Khadaffi

Inleiding

Eigenlijk heb ik dit onderwerp voor mijn geschiedenisbeurt niet zelf uitgekozen maar gekregen.

Van Khadaffi wist ik alleen dat hij een tijdje terug veel in de krant stond en op tv kwam. Toen heb ik niet gevolgd waar dat allemaal over ging. Nu weet ik dat wel.

Toch vind ik het raar dat iemand die eerst zo geliefd was door zijn volk en goede dingen deed dan ineens in zo’n dictator verandert.

 De jeugd van Khadaffi

 Moammar Mohammed Al-Qadhafi werd geboren op 7 juni 1942 in Sirte in Libië. In Europa heet hij Muammar Khadaffi. Hij groeide op in een gezin van arme nomadische Bedoeïnen.

Van 1956 tot 1961 ging hij naar een koranschool te Fezzan. Daarna ging hij naar de militaire academie van Benghazi. Na het behalen van zijn diploma werd hij voor training naar Groot-Brittannië gezonden. Khadaffi keerde eind 1966 naar Libië terug.

Privéleven

Khadaffi groeide op in een tent, zoals dat bij Bedoeïenen gebruikelijk is. Veel mensen vonden hem een eigenaardige man.

 Bij buitenlandse bezoeken sliep hij in een bedoeïenentent in plaats van in een hotel. Ook buitenlandse gasten - zowel Arabische als westerse - werden in een luxueuze tent ontvangen.

 Khadaffi was eerst getrouwd met Fathia Khaled, een lerares. Dit was een door de families geregeld huwelijk. Ze hadden elkaar voor hun huwelijk nog nooit gezien. Zij scheidden na zes maanden toen Fathia zwanger was van Khadaffi’s oudste zoon Mohammed al-Qadhafi.

 Hij trouwde in 1970 met Safiya (geboren Sofia Farkaš) uit Mostar, in Bosnië en Herzegovina. Met haar had hij zes zonen, een geadopteerde zoon en een geadopteerde dochter.

Er gaan geruchten dat Safiya Libische is uit de Al Barassiclan en dat zij geboren is in Al Abyeda (bij Benghazi). Ze zouden elkaar hebben ontmoet in een ziekenhuis in Tripoli waar Khadaffi herstelde van een auto-ongeluk.

Het is niet bekend welke van de verhalen echt waar is.

 Hun kinderen:

Aisha al-Qadhafi: advocate die o.a. Saddam Hussein verdedigde. Tot aan de opstand in Libië was zij goodwill-ambassadeur bij de Verenigde Naties.

Mohammed al-Qadhafi: Libisch lid Olympisch comité. In 2011 is hij overleden.

Saif al-Islam al-Qadhafi: Hoofd van GIFCA, een liefdadigheidsorganisatie. 

Al-Saadi al-Qadhafi: vooral bekend als voetballer.

Al-Mu'tasim-Billah al-Qadhafi: luitenant-kolonel in het Libische leger. Stierf, net als zijn vader, op 20 oktober 2011.

Hannibal Muammar al-Qadhafi: vooral bekend van een serie geweldsincidenten in Europa.

Saif al-Arab al-Qadhafi: betrokken bij enkele incidenten in Europa, waarvan één in een nachtclub in Duitsland. Stierf bij een luchtaanval van de NAVO op 30 april 2011.

Khamis al-Qadhafi: hoofd van de Khamisbrigade, de best getrainde en bewapende eenheid van het Libische leger. Khamis Qadhafi zou zijn overleden in een ziekenhuis in Tripoli bij een zelfmoordaanval op de barak van zijn vader. Later (29 augustus 2011) werd gemeld dat hij bij gevechten in het zuiden van Libië was omgekomen. Dit was de vierde keer dat Khamis werd doodverklaard.

Hun geadopteerde kinderen:

Milad Abuztaia al-Qadhafi: een neef (oomzegger) van Khadaffi.

Hana al-Qadhafi: werd door Khadaffi genoemd als zijn pleegdochter, die op 4-jarige leeftijd zou zijn overleden bij het Amerikaans bombardement op Tripoli in 1986.

Er was toen geen bewijs van haar bestaan, en zeker niet van haar dood. In 2011 bleek dat zij waarschijnlijk wél bestond en nog leefde, toen in Bab al-Azizia een kamer werd gevonden die van haar zou zijn, waarin foto's en documenten met haar naam werden gevonden. Hana Qadhafi zou op 11 november 1985 zijn geboren (dus 6 maanden oud tijdens het bombardement) en later geneeskunde hebben gestudeerd. Bovendien was zij in 1999 aanwezig bij een lunch van haar vader met Nelson Mandela, zou zij in 2008 door een Britse tandarts zijn behandeld, en was zij opgenomen in een lijst van Khadaffi-familieleden.

Zijn denkbeelden en carrière

Libië was een kolonie van Italië. Toen het in 1952 onafhankelijk werd was het straatarm.

Koning Idris I had de leiding.

In 1959 werd er olie gevonden in Libië. Vanaf toen werd het een rijk land. De rijkdom kwam vooral terecht bij de koninklijke familie en kringen er om heen. Veel mensen in Libië stoorden zich daaraan.

 In 1963 sloot Khadaffi zich aan bij de Vrije Officieren voor Eenheid en Socialisme, een organisatie van officieren, zij waren tegen het koningshuis van Libië.

Op 1 september 1969 pleegden de Vrije Officieren voor Eenheid en Socialisme een staatsgreep. Koning Idris I werd afgezet en de republiek (Libische Arabische Republiek) werd uitgeroepen. Op 8 september 1969 werd Khadaffi tot voorzitter van de Revolutionaire Commandoraad benoemd.

 Khadaffi kreeg in de loop van de jaren eigen politieke ideeën, die hij het Arabisch socialisme en islamitisch socialisme noemde. Deze heet ook wel de theorie van de drie cirkels: de Arabische, de islamitische en de Afrikaanse wereld. In alle drie zou Libië een belangrijke rol krijgen.

Aan de ene kant wilde hij een strenge naleving van de sharia, de islamitische wetten, en aan de andere kant wilde hij een socialistische samenleving waarin iedereen gelijk is en waar de staat het economisch leven regelt.  De eerste vier jaren na de staatsgreep was het volk tevreden. Khaddafi zorgde voor nieuwe ziekenhuizen e.d. en voor inspraak voor het volk. De Italianen werden uit het land verdreven en de Europese letters maakten plaats voor Arabische.

De macht steeg hem helaas naar het hoofd. Hij wilde de macht over de hele Arabische wereld en toen dat niet lukte probeerde hij het bij de Afrikaanse wereld. Hij werd een dictator. Iedereen moet zijn regels volgen en iedereen die kritiek heeft wordt gestraft zoals bijv. de studenten van de universiteit van Benghazi die graag meer inspraak wilden. Zij werden d.m.v. publieke ophanging gedood.  Khadaffi zag zich niet alleen als leider van Libië, maar ook als leider van de gehele Arabische wereld. Zo steunde hij in de jaren '70 en '80 de PLO (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie). De hulp aan de PLO d.m.v. wapens en trainingskampen werd groter nadat de Egyptische president Sadat in 1979 vrede met Israël had gesloten. Khadaffi werd de grote vijand van Sadat. De hulp die de PLO eerst kreeg van Egypte, kwam vanaf dat moment van Libië. Khadaffi verbrak de contacten met Sadat en steunde de tegenstanders van Sadat in Egypte. Libië zocht steun bij de Sovjet-Unie, een land dat hij eerst altijd had bekritiseerd. De Sovjet-Unie leverde vanaf 1979 de toen supermoderne MiG-25-vliegtuigen.

 Tegelijkertijd werd Khadaffi zich in de jaren zeventig en tachtig steeds vaker als plaaggeest van het westen. Hij steunde verzetsbewegingen, pleegde aanslagen.

Al in 1972 werd hij in verband gebracht met de groep Zwarte September, die tijdens de Olympische Spelen van 1972 elf leden van de Israëlische sportploeg vermoordde.

 Ook had hij te maken met de aanslagen op vliegtuigen en op vliegvelden in Wenen en Rome in 1985 en werd hij verantwoordelijk gehouden voor de bomexplosie in een West-Berlijnse discotheek in 1986.  Als antwoord hierop bombardeerden op 15 april 1986 Britse en Amerikaanse vliegtuigen één van de tientallen militaire bases in Tripoli en Benghazi. Bij de actie, genaamd Operatie El Dorado Canyon vielen volgens officiële opgaven 37 doden, waaronder een vierjarig pleegdochtertje van Khadaffi zou zijn, Hanna.

Ook de bomaanslag op 21 december 1988 op een vliegtuig dat neerstortte op het Schotse plaatsje Lockerbie kon worden toegeschreven aan Khaddafi.

 Dankzij de inzet van Nelson Mandela en VN-secretaris-generaal Kofi Annan leverde Khadaffi elf jaar later de verdachten uit die tijdens een speciale rechtszaak in Kamp Zeist (Nederland) werden berecht. In 2002 bood hij zijn excuses aan voor de Lockerbie-bomaanslag en bood hij geld aan de slachtoffers aan als schadevergoeding.

 In oktober 1993 pleegden 2000 militairen een aanslag op Khadaffi’s leven. Die mislukte.

Inmiddels was hij goede vrienden met andere dictators zoals Idi Amin van Oeganda en Hugo Chavez van Venezuela geworden.

Vanaf eind jaren negentig leek Khadaffi te streven naar een vreedzamere wereld. Zo wilde hij graag een Verenigd Afrika en nam Libië deel aan de vergaderingen van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAU). Hij stak ook veel geld in de ontwikkeling van de Afrikaanse staten. Na de terroristische aanslagen op 11 september 2001 in de Verenigde Staten was hij de eerste Arabische leider die de aanslagen afkeurde en ook de organisatie achter die aanslagen Al Qaida afwees.

 Na de val Saddam Hoessein in Irak in maart 2003 zei Khadaffi dat Libië bezig was massavernietigingswapens te maken, maar beloofde het nucleaire programma stop te zetten en de nucleaire wapenonderdelen te ontmantelen. Uiteindelijk bleek dat het massavernietigingswapenprogramma van Libië zich nog maar in de beginfase bevond.

 De opstand in Libië

Op 17 februari 2011 kwam een deel van het volk van Libië, net als in andere Arabische landen, in opstand.

 Eerst vonden de protesten vooral plaats in Benghazi in het oosten van het land, maar na enkele dagen sloegen ze ook over naar de hoofdstad Tripoli. De opstandelingen wilden dat Khadaffi zou aftreden maar die liet in een televisietoespraak op 22 februari weten dat hij niet van plan was om op te stappen. Ook meldde hij dat opstandelingen de doodstraf zouden krijgen.

Het Internationaal Strafhof besloot op 27 juni 2011 internationale arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen Khadaffi, zijn zoon Saif en zijn zwager Abdullah Senussi, wegens het geweld tegen de burgers van Libië.

In augustus 2011 kwamen de opstandelingen steeds dichter bij Tripoli. Op 23 augustus hadden ze het hoofdkwartier van Khadaffi veroverd. De dictator was daar niet aanwezig. Wel kwamen enkele boodschappen van hem naar buiten via de radio. In een van die boodschappen, op 24 augustus, zei hij te zullen doorstrijden tot de overwinning of de dood.

 Op 20 oktober 2011 kwam het bericht dat Khadaffi was opgepakt.

Hij blijkt gewond te zijn geraakt in zijn schuilplaats tijdens een gevecht tussen zijn voor- en tegenstanders. Daarna werd hij doodgeschoten.

 Ook Khadaffi’s zoon Mutassim werd op 20 oktober gedood. De lichamen werden overgebracht naar Misurata, waar ze in een koelcel werden gelegd, die werd opengesteld voor publiek.

Khadaffi’s lichaam werd later volgens de nieuwe Libische regering op 25 oktober 2011 op een geheime locatie in de Libische woestijn conform de islamitische gebruiken begraven.