Euthanasie bij wilsonbekwame mensen

In April 2011 is voor het eerst euthanasie toegepast op een zwaar
dementerende patiënte, dit is eerder nooit gebeurt omdat bij wilsonbekwame patiënten geen gebruik gemaakt werd van euthanasie. In de euthanasiewet staat duidelijk dat de desbetreffende patiënt wilsbekwaam moet zijn op het moment van euthanasie.
De vrouw van 64 had eerder aangegeven dit erg graag te willen omdat voor haar het vooruitzicht haar onafhankelijkheid te missen en haar (klein)kinderen niet meer te kunnen herkennen een regelrechte nachtmerrie was.
Naar mijn mening moeten patiënten die wilsonbekwaam zijn geworden, nog steeds in aanmerking kunnen komen voor euthanasie.

Ten eerste is het niet een beslissing die zonder grondig onderzoek naar de wensen van de patiënt wordt uitgevoerd, er wordt vooraf bij een wilsonbekwame patiënt gekeken naar een zogenaamde wilsverklaring, dit is een verklaring waarin vastgesteld wordt onder welke omstandigheden euthanasie toegepast zal worden in geval van zware dementie.
‘Ik vind het goed dat er nu toch naar die wilsverklaring wordt gekeken, samen met een andere belangrijke factor als: hoe gaat het eigenlijk met zo\'n patiënt? Lijdt die ondraaglijk?’, aldus psychiater Astrid Vellinga (Parool, 10 november 2011).
Het is absoluut niet het geval dat de arts zelf bepaalt wanneer en hoe de patiënt komt te overlijden; ondanks de wilsonbekwaamheid van de patiënt heeft hij zelf zeggenschap of er euthanasie wordt toegepast of niet.
Ten tweede wordt euthanasie tegenwoordig steeds meer geaccepteerd door de medische stand en hebben veel artsen het gevoel dat ze tekortschieten wanneer ze euthanasie weigeren.
Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter van de artsenfederatie KNMG, zegt daarover in Trouw van 11 november 2011: ‘Als beroepsgroep zijn we tekort geschoten. (..) Maar we moeten weg bij de middenstip van het voetbalveld waar de we afgelopen 10 jaar hebben gezeten. We moeten ons speelveld vergroten’.
Daarentegen is de kerk finaal tegen euthanasie op wilsonbekwame mensen, zij zeggen dat iemand in zo’n geval overmand kan zijn door emoties, angst en stress. Hierdoor zullen zij het gevoel hebben niet meer vrij in hun keuzes te staan (Trouw, 17 september 2011).
Maar dit is niet het geval, er zijn namelijk strenge regels voor het uitvoeren van euthanasie, de patiënt wordt beoordeeld door een tweede arts, een zogenaamde SCEN-arts, deze arts zal beslissen of dit verzoek geheel vrijwillig en weloverwogen is.
Bovendien ervaart SCEN-arts Jeanette van Andel dat deze patiënten er juist rustig en gedecideerd over zijn. En blij zijn dat er een einde komt aan het lijden.

Kortom, patiënten die wilsonbekwaam zijn geworden moeten nog steeds in aanmerking kunnen komen voor euthanasie wanneer er aan de eisen wordt voldaan, vrijwillig en weloverwogen en met wilsverklaring. Zo kan er hopelijk in de toekomst bij meerdere zwaar dementen een eind komen aan het lijden, net als bij die ene 64-jarige vrouw waarvan haar vergeten wens in vervulling ging.