Lerarentekort

Het lerarentekort is een serieuze bedreiging voor het onderwijs. Er is in Nederland gewoon een groot tekort aan leraren. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat het lerarentekort de komende jaren alleen maar meer zal toenemen. In dit betoog willen wij u oplossingen voorschotelen die ons nuttig lijken. Er zijn door de overheid natuurlijk al heel wat maatregelen genomen om meer mensen naar het onderwijs te lokken, met reclamecampagnes. Iedereen kent de leuzen ‘Leraar, elke dag anders!’ en ‘’Je groeit in het onderwijs.’. Daarnaast wordt geprobeerd uitgetreden leraren en zij-instromers met lokkertjes de school binnen te halen. Zittende leraren worden met betere arbeidsvoorwaarden overgehaald te blijven zitten. En een groeiend aantal onderwijsassistenten wordt de school binnengehaald om leraren te ontlasten. Zoals u misschien wel weet, hebben al deze middelen om het lerarentekort terug te dringen niet genoeg geholpen. Het lerarentekort is nog steeds een veelbesproken kwestie. Het aantal vacatures is sinds 1995 meer dan verdubbeld en scholen hebben steeds meer problemen bij het vervullen van vacatures. In het afgelopen schooljaar is het aantal vacatures in het basisonderwijs gestegen tot 6.750, en in het voortgezet onderwijs tot 3.500. Als we uitgaan van een gemiddelde klassengrootte van vijfentwintig leerlingen, kun je berekenen dat inmiddels enkele honderdduizenden leerlingen tussen vier en achttien jaar geconfronteerd worden met de gevolgen van het lerarentekort. Deze gevolgen zijn bijvoorbeeld te grote klassen, lesuitval, invalleraren en onbekwame of onbevoegde leraren. Het lerarentekort moet opgelost worden en hieronder zullen we mogelijke oplossingen noemen. Ten eerste zouden meer mensen voor het beroep leraar kiezen, als dit beroep aantrekkelijker zou worden gemaakt. Dit zou op verschillende manieren kunnen, bijvoorbeeld door een leraar meer salaris te geven. Een leraar verdient nu relatief weinig, het startsalaris is dan misschien wel omhooggegaan de afgelopen jaren, maar er bestaan weinig carrièremogelijkheden binnen het beroep leraar. Het salaris van een leraar zal dus nooit ernstig stijgen. De overheid zou ook meer kunnen gaan belonen naar de prestaties van de leraren zoals in het bedrijfsleven gebruikelijk is. De leraar wiens leerlingen hogere cijfers halen zouden meer geld moeten krijgen. Dit motiveert zowel oude als aankomende leraren om het beste uit zich zelf te halen. Tevens haalt dit het stoffige imago van het leraarschap weg. De werkomstandigheden van een leraar zouden ook een stuk aantrekkelijker gemaakt kunnen worden. Scholen zijn meestal niet bepaald de mooiste en schoonste gebouwen. Ook zou dit beroep aantrekkelijker gemaakt kunnen worden door mensen bijvoorbeeld een lease-auto aan te bieden. Als dit soort dingen ingevoerd zouden worden, waren er vast nét iets meer mensen die over de streep waren en voor het beroep leraar zouden kiezen. De overheid zou ook de ‘lastige’ leerlingen strenger moeten aanpakken. Dit zijn de leerlingen die het vak van docent onaantrekkelijk maken. Heel actueel bijvoorbeeld zijn Marokkaanse leerlingen die het de geschiedenisleraren in de grote steden onmogelijk maken om te vertellen over de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust door tijdens de les constant vervelende opmerkingen door de klas te roepen. De regels van de overheid lijken op dit moment tekort te schieten om bijvoorbeeld dit soort leerlingen van school te verwijderen. Veel mensen die nadenken over of ze leraar willen worden, beginnen namelijk te twijfelen omdat ze geen zin hebben om met die leerlingen om te gaan, of gewoon niet weten hoe met ze met die vervelende leerlingen om moeten gaan. Een andere oplossing voor het lerarentekort: leraren moeten de mogelijkheid hebben om hun ADV-uren om te zetten in lesuren. ADV-uren zijn vrije lesuren waar elke leraar recht op heeft. Deze oplossing is al onderzocht door Groenlinks, en door dit onderzoek is gebleken dat het lerarenprobleem acuut kan worden bestreden. GroenLinks heeft gekeken wat leraren hier zelf van vinden. 71% van de leraren vindt deze regel acceptabel. Dat is dus een goed teken. Dit zou een goede oplossing zijn om het lerarentekort op te lossen. Wat kan het toestaan van thuisonderwijs betekenen voor het lerarentekort? Laten we, om de gedachten nader te bepalen, er eens van uitgaan dat in de toekomst één procent van de schooljeugd geen school, maar thuisonderwijs krijgt. Dit betreft dan circa 28 duizend jongeren. Uitgaande van een gemiddelde klassengrootte van 25 betekent dit een besparing van 1.100 fulltime leraren. Hiermee wordt duidelijk dat het toestaan van thuisonderwijs een bijdrage zou kunnen leveren aan het oplossen van het lerarentekort. Een andere oplossing is mensen die leraar willen worden een premie geven, zodat het aantrekkelijk is om in het onderwijs te gaan werken. Of om alle studenten die leraar willen worden hun studieschuld kwijt te schelden. Leraar worden om het geld is misschien niet de juiste reden, maar voor heel veel mensen wel net het laatste duwtje in de rug. Door dit door te voeren, zijn er toch nét iets meer mensen die het het leraarschap boven het bedrijfsleven verkiezen. En dat groepje mensen is misschien wel precies de hoeveelheid mensen die nodig is om het tekort op te lossen. Het lerarentekort lijkt op dit moment af te nemen. Dit komt omdat de economie in een recessie zit. Nu het bedrijfsleven massaal personeel loost, kiezen studenten vaker een baan in het onderwijs. Ook stoppen mensen uit het bedrijfsleven over naar een baan voor de klas. Er zijn ook minder kinderen in de leerplichtige leeftijd. Uit cijfers van het Ministerie van Onderwijs blijkt dat er vorig jaar 20.000 leerlingen minder in de klaslokalen zaten dan aanvankelijk werd begroot. Dat komt onder meer door de teruglopende immigratie en een verminderen van het aantal asielzoekers. Maar over een paar jaar wordt opnieuw een tekort aan leraren voorspeld. Dat heeft te maken met de vergrijzing van het lerarenkorps, waardoor onderwijzers onver enkele jaren massaal met pensioen gaan. Minister Maria van der Hoeven van OCW houdt er in haar begroting rekening mee dat er in 2007 weer een tekort van 2200 leraren zal zijn. De beste oplossingen vinden wij dat het beroep aantrekkelijker gemaakt wordt, lastige leerlingen strenger aangepakt worden, leraren de mogelijkheid krijgen om hun ADV-uren om te zetten in lesuren, thuisonderwijs ingevoerd wordt en er dat er meer geld in de toekomstige leraren wordt gestoken. De oplossingen die we nu hebben genoemd zijn wel goede oplossingen, maar zijn niet realistisch omdat de overheid er toch niet te veel geld in wil steken. Wij denken dus dat het lerarentekort niet opgelost zal worden omdat de overheid denkt dat het zichzelf wel op zal lossen omdat er eigenlijk altijd een lerarentekort is geweest en dat het altijd uit zichzelf opgelost is.