Begrippenlijst H4: pluriforme samenleving

Paragraaf 1: zijn wij allemaal Nederlanders?

Identiteit
Dat wat eigen is aan iemand. Wie jij bent en wat jou onderscheidt van anderen, bepaal je deels zelf, maar ontstaat ook door wat anderen van jou vinden.

Cultuur
Waarden, normen, rituelen en uitingsvormen (bijvoorbeeld symbolen) die mensen met elkaar delen en vaak als vanzelfsprekend beschouwen.

Waarden
Opvattingen binnen een samenleving of groep over wat goed en juist is en daarom moet worden nagestreefd.

Normen
Opvatting over hoe je je op grond van bepaalde waarden behoort te gedragen.

Pluriformiteit
Veelvormigheid: de mate waarin verschillen tussen (groepen) mensen bestaan in een samenleving.

Sociale cohesie
De onderlinge verbondenheid; de samenhang in een groep of samenleving.

Sociale identiteit
Het horen bij en het verbonden voelen met een groep.

Persoonlijke identiteit
Elk mens heeft een eigen verleden, karakter en mening.

Symbool
Een teken met een bepaalde betekenis.

Dominante cultuur
Het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de meeste mensen binnen een samenleving wordt geaccepteerd. Minimum aan gedragsregel en normen en waarden zijn waar iedereen het over eens is.

Subculturen
Groepen die afwijken van de dominante cultuur met eigen waarden, normen en andere kenmerken.

Tegencultuur
Tegenculturen zijn strijdig met de dominante cultuur en willen deze veranderen.

Paragraaf 2: waarom doe je wat je doet?

Socialisatie
Cultuuroverdracht: het proces waarin iemand de waarden, normen en andere kenmerken van de groep krijgt aangeleerd en zich eigen maakt.

Sociale controle
Leden van een groep letten erop dat mensen zich gedragen zoals van hen verwacht wordt; gewenst gedrag wordt beloond en ongewenst gedrag wordt bestraft.

Individualisering
De ontwikkeling waarbij het individu zich steeds vrijer voelt om zijn leven naar eigen inzicht vorm te geven.

Sociale druk
De druk die een groep uitoefent op een bepaald persoon of kleinere groep om het gedrag te veranderen, zodat het overeenkomt met het gedrag van die groep.

Onderhandelingshuishouden
Een huishouding waarin ouders en kinderen onderhandelen over de gedragsregels die thuis gelden.

Socialiserende instituties
Instellingen, organisaties en collectieve gedragspatronen waarbinnen en waarlangs de cultuur overdracht in een samenleving plaatsvindt.

Informele sancties
Als er ongeschreven regels worden geschonden.

Formele sanctie
Als er een geschreven regel wordt geschonden.

Internalisatie
Wanneer je het gewenste gedrag helemaal eigen hebt gemaakt.

Paragraaf 3: zijn verschillen een probleem?

Autochtonen
Iemand van wie beide ouders in Nederland geboren zijn, ongeacht het land waar hij zelf geboren is.

Allochtonen
Iemand die tenminste één ouders heeft die in het buitenland geboren is. De mensen die zelf migreren noem je eerstegeneratieallochtonen; hun kinderen noem je tweedegeneratieallochtonen.

Gastarbeiders
Werkende mensen die tijdelijk naar een land komen om daar arbeid te verrichten.

Push-factoren
Factoren om je land te verlaten.
Bijvoorbeeld: weer / klimaat, belasting, files, onveilig, weinig werkgelegenheid, politieke redenen.

Pull-factoren
De redenen om naar een land toe te komen.
Bijvoorbeeld: veilig, vrede, welvaart, vrijheid, beter onderwijs, goede werkgelegenheid, uitkeringen.

Paragraaf 4: waarom moeten we de verschillen opheffen?

Segregatie
Het opdelen van een samenleving in gescheiden gemeenschappen.

Integratie
Het proces waarbij mensen worden opgenomen in een geheel; in dit geval de samenleving.

Etnische groep
Als mensen taal, gewoontes en opvattingen delen, maar ook samen een geschiedenis hebben.

Salad bowl
Bevolkingsgroepen versmelten niet tot één volk, maar behouden hun eigen identiteit. Ze vormen wel samen een geheel.

Melting pot
De culturen vermengen zich tot een nieuwe, aparte subcultuur. Alle groepen veranderen een beetje.

Assimilatie
Iedereen moet zich aanpassen aan de dominante cultuur en de eigen cultuur verdwijnt naar de achtergrond.

Ideaaltype
Theoretische modellen. In werkelijkheid zie je dat integratievormen naast elkaar bestaan.

Sociaal milieu
De omgeving waarin je leeft.

Integratiebeleid
Beleid dat gericht was op de emancipatie van groepen met een achterstand. Het doelgroepenbeleid.

Paragraaf 5: hoe tolerant zijn wij eigenlijk?

Tolerantie
De mate waarin groepen en / of individuen met afwijkende meningen of gedragen worden geaccepteerd.

Discriminatie
Het ongelijk behandelen van mensen op basis van kenmerken die er niet toe doen; denk bijvoorbeeld aan huidskleur, leeftijd of geloof.

Universalisme
Bepaalde waarden en normen, zoals de klassieke grondrechten, gelden voor iedereen.

Relativisme
Cultuurrelativisme beschouwen verschillende culturen als vergelijk, maar wel gelijkwaardig. Het tegenovergestelde van universalisme.

Stereotypen
Een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid.

Zondeboktheorie
De andere de schuld geven van ellende.

Vooroordeel
Een mening die niet gebaseerd is op feiten.

Paragraaf 6: is iedereen welkom?

Vluchteling
Iemand die in zijn land van herkomst gegronde vrees heeft voor vervolging vanwege ras, godsdienst, seksuele voorkeur, nationaliteit of politieke overtuiging.

Naturalisatie
Nederlandse nationaliteit met alle rechten die daarbij horen.

Illegaal
Niet in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning en zonder toestemming om in Nederland te blijven.

Emigreren
Mensen verlaten hun geboorteland om zich in het buitenland te vestigen.