Jan van Eyck

Beoordeling 7.5
Foto van een scholier
  • Biografie door een scholier
  • 4e klas havo | 1971 woorden
  • 10 juni 2023
  • 2 keer beoordeeld
Cijfer 7.5
2 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak

Jan van Eyck

Persoonlijke info

Jan van Eyck of Johannes van Eyck is geboren in 1390, een exacte datum is niet bekend. Hij is geboren in Maaseik waar vermoedelijk ook zijn familienaam vandaan komt. Jan van Eyck had 2 broers en 1 zus. De bekendste hiervan is zijn oudere broer, Hubert van Eyck. Samen vormen ze de  gebroeders van Eyck. De andere twee heten Lambert en Margareta van Eyck. Zijn bijnaam was Giovanni da Bruggia. Dit komt waarschijnlijk doordat hij vooral actief was in Brugge. Hij vestigde zich daar in 1431 en woonde in de huidige Gouden Handstraat. Later, in 1432  stapte hij in het huwelijksbootje met “Damoissele Margereta". Het getrouwde stel had 2 kinderen , 1 zoon genaamd Philippot en 1 dochter genaamd Livina. Het schilderij dat u ziet op de foto is genaamd “portret van een man met een rode tulband” veel mensen vermoeden dat het een zelfportret is maar , hier is geen volledige zekerheid over.

Opleiding en werk

Jan van Eyck deed zijn opleiding in een driehoek : Luik – Maastricht – Keulen. Hij leerde ook schilderen van zijn broer Hubert en werd zelfs hofschilder van Jan van Beieren , de Graaf van Holland die gevestigd was in Den Haag. Na de dood van Van Beieren trad Jan in dienst bij de hertog van Bourgondië , Filips de Goede. Daar was hij diplomaat en hofschilder. Hij kreeg de titel “varlet le chambre” of kamerdienaar. Hij moest ten alle tijden beschikbaar zijn. Hij moest zelf naar Portugal om te onderhandelen over het huwelijk van De Goede en Isabella van Portugal.

Het Lam Gods

Jan van Eyck heeft verschillende beroemde meesterwerken , maar de meest bekendste is het Lam Gods , een schilderij dat hij samen met zijn broer Hubert van Eyck heeft geschilderd. Het werk werd geschilderd op eikenhout en met olieverf gemaakt tot wat we nu nog altijd kunnen bewonderen. Het Lam Gods is op de dag van vandaag nog altijd te zien in de Sint-Baafskathedraal in Gent , Wat vroeger de Sint-Janskerk was. Het altaarstuk werd gemaakt in opdracht van Joos Vijd. Hubert kreeg samen met zijn broer de opdracht maar na de dood van Hubert in 1432 , gestorven aan een ziekte ,werkte Jan van Ecyk het af. Joos Vijd was een koopman , politicus en edelman. Hij was op dat punt in de tijd de voorschepen van Gent. Hij was getrouwd met Elisabeth Borluut en had geen kinderen. Joos Vijd is zelf ook te zien op het werk. Het officiële werkstuk werd geplaatst op 6 mei in het jaar 1432. Het Lam Gods bestaat uit 12 unieke panelen. Ook hebben ze allemaal verschillende namen. De bovenste panelen van links naar rechts heten : Adam , met bovenaan het offer van Kaïn en Abel , Zingende engelen , Maria , God op de Troon , Johannes de Doper , Musicerende engelen en Eva met erboven de moord van Kaïn op Abel. Panelen 3,4 en 5 samen vormen de deësis , een christelijke voorstelling van 3 goddelijke figuren. De onderste panelen van links naar rechts heten : De rechtvaardige rechters , de ridders van Christus , de aanbidding van het lam , de kluizenaars en de pelgrims op bedevaart. De figuren op de onderste panelen zijn allemaal op weg naar de aanbidding van het lam.

De rechtvaardige rechters

De meest bekende van deze allemaal is hoogstwaarschijnlijk de rechtvaardige rechters. Op 11 april 1934 werden 2 panelen gestolen, de rechtvaardige rechters en Johannes de doper. Het slot van de vijdkapel was geforceerd en koster van Volsem ontdekt dat de 2 panelen verdwenen waren. Op de lijst is een briefje achtergelaten in het frans “van Duitsland afgenomen door het verdrag van Versailles.” De politie werd er bijgehaald en een onderzoek werd gestart. Op 30 april 1934 werd er een Franse dreigbrief gestuurd waarin er 1 miljoen Belgische Frank wordt geëist. Als er niet betaald werd zouden de panelen vernietigd worden. Om goede wil te tonen stuurt de onbekende een derde brief met daarin een bonnetje voor een bagagedepot in het station van Noord-Brussel. Bij afgifte blijkt het het paneel van Johannes de Doper te zijn.  Decennia lang blijkt er geen spoor te zijn van de rechtvaardige rechters. Zelf tot op de dag van vandaag weet niemand waar de rechtvaardige rechters is of wie ze gestolen heeft , maar 1 van de verdachten is Arsène Goedertier , Hij vertelde aan Georges De Vos op zijn sterfbed dat hij wist waar het paneel lag , maar helaas had hij geen tijd meer om het te vertellen en nam hij zijn geheim mee in zijn graf. Later kwam er een onderzoek door zijn huis maar geen enkele aanwijzing werd gevonden. Ook vandaag wordt nog verwezen naar De Rechtvaardige Rechters , zoals bijvoorbeeld in de Kiekeboe strip Tiznoland , het komische radio-en tv-programma : De Rechtvaardige Rechters of het boek van Mark Thijsmans "Wiet Waterlanders en de echt aardige rechters".

De Vlaamse primitieven

Jan van Eyck was lid van de Vlaamse primitieven. De Vlaamse primitieven of de primitifs flamands waren een groep van succesvolle kunstschilders. We vinden hun oorsrong rond de jaren 1480.  Ze waren vooral actief rond de kuststeden zoals Brugge , Gent… , maar ook in  Antwerpen , Leuven en Brussel. Ze werkten in dienst van verschillende standen , de Clerus , de Adel , ze werketen ook voor de kooplieden , de vorsten en de magistraten. Ze stonden bekend voor het gebruik van olieverf waarvan werd gezegd dat Jan van Eyck het heeft uitgevonden en voor de experimenten die ze uitvoerden met de schilderkunst zoals werken met dieptezicht of verschillende perspectieven of zelfs met de kleuren die ze gebruikten. De Vlaamse primitieven hadden veel oog voor detail waardoor hun werken zeer realistisch waren en populair werden. Het Lam Gods was 1 van de hoogtepunten van de Vlaamse primitieven. Ook Hubert van Eyck was hier lid van net zoals Jheronimus Bosch en Rogier Van der Weyden, 2 bekende schilders in hun  tijd en nu. In de Vlaamse Primitieven zat ook 1 van de leermeesters van Jan van Eyck , Robert Campin. De Vlaamse Primitieven schilderden vooral religieuze werken . Ook nu kunnen wij nog velen werken bewonderen zoals Man met Romeinse munt van Hans Memling , De zeven sacramenten van Rogier Van der Weyden en het laatste avondmaal van Dieric Bouts.

Meester van de olieverf

Jan van Eyck werd meester van de olieverf genoemd omdat hij de eerste schilder was die olieverf op grote schaal ging gebruiken. De meeste schilders werkten met temperaverf. De pigmenten werden gemaakt van eigeel en bindmiddel. Maar temperaverf droogde heel snel en was niet echt geschikt om leuren in elkaar te laten overlopen. Er moest dus een alternatief komen voor temperaverf om meer realistische schilderijen te maken. Olieverf bestaat uit 3 componenten in plaats van 2 namelijk , olie , terpentijn en pigmenten. Van Eyck ontdekte dat olieverf nieuwe mogelijkheden bood voor het maken van schilderijen. Giorgio Vasari schreef in zijn boek Le Vite , een serie van biografieën over Renaissancekunstenaars. dat Jan van Eyck de uitvinder was van olieverf en historici geloofden hem eeuwenlang maar later blijkt dat Vasari ongelijkheid had en van Eyck was enkel een van de eerste die gebruik maakte van deze techniek en de olieverf heeft geperfectioneerd . Hij heeft wel een groot belang gehad bij de ontwikkeling ervan . De nieuwe schildertechniek verspreidde zich snel en werd overgenomen door andere schilders. Dankzij Antonello da Messina werd de olieverf ook verspreid in Italië waardoor de verf ook werd gebruikt door Leonardo Da Vinci. Wie de echte uitvinder van olieverf is is niet bekent , maar meerdere mensen vermoeden dat de oorsprong in Scandinavië ligt.

Andere meesterwerken

 Een ander bekend schilderij is het Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw. Het werd gemaakt in 1434 en opnieuw met olieverf op eikenhout. Het paneel wordt tentoongesteld in de National Gallery in Londen. Op het schilderij zijn 2 mensen te zien. Als eerste hebben we Giovanni Arnolfini , een Italiaanse man wie veel zaken deed met Vlaanderen. Giovanni verbleef in Brugge en werd benoemd als raadgever van Filips de Goede. Zo kwam hij ook in contact met beroemde schilder Jan van Eyck en gaf hij de opdracht om het paneel te maken , later liet hij nog een ander schilderij maken door Jan , namelijk zijn portret. De vrouw die we zien is Constanza Trenta , de op dat moment, vrouw van Giovanni.

Nog een ander schilderij van Jan van Eyck is het Portret van Margareta van Eyck. Op het paneel is Margareta van Eyck afgebeeld , de vrouw van Jan van Eyck. Over Margareta zelf is zeer weinig bekend. Wat we wel weten het schilderij zich bevindt in het Groeningemuseum in de stad Brugge. Het paneel werd eerst tentoongesteld in de tentoonstelling ’Renaissance Faces’ (15 oktober 2008 – 18 Januari 2009 ) daarna werd het gerestaureerd in de National Gallery in Londen door een vrouw genaamd Jill Dunkerton. De vertaling van het opschrift luidt : “Mijn man Johannes voltooide mij in het jaar 1439 op 15 juni” daarna volgt , “mijn leeftijd was drieëndertig jaar” , als laatste volgt van Eycks lijfspreuk die hij onder al zijn schilderijen heeft geplaatst "als ich can” vertaald betekent het dan ik kan. Net zoals Het Lam Gods werd het paneel geschilderd door olieverf en gemaakt op eikenhout.

Het portret van Isabella van Portugal is een niet zo bekend schilderij van Jan van Eyck. Het is gemaakt in het jaar 1429. Om de hertog van Bourgondië een beeld te bezorgen van zijn aanstaande bruid maakte Van Eyck een portret. Er werden 2 portretten gemaakt van Isabella maar 1 is verloren gegaan over zee. De trouw ging door op 7 januari 1430 in de Sint-Janskerk , daarna gingen ze naar Brugge voor een feest.

Aanbidding van het Lam is het middenpaneel van Het Lam Gods. .  Het Lam staat centraal, alle anderen schilderijen zijn op weg naar de aanbidding van het lam. Omdat de aanbidding van het lam het grootste paneel is trekt het alle aandacht. Op het schilderij zien we een groen landschap met allemaal mensen van de andere schilderijen rond het lam. De mensen aanbidden het Lam , vandaar ook de naam.  Het lam in het midden staat symbool voor Jezus Christus. Ook in dit schilderij zit enorm veel detail en het is erg realistisch

Hierbij kunnen we besluiten dat Jan van Eyck een zeer succesvolle kunstenaar was met een enorm oog voor detail en een sterke oog-hand coördinatie.

Overlijden

Jan van Eyck komt ten overlijden op 9 juli 1441. Van Eyck leefde van 1390 – 1441 en werd dus 51 jaar oud. Hij stierf in Brugge. Jan van Eyck heeft in zijn leven zeer veel bereikt. Jan werd geliefd door veel mensen. Filips de Goede bewonderde hem en kort na zijn dood schreef een Bartolomeo Fazio , een Napolitaanse humanist dat hij de bete kunstenaar van zijn tijd was , hij schreef ook dat Van Eyck bedreven was in de 7 vrije kunsten en vooral in de geometrie, het is een fantastisch compliment van Bartolomeo.

Literatuurlijst

Wikipedia. (2022 , april). Jan van Eyck

https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_van_Eyck

Vlaamse primitieven , Vlaamse kunstcollectie. Biografie Jan van Eyck

https://vlaamseprimitieven.vlaamsekunstcollectie.be/nl/biografie/jan-van-eyck/

Wikipedia.(2022 , april) Hubert van Eyck.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hubert_van_Eyck

Sint-Baafs Kathedraal (2022). Geschiedenis , Het Lam Gods

https://www.sintbaafskathedraal.be/nl/geschiedenis/lam-gods/

Cultuurarchief. Jan van Eyck

https://www.cultuurarchief.nl/kunstenaars/eyckjanvan.htm

Vaneyck. (2020). Wie is Jan van Eyck.

https://vaneyck2020.be/wie-is-jan-van-eyck/

Visit Gent. (2021). De rechtvaardige rechters vermist : kunstroof van de eeuw

https://visit.gent.be/nl/de-rechtvaardige-rechters-vermist

Wikipedia. (2022 , april) Vlaamse primitieven

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaamse_Primitieven

Visit Flanders. (2022). De Vlaamse Primitieven

https://www.visitflanders.com/nl/thema-s/kunsten-en-erfgoed/vlaamse-meesters/jan-van-eyck/de-vlaamse-primitieven/

Kunstvensters. (2018 , november) Wie was de uitvinder van de olieverf?

            https://kunstvensters.com/2018/11/05/wie-was-de-uitvinder-van-de-olieverf/
Wikipedia. (2022 , mei). De rechtvaardige rechters (paneel)

        https://nl.wikipedia.org/wiki/De_rechtvaardige_rechters_(paneel)

Museum Brugge. Wie was Jan van Eyck?

            https://www.museabrugge.be/kalender/tentoonstellingen/jan-van-eyck-in-bruges

Wikipedia. (2022 , mei) Margareta van Eyck

           https://nl.wikipedia.org/wiki/Portret_van_Margareta_van_Eyck

Vlaamse primitieven , Vlaamse kunstcollectie. Portret van Margareta van Eyck

https://vlaamseprimitieven.vlaamsekunstcollectie.be/nl/collectie/portret-van-margaretavan-eyck/

Wikipedia. (2022 , mei). Portret van Giovanni en zijn vrouw.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Portret_van_Giovanni_Arnolfini_en_zijn_vrouw

Wikipedia. (2020 , oktober). Portret van Giovanni Di Nicalao Arnolfini

https://nl.wikipedia.org/wiki/Portret_van_Giovanni_di_Nicolao_Arnolfini

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.