Spreekwoorden, gezegden en vergelijkingen

Uitdrukkingen

Opdracht 12

1. Bij tijd en wijlen: zo nu en dan;
2. Gepokt en gemazeld: zeer ervaren;
3. Have en goed: bezittingen;
4. Met angst en beven: erg bang;
5. Met hangen en wurgen: met zeer veel moeite;
6. Naar eer en geweten: oprecht;
7. Schering en inslag: vaak voorkomend;
8. Van haver tot gort: door en door; geheel en al;
9. Van toeten noch blazen weten: volkomen onkundig zijn; van niets weten;
10. Voor galg en rad: misdadig.

Opdracht 14

1. Bij hoog en laag volhouden: stellig volhouden;
2. Buigen of barsten: het ergens op wagen;
3. hemel en aarde bewegen: er alles aan doen;
4. Het moet uit de lengte of uit de breedte komen: beperkt in keuze;
5. Lief en leed delen: alles delen;
6. Na veel plussen en minnen: alles afwegen;
7. Stank voor dank krijgen: voor gedaan werk geen bedankt maar commentaar krijgen;
8. Van heinde en verre: van alle kanten;
9. Van de wieg tot het graf: van begin tot eind;
10. Zwart op wit: het op papier hebben staan.

Opdracht 15

1. Als puntje bij paaltje komt: als het erop aankomt;
2. Dubbel en dwars: ruimschoots; meer dan;
3. In kannen en kruiken: in orde; voor elkaar; geheel afgerond;
4. Kind noch kraai hebben: geen enkel familielid;
5. Met man en macht: zo krachtig mogelijk;
6. Op stel en sprong vertrekken: onmiddellijk;
7. Paal en perk stellen: beteugelen; binnen de grenzen houden;
8. Te kust en te keur: voor het kiezen; zoals men het wilt;
9. Voor dag en dauw: heel vroeg;
10. Willens en wetens iets doen: opzettelijk en bewust.

Opdracht 17

1. Alles op haren en snaren zetten: alle middelen aanwenden / alles in het werk stellen;
2. De tering naar de nering zetten: leven met de middelen die men heeft;
3. Handel en wandel: gehele doen en laten;
4. Met raad en daad bijstaan: Iemand actief helpen met adviezen (raad) en ook op andere wijze (daad);
5. Zich met hand en tand verzetten: zich heftig verzetten en er alles aan doen om het niet te laten doorgaan;
6. Slikken of stikken: lukken of mislukken;
7. Steen en been klagen: uitgebreid, hartgrondig klagen;
8. Tegen heug en meug: met veel tegenzin;
9. Van de hand in de tand leven: zo gauw iets verdiend is, het gelijk weer uitgeven;
10. Wijd en zijd bekend: Bij iedereen bekend zijn.

Opdracht 19

1. De kat de bel aanbinden: een lastige kwestie aankaarten;
2. De kip met de gouden eieren slachten: iets afstoten wat zeer winstgevend is;
3. De kool en de geit sparen: oplossingen zoeken die beide partijen geen pijn doen;
4. Geen slapende honden wakker maken: geen aandacht vestigen op iets waarvan men nadeel kan ondervinden;
5. Het paard achter de wagen spannen: een volstrekt verkeerde keus maken;
6. Het paard van Troje binnenhalen: een vijand in huis halen;
7. Het zwarte schaap van de familie zijn: niet zo’n nette burgen zijn ( als zijn broer/zusters);
8. Man een paard noemen: duidelijk zeggen wat er fout gaat en wie er verantwoordelijk voor zijn;
9. Op alle slakken zout leggen: moeilijk doen over allerlei kleinigheden;
10. Zijn schaapjes op het droge hebben: voor zijn hele leven genoeg geld hebben.

Opdracht 21

1. De broekriem aanhalen: het zuiniger aan doen;
2. De handdoek in de ring werpen: het opgeven;
3. De vuile was buitenhangen: de interne problemen aan de buitenwacht mededelen;
4. Het klappen van de zweep kennen: veel ervaring hebben van een zeker werk;
5. Iets aan de grote klok hangen: iets aan iedereen bekend maken; iets overal rondbazuinen;
6. Iets in de doofpot stoppen: iets verzwijgen; ervoor zorgen dat men niets meer van een discutabele kwestie hoort;
7. Nul op het rekest krijgen: zijn verzoek afgewezen zien worden;
8. Over één kam scheren: gelijk behandelen; geen onderscheid maken;
9. Twee vliegen in één klap slaan: tegelijkertijd twee voordelen behalen;
10. Water bij de wijn doen: zijn eisen verminderen; een beetje toegeven.

Opdracht 23

1. De vinger aan de pols houden: de ontwikkelingen goed in de gaten houden;
2. Een rib uit mijn lijf: een grote uitgave;
3. Een slag om de arm houden: een voorbehoud maken; iets toezeggen;
4. Het hoofd in de schoot leggen; de moed verliezen; het opgeven;
5. Iemand de hand boven het hoofd houden: iemand beschermen; iemand verdedigen;
6. Iemand het vuur na aan de schenen leggen: het iemand moeilijk maken; iemand scherp ondervragen;
7. Op grote voet leven: met geld smijten;
8. Tegen de borst stuiten: een afkeer van iets hebben; iets volstrekt verkeerd vinden;
9. Van de hand wijzen: verwerpen; afstemmen;
10. Zijn snor drukken: ertussen uit knijpen; zich ergens van onttrekken.

Vergelijkingen

Opdracht 26

1. Zo oud als joke;
2. Als één man achter iemand zitten;
3. Eten als een bootwerker;
4. Als een dief in de nacht;
5. Vloeken als een bootwerker;
6. Zo wijs als salomo;
7. Lachen als een boer met kiespijn;
8. Roken als een ketter;
9. Zo arm als joep;
10. Praten als brugman;
11. Zo blij als een kind;
12. Drinken als een tempelier;
13. Zo dronken als een Maleier;
14. Een leven als een koning;
15. Zo brutaal als de bull.

Opdracht 27

1. Als haringen in een ton;
2. Als twee kemphanen tegenover elkaar staan;
3. Als een olifant door een porseleinkast gaan;
4. Als een feniks uit de as herrijzen;
5. Een leven als een luis op een zeer hoofd;
6. Gillen als een speenvarken;
7. Leven als kat en hond;
8. Zich voelen als een kat in een vreemd pakhuis;
9. Zich voelen als een vis in het water;
10. Zweten als een otter.

Opdracht 29

1. Zo arm als een kerkrat;
2. Zo bang als rik;
3. Zo blind als een mol;
4. Zo dood als een overleden stier;
5. Zo doof als een kwartel;
6. Zo dronken als een koe;
7. Zo duf als een konijn;
8. Zo fris als een hoentje;
9. Zo glad als een ban aal;
10. Zo koppig als een ezel;
11. Zo ziek als een hond;
12. Zo rood als joep;
13. Zo mak als een lammetje;
14. Zo trots als een pauw;
15. Zo sloom als een slak;
16. Zo gezond als een ontslagen patiënt.

Opdracht 30

1. Als een tang op een varken;
2. Hangen als een zoutzak;
3. Als een paal boven water;
4. Als thomas de stoomlocometief;
5. Als warme broodjes in mn keelgat;
6. Kwam als donderslag bij heldere hemel;
7. Een bek als een scheermes;
8. Een geheugen als een teef;
9. Handen als kolenschoppen;
10. Er als een speer vandoor gaan.

Opdracht 31

1. Balen als een stopcontact;
2. Roken als een schoorsteen;
3. Kloppen als een bus;
4. Als een zeepbel uiteenspatten;
5. Als een blok slapen;
6. Branden als de hel;
7. Zwijgen als het graf.

Opdracht 32

1. Zo gek als een deur;
2. Zo kaal als een biljartbal;
3. Zo klaar als een kontje;
4. Zo krom als een koepel;
5. Zo lek als een mandje MAND!
6. Zo licht als een veertje;
7. Zo mager als obesitas;
8. Zo plat als een overreden hert;
9. Zo slap als een vaatdoek;
10. Zo stijf als een plank.

Opdracht 33

1. Zo dom als het achtereind van een varken;
2. Zo wit als een doek;
3. Zo eerlijk als goud;
4. Zo vast als een huis;
5. Zo donker als de nicht;
6. Zo helder als koffiedikzak;
7. Zo helder als kristal;
8. Zo zwart als roet;
9. Zo vlug als water;
10. Zo oud als de weg naar Rome.

Opdracht 35

1. Beven als een rietje;
2. Groeien als koolraap;
3. Zo groen als gas;
4. Als paddostoelen uit de grond komen;
5. Zo rood als een biet;
6. Zo rot als een mispel;
7. Slapen als een roos;
8. Trillen als een essenblad.

Opdracht 40 (hyperbolen)

1. Omvallen van de slaap;
2. Zwemmen in het zweet;
3. Zwemmen in het geld;
4. Duizend doden leven;
5. Iemand de oren van het hoofd rukken;
6. Iemand de hemd van het lijf vragen;
7. Stijf staan van de zenuwen;
8. Van angst ineen krimpen;
9. Zich de longen uit het lijf schreeuwen;
10. Zich de ogen uit het hoofd ploppen.