Hoofdstuk 3

Absolutisme = regering waarbij de macht van de vorst door niets wordt beperkt.

Minister = hoogste dienaar van een koning; lid van de regering.

Oligarchie = regering door een kleine groep bevoorrechte personen.

Regent = overheidsbestuurder

Stadhouderloos tijdperk = tijd zonder stadhouder (van 1651 tot 1672 en van 1702 tot 1747)

Tijd van regenten en vorsten = zesde tijdvak (1600-1700)

Beurs = gebouw waar kooplieden samenkomen om handel te drijven.

Engelse zeeoorlogen = oorlogen tussen Engeland en de Republiek in de 17e eeuw, die op zee werden uitgevochten.

Gouden eeuw = langdurige bloeiperiode

Grachtengordel = deel van het Amsterdamse stadscentrum langs de hoofdgrachten uit de Gouden Eeuw

Handelskapitalisme = economisch systeem waarin ondernemers zich bezighouden met handel en nijverheid, waarbij ze een deel van de winst in hun onderneming investeren.

Huursoldaat = soldaat die zich verhuurt aan een leger, vaak van een ander land

Kapitalisme = economisch systeem waarin ondernemers gericht zijn op het maken van winst

Rampjaar = het jaar 1672 waarin de republiek werd aangevallen door Frankrijk, Engeland, Keulen en Münster

Stapelmarkt = plaats waar goederen in pakhuizen worden opgeslagen en vandaar verder worden verhandeld

Vrede van Münster = verdrag uit 1648 tussen Nederland en Spanje dat een eind maakte aan de tachtigjarige oorlog

Batavia= stad op Java waar de VOC zijn hoofdkwartier had (tegenwoordig Jakarta)

Compagnie = handelsbedrijf

Concurrentie = wedijver, als iemand ergens beter in wil zijn dan een ander

Factorij = handelspost in het buitenland met kantoren en pakhuizen

Gouverneur-generaal = hoogste bestuurder

Monopolie = alleenrecht

VOC = Verenigde Oost-Indische Compagnie

Wereldeconomie = economisch systeem van handel tussen werelddelen, waarbij vraag en aanbod op de hele wereld invloed op elkaar hebben WIC: West-Indische Compagnie

Gedogen = toelaten

Gereformeerden = calvinistische protestanten

Gewetensvrijheid = recht om eigen opvattingen en een eigen geloof te hebben

Schutterij = gewapende burgerwacht die in de steden als een soort politie de orde bewaakte

Statenbijbel = Nederlandse Bijbelvertaling in opdracht van de Staten-Generaal

Academie = genootschap (vereniging) om samen wetenschap of kunst te beoefenen

Natuurwet = beschrijving van een regelmatig natuurverschijnsel

Wetenschappelijke revolutie = ingrijpende verandering van het denken en het doen van onderzoek in de wetenschap