Woordenschat H3 en H4

Woorden

Betekenis

Ruimtelijke ordening

Het inrichten van een beperkte ruimte die er is.

­ ​Bij ruimtelijke ordening gaat men uit van de mogelijkheden van de ruimte en de wensen van de samenleving. Ze proberen de ruimte zo handig mogelijk in te richten.

Planologen

Mensen die beroepsmatig voorstellen doen en plannen maken voor de inrichting van ruimte.

­Voor het inrichten van het nieuwe gemeentehuis heeft de overheid een planoloog ingehuurd.

Bestemmingsplannen

Ontwerpen waarin vast gelegd wordt wat er met beperkte ruimtes/bepaald gebied gebeurd.

­ De bestemmingsplannen gaven precies weer hoe de ruimte zou worden ingericht

Multifunctionele

Voor meer dingen bruikbaar, het heel vele functies.

­ ​Mijn telefoon is multifunctioneel want, je kan er mee bellen en sms'en.

Mobiliteit

Bewegelijkheid

­ ​De mobiliteit van jongeren is meestal beter dan die van de ouderen omdat ze over het algemeen meer sporten.

Katalysator

Iets wat een bepaald proces aandamt of bevorderd.

­ ​De reactie verloopt sneller als je een katalysator toevoegt.

Urbanisatie

Verstedelijking; het verhuizen van mensen van het platteland naar de stad.

­ ​Door de urbanisatie zijn grote delen van het platteland simpelweg verdwenen en veranderd in steden.

Periferie

Rand, buitenste delen van een gebied. ­ ​De rellen speelden zich voornamelijk in de periferie van de stad af.

Demografische

Wat de bevolkingsontwikkeling betreft.

­ ​Uit de demografische ontwikkeling blijkt dat Nederland vergrijst.

Transitie

Overgang

­ ​De transitie van vrouw naar man vond ze erg fijn, ze voelde zich namelijk haar hele leven lang al een man in een vrouwenlichaam.

Schaalvergroting

Verschijnsel dat alles op een grotere schaal plaatsvindt.

­ Door schaalvergroting kan een bedrijf meer producten maken en verkopen.

Areaal

Oppervlakte die bebouwt is met planten en huizen e.d / gebied.

­ ​Vrijwel het volledige agrarische areaal en

circa de helft van de bedrijfsgebouwen worden overgenomen vanwege de uitbreiding van omliggende boerderijen.  ­​­ Het winkelareaal van Amsterdam krimpt steeds meer omdat er veel winkels failliet gaan.

Teloorgang

Verdwijning, verval, ondergang

­ ​Door de teloorgang van V&D staan er veel panden leeg en hebben veel mensen

hun baan verloren.

Lokale

Plaatselijke

­ Zaterdag avond gingen wij naar de lokale​  bar, iedereen kent elkaar daar.

Een vicieuze cirkel

Noodlottige kringloop van; het blijft zicht herhalen.

­ ​Zij zat in een vicieuze cirkel, ze haalde alleen maar lage cijfers waardoor ze nog minder motivatie had om te leren en haar cijfers nóg lager werden.

Faciliteiten

Voorzieningen

­ ​De camping had veel faciliteiten zoals een zwembad en een speeltuin.

Allerhande

Velerlei; allerlei; veel van een soort

­ Op de markt vind je allerhande producten, eten, kleding en telefoonhoesjes.

Faciliteren

Geld of middelen beschikbaar stellen.

­  

Revitaliseren

Een nieuw leven in blazen

­De huidcrème heeft een revitaliserende werking, ik zie er weer als jong uit. 

Weerspiegelt zich

Ziet men terug in

­ Zijn liefde voor de natuur weerspiegelt zich in de schilderijen die hij maakt, je kunt er vormen van bomen, bloemen en dieren in herkennen.

Agglomeraties

Opeenhoping steden met gegroeide gemeenten.

­​ De agglomeratie van Amsterdam bestaat onder andere uit Diemen en Weesp.

Soelaas

Verlichting, hulp

­​Ik had zo’n honger en dorst, het bood soelaas om eindelijk een restaurantje te vinden.

Cynisch

Niet in het goede gelovend; sarcastisch ­  ​De meester zei op cynische toon tegen de slecht presterende leerling: “Je moet vooral zo doorwerken, dan haal je dit schooljaar wel.”

Louter

Alleen maar; slechts

­ ​De leerling heeft louter onvoldoendes gehaald en moet dus van school wisselen.

Woorden

Betekenis

Geobsedeerd

In beslag genomen door; er voortdurend aan denken (misschien wel te veel) ­ Sommige meisjes zijn geobsedeerd door

hun uiterlijk, ze zijn daar dan de hele tijd mee bezig.

Hachelijke

Gevaarlijke

­ Aan het front staan is voor soldaten een hachelijke situatie.

Cryptisch

Moeilijk te interpreteren, ondoorzichtig, niet helemaal duidelijk.

­ ​We moesten de cryptische omschrijvingen oplossen om bij de verborgen schat te kunnen komen.

Hallucinerend

Geestverruimend, dingen zien die er niet zijn. 

­Zij heeft last van hallucinaties, ze ziet dingen die er niet zijn. 

Scenario

Beschrijving van wat er gaat gebeuren; plan. ­In ons scenario stond dat ik nu mij act op

het toneel moest doen.

Astroloog

Iemand die op basis van de stand van de sterren en planeten uitspraken doet over je levensloop.

­ ​De astroloog doet op basis van de stand van de sterren uitspraken over een komende periode. Denk bijvoorbeeld aan een horoscoop.

Futuroloog 

Toekomstdeskundige, iemand die zich bezig houd met de toekomst

Constellatie

Stand van zaken; situatie

­ Bij de proef veranderden we de constellatie om te kijken of dat de proefresultaten zou beïnvloeden.

Verschiet

De toekomst

­Of ik later kinderen krijg weet ik nog niet, dat ligt in het verschiet. 

Private

Wat betrekking heeft op je persoonlijke leven; niet openbare

­In het hotel waren er private kamers voor

het personeel, daar mochten de gasten dus niet in.

Irrationeel 

Zonder het verstand te gebruiken; niet met het verstand beredeneerd.

­ ​Ze maakte de beslissing met haar hart en niet met haar verstand, dat is irrationeel

Causaal verband

Oorzakelijke relatie, het verband van oorzaak & gevolg.

­ Nina lette niet goed op toen ze aan het fietsen was, het causaal verband is dat ze hierdoor is aangereden en in het ziekenhuis ligt.

Occulte

Duistere, magische, geesten, de magie ­ ​Astrologie is een occulte wetenschap, de boodschap ligt verborgen in de sterren.

Analyseert 

Iets goed bekijken/ontleden.

­​Om de doodsoorzaak te vinden moest de lijkschouwer het lichaam nauwkeurig analyseren.

Provocerend

 Aansporen tot…

­​Al die beledigingen werkten provocerend, het gevecht was al snel begonnen.

Onorthodoxe

Niet starre, niet volgens bepaalde regels. ­ ​Het lerarentekort is een grote bedreiging en onorthodoxe maatregelen zijn nodig om nieuwe mensen aan te trekken.

­ Hij hield een onorthodoxe toespraak, we waren allemaal erg verrast en hadden nog nooit zo iets gehoord.

Visionair

Een ziener, iemand die denkt dingen te kunnen zien. (zoals de toekomst voorspellen)

­ ​Op de verjaardag van mijn tante was er een visionair, hij beweerde dat hij mijn toekomst kon voorspellen maar ik geloofde er echter niks van.

Aanwas

Groei

­ Welke gevolgen heeft de aanwas van de wereldbevolking? Denk je dat er in de toekomst te weinig woon en leef ruimte voor iedereen is?

Duurzaam

Goed voor het milieu/ het gaat lang mee. ­ ​Zonne­ en windenergie zijn duurzamer dan aardgas en steenkool

Globalisering 

Het wereldwijd worden, mondialisering ­ ​Vroeger reisden mensen niet veel, maar door toenemende globalisering verspreiden ziektes zich nu sneller.

Doemdenkers 

Mensen die de toekomst somber zien. ­ ​Doemdenkers zeggen dat robots over een paar jaar de wereld hebben overgenomen en dat de mensheid onderdrukt wordt.

Relativeren

De betrekkelijkheid (doen) inzien van.. ­ ​De wetenschapper wilde de uitspraak van de doemdenkers relativeren. ‘We komen immers steeds verder op technisch gebied, er bestaat dus een kans dat robots de wereld overnemen.’

Prognose

Voorspelling

­ ​De prognose die de arts gaf is dat ik een maand na de operatie weer zal kunnen fietsen en hardlopen.

Ontluikende

Beginnend te bloeien en te groeien; zich openende

­ ​ontluikende vakgebieden zijn

Nanotechnologie

Technologie die zich bezighoudt met de ontwikkeling van materialen en componenten met het formaat van moleculen en atomen.

­ Ik denk dat de nanotechnologie in de prestaties van zonnecellen voor grote doorbraken zal zorgen.

­ ​Het woordje 'nanos' komt uit het Grieks en betekent dwerg, dit is erg toepasselijk op het woord Nanotechnologie want daar houden ze zich bezig met de ontwikkeling van materialen en componenten met het formaat van moleculen en atomen.

Uitdrukkingen

Betekenis

In het stof bijten

Een nederlaag lijden; verliezen

­Ik beet in het stof toen ik mijn wedstrijd met 0 ­ 7 had verloren.

Koffiedik kijken

Speculeren; een voorspelling doen ­Tot wie moeten wij ons tegenwoordig wenden als we koffiedik willen kijken?

De stoute schoen aantrekken

Iets doen waarvoor veel moed nodig is

Het legt … geen windeieren 

Het levert behoorlijk wat op …; dat geeft...

Goed garen spinnen bij

Veel voordeel halen uit..

Een ongunstig gesternte

De sterren staan op een bepaald moment

Dat is toekomst muziek

Maar (voorlopige) irreële verwachtingen. (bijvoorbeeld een geboorte) niet “gunstig” wat invloed kan hebben op jou leven op aarde.

Het orakel van Betondorp

Johan Cruijf

Wie dan leeft, wie dan zorgt

Geen zorgen maken over de toekomst ­ ​Veel mensen lijken zich (nog) geen zorgen te maken over het opraken van fossiele brandstoffen, wie dan leeft, wie dan zorgt.

Een teken aan de wand 

Een waarschuwing dat er iets gaat gebeuren.

­​ De dreigende wolken waren een teken aan de wand, we wisten meteen dat er een zware storm aan zou komen.

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst

Wie jonge mensen voor zijn ideeën heeft gewonnen, kan zijn plannen voor de toekomst verwezenlijken.

Alles op zijn tijd

Alles rustig aan doen; niet stressen

­ 

Een zondagskind

Iemand die voor het geluk geboren is. ­Een meisje uit mijn klas heeft altijd veel geluk. Ze zegt dat het komt doordat ze een zondagskind is.

In een glazen bol kijken

De toekomst voorspellen.

­ Sommige mediums beweren dat ze ‘in een glazen bol’ kunnen kijken, ze zeggen dat ze de toekomst kunnen voorspellen.

Met man en macht

Met zoveel mogelijk/alles wat je hebt d’r ingaan.

­ ​Ze probeerden met man en macht de auto uit het water te trekken om de gewonde vrouw er uit te halen.

Taal noch teken

Helemaal niets

­​ De tiener is nu al een week verdwenen er is taal noch teken van haar vernomen.

Met hand en tand

Tot het uiterste

­ Sommige mensen verzetten zich met hand en tand tegen de komst van vluchtelingen, dat vind ik nergens op slaan.

De handel en wandel

Doen en laten

­ De politie hield de handel en de wandel van de crimineel in de gaten, zodra hij iets

illegaals doet, gaan ze hem weer oppakken.

In geuren en kleuren 

Vol details/uitgebreid

­ In geuren en kleuren vertelde ze over haar ontmoeting met haar grootste idool.

Het verhaal zat vol details.

Van toeten noch blazen

Helemaal niets weten

­ ​Ze had de suprise party helemaal niet verwacht, ze wist van toeten nog blazen.

Te hooi en te gras

Een enkele keer

­​ Hij leent te hooi en te gras een boek van de bibliotheek, hij is geen grote lezer.

Voor galg en rad

Geen goede toekomst

­​De crimineel is opgegroeid voor voor galg en rad.

Op leven en dood

Een zeer felle strijd

­ ​In de Eerste Wereld Oorlog werd er in de loopgraven gestreden op leven en dood.

Kop noch staart

Geen duidelijk begin

­ ​Aan zijn verhaal zat kop noch staart, het had geen duidelijk begin en eind.

Bond en blauw

Iemand zo slaan dat hij/zij een dik gezicht met blauwe/paarse en gele plekken krijgt.

Rijp en groen

Wikken en wegen 

Twijfelen, voors­ en tegens afwegen. ­ Na lang wikken en wegen had ze een besluit genomen

Pompen of verzuipen

Het is alles of niets, hard werken

­ ​Dit is haar laatste kans om haar cijfer van wiskunde op te halen, anders gaat ze niet over. Het is pompen of verzuipen.

Hangen en wurgen

Het gaat met heel veel moeite/het gaat moeizaam

­Door veel hangen en wurgen kon de loper de finish bereiken.

Open en bloot

Alles delen/vertellen aan de buiten wereld

­

Vlees noch vis

Het is niet bruikbaar, omdat het niet duidelijk is.

­Het standpunt van veel huidige politici is vlees noch vis, ze beloven veel maar er gebeurd weinig.

Lusten en lasten (delen)

In hun relatie delen ze de lusten en lasten, ze hebben samen veel plezier maar hebben ook moeilijke tijden.