Emma Goldman

Biografie Emma Goldman Emma Goldman is geboren op 27 juni 1869. Haar familie was een Joods middenklasse gezin dat bestond uit zus Helena, moeder Taube broertje Hermann, vader Abraham, en babybroertje Morris op de schoot van Emma
Vlak na de geboorte verhuisde Emma van haar geboorteplaats Kovno naar Popelan, waar haar vader een Staatsherberg beheert. Maar als haar vader zijn baan in 1877 als herbergier kwijt raakt verhuizen ze naar Köningsberg (nu Kaliningrad). Daar gaat zij ruim 3 jaar naar de lagere school en haalt de toelatingseisen voor het Gymnasium, maar daar kan ze niet heen omdat haar godsdienstleraar geen handtekening wil zetten onder de verplichte aanbevelingsbrief. Toen Emma 12 jaar was verhuisden ze naar het Joodse Getto in St. Peterburg waar haar ouders een kruidenierszaak openen. Wegens de armoedige situatie waarin Emma en haar familie zich bevinden moest zij na 6 maanden werken in een fabriek. In 1881 wordt Tsaar Alexander II vermoord, waardoor veel Joden naar Amerika vluchten. Waaronder Emma haar halfzus Lena. Vanaf dat moment moest Emma overdag in een fabriek werken en ’s nachts studeerde ze. Ze haat zicht ook steeds meer verzetten tegen het (v.l.n.r.: Helena, Taube, Hermann gettoleven. Ook met haar vader krijgt ze problemen. Abraham, Emma en Morris) Toen in 1885 Emma 15 jaar was had haar vader een geschikte man voor haar gevonden waar zij mee
moest trouwen. Maar omdat zij nog niet wilde trouwen besloot ze om op 17 jarige leeftijd samen met haar 24 jarige zus Helena te vluchten naar De Verenigde Staten (VS). Daar gaan ze wonen bij hun al eerder gevluchte halfzus Lena. Lena woonde in Rochester, New York. Hier ging zij in een fabriek werken, met de hoop dat Amerikaans fabrieken beter waren dan in Rusland. Hiermee bedoeld zij de werkomstandigheden. Maar hierin werd zij vreselijk teleurgesteld, want de omstandigheden waren net als in het Russische getto: het was één benauwde ruimte. En de arbeiders werden uitgebuit net als Emma zelf. Toen ze 20 was trouwde ze met een Russische immigrant, Jacob Kershner, maar omdat getrouwde vrouwen binnenshuis horen te blijven raakte Emma geïsoleerd. Het huwelijk loopt dan ook na 10 maanden stuk. Dan op 11 november 1887 komt Emma voor het eerst in aanraking met het anarchisme. Deze dag werd ook wel ‘Zwarte Vrijdag’ genoemd, omdat die dag 4 anarchisten, ook wel de Haymarket oproer genoemd, werden opgehangen. Deze gebeurtenis volgde Emma gefascineerd en daaruit trekt ze de conclusie dat het in de VS niet veel beter is met de vrijheid dan in Rusland. Geïnspireerd door de 4 anarchisten, besluit zij haar leven aan het waarmaken van hun ideaal, een land zonder staatsgezag, te gaan wijden. Dit was ook een reden om bij Kershner weg te gaan. Emma verlaat Rochester en vertrekt naar New Haven, Conneticut. Daar gaat ze nogmaals in een fabriek werken. Toch keert ze onder hevige druk van haar familie (die ook naar Rochester waren verhuisd) weer terug bij Kershner. Om onafhankelijker te worden keert volgt ze een cursus kleermaken. Nadat ze in 1889 weer bij Kershner was weggegaan, werd ze verstoten door haar familie en Joodse gemeenschap waarin ze woonde. Ze vertrekt met haar gloednieuwe naaimachine naar de stad New York. Hier ontmoette ze Johann Most (links), een Duitse Anarchist, waar ze later ook mee bevriend raakte. Ze werd zijn zogenaamde beschermengel. En ook door hem werd Emma anarchiste. Hij stuurde haar door heel Amerika om toespraken te houden. Die speeches gingen over arbeidsduurverkorting en over de zware omstandigheden in de fabrieken. Ze ontmoette dat jaar ook nog Alexander Berkman. Met hem en Johann vormde ze een soort anarchistische commune. In 1892 werd er een aanslag gepleegd op Henry Clay Frick, een directeur. De bedenkers van deze aanslag was onze kleine commune van Emma, Alexander en Johann. Berkman voert de aanslag uit, maar Frick overleeft het en Berkman wordt veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf. Vanaf dit moment wordt ook Emma in de gaten gehouden door de politie. Ze voert de hele winter actie om de gevangenisstraf van Berkman te verkorten. Omdat vele anarchisten zich tegen haar hebben gekeerd, het gevolg van Most die zich ook tegen haar had gekeerd, doet ze dit helemaal in haar eentje. Als in 1883 Amerika in een crises verzeild raakt en Emma flink mee staakt met werklozen wordt ze opgepakt voor het verkondigen van anarchistische visies. Ze had vrouwen aangezet tot het stelen broden als ze die echt nodig hadden. Ze moest hiervoor een jaar zitten. Dit proces geeft haar landelijke bekend. Later volgt ze ook nog een opleiding tot vroedvrouw en verpleegkundige. Zelfs in andere landen raakt ze bekend door haar vele speeches. Haar toespraken over anarchisme, christendom, vrouwenemancipatie, het huwelijk en vele andere onderwerpen worden massaal bezocht en niet zelden voortijdig afgebroken door de arrestatie van ‘Rode Emma’. Rond de eeuwwisseling trekt Emma via Engeland naar Zwitserland voor een medicijnstudie die wordt bekostigd door twee rijke bewonderaars. Berkman steunt haar en wil graag zelfs dat ze Amerika verlaat zodat ze niet verdacht kan worden van zijn ontsnappingspogingen die hij aan het voorbereiden is. De rijke bewonderaars zijn intussen niet tevreden over de uitblijvende studieresultaten van Emma en stoppen de financiering. Als Emma in december 1900 het bericht ontvangt dat Berkmans ontsnappingspoging is mislukt gaat ze snel terug naar New York. Op de dag 6 september 1901 vermoordt de anarchist Leon Czolgosz (rechts) president William McKinley. Antianarchistische mensen beweren dat Emma medeplichtig is aan de moord. Ze wordt dan ook gearresteerd, maar na 2 weken weer vrijgelaten wegens een tekort aan bewijs. Czolgosz kreeg de doodstraf. De vrijheid van meningsuiting werd in de VS ook minder. Er werd zelfs in 1903 een Anarchist aangenomen. Maar door de laffe daad van Czolgosz krijgt Emma (geloofstwijfel. Ze trok zich dan ook een tijdje terug. Ze stort zich een tijdje op haar carrière als vroedvrouw en verpleegster. Omdat er een campagne was tegen anarchisten was het voor Emma noodzakelijk om een schuilnaam te gebruiken. E.G.Smith. In 1903 komt Emma weer terug in actie. Dat komt door de razzia’s tegen Joden in Rusland. Ze voert actie voor de vrijheid van meningsuiting en is een van de

drijvende krachten achter de Free Speech League die zich inzet voor de vrijheid in de ruimste zin van het woord. Veel mensen sluiten zich aan bij deze beweging zonder te weten wie E.G.Smith echt is. In 1906 start Emma met het Anarchistische blad: Mother Earth. Ze houdt ook weer toespraken onder haar eigen naam. Ze wordt wel nauwlettend in de gaten gehouden door de politie. Als ze naar het Anarchistische Congres in Amsterdam is nemen ze in de VS stappen om Emma haar terugkeer te verhinderen. Gelukkig wordt ze gewaarschuwd door vrienden en kan ze via Canada ongemerkt de grens passeren. De VS doet er alles aan om Emma haar Amerikaanse staatsburgerschap te ontnemen. Aangezien haar staatsburgerschap is gebaseerd op het officieel niet ontbonden huwelijk met de genaturaliseerde Kershner, tracht men hem met terugwerkende kracht de denaturaliseren. Als men hier inderdaad in geslaagd is kan Emma op grond van de ‘Anarchist Exclusion Act’ aan de grens worden tegen gehouden. Van 1908 tot 1916 hield Emma lange lezingen door heel Amerika over anarchisme, literatuur, toneel, vrouwenemancipatie en vanaf 1915 ook over geboortebeperking. Ze wordt in die tijd diverse keren gearresteerd en wordt zelfs in 1916 veroordeeld tot 15 dagen gevangenisstraf wegens een lezing over geboortebeperking. In 1907 was Berkman weer vrijgelaten (Hij had dus maar 14 jaar in de gevangenis gezeten). Emma en Berkman voerden vele acties toen mannen in de Tweede Wereldoorlog verplicht in dienst moesten. (ze woonden op dit moment in Rusland) In Juni 1917 werden ze gearresteerd vanwege hun acties. In 1920 raken Emma en Berkman gedesillusioneerd. De opstand in Kroonstad maakte definitief een einde aan alle aanwezige hoop. Na een kort verblijf in Stockholm wonen ze (Emma +/−60 jaar) enkele jaren in Berlijn waar Emma het boek ‘My disillusionment in Russia’ en Berkman ‘The Bolshevik Myth’ schrijft. Om aan het Brits staatburgerschap te komen trouwt Emma Goldman in 1925 met de anarchistische mijnwerker James Colton. Haar bewegingsvrijheid wordt hierdoor aanzienlijk vergroot. Emma’s boezemvriend Alexander Berkman gaat in Frankrijk wonen waar hij iedere drie maanden een nieuwe verblijfsvergunning aan moet vragen. Goldman houdt door heel Engeland lezingen over het moderne toneel en werkt aan een tot nu toe ongepubliceerd boek. In de herfst van 1926 vertrekt Emma naar Canada voor een lezingentour door verscheidene grote steden. Ze blaast ook de Canadese anarchistische beweging weer wat leven in tijdens haar lezingen over Rusland, anarchisme, het moderne toneel en geboortebeperking. Begin jaren 30 werkt Emma aan haar autobiografie Living My Life. Het wordt uitgegeven in Amerika, maar wordt slecht verkocht vanwege de hoge prijs. Maar het wordt wel gelezen. In de jaren die volgen geeft Emma in de meeste Europese steden toespraken over de dreiging van het fascisme. Ze bezoekt ook Nederland waar ze na drie redevoeringen over Duitsland onder politiebegeleiding het land wordt uitgeloodst. Midden jaren dertig houdt Emma op voorwaarde dat ze alleen zal spreken over literatuur en toneel lezingen in Amerika. De lezingen zijn niet echt succesvol meer. Anarchisme is volgens vele een misplaatste stroming die niet meer in die tijd thuishoort. Emma gaat in mei 1935 voorgoed terug naar St.Tropez na blijkt dat ze niet langer in Amerika kan blijven dan de negentig dagen die op het visum vermeld stonden. Op 28 juni 1936 maakt Alexander Berkman, Emma’s boezemvriend, een einde aan zijn leven. Emma blijft niet stil zitten en gaat in september 1936 al weer op reis naar Barcelona waar ze door duizenden anarchisten hartelijk wordt begroet. Spanje is in die tijd in de ban van de sociale revolutie die veroorzaakt is door de anarchisten en de burgeroorlog van republikeinen, socialisten, anarchisten en communisten versus nationalisten en fascisten. Nadat Emma enige maanden in Spanje heeft vertoefd gaat ze naar Londen. In Londen probeert ze onder leiding van het pers en propaganda bureau van de CNT (Confederacion Nacional der Trabajo) en FAI (Federacion Anarquista Ibérica) steun te vinden voor de Spaanse anarchisten. Dit draait uit op een mislukking. Door ingrijpen van Hitler en Mussolini verliezen de Spaanse anarchisten te samen met de republikeinen, socialisten en communisten de burgeroorlog. Ook de sociale revolutie zet niet door vanwege bemoeienis van Stalin. Na Emma’s laatste bezoek aan Spanje in het najaar van 1938 gaat ze begin 1939 naar Amsterdam waar ze op het ‘Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis’ het Berkman-archief helpt ordenen. Vervolgens vertrekt ze naar Canada om daar morele en financiële steun te zoeken voor de inmiddels verloren zaak van de Spaanse anarchisten. Op 17 februari 1940 krijgt de zeventigjarige Emma Goldman in Toronto een hartaanval. Emma Goldman sterft op 14 mei 1940 en wordt overeenkomstig haar wens begraven op het Waldheim-kerkhof in Chicago bij de graven van de Haymarket-martelaar. De mensen die in 1887 haar voorbeeld en inspiratiebron waren voor haar anarchistische denkbeelden die ze naar de praktijk vertaalde. Emma stierf in 1934. Na haar overlijden werden er nog brieven gevonden van haar aan een ene Ben Reitman.(rechts) Ben had een serieuze relatie met Emma gehad. Die duurde van 1908 tot 1916. Emma schreef tijdens hun relatie gemiddeld 10 brieven per dag aan hem! Maar het jammerlijke in deze relatie was dat Emma nogal loyaal was, ook al was ze voor de vrije liefde, maar dat Ben er tientallen vriendinnen op na hield en zelf bezoekjes bracht aan de hoeren. En dat terwijl hij met Emma ging. Ze kon hier slecht mee omgaan en ging daarom bij hem weg. Toch keerde ze steeds weer bij hem terug. Waarschijnlijk omdat ze de seks niet kon missen.