Wat is kuddegeest?

Jaarwerk Godsdienst : Wat is kuddegeest?

1. Inleiding
2. Kuddegedrag bij dieren
3. Kuddegedrag bij mensen
3.1. Oorsprong
3.2. Kenmerken
3.3. Kuddes of groepen?
3.4. Afspraken of kuddegevoel?
3.5. Kuddegeest en gevoelens
3.6. Veiligheid in de kudde?
3.7. Kanalen voor de kuddegeest
4. Besluit
5. Bronnen
6. Bijlagen

Jaarwerk Godsdienst : Wat is kuddegeest ?

1. Inleiding

Kuddegeest vinden we enkel terug bij een troep gemeenschappelijk levende zoogdieren. Dat kan zowel mens als dier zijn, waarbij deze zonder eigen oordeel de massa volgt.

Mijn keuze is op dit onderwerp gevallen omdat het al terug te vinden is sinds het ontstaan van mens en dier en doorheen de evolutie zijn sporen heeft nagelaten.
Het observeren van een kudde schaapjes heeft mij over dit onderwerp doen nadenken. Bij hen is de kuddegeest nog een natuurlijk gegeven. Hierdoor kan de soort zich in stand houden. De kuddegeest bepaald wanneer ze moeten eten, drinken en zich voortplanten. Als ze enigszins van het systeem afwijken kan dit het dier of zelfs de hele kudde in gevaar brengen.Zodra een dier buiten de kudde terecht komt is het in gevaar : roofdieren loeren erop voor hun eigen eten,leven en voortplanten. Hieruit kan je afleiden dat hoe sterker de kuddegeest, hoe groter de kans op het voortplanten van de soort. Door het natuurlijk gegeven bij dieren is hun kuddegeest gemakkelijk te analyseren.

Bij de mens is dit complexer. Vooral onder invloed van het verstand enerzijds en de overheersing van de man anderzijds. Mensen willen ergens bijhoren, maar volwassen mensen zijn geen kuddedieren. De kuddegeest bij de mens is niet nodig om te overleven, behalve in extreme situaties als bootrampen, vliegtuigrampen of oorlog. De kuddegeest onder mensen wordt in stand gehouden om diverse redenen en door diverse structuren.
De redenen zijn :
- Mensen kunnen onderdrukken en emotioneel afhankelijk houden. Bv.: Het dossier dutroux, waarbij Marc Sabine D’Ardenne zodanig weet te manipuleren dat zij zich onderdanig opstelt en hem zelfs als haar redder beschouwt.
- Mensen financieel afhankelijk kunnen houden, vooral in de man - vrouw relatie. In de westerse wereld is hier een grote verandering in gekomen door de emmancipatie van de vrouw. Maar deze ligt wel aan de basis van vele echtscheidingen.
- Vrouwen alle rechten kunnen ontnemen. Bv.: Nigeria; vrouw wordt verkracht en nadien gestenigd omdat ze zogezegd vreemdgegaan was.
- Mannen hun gevoel kunnen ontnemen, hun verstand ontwikkelen , hen opleiden tot de ideale werknemer, soldaat, politiek leider, …

2. Kuddegedrag bij dieren

Kuddegeest bij dieren is nog steeds omgeven met raadsels. In natuurfilms zie je soms een school vissen in één keer een bepaalde kant uitzwemmen. Hoe weten ze dat van elkaar? Soortgelijke vragen kun je ook stellen bij een zwerm vogels, een wolk insecten of zelfs mieren. Altijd is de hele groep het met elkaar eens over de richting. Het probleem bij het begrijpen van dit gedrag is steeds het beperkte waarnemingsvermogen van de dieren. Een vogel (en waarschijnlijk ook een vis) ziet slecht het gedrag van de naaste buren. Er hoeft dus maar één vogel fout te vliegen, en alle vogels die erachter zitten, gaan erachteraan. Dieren met een afwijkend gedrag brengen hun buren wel enigszins van slag. Maar als elk lid van de groep zich op meer dan één buur oriënteert, zijn er steeds meer goede signalen dan verkeerde. Daardoor blijft de goede richting in stand.

3. Kuddegedrag bij mensen.

De kuddegeest bij de mens zit overal doorheen op allerlei terreinen en in allerlei situaties: zowel maatschappelijk, als religieus, als cultureel. Het is voor de mens de grootste, de dwingendste ziekmaker.

3.1 Oorsprong
De kuddegeest onder mensen komt oorspronkelijk voort uit de kuddegeest onder dieren. Mensen willen graag ergens bijhoren. Maar het hoort niet bij volwassen mensen. Mensen willen graag ergens bijhoren, omdat ze graag afhankelijk willen zijn, omdat ze het prettig vinden om niet zelf dingen te hoeven regelen of uit te vinden. Ze hoeven niet na te denken : dat doen anderen voor hen. Bovendien voelen ze zich veilig in een groep gelijkgestemden, ook afhankelijke. Dan valt het niet op dat je zelf afhankelijk bent, integendeel : dat wordt toegejuicht want dan wordt het doel van de groep nagestreefd en eventueel uitgebreid. Je bent geen bedreiging , maar een zegen voor de groep.
De kuddegeest is een overblijfsel uit de tijd dat wij nog apen waren. We zitten allemaal in allerhande kuddes, die zijn niet van nature, maar die hebben de mensen voornamelijk de mannen, zo ontwikkeld en dat gaat nog altijd door. Aan de andere kant komen er de laatste dertigtal jaren steeds meer mensen die zich eruit worstelen, vooral vrouwen. Zo hoort elke mens bij verschillende kuddes, vaak zelfs meerdere tegelijkertijd. Elk met eigen doelen, idealen, normen en wetten. Elk dus met eigen groepsdwang! Kuddes betreffen plaatsen in maatschappij, religies en culturen.

3.2 Kenmerken
De kenmerken van de kuddegeest zijn tegelijkertijd de wapens ervan : omdat ze sterk op de frustraties en de gevoelens werken, omdat ze daardoor de kuddegeest in ’s mensen lichaam sterker maken en dus omdat ze daardoor de kuddegeest bevorderen. Zowel in die mens zelf als wereldwijd.

• Kenmerk 1 : er heerst een pikorde : De sterkste is de baas.Op de eerste plaatst degene die het gladste kan praten of die de meeste centen heeft. Bv.: de presidentenverkiezingen in de VS; wie geen geld heeft kan geen campagne voeren. In gezinsverband is hij meestal de baas die het geld thuisbrengt.
• Kenmerk 2 : er is hiërarchie : dus een piramide van bazen. De onderste heeft het minst te vertellen, die heeft alleen maar plichten en geen rechten. Dat geldt in industrie, in onderwijs, sport, kunst, …
• Kenmerk 3 : in religies is degene de baas die het het best kan uitleggen en de grootste kennis van de geschriften bezit. De extremen hiervan dreigen met overname van de macht door middel van grof geweld, hetgeen nog helemaal uit de dierenwereld stamt. Bv.: de fanatieke moslims wereldwijd.
• Kenmerk 4 : er is een territorium. Een mooi voorbeeld hiervan is het traditionele gezin, waarin de man de baas is. Daarna zijn de kinderen baas en op de laatste plaats de moeder/vrouw. In praktisch alle religies en culturen is het gezin zo ingericht. In India is de vrouw niets. Ze moet het eten klaarmaken maar mag zelf pas eten als haar man gegeten heeft.
• Kenmerk 5 : er zijn één of meerdere doelen. Vaak spelen die doelen op elkaar in, waardoor de hele boel gedoemd is te mislukken als er geen straffe regels zijn.

3.3 Kuddes of groepen?
Kuddes zijn, precies als in de dierenwereld, min of meer strakgeordende groepen mensen in maatschappij, religies en culturen. Een kudde is een groep mensen met eenzelfde basis, één uitgangspunt, één doel, één ideaal, …Dit zijn zaken van buiten henzelf, niet van oorsprong van henzelf. De leden zijn bereid zich te houden aan de voor die kudde geldende normen, wetten en gedragingen en die te doen verspreiden.

Een groep is een groep mensen die emotioneel op eigen poten staan, die kunnen kiezen en beslissen vanuit hun menszijn, vanuit hun Gevoel. Wetten, normen en gedragingen hebben het menszijn als basis. Zij leven van binnenuit. Zij gebruiken de groep om meer mens te worden.

3.4 Afspraken of kuddegevoel?
We leven in diverse groepen en die hebben doelen. Het is nodig om dan per groep goede afspraken te maken. Die moeten wel echter zodanig flexibel zijn, dat, wanneer er enige verandering in de groep ontstaat door bv. Ziekte of tegenslag, iets van die afspraken verzet of teruggedraaid kan worden. Dat is totaal iets anders dan je houden aan doelen:
- Omdat je lid van die groep bent.
- Omdat je die druk voelt of
- Omdar je je lekker voelt in die groep.
Dan zit je daar niet meer als jij maar als kuddelid. De groep is tot kudde geworden.Die kudde heeft macht over je, vooral macht over wat jij voelt , wat jij moet voelen en wat je beslist niet mag voelen.

3.5 Kuddegeest en gevoelens
Het kuddegevoel is een hele verzameling van gevoelens :
- Prettige gevoelens van ergens bijhoren, zeer gewaardeerd worden in die groep.
- Daardoor heen er eruit volgen een hele verzameling vervelende gevoelens zoals angst om niet te voldoen aan de eisen, angst voor kritiek, voor verstoten te worden, …
- In iedere kudde heerst een vals WIJ-gevoel. Bv.: WIJ-artsen, WIJ-Moslims, WIJ-leerlingen. WIJ-moeders/echtgenotes is de grootste en strengste kudde. De eisen zijn hoog en ze worden streng gecontroleerd.
- Elk WIJ-gevoel is geforceerd, op welk gebied ook. Het kan wel lekker en veilig aanvoelen maar het is een kunstmatig WIJ-gevoel. Hieruit ontstaan allerlei fustraties, onopgevulde verlangens en fantasieën.

3.6 Veiligheid in de kudde?
In een kudde is het veiligheidsgevoel aanwezig als de bijhorende idealen en doelen een weerspiegeling zijn voor jezelf. Hoe beter je jezelf aanpast en meewerkt, hoe hoger je wordt gewaardeerd en dat is een lekker gevoel. Maar op welke basis voel je je eigenlijk verbonden? Dat is op basis van idealen, toekomstdromen en dezelfde geschiedenis, op basis van illusies, fantasieën, dezelfde frustraties, … Maar vooral voel je je veilig op basis van gelijke beperktheid in dezelfde frustraties, dezelfde ondervonden teleurstellingen en angsten. Er is maar één weg naar verbondenheid: IK worden. Dan wordt je vanzelf WIJ en natuur – en kosmos. Dan BEN je dat allemaal zelf.
3.7 Kanalen voor de kuddegeest.
Voor de stimulatie en de dwang van de kuddegeest worden allerlei kanalen gebruikt. Die kanalen bevorderen de groei van de kuddegeest. Dat is een groot kwaad, een ellendige ziekte. Het bevordert de kwade intelligentie. Die kanalen leren kennen in je eigen lichaam en die trachten te doorgronden helpen je om binnen de groep je gevoel te ontwikkelen en je eigen weg te vinden. Dit beschouwen we als de groei van de goede intelligentie.

Het traditionele gezin is de hoeksteen van de kuddegeest, waarbij een duidelijk onderscheid gemaakt wordt tussen 2 kuddes, enerzijds mannen, anderzijds vrouwen.

In het onderwijs zijn er veel factoren die bepalend zijn voor de kuddegeest. Bv.:
- Hoe gaan leerkrachten met elkaar om?
- Hoe gaan ze met de leerstof om?
- Hoe gaan leerkrachten met de leerlingen om?

In de hulpverlening is er een negatieve stimulatie van de kuddegeest, omdat goede gesprekken steeds vaker vervangen worden door giftig medelijden.

Ook de mensen die in de media werken zitten nog vol kuddegeest. Dagelijks vertonen zij die kuddegeest massaal en dragen die uit via radio, televisie, krant, …

Als je in een bepaalde groep van de verkeerde kunst houdt dan wordt ja door de kudde uitgesloten.

Religies gebruiken allerlei soorten kuddegeesten om mensen klein te houden en te manipuleren. Allerlei dingen uit de religies wijzen naar de bevordering van de kuddegeest. Bv.: geschriften en gebeden.
Religies bestaan van kuddegeest, zodra mensen op eigen benen staan vervaagt de religie.

Ook culturen zijn gebouwd op kuddegeest en hebben er alle belang bij dat dat zo blijft. Ze hebben ook rituelen, kunst, … om alles in stand te houden en te bevorderen.

4. Besluit

Kuddeleden moeten hun menszijn niet alleen deels opzij zetten maar ook deels gebruiken voor het doel van de kudde, om te voldoen aan de idealen, normen, …
In een kudde is iedereen bezit van de groep en van het doel van de kuddeleden, aanpassen is noodzakelijk. Er wordt altijd gestreefd naar uitbreiding van de kudde. Hierbij moeten de wetten en doelen worden aangepast en controle op de kuddeleden verscherpt. In een kudde tref je van daaruit allerlei emotionele afhankelijkheden aan. Hoe groter de kudde groeit, des te oppervlakkiger worden de mensen erin. Hoe sterker de kudde, hoe strenger de leefvoorschriften en wetten, hoe agressiever naar de buitenstaanders toe.
Wat mag niet? Zelf denken, je eigen mening uiten, kritiek hebben en emoties tonen.
Wat moet? Gehoorzamen, hard werken, bidden, luisteren naar wie het beter weet, verstandig zijn en steeds hogere idealen nastreven.
Dit zijn allemaal dingen die bij kuddes horen en die met groepsdwang afgedwongen worden. Niet alle situaties zijn hetzelfde. In deze situatie mag dit niet en moet dat, in andere situaties is het juist andersom. Je voelt je in de ene kudde anders dan in de andere, ook tegenover jezelf bv.: als moeder stel je je heel anders op dan als buurvrouw of als architect. Onder invloed van de kuddegeest ben je hiervoor voorgeprogrammeerd. Dus lopen we allemaal zowat de hele dag toneel te spelen of te liegen. Hierdoor zijn we veelvoudig gespleten persoonlijkheden. Hoe diep die gespletenheden in je lijf zitten, komt voort uit: - De hoeveelheid kuddes waar je in zit.
- Hoe sterk je gedrild bent.

We kunnen dus besluiten dat kuddegeest bij mensen negatieve gevolgen heeft. Je moet jezelf trachten te blijven binnen de groep. In tegenstelling tot de dieren, waar de kuddegeest noodzakelijk is om de soort in stand te houden.

5. Bronnen

Ik heb bij het maken van dit jaarwerk godsdienst voornamelijk gebruik gemaakt van het internet.
Dit zijn de sites waar ik mijn informatie vandaan haalde:
- http://www.xs4all.nl/~insights/kudde/kuddeg.htm
- http://www.xs4all.nl/~insights/kudde/kknmrk.htm
- http://www.path-of-wisdom.com/kudde/vijand.htm
- http://www.path-of-wisdom.com/kudde/kpolit.htm
- http://www.intermediair.nl/Weekblad/kvragen/kuddegeest.htm

Maar ook:
- Handboek godsdienst
- Krantenartikels voor de voorbeelden