Geluidshinder

Geluidshinder Wie tegenwoordig in zijn vrije tijd wil genieten van zijn leven en denkt dat in alle rust in de openlucht te kunnen doen, komt bedrogen uit. Een gevolg van de toegenomen geluidsbelasting is dat er steeds meer ‘geluidsgevoelige’ en ‘geluidsintolerante’ mensen zijn die fors lijden onder lawaai. Het blijkt dus dat echte stilte tegenwoordig erg ver te zoeken is. Stilte is voor heel veel mensen van groot belang. Door stilte ontsnappen mensen uit de drukte en chaos van het dagelijks leven en komen ze tot rust en tot zichzelf. Mensen hebben bij hun bezigheden concentratie nodig en daarbij is stilte van belang. Als mensen stilte en rust om zich heen hebben, voelen ze zich fysiek en psychisch beter en sterker. Dit is vooral het geval bij geluidspatiënten, waaronder Vincent Brunott. Stilte houdt geluidspatiënten onder controle en houdt ze beheersbaar. Daar waar mensen zich thuis horen te voelen, is het zeer van belang dat men daar zelf de rustige momenten kan bepalen, en niet dat iemand anders dat bepaalt. Volgens ex-popmuzikant Harry Vrienten van de popgroep Doe Maar kan onze cultuur niets met stilte en ‘valt’ deze ook alleen maar bij ons. Het woord stilte is meestal een bevel en als er om stilte wordt gevraagd, is dat om iemand anders weer geluid te laten voortbrengen, aldus Harry Vrienten. Bij godsdienstbelijdenis is ‘in stilte contact hebben’ met God in de kerk heel belangrijk. Harry Vrienten is ook van mening dat respect het basis is van stilte; op plaatsen waar er stilte moet heersen moet er ook niks anders dan stilte heersen. Stilte betekent voor veel mensen een waarborg van privacy: niemand die je lastig valt met geluidshinder. Geluidshinder wordt door de mensen die er last van hebben beschouwd als een inbreuk op de privacy. Zonder geluidshinder (dus met stilte) worden er lastige situaties, zoals conflicten met de buurtbewoners, vermeden. En wie zich eenmaal stoort aan een bepaald geluid, gaat er zich steeds meer aan ergeren en kan, wat hij ook probeert, niet meer terugkeren naar die gelukzalige staat waarin hij zich voordat het geluid werd opgemerkt, verkeerde. Daarom doen mensen er alles aan om stilte te behouden. De gevolgen van geluidsoverlast worden erg onderschat; ze zijn veel erger dan men denkt en ze kunnen erg variëren. Ten eerste is er een stijging van de ‘geluidsgevoelige’ en ‘geluidsintolerante’ mensen, die fors lijden onder lawaai. Volgens psychotherapeut Klaas Altena, die bij tal van onderzoeken naar gezondheidsgevolgen betrokken was, zijn het niet alleen harde, maar vooral ook ongewenste en storende geluiden die een aanslag kunnen plegen op het menselijk gestel en kunnen mensen echt ziek worden van lawaai. Uit zijn onderzoeken blijkt dat op het moment dat mensen hinder ondervinden van geluid ze in een opgewonden toestand kunnen raken, ze verkrampen en gaan zweten, hun ademhaling verandert, ze kribbig worden en zich niet meer op hun bezigheden kunnen concentreren. Geluid kan mensen onder hoge druk zetten. Het ontregelt ze en in een aantal gevallen worden ze knettergek. De geluidspatiënt Vincent Brunott ervaart de vreselijke effecten van geluid dat het op hem heeft. Wanneer hij geluid hoort, voelt hij een intense spanning, waardoor alles ondraaglijk voor hem is. En uiteindelijk ging het lawaai zijn leven beheersen, kreeg last van ‘aanvallen van waanzin’ en kon hij zichzelf gewoonweg absoluut niet meer onder controle houden. Uit wetenschappelijk onderzoek sinds de jaren zestig in binnen- en buitenland naar de lichamelijke effecten van lawaai op de gezondheid blijken deze effecten te variëren van gehoorschade en stressverschijnselen tot een verhoogde bloeddruk, slaapstoornissen en hart- en vaatziekten. Het ligt erg voor de hand te denken dat lawaai een belangrijke oorzaak is van geestelijke problemen. Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat een overvloed aan geluid het gedrag van een doorsnee persoon enorm kan beïnvloeden. Ook is gebleken dat als mensen bloot worden gesteld aan veel harde geluiden tegelijk, ze al snel de neiging hebben om zich alleen te concentreren op de dingen waar ze zelf op dat moment mee bezig zijn: men sluit zich als het ware een beetje af van de omgeving. Slachtoffers van hevige en langdurige geluidsoverlast voelen zich machteloos en klein; ze kunnen immers niks ertegen doen. Voor het constante lawaai van je buren kun je niet wegrennen. Vaak zie je dan dat die mensen uiteindelijk in een psychiatrische inrichting belanden. Ook zijn er al gevallen bekend waar mensen arbeidsongeschikt zijn geworden door geluidhinder. Zo zie je maar dus dat de gevolgen van geluidhinder zeer uiteenlopend kunnen zijn. De huidige wetgeving op het gebied van geluidshinder dateert uit 1979. Ondanks de instelling van de Wet Geluidhinder is de situatie in Nederland sterk verslechterd in de laatste decennia. Zo nam het aantal Nederlanders dat zegt hinder te ondervinden van geluid in de woonomgeving toe van 41 tot 66 procent en verdrievoudigde het percentage Nederlanders dat zich ergerde aan vliegtuiglawaai. Over de hele linie is de geluidsbelasting van de Nederlanders in de afgelopen twintig jaar omhooggegaan. Dat is niet verwonderlijk als je bedenkt dat alleen al het aantal auto’s in die periode bijna vertienvoudigde. De Wet Geluidshinder is dus nog verre van toereikend; het aantal Nederlanders dat last van geluidshinder ondervindt, is immers gestegen en de geluidsbelasting in Nederland neemt nog steeds toe. Ook neemt het aantal ‘geluidspatiënten’ toe. Door de invoering van de door velen verguisde Wet Geluidshinder en zoneringregel in de Luchtvaartwet is het aantal door geluid gehinderden in Nederland nauwelijks of niet afgenomen, maar deze heeft toch effect gehad. Dus deze is toch enigszins een beetje toereikend geweest. Maar om de toenemende geluidsbelasting en het aantal ‘geluidsslachtoffers’ in Nederland aanzienlijk te verminderen zou de wet toch geactualiseerd moeten worden. In het kader van het MDW-project Wet Geluidhinder zijn de eerste ideeën voor de modernisering van het huidige geluidsbeleid ontstaan, maar deze lijken niet erg hoopvol. De wetgeving op het gebied van geluidshinder moet volgens velen uitgebreider worden, maar volgens sommigen ook niet, zoals minister Pronk van Milieu. Hij vindt dat we met het geluidshinderprobleem zijn doorgeschoten en vindt dat het best wat minder kan met de aanpak ervan. Aan geluidshinder is er immers nog nooit iemand doodgegaan en het aantal door geluid gehinderden in Nederland is nauwelijks of niet afgenomen sinds de invoering van de Wet Geluidhinder en zoneringregel in de Luchtvaartwet. Maar deze hebben voorkomen dat in de afgelopen decennia veel nieuwe situaties zijn gecreëerd met ernstige geluidshinder, dus deze wet zou moeten worden geactualiseerd en gestimuleerd, zodat het effect ervan zich zal uitbreiden. Aan de andere kant wil de overheid ook geluidshinder stimuleren. Zo zouden de gemeenten goedkope grond kunnen aanbieden op geluidsbelaste woonlocaties. Dit is een argument tegen om de wet uit te breiden op het gebied van geluidshinder. Minister Pronk van Milieu vindt dat de minderheid van de Nederlandse bevolking, slechts 40%, die ernstige geluidsoverlast ondervindt, maar niet moet zeuren gezien de teneur in zijn ‘kerstboodschap’ anno 1998. Maar er komen als gevolg van de toegenomen geluidsbelasting steeds meer ‘geluidsgevoelige’ en ‘geluidsintolerante’ mensen die fors lijden onder lawaai. Met deze mensen wordt niet of nauwelijks rekening gehouden en hun probleem wordt niet serieus genomen. Ook de Wet Geluidhinder, daterend uit 1979, is niet toereikend meer voor deze mensen. Maar eigenlijk is deze wet nooit toereikend geweest. De Wet Geluidhinder is verouderd en men zou die moeten vernieuwen, als de overheid tenminste iets wil doen aan het geluidsprobleem. Het recht op stilte is maar een heel bescheiden recht, nauwelijks officieel erkend en vaak zelfs als hinderlijk beschouwd. De vraag naar stilte is erg groot, maar het aanbod speelt daar niet op in en de Wet Geluidhinder eveneens niet. Kortom: het geluidsprobleem wordt alsmaar groter en erger en het begint steeds meer slachtoffers te eisen. Het is een ernstig probleem dat door velen, ook de overheid, wordt onderschat. De wet met betrekking tot geluidshinder moet vernieuwd worden, want die is niet meer actueel voor deze tijd. Als de regering wat geeft om het volk en haar belangen wil behartigen, dan moet ze dringend wat doen aan de modernisering van het geluidsbeleid en er haast mee maken, want echte stilte is tegenwoordig erg schaars, waarschijnlijk voor de Nederlandse ministers ook.