Michelangelo

Het leven van Michelangelo Buonarroti. Michelangelo werd op 6 maart 1475 geboren in Caprese, een klein stadje in Casentino. Dat ligt in Toscane. Vlak na zijn geboorte verhuisde zijn familie naar Florence. Michelangelo was al vroeg geïnteresseerd in de kunst. Hij wilde er graag later zijn werk van maken. Zijn vader verbood hem dit. Michelangelo kwam uit een adellijke familie. Zijn vader (Lodovico di Lionardo Buonarrotti Simoni) was stadshoofd van Caprese en Chiusi. Omdat zijn vader daarom niet vrij was van adellijke voorwaarden, was Michelangelo dit dus ook niet. Daarom verbood zijn vader hem een kunstloopbaan. Na vergeefse pogingen om Michelangelo voor de letterkunde te interesseren, besloot zijn vader hem uiteindelijk toch, in 1488, in een atelier te plaatsen. Het atelier ‘la Bottega’ van David en Domenico Ghirlandaio, het meest bekende atelier van Florence. Ook gaat hij in de leer bij een beeldhouwer; Bertoldo di Giovanni. Lorenzo de Medici die veel beelden van Bertoldo in zijn tuin had staan zag hoeveel talent Michelangelo had en nam hem op 15-jarige leeftijd in huis. Michelangelo bracht veel tijd door in de tuin en bestudeerde de beelden goed. In de tijd die Michelangelo hier door bracht maakte hij zijn eerste beeldhouwwerken: ‘Madonna della Scala’ en het reliëf ‘Centaurengevecht’. Deze waren sterk beïnvloed door de werken van Donatello. Toen Lorenzo de Medici stierf in 1494 verliet Michelangelo Florence. Hij vertrok voor een korte tijd naar Bolgona. Hier kwam hij in aanraking met het werk van Jacopo di Piero della Quercia. In Bolgona maakte hij een knielende engel en twee heiligenfiguren voor de Acra di San Domenico. Twee jaar later (1496) ging hij naar Rome. Daar maakte hij zijn eerste grote beeldhouwwerk; Bacchus. Een korte tijd hierna kwam de ‘Piëta’. Een Piëta is een schilderwerk of beeldhouwwerk van Maria met het van het kruis afgenomen lichaam van Christus op haar schoot. In 1501 begon hij te werken aan het beroemde staande beeld: David. Het beeld is uit een reusachtig blok marmer gehakt. Hiermee is hij tot 1503 bezig geweest. Dit beeld moest hij maken voor de Dom in Florence. Rond deze tijd maakte hij ook de ‘Madonna met kind’, die vormde de overgang van de Piëta naar David. Michelangelo begint in 1505/1506 weer te schilderen. Hij schilderde de Heilige familie voor Angelo Doni. Ongeveer in dezelfde tijd werkt hij met Leonardo da Vinci aan schetsen voor muurschilderingen. De schetsen zijn verloren gegaan door de Slag bij Cascina. In 1505 riep paus Julius II hem bij zich. Hij moest een praalgraf maken met 40 marmeren figuren onder de koepel van de nieuwe Sint-Pieter kerk, die in aanbouw was, voor paus Julius II. Ook moest hij muurschilderingen aanbrengen. Dit was zijn hoofdwerk op het gebied van schilderkunst. Hiermee was hij van 1508 tot 1512 bezig, maar het graf is nooit helemaal afgemaakt. Mozes was één van de marmeren figuren die hij voor het praalgraf moest maken. Van dit beeld was hij zo onder de indruk, dat hij er met zijn hamer naar gooide en riep: ‘ Waarom praat je niet??’ Toen hij net terug in Florence was, werd hij terug geroepen naar Rome. Ditmaal gaf paus Julius II hem de opdracht om het plafond van de Sixtijnse kapel te beschilderen. Michelangelo was ook architect. Met zijn eerste grote opdracht was hij 4 jaar bezig, van 1516 tot 1520. De opdracht, de façade voor de San Lorenzo in Florence, hield niet meer in dan het ontwerp en de voorbereidende werkzaamheden. In 1521 begonnen ze aan de bouw van de Sacrestia Nuova, die bestemd was om de Medicigraven in te huisvesten. Ook dit gebouw had hij ontworpen. In 1523 ontving Michelangelo van Paus Leo X, de zoon van Lorenzo de Medici, een grote schilderopdracht. Hij moest grafmonumenten inrichten in de Sacrestia Nuova van San Lorenzo in Florence. Er moesten 4 graftombes gemaakt worden. Twee voor de broers paus Leo X en twee voor zijn neven. Aan de voet van de graftomben zijn figuren aangebracht die verwijzen naar de 4 tijden binnen een etmaal; de dag, de nacht, de dageraad en de schemering. De twee graftombes voor de broers zijn nooit voltooid, net zoals beelden van riviergoden die als voetstuk zouden worden geplaatst. Één van de redenen waarom deze nooit zijn voltooid is dat Florence werd belegerd door pauselijke troepen. Michelangelo koos de zijde van Florence. De beeldhouwwerken waar hij hierna aan begonnen is bleven onvoltooid zoals de Brutus, de Kruisafneming in de dom in Florence en de Pietà Rondannini. In 1524 was Michelangelo weer architect. Hij bouwde, in hetzelfde complex als de Sacrestia Nuova, aan de Biblioteca Laurenzia. De bouw werd in 1529 onderbroken door het beleg van de stad. Daarna kon hij het weer afmaken. In 1534 pakte hij het schilderen weer op. Paulus III verzocht hem om de altaarwanden van de kapel te beschilderen. Het resultaat was het Laatste Oordeel. Het heeft hem 7 jaar gekost voordat dit schilderwerk af was. In de beschildering waren veel naakte figuren te zien, die werden in 1559 van kleren voorzien. In dit jaar gaat hij ook definitief in Rome wonen. Paulus III benoemt hem in 1547 tot hoofdarchitect van de apostolische paleizen. Maar hij had daar nog geen tijd voor, hij werd volledig in beslag genomen door het werk aan de Sixtijnse Kapel. Hierna heeft hij nog 3 opdrachten gekregen en die heeft hij ook voltooid. Het waren de Palazzo Farnese, het Capitoolplein met de monumentale trap en de kerk Santa Maria degli Angeli. Zijn laatste schilderwerken waren twee grote fresco’s in de Capella Paolina van het Vaticaan. Dat was in 1542 tot 1550. Als je nu zijn levensverhaal hebt gelezen denk je, die man die heeft zijn hele leven gewerkt. Die had het echt druk. Maar hij was niet alleen architect, schilder en beeldhouwer. Hij was ook nog eens dichter. Tussen 1534 en 1564 heeft hij de meeste gedichten geschreven. Meestal gingen zijn gedichten over de liefde, schoonheid en godsdienst. Soms keerde hij zich ook fel tegen de politieke en maatschappelijke problemen op dat moment. Op 18 februari 1564 stierf Michelangelo op 89-jarige leeftijd in Rome, maar hij werd begraven in Florence. Zijn gedichten werden in 1623 gepubliceerd door zijn achterneef. Maar hij had ze wel erg veranderd. Pas in de 19e eeuw zijn ze met hun originele tekst uitgegeven. Een paar citaten van Michelangelo over het schilderen: - Goed schilderen is niets anders dan het kopieren van Gods werk en een

herinnering aan zijn schilderkunst. - Men schildert met zijn hersens en niet met zijn handen. - Goede schilderkunst is muziek en melodie die alleen door intellect geapprecieerd kan worden, en dan nog met veel moeite. Dit zijn 10 bekende werken van Michelangelo Buonarotti: Schilderwerken: 1. Sixtijnse Kapel
2. Het laatste oordeel
Beeldhouwwerken: 3. Centaurengevecht
4. Bacchus
5. David
6. Madonna met kind
7. Mozes
8. Graf van Lorenzo de Medici
Architectuur: 9. Medici Kapel
10. Laurentiaanse bibliotheek
1. De Sixtijnse Kapel. De fresco’s op het plafond zijn 40 bij 13 meter. Het maken van deze fresco’s was een moeilijk karwei. Fresco is een soort techniek, je schildert op het nog natte pleisterwerk, daardoor kan de kunstenaar niet direct zijn werk herzien en dus geen fouten verbeteren. De kleuren worden opgebracht met een kwast en komen op een laag vers pleisterwerk, die in ongeveer 12 uur droogt. Michelangelo gebruikte bij het schilderen van de Sixtijnse Kapel een gemengde techniek, waarbij hij enkele ‘al seco’ toevoegingen maakte en grote vlakken echte fresco wijzigde. Het resultaat was een meer gebeeldhouwd effect dan ooit was bereikt in vijftiende-eeuwse fresco’s. Dit schilderwerk vind ik niet zo mooi, het is wel knap gedaan, maar ik vind de kleuren, die hij voor de freso’s heeft gebruikt, niet mooi. 2. Het Laatste Oordeel. Michelangelo schilderde dit voor paus Paul III op de altaarmuur van de Sixtijnse Kapel. Nog meer dan bij de beschilderingen van het plafond van de Sixtijnse Kapel, onthullen de figuren en de compositie van ‘Het Laatste Oordeel” Michelangelo’s benadering van het schilderen als beeldhouwwerk. Het is misschien veelzeggend dat hij met deze fresco’s begon direct nadat hij aan het grafmonument van de Medici had gewerkt. Hij deed veel voorbereidend werk voor deze grote, nieuwe onderneming: tekeningen, studies en schetsen. Ook veranderde hij het oppervlak van de muur zodanig dat hij naar beneden toe licht naar binnen helde zodat de fresco beschermd was tegen vallend stof en vuil. Over dit schilderwerk heb ik dezelfde mening als over die van de Sixtijnse Kapel. 3. Centaurengevecht. Dit fresco is gemaakt voor de Pauline Chapel in het Vaticaan te Rome. Het verhaal dat dit fresco uitbeeld is de strijd van de Centauren tegen de Lapithen. De Centauren, geboren uit Ixion en een wolk, waren half mens, half paard. Toen zij tijdens een bruiloftsmaal met het mythische volk Hippidamiea probeerden te schaken ontbrandde er een verwoed gevecht. Uiteindelijk zijn de Centauren verdreven. Michelangelo heeft dit gevecht heel ruw en gewelddadig uitgebeeld. Alleen ontbreekt er in dit werk 1 aangrijpend stuk uit het verhaal. In dat stuk wordt de makker van een vrouwelijke Centaur gedood. De vrouw probeert hem nog te redden met mond op mond beademing, maar dat mocht niet baten. Daarna pleegde ze zelfmoord. Van alle werken uit zijn jeugd heeft Michelangelo bij dit stuk geen boogboor gebruikt. Dit was een stuk gereedschap waarmee de beeldhouwer een volmaakte afwerking van elk detail kon bewerkstelligen. Dit vind ik een heel speciaal beeldhouwwerk. Ik vind het knap dat hij er zoveel reliëf in heeft gekregen. Je ziet echt goed dat het mensen zijn en hun lichamen zitten helemaal in elkaar gestrengeld. Dat vind ik er knap gemaakt. 4. Bacchus. Michelangelo had de klassieke beeldhouwkunst al ontdekt aan het hof van Lorenzo il Magnifico, maar in Rome was hij in staat zijn kennis uit te diepen en de Griekse en Romeinse werken die zijn beschermheren hadden verzameld te bestuderen. De invloed van de antieke beeldhouwkunst is overduidelijk in zijn ‘Bacchus’, waarvan natuurlijke pose en zorgeloze houding de dronkenschap van de godheid uitbeelden. De kleine duivel met de geitenpoten, die ondeugend aan de druiven knabbelt, dient als ondersteuning voor de grote figuur. Het zeer zorgvuldig afgewerkte beeld was bedoeld om van alle kanten te kunnen bekijken. De tuin waarin het oorspronkelijk zou worden geplaatst zou een ideale plek zijn geweest. Dit beeld vind ik niet lelijk, maar ook niet mooi. Het is echt een beeld uit die tijd. Je ziet veel van die beelden, het zijn bijna allemaal figuren uit de bijbel. 5. David. De prestatie van Michelangelo om een kolossaal beeld te houwen uit een enkel blok marmer voorzag in wat hijzelf noemde beeldhouwen ‘ per via di levare’ (door een proces van verwijdering). Hiermee bedoelt hij zijn manier van werken: geleidelijk aan materiaal van de buitenkant van het blok verwijderen om de ‘verborgen vorm binnen te onthullen’. De pose van het standbeeld verraadt, net als bij de ‘Bacchus’, de invloed van de klassieke beeldhouwkunst, vooral in de manier waarop het de spanning in het lichaam weergeeft, met het grootste gewicht op een been. Deze evenwichtig, maar asymmetrische houding, ook wel contrapposto genoemd is kenmerkend voor veel van de figuren van Michelangelo, zowel in beeldhouwwerk als in schilderwerk. David is zo nauwkeurig gemaakt. Je ziet zelfs zijn aderen. Dat vind ik het mooie en knappe van dit beeld. 6. Madonna met kind. De Madonna met kind was een van de werken waardoor de Italiaanse stijl in het Noorden bekend werd. Dit beeld werd ongeveer in dezelfde tijd gemaakt als het beeld ‘David’. Dit beeld toont een zittende Madonna met de naakte Jezus die tussen haar knieën zit. Het kind is best groot, dit heeft te maken met de taak die hij moet volbrengen. Daarentegen is de moeder wat gelaten, ze kijkt haar kind niet aan. Dat wijst erop dat ze al afscheid aan het nemen is van haar zoon. In de rechterhand houdt ze een gesloten boek vast, het symbool van maagdelijkheid eeuwige jeugd en zuiverheid. Dit beeld is gemaakt uit Carrarisch marmer en het is 1, 28 meter hoog. Het beeld is te zien in Onze Lieve Vrouwekerk in Brugge. Michelangelo heeft haar kleren heel mooi heeft uitgehakt.. Die plooien in haar rok en de vouwen in haar mouwen. Dat maakt het beeld mooi. Verder vind ik het beeld niet echt interessant. En weer een figuur uit de bijbel. 7. Mozes. Dit beeld behoort tot het graf van Julius II, die zelf de opdracht had gegeven aan Michelangelo, omdat hij zo onder de indruk was van zijn Pieta. Michelangelo heeft het graf nooit helemaal kunnen afmaken, omdat paus Julius II eerst de fresco’s in de Sixtijnse Kapel wilde hebben. Alleen de Mozes werd voltooid, De slavenfiguren zie je verwoed worstelen om uit het marmer lost te komen, maar dat is er nooit van gekomen. Mozes is een mooi beeld.. Het is weer een figuur uit de bijbel. Ook hier zijn weer zijn aderen te zien. Verder vind ik dat hij een bepaalde uitdrukking op zijn gezicht heeft. Of hij zich ergens zorgen over maakt. Dat lijkt me moeilijk om te maken. Maar het is goed gelukt. 8. Graf van Lorenzo de’ Medici. In het Oude Sacristie van San Lorenzo, gemaakt door Brunelleschi, dienen de schilderingen en het beeldhouwwerk om de architectonische structuur op te sieren. Daartegenover bereikte Michelangelo in de Nieuwe Sacristie een superieure mengeling van beeldhouwkunst en architectuur, op een zodanige wijze dat de twee kunstvormen gecombineerd werden tot een compleet geheel. De figuren op het monument van de hertogen zijn zo in harmonie met de pilaren, nissen en blinde ramen, dat het werk beschreven zou kunnen worden als een architectonisch beeldhouwwerk. Deze beelden zijn heel mooi gemaakt, met veel liefde denk ik, want Lorenzo de’ Medici was een goede vriend van Michelangelo. Hij heeft de dag, nacht, schemering en dageraad als beeld gemaakt. Als je goed kijkt zie je allemaal symbolen daarvoor. Bijv. bij het beeld nacht zie je een uil. Dat is een symbool van de nacht. Dat is erg leuk om te zien. 9. Medici Kapel. De Kapel is ontworpen door Michelangelo. De kapel bevat standbeelden van Guiliano en Lorenzo de’ Medici, hun respectieve graven en de Medici Madonna. Het zou eerst de ‘nieuwe sacristie’ genoemd worden. Waarschijnlijk is dit het grootste werk dat Michelangelo ooit in steen heeft uitgevoerd. De Kapel staat in San Lorenzo te Florence. Helaas heb ik hier geen plaatje van kunnen vinden. Maar het schijnt een heel mooi gebouw te zijn. 10. Laurentiaanse bibliotheek. Deze bibliotheek is een aanhangsel van de kerk in San Lorenzo, waar Michelangelo de medici Kapel en vele beeldhouwwerken had getekend. Dit gebouw wordt beschouwd als een architectonisch meesterwerk van Michelangelo. Het werk eraan gebeurde in opdracht van paus Clemens VII. Helaas ook van dit gebouw geen plaatje. Inleiding Michelangelo is geboren op 6 maart 1475 te Caprese. Hij had op jonge leeftijd al talent en werd gespot door Lorenzo de Medici die hem in huis nam. Michelangelo was een Italiaanse beeldhouwer, schilder, architect en dichter. Hij was een belangrijk figuur in de Italiaanse hoge Renaissance en de incarnatie van de ‘uomo universale’, de universele mens. Op 89-jarige leeftijd stierf hij op 18 februari 1564 te Rome. Omdat Michelangelo een belangrijk persoon was in de Italiaanse hoge Renaissance, zal ik uitleggen wat de Renaissance inhoud.
De renaissance. Met de Renaissance wordt de wedergeboorte van de oudheid (grieks-romeinse tijd) bedoeld. Deze ontstond rond 1500 in Italië. De middelmatige en rijke kooplieden uit handelssteden zoals Florence, Milaan, Venetië en Genua zetten zich af tegen de middeleeuwse cultuur en keken terug naar het glorierijke verleden; de Romeinse tijd, toen Italië de wereld overheerste, en de daaraan voorafgaande Griekse cultuur. Men streefde ernaar deze bloeiperiode uit de geschiedenis, de Klassieke Oudheid ( 500 voor Chr. – 500 na Chr.), in de eigen tijd te doen herleven, tot een wedergeboorte ervan te komen. De Renaissance verspreidden zich pas in 1600 over de rest van Europa. Op het gebied van kunst zijn een aantal dingen veranderd tijdens de Renaissance, zoals: - Het erkennen van kunstenaars, door bijvoorbeeld beeldhouwwerken te signeren konden de kunstenaars rekenen op erkenning. - Er ontstonden andere vormen van beeldende kunst, mensen werden driedimensionaal gemaakt, ook vervulde de borstkas een belangrijke rol bij de beelden. - De onderwerpen veranderden, ze waren vaak religieus of hadden te maken met de oudheid. Bronnen:  www.absolutefacts.nl  www.scholieren.nl  www.collegenet.nl  encarta  het boek: de beeldhouwer Michelangelo van Atrium Cultuurgidsen.  het boek: Michelangelo. Van Gabriella di Cagno.