Lodewijk XIV

Lodewijk XIV

Lodewijk XIV werd geboren op 5 september 1638 in Sint-Germainen-Laye. Hij kreeg als voornaam Dieudonné (door God gegeven). Toen zijn vader Lodewijk XIII dood ging in 1643 werd Lodewijk-Dieudonné al tot koning van Frankrijk uitgeroepen. Maar omdat Lodewijk nog maar 5 jaar oud was kon hij nog niet die zware taak op zich nemen. Zijn moeder Anna van Oostenrijk nam die taak toen tijdelijk over als regentes. Toen Lodewijk nog jong was werd hem door zijn moeder geleerd dat hij veel beter naar zijn grootvader (Hendrik 4e) kon kijken dan naar zijn vader Lodewijk XIII. Want Hendrik 4e bezorgde Frankrijk datgene wat het het hardst nodig had: een krachtig koninklijk gezag.

De zoon van Hendrik 4e (Lodewijk XIII) was minderjarig toen hij koning moest worden. Zijn moeder Maria de Medici was slecht opgewassen tegen de adel die zo opnieuw de kans greep om oude rechten uit te buiten, waardoor veel werk van Hendrik 4e verloren is gegaan. Lodewijk XIII regeerde van 1601 tot 1643. Gelukkig voor Frankrijk nam kardinaal Richelieu Frankrijk in 1624 in handen, niet als koning maar toch als belangrijk persoon, namelijk eerste minister.

Tijdens de minderjarigheid van Lodewijk XIV was kardinaal Mazarin eerste minister. Hij volgde Richelieu op in 1643 . Weer zoals bij Lodewijk XIII trachtte vooral de hoge adel te profiteren van 's konings onmondigheid.
Lodewijk was er volstrekt van overtuigd Gods plaatsvervanger op aarde te zijn. Hij hoefde dan ook alleen maar met God rekening te houden en verder met niemand anders. Hij was volledig de baas over zichzelf en soms ook over het leven van zijn onderdanen. Hij zei dan vaak ook: L'état c'est moi (de staat dat ben ik). De uitdrukking kwam niet van hem zelf, maar het paste goed bij zijn stijl.
Hij moest er dan ook voor zorgen dat zijn volk en zijn land goed leefde en goed bestuurd werd. Hij heeft dan ook vooral in de eerste jaren veel voor zijn regering en zijn land gedaan.

Op 13 jarige leeftijd werd Lodewijk XIV in de kathedraal van Reims gezalfd en gekroond tot de geslachtsrijp verklaarde heerser. Toch duurde het nog ongeveer 10 jaar voordat de jonge koning op eigen benen kon staan en Frankrijk zijn wil oplegde. Lodewijk zat ook vol tegenstrijdigheden, zo was hij een aanbidder van roem, bezeten van macht, zelfbewust op het ijdele af en steeds uiterst hoffelijk, zoals de hoog aangeziende mensen in die tijd hoorden te zijn. Hij was tot op hoge leeftijd dol op vrouwen. Hij heeft dan ook aardig wat vrouwen en maîtresses gehad. Verder was hij ook natuur-, kunst- en muziekliefhebber. Lodewijk was echt een kunstbeschermer van grote geesten (tenminste zolang ze zijn glans vergrootten). Ook was hij godvrezend, dans lustig en getalenteerd gokker, die het niet erg vond als er vals gespeeld werd, als tenminste niet de ander bevoordeeld werd. Hij was gedreven door pronklust en bouwzucht. Hij heeft namelijk ook het paleis in Versailles laten bouwen. Ook was hij een hartstochtelijk wandelaar en jager, iets wat hij van zijn moeder geërfd had, net zoals zijn eetlust. Hij had altijd eeuwige honger maar hij was matig met drank en sterk tegen vloeken. Zijn bijnaam is ook wel de Zonnekoning. Want de zon laat haar licht over de hele wereld stralen, en dat wilde hij ook.

Belangrijke personen uit het leven van Lodewijk XIV

De Spaanse Maria Theresa (Maria Theresia) is geboren in 1638 en was dus even oud als Lodewijk en werd op 9 juni 1660 Lodewijks echtgenote. Maria Theresia, de dochter van Filips 4e van Spanje was iets klein uitgevallen en vrij dik. Ze was licht misvormd door een opvallend scheve schouder. Zij hield veel van Lodewijk XIV en bleef hem altijd trouw. Mazarin had voor dit huwelijk gezorgd toen Spanje met Frankrijk vrede had. Spanje zorgde er wel voor dat Maria Theresia geen koningin van Spanje kon worden en beloofde haar dat ze een bruidsschat zou krijgen van 500 miljoen dukaten. Alleen Spanje zou dit nooit kunnen betalen.
Maria Theresia kreeg 6 kinderen, namelijk Lodewijk, Anna-Elisabeth, Maria-Anna, Maria Thérèse, Philippe en Lodewijk Frans. De laatst 5 stierven heel snel. Anna-Elisabeth, Maria-Anna en Lodewijk Frans werden nog geen 1 jaar. Maria Thérèse werd 4 jaar en Philippe werd 3 jaar. Het eerste kind, Lodewijk, werd in 1661 geboren en ging in 1711 dood. Maria Theresia moest op uitdrukkelijk bevel van Lodewijk XIV leren al zijn maîtresses toe te staan, bij kerkdiensten en andere officiële gelegenheden naast hen zitten en beleefd met hen praten. Maria Theresia stierf op 47 jarige leeftijd op 30 juli 1683. Ze overleed waarschijnlijk aan kanker net zoals de moeder van Lodewijk XIV. Lodewijk hield zo veel van haar dat hij een rouwperiode van 72 uur hield, en haar hart liet overbrengen naar de kerk van Valde-Grace en haar lichaam rust in Saint-Denis.

Anna van Oostenrijk trouwde op 15 jarige leeftijd met Lodewijk XIV. Al haar jaloerse moederliefde ging uit naar haar oudste zoon Lodewijk-Dieudonné, de troonopvolger. In september 1640 kreeg zij nog een zoon: Philippe, maar zij had veel meer aandacht voor Lodewijk dan voor hem. Lodewijk XIV werd voor haar ook steeds meer het middel om zich staande te houden tegenover Lodewijk XIII. Toen in 1643 Lodewijk XIII doodging richtte ze zich volop Lodewijk XIV. Ze moest ook, toen Lodewijk XIV nog minderjarig was en Lodewijk XIII dood was, Frankrijk regeren als regentes. Het lukte haar het niet zo goed om Frankrijk goed te besturen, maar gelukkig hielp Mazarin haar. In 1666 ging Anna dood.

Kardinaal Armand-Jean du Plessis, hertog de Richelieu ofwel kardinaal Richelieu was zonder enige twijfel, Frankrijks grootste staatsman uit die tijd. Hij had aan Lodewijks vader (Lodewijk XIII) beloofd dat hij al zijn ijver en macht zal gebruiken om de invloed van de hugenoten te ondermijnen, de trots van de hoge adel te breken en alle onderdanen te dwingen hun plicht te doen.

Over Philippe 1e staat niet zo heel veel in de literatuur geschreven. Philippe (de broer van Lodewijk XIV) is geboren in 1640. Philippe wordt ook wel 'Monsieur' genoemd, en werd in 1660 hertog van Orléans. Hij had homoseksuele gevoelens en probeerde om zich zwaar op te maken en schoenen met hoge hakken te dragen andere mannen te verleiden. In 1661 trouwde hij met Henriëtte-Anna van Engeland. Lodewijk respecteerde dit niet, want Lodewijk trok veel met haar op. Als afleidingsmanoeuvre haalde zij de La Vallière erbij, waardoor Lodewijk Henriëtte-Anna een beetje vergat. (La Vallière wordt later in dit verslag verder uitgewerkt). In 1670 ging Henriëtte-Anna dood en in 1671 werd Elisabeth-Charlotte van Beieren Philippes vrouw. Philippe 1e verwekte bij Elisabeth-Charlotte van Beieren in 1674 Philippe 2e, die in 1715 regent van Frankrijk wordt.