meer afstand doet van zijn moeder. Hij laat haar naar vertrekken achteraf in het paleis verhuizen. Nero ziet haar niet meer. Maar na een hele tijd lijkt er wat verandering in te komen, Nero stuurt haar een uitnodiging om hem te komen bezoeken in zijn villa in Baiae (golf van Napels). Het lijkt erop dat het weer goed komt tussen Nero en zijn moeder maar niemand weet dat de kapitein van het schip waarmee Agrippina vaart een schurk is en hij, in opdracht van Nero, de zonne luifel met lood heeft verzwaard. Als die luifel naar beneden valt breekt het hele schip in tweeën. Als Agrippina rustig met haar bedienden zit te praten gebeurt het, de luifel valt met donderend geraas naar beneden. Agrippina en haar bedienden worden bedolven en raken gewond. Dan klinkt er het bevel tegen een van de roeiers dat hij haar dood moet slaan. Opeens ziet Agrippina de waarheid voor zich en weet zich geruisloos over boord te werpen. Ze redt zich zwemmend. Agippina is doodsbang haar leven te verliezen en probeert te doen of er niets aan de hand is, ze stuurt een boodschapper met het bericht dat ze goed aangekomen is. Nero heeft echter het bericht al gehoord en weet niet wat hij er mee moet, ook hij is bang. Dan komt de boodschapper en heeft hij een plan. Via een listige streek weet hij een zwaard onder de kleren van de boodschapper vandaan te toveren en zegt dat Agrippina hem had willen vermoorden door deze boodschapper te sturen. Nu is het lot van Agrippina bezegeld en stuurt Nero een troep slaven en vrijgelatenen op haar villa af. Misschien heeft de vrouw nog even gedacht aan haar eigen woorden, "Als hij maar keizer wordt, mag hij mij ervoor doden...!" Burrus en Seneca staan perplex als zij het nieuws vernemen en kunnen niets anders dan zich schikken in de officiële leugen. De Senaat organiseert grote dankfeesten omdat het leven van de keizer is gered. Maar eigenlijk is er niemand die het verhaal gelooft. 5. De dood van Octavia en de dwaasheid van Nero Het lot van Octavia is hier ook mee beslist, Nero laat haar oppakken en haar dienaressen op de pijnbank leggen om iets negatiefs over haar te weten te komen waarvoor ze gestraft kan worden. De dienaressen houden stand, ze zeggen helemaal niets. Het verontwaardigde volk van Rome loopt te hoop, ze vernielen beelden van Nero en Poppaea. Deze verstoringen dienen als voorwendsel om Octavia naar een eiland te verbannen. Haar leven in het keizerlijk paleis is een hel geweest. Haar vader is vergiftigd haar broertje vermoord. Ver van Rome wordt ze ruw vermoord, haar aderen worden doorgesneden en als het stromen van het bloed langzamer gaat wordt ze gesmoord in een kokend heet bad... Popaea heeft haar doel bereikt, ze wordt keizerin van het machtige Romeinse Imperium. Iedereen die haar in de weg stond is uit de weg geruimd. Twee jaar later sterft ze! aan een schop van Nero die hij haar gaf in een van zijn driftbuien. Nu gaan bij Nero alle remmen los. Burrus overlijdt en met hem verdwijnt de invloed van Seneca. Seneca komt nu bij Nero om zijn ontslag in te dienen, hij stelt zijn vermogen ter beschikking voor de keizer en vraagt hem daarvoor een rustige oude dag. Nero gaat daarmee akkoord en na een plechtige slotceremonie trekt Seneca zich terug uit het openbare leven. Nu is Tigellinus de machtigste man aan het hof. Hij is ook bereidt om aan elke gril en misdaad van Nero deel te nemen. De majesteitsprocessen zijn sinds lange tijd weer in volle gang. Vooral degenen die verwant zijn met het huis van Augustus worden opgepakt en veroordeeld. Nero begint steeds meer te geloven in zijn ‘gouden stem'. Na zijn debuut in Napels (waar na de voorstelling het theater instort dat als slecht voorteken word gezien) gaat hij als dichter en zanger nu openlijk optreden in Rome. Een groot aantal handlangers verspreiden zich in het publiek en zorgen voor de veiligheid en het nodige applaus. Nero en zijn makkers richten hele festijnen aan in Rome alsof de hele stad van hem is. Rome begint op een gekkenhuis te lijken. Met de waanzinnigste invallen van de keizer zelf! 6. De Brand van Rome Maar dan treft een grote ramp de stad. In 64 breekt er brand uit in de stad. Iedereen is in rep en roer. De een blust en de ander gooit fakkels, als excuus dat zij hier bevel voor hebben gekregen. Er wordt gered, geplunderd en gevochten. De brand duurt dagen, telkens als de brand bijna geblust is wordt het vuur duur ongure taferelen weer opgezweept. Talloze wijken gaan eraan. Villa's en tempels worden in de as gelegd. Pas na 6 dagen dooft het vuur eindelijk uit. Van de 14 wijken die Rome telde blijven er vier over. Het is een treurig aangezicht voor het hart van de wereld. Mensen zoeken een zondebok en vinden die bij Nero, er gaan geruchten dat hij de brand heeft laten aansteken om plaats te maken voor een reusachtig paleis voor hem. De argwaan en woede van het volk groeit zo dat Nero wel een andere zondebok moet vinden. Hij vindt die bij de christenen. De christenen zijn met hun godsdienst zo ver verwijderd van de godsdienst van de Romeinen dat ze toch al niet goed lagen in de ogen van de keizer. De christenen worden in grote getale opgepakt en in de arena voor zwaardvechters en leeuwen gegooid. De lijken worden als feestverlichting met pek besmeurd opgehangen en aangestoken. Dit gaat voor de Romeinen te ver. Ook omdat ze niet geloven dat de christenen de brand hebben aangestoken. 7. De Domus Aurea Na een tijdje begint Nero weer met de opbouw van de stad. Met veel pracht en praal worden er nieuwe tempels en villa's gebouwd. Ook komt de roddel over een groot paleis voor de keizer uit. Hij laat een reusachtig paleis bouwen, de Domus Aurea (gouden huis). Dit is het grootste en duurste paleis uit de oudheid. De bouw ervan heeft de keizer een vermogen gekost. Dat kwam door de omvang: het besloeg een deel van de Palatijn en bijna de gehele Coelius en Esquilijn (ongeveer 25 maal de omvang van het Colosseum), maar ook door de prachtige versieringen. De paleismuren waren met goud en parelmoer bekleed, zalen hadden plafonds waaruit bloemen en geurstoffen neerdaalden, de eetzaal draaide rond en de baden hadden zowel zwavelhoudendwater als zeewater. In de vestibule stond een reusachtig beeld van Nero zelf. Toen het paleis klaar was zei Nero dat hij eindelijk een menswaardige woning had gekregen.
8. De samenzwering van Piso en de dood van Seneca In Rome waagt de lang gekwelde aristocratie eindelijk een poging zich van de tiran te ontdoen. Een grote samenzwering word gesmeed. Piso een groot edelman is de kandidaat die Nero na zijn vermoording zal opvolgen. Het wordt een complot met veel deelnemers, zelfs centurio's en officieren van de hoogste garde doen er aan mee. Natalis is de gelukkige man die Nero de dodelijke stoot zal toebrengen. Hij begaat alleen een fout: hij maakt zijn testament en laat zijn dolk op een opvallende manier slijpen door een slaaf. De slaaf krijgt argwaan, wikt en weegt zijn kansen en waarschuwt tenslotte de autoriteiten. Het onderzoek dat daarna volgt zorgt voor bekentenissen. Bijna de hele bende wordt opgerold en er vallen tientallen doden. Piso pleegt zelfmoord. Nero grijpt deze gebeurtenis om zich ook van Seneca te ontdoen. Hij was niet bij het complot betrokken maar hij krijgt van Nero de raad zelfmoord te plegen. Hij omhelst zijn vrouw en kinderen en zegt dat hij zijn hele leven heeft voorbereid op dit moment van tegenspoed. Hij snijdt zichzelf de aderen door en als hij dat niet snel genoeg vind gaan gaat hij naar een kokend heet bad, de stoom beneemt hem de adem. 9. De teruggang van het Rijk en de ontevredenheid stijgt Het gaat steeds slechter met de besturing van het Romeinse rijk. In het begin van Nero's regeringsperiode namen Burrus en Seneca het heft in handen. Welvaart en vrede bloeide alom. Echter alleen in Britannië duurt de strijd tegen het verzet nog onverminderd voort. De Romeinen hebben wat tegenslagen te verduren van een aantal stammen onder leiding van koningin Boudica. Het negende legioen wordt door de Britaniërs in de pan gehakt. Door het benoemen van gunstelingen die allesbehalve voor hun taak zijn berekend verliezen de Romeinen veel. De corruptie aan het hof neemt toe. Dat begint door te dringen in de regering van het Rijk. De herbouw van Rome verslindt schatten. De beste manier om de gunst van de keizer te winnen is om steeds grotere bedragen uit de provincies naar de hoofdstad te voeren. De ontevredenheid stijgt met de dag. Ook in het oosten van het Rijk ontstaan problemen. De troon van Armenië is vrij gekomen. De Parthen en de Armeniërs wensen de jongere broer van Koning Tiridates als vorst. Om de Partische invloeden te weren stellen de Romeinen ook een kandidaat. Een oorlog is het gevolg. Corbulo ,een bekwaam man, weet grote successen te halen en de oorlog lijkt gewonnen. Maar Nero houdt niet zo van bekende mannen en stuurt een andere onbekwame man, caesenius Paetus naar het front. Omdat hij er niets van kan verliezen ze terrein en uiteindelijk is Armenië van de Parthen. Paetus verwacht minstens dat hij de doodstraf krijgt van Nero maar hij spaart hem en stelt hem weer gewoon aan het hof. In Palestina wordt er uiteindelijk een opstand op touw gezet. De Joden nemen de leiding en de opstand breidt zich snel uit. De bejaarde generaal T. Flavius Vespanius krijgt het bevel van Nero dat hij de orde moet herstellen. Uiteindelijk lukt hem dat ook. 10. Nero's einde In Rome wordt druk gecomplotteerd over een vermoording van Nero. Maar de stoot komt uit eindelijk uit de provincie. De bestuurder van het district Lyon, Julius Vindex komt openlijk in opstand tegen Nero en roept de Senaat en het volk ten strijde. Nero hoort het nieuws en neemt een afwachtende houding aan. Hij heeft toevallig een aanzienlijke legermacht in Italië staan. Hij gebruikt die echter niet. Hij denkt erover om een legioen van mooie, schone vrouwen de opstand te bedwingen. In de straten van Rome klinken onheilspellende verwensingen: ‘Weg met de brandstichter......!'‘Weg met de moedermoordenaar......!' De Senaat weet niet wat ze nu moeten doen. Er zijn legers uit Germanië die de vrede moeten handhaven. Vindex probeert te onderhandelen en tot een oplossing te komen maar de legers uit Germanië zijn op buit uit en slaan de Gallische eenheden uit elkaar. Vindex pleegt zelfmoord. De legers uit Germanië willen Verginius Rufus als keizer uitroepen. Hij weet echter zijn troepen te bewegen zich bij de troepen van Galba, stadhouder uit Spanje, en Ortho aan te sluiten. Later sluiten de Pretorianen die allemaal Nero hebben verlaten zicht ook nog aan bij de opmars. Juichend worden de beelden van Nero omgegooid. Nero's aanhangers vluchten in paniek alle kanten uit. Zij die worden herkent worden doodgeslagen. In zijn paleis ziet Nero zijn einde naderen. Hij laat een gifmengster een brouwsel brouwen maar mist de moed om het op te drinken. De Senaat komt bijeen en zet Nero af. "Nooit is iemand zulk een tegenspoed overkomen," roept Nero "Ik verlies mijn troon gedurende het leven...!" Als hij de volgende ochtend wakker wordt is het hele paleis verlaten op een paar trouwe slaven na. Ze geven hem een paard en hij kan ontsnappen. Hij is echter gezien door een poortwachter. Hij rijdt naar het huis van Epaphroditus. Al spoedig worden er stofwolken van achtervolgende ruiters gezien. Epaphroditus duwt Nero een dolk in de handen en geeft hem de raad het leven te benemen. "Qualis artifex pereo...!"-Welk een kunstenaar gaat er met mij verloren." Zijn zijn laatste woorden. Dan geeft Epaphroditus de dolk een stoot zodat hij in de keel van Nero komt. Wanneer zijn achtervolgers het vertrek binnenkomen vinden ze hem stervende... De slavin Acte, die hem in zijn jeugd heeft lief gehad, draagt zorg dat de as van Nero wordt begraven. De tweeëndertig jaar oude keizer is dood... Leve de nieuwe keizer!