Automutilatie

Verslaafd aan koud ijzer… ‘Leeg. Ik voel me niet vrolijk, bang, boos of verdrietig. Alleen maar leeg. Ik voel me als een cocon waar de vlinder met al zijn prachtige kleuren uit is uitgevlogen. Alles wat fout gaat is mijn schuld, ik ben slecht en moet weer iéts voelen. Ik grijp naar een mes. Ik zet het koude ijzer op m’n huid en zet een diepe kras in m’n arm, het bloed kruipt langzaam in kleine druppels uit de wond. Ik vóel weer, geen pijn, maar tevredenheid. Voor dit moment tenminste.’ Automutilatie, of zelfverwonding, is het opzettelijk aanbrengen van lichamelijk letsel. Er zijn verschillends vormen van automutilatie. Het meest voorkomende verschijnsel is snijden of branden. Sommige mensen slaan hard tegen muren, soms totdat er een botbreuk op volgt. Ze verwonden zichzelf met bijtende stoffen of ademen giftige stoffen in. Het amputeren van lichaamsdelen (de ergste vorm van zelfverwonding) komt, gelukkig, niet veel voor. Wanneer iemand zichzelf verwondt doet het meestal niet veel pijn. Daar is een biologische verklaring voor; Bij zelfverwonding is het mogelijk dat er endorfine vrijkomt die voor een aangename roes zorgt. Zo kan ook ‘verslaving aan zelfverwonding’ ontstaan. Waarom automutilatie? De oorzaken van automutilatie zijn per persoon verschillend. Bij iedereen is er echter wel een overeenkomst, ze kunnen niet goed omgaan met extreme gevoelens. Gewoonlijk heeft iemand die tot zelfverwonding overgaat, niet de bedoeling om zelfmoord te plegen. Ook doet iemand het niet om medelijden te krijgen, omdat de persoon zich snijdt op lichaamsdelen die te bedekken zijn door kleding (armen, benen, buik).Automutilatie kan al vroeg beginnen. Er zijn veel kinderen van amper 8 aar die het fijn vinden om zichzelf pijn te doen. Ze weten vaak niet precies wát ze doen, maar wel dat ze het verborgen moeten houden. De meeste automutilatie komt voor bij scholieren, tussen de 12 en 25 jaar. Voordat iemand tot zelfverwonding overgaat, is er al heel wat aan vooraf gegaan. Zoals mishandeling, incest, anorexia, of andere persoonlijkheidsstoornissen. Deze gebeurtenissen wekken heftige gevoelens van angst, pijn, schuld, woede en hulpeloosheid op. Tegelijkertijd hebben ze het gevoel nergens terecht te kunnen en niet begrepen te worden. Ook al hebben ze een grote vrienden en kennissen kring.
Gevolgen… De niet verwerkte emoties en gedachten kunnen even worden stopgezet door zelfbeschadiging, het is ontlading van spanning, uiting van woede, vermindering van gevoelens als leegte, onbestemde angst en depressie. Men voelt zich slecht en moet zichzelf straffen voor alles wat verkeerd gaat, waarbij gevoelens van waardeloosheid, zwakheid, schuld en zelfhaat alleen maar toenemen. Nog een gevolg op korte termijn is dat mensen hun gevoelens dan beter onder controle kunnen krijgen, want lichamelijke pijn is ‘grijpbaar’; geestelijke pijn echter niet. Er zijn ook gevolgen op lange termijn. Er is altijd blijvende schade. In de vorm van littekens, dit kan vervelend zijn in de zomer, dan is het bijna noodzaak om lange mouwen te dragen. Op lange termijn zullen zelfhaat, gevoelens van schuld of waardeloosheid erger worden. Ook ontstaat er een vicieuze cirkel, waarbij men zich moet pijn doen omdat men zich pijn gedaan heeft. En wat nu? Automutilatie is te voorkomen. Als je van jezelf weet dat je het moeilijk vind om met je gevoelens om te gaan en dat op een verkeerde manier uit, door bijv. snijden of branden kun je wat voorzorgsmaatregelen nemen. Als je het gevoel hebt dat het niet goed gaat, zorg dan dat je niet alleen bent. Ga bijv. naar een vriend of vriendin of ga gewoon naar de dichtstbijzijnde supermarkt, koop iets kleins en ga in de drukste rij staan. Je kunt ook een stuk gaan rennen of fietsen om je ergens anders op te kunnen focussen. Ook een ijsblokje in je hand laten smelten is een oplossing. Als je écht je agressie en woede kwijt moet, sla dan tegen je kussen, krijs, gil in je kussen en vermijdt contact met voorwerpen waarmee je jezelf pijn zou kunnen doen. Je moet je er vooral niet voor schamen wat je doet, je bent niet de enige! Zoek hulp bij vrienden, familie, een forum op Internet of ga naar de huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater( dit naar gelang de ernst van je probleem). Er zijn verschillende therapieën, van praatgroep tot een dagboek bijhouden, van medicatie tot opname in een speciale instelling. Er wordt je op lange termijn geleerd hoe je moet omgaan met je negatieve gevoelens en die te accepteren, op een adequate manier aandacht of hulp te vragen en er wordt je geleerd respect voor jezelf en je lichaam te hebben.