Verplichte anticonceptie bij verstandelijk gehandicapten moet mogen

Verplichte anticonceptie bij verstandelijk gehandicapten moet mogen. “Mama, ik wil een baby” hoorde ik laatst een klein meisje zeggen. De moeder vond dit natuurlijk hartstikke schattig, pakte een van de poppen uit de kast en gaf het aan haar dochter. Het kind vond dit op haar beurt ook prachtig en trok de pop gelijk een nieuwe luier aan en wiegde het in slaap. Jammer genoeg is de wens van het hebben van een kind bij een verstandelijk gehandicapte iets complexer en dus moeilijker op te lossen. De laatste, pak ‘m beet, 60 jaar staat onze maatschappij in het motto van: iedereen is gelijk, iedereen moet dezelfde mogelijkheden hebben. … Zo ook de gehandicapten en nog iets specifieker, de verstandelijk gehandicapten. Velen wonen tegenwoordig op zichzelf in een leuk huisje, rijden de hele dag rond op hun skelter, zo niet in hun invalide wagen, door de straten en hebben elke dag een paar uur de thuiszorg op bezoek. Maar ergens is die grens van “dezelfde mogelijkheden hebben” wel bereikt. En het krijgen van kinderen vind ik net te ver gaan! 1. Het is niet verantwoord voor het kind: het kindgebonden argument 2. Het is ook niet verantwoord voor de ouder: het oudergebonden argument, en 3. De benodigde extra thuiszorg kost de regering een hele hoop geld: Het economische argument. Verplichte anticonceptie is hier de best toepasbare methode om verstandelijk gehandicapten niet te beroven van hun seksuele behoeftes, maar zonder het risico van ouderschap te hebben. Het gaat er dus om of het wel of niet verantwoord is door anticonceptie de kinderwens van deze groep gehandicapten af te pakken. Als eerste wil ik duidelijk maken wat ik onder “verstandelijk gehandicapte” versta, om zo de groep wat minder vaag te maken. Iemand met verstandelijke beperkingen denkt - sinds hij of zij kind is - anders of minder snel dan verwacht wordt van leeftijdgenoten én hij kan zich minder goed aanpassen aan de eisen van zijn omgeving dan andere mensen. In deze definitie is niet de intelligentie (het IQ) van de persoon het uitgangspunt, maar de manier waarop de persoon functioneert in het dagelijks leven. Mijn argumenten hebben betrekking op deze groep. Mijn eerste argument is het kindgebonden argument: Het is niet verantwoord voor het kind. Het is al vaak genoeg bewezen dat een goede jeugd heel erg bepalend kan zijn voor de toekomst van een kind. Een slechte jeugd echter kan een zeer traumatisch effect hebben. Het is dan ook de taak van de ouders te zorgen dat het kind een goede opvoeding krijgt en het kind niet te kort wordt gedaan. Wanneer dit wel het geval is, zal de overheid moeten ingrijpen en eventueel een uithuisplaatsing moeten regelen. Voor de kinderen in dit soort situaties, zijn deze toestanden een zware belasting in hun nog jonge leven, zeker wanneer er in hoger beroep weer een andere beslissing wordt genomen. Nu is natuurlijk de vraag in hoeverre de verstandelijk gehandicapte ouders in staat zijn hun kind een fatsoenlijke opvoeding te geven. Uit onderzoek van AMC-UVA uit 2005, die een enquête hebben gehouden onder 1549 gehandicapte ouders en de mensen in hun omgeving, blijkt hoe verstandelijk gehandicapten hun rol als ouder vervullen. De resultaten zijn zorgwekkend: maar 1/3 slaagt erin, mét hulp, hun kind een acceptabele opvoeding te geven. 2/3 lukt dit dus niet. Het grootste deel hiervan (750) schiet in hun taak gewoon echt te kort en het overgebleven deel is problematisch. Volgens het rapport schieten ouders te kort wanneer zij hun kind of kinderen verwaarlozen, mishandelen of onvoldoende ondersteunen. Als dit dus niet het geval is, dan is de opvoeding goed genoeg. Welgeteld zijn er nu dus minimaal 750 kinderen met gehandicapte ouders die hun plicht als ouder niet waar kunnen maken… én een x aantal gehandicapten die een kind willen met een kans van 66% dat het een zeer moeizaam ouderschap zal worden. Zeer onacceptabel lijkt mij en het is de plicht van de overheid hier een stokje voor te steken. Het recht van het kind op een goede opvoeding gaat hier dus vóór het recht op ouderschap. Ten tweede wil ik het hebben over het oudergebonden argument: Het is niet verantwoord voor de ouders zelf. Het hebben van een kind is niet zomaar iets. Een zwangerschap doorlopen is een hele uitputting en een volledige opvoeding kost veel tijd en zorg. Best wel zwaar lijkt mij, voor mensen die niet eens voor zichzelf kunnen zorgen en vooral zelf die zorg hard nodig hebben. Bij deze mensen ontbreekt het vooral aan oplossend vermogen. Situaties als een huilbaby en het constateren van een zieke baby, zijn dan ook een stuk moeilijker en zwaarder. Door het hoge percentage van verstandelijk gehandicapten die tekortschieten in hun ouderschap komt een uithuisplaatsing van het kind zeer geregeld voor. En zoiets komt altijd hard aan. Een kind verliezen is voor iedereen moeilijk, maar zeker als het komt door je eigen geestelijke beperkingen. En ook hier geldt weer dat zulke emotioneel-moeilijke situaties voor hen nog veel zwaarder zijn dan voor niet-gehandicapten. De taak van de overheid hierin is dan ook de verstandelijk gehandicapten tegen zichzelf te beschermen. Het derde argument is het economische argument. De benodigde extra zorg kost de overheid een heleboel geld. Ik wil hierbij graag verwijzen naar een brancherapport over de financiering van de AWBZ, en dan alleen over de sector: verstandelijk gehandicapten. Daar staat in dat in 2004 deze sector de overheid 4,5 miljard euro heeft gekost en dat dit elk jaar gemiddeld 10% stijgt. Ik herhaal: ‘n 4, ‘n 5 en acht 0-en in 2004 alleen aan de verstandelijk gehandicapten. Een enorme uitgave mag je dus wel zeggen. Dat een verstandelijk gehandicapte ook recht heeft op een leefbaar leven is niet meer dan normaal. Deze mensen kunnen er immers ook niks aan doen. Maar de overheid betaalt nu niet alleen het leefbaar maken van mensen die niet anders kunnen, maar ook de keuzes van deze mensen. En die keuzes zijn de kinderen. Deze mensen kunnen hun kinderen niet financieel onderhouden, want een gewone normale baan is veel te stressvol en te moeilijk. Daarbij komt dat kinderen in Nederland nu eenmaal leven in een luxemaatschappij en heel wat meer nodig hebben dan alleen eten, drinken en kleren. Kortom: dit alles moet betaald worden, en dan wel door de overheid. Maar niet alleen de materiële behoeftes van het kind kosten geld. Zoals ik al zei: er is extra hulp nodig om de ouders te begeleiden en een deel van de taak van het ouderschap over te nemen. Deze extra hulpverleners worden natuurlijk ook betaald, met het gevolg dat de regering zich helemaal blauw betaalt. En dit in contrast met de bezuinigingen op de begroting van 2006 van 146 miljard, die ten op zichten van 2005 4 miljard lager ligt. Zo’n enorme uitgave is dus alles behalve welkom. Ik vind dan ook: Wie z’n eigen kind niet financieel kan onderhouden, moet hier ook vooral niet aan beginnen. Want anders draait de overheid, en indirect ook werkend Nederland, er voor op. Dat dit ook geldt voor een aantal niet-gehandicapten is problematisch, maar doet hier niet terzake. Alles bij elkaar kun je nu wel stellen dat verplichte anticonceptie bij verstandelijk gehandicapten helemaal geen verkeerd plan is. Je hebt het kindgebonden argument, waar duidelijk naar voren komt dat het in de meeste gevallen zeer vervelend uitpakt voor het kind. Het oudergebonden argument, waar je duidelijk ziet dat het ook voor de gehandicapte ouders een zware, soms te zware, belasting is en het te vaak uitdraait op een drama. En als laatste is er het economische argument, dat niet zozeer gaat om de situatie zelf, maar meer om het enorme prijskaartje dat eraan hangt en waar de Maatschappij vervolgens voor op moet draven. Genoeg redenen om het ouderschap bij deze groep te voorkomen en anticonceptie, denkend aan bijvoorbeeld een prikpil, is dan een geschikte methode. Ik ben bang dat er helaas niks anders op zit. Misschien moet de regering maar eens gaan investeren in speelgoedfabrieken. Ze zeggen toch altijd dat verstandelijk gehandicapten soms net kinderen zijn. Nou… ik zou wel weten wat ik nu moet doen als een verstandelijk gehandicapte tegen mij zegt: “Ik wil een baby.”