Pyramus en Thisbe

Het verhaal

Pyramus en Thisbe leefden als geliefden naast elkaar. Elke dag konden ze met elkaar communiceren door de spleet in de gemeenschappelijke muur. Op een dag spraken zij af om s’ nachts te ontsnappen uit de huizen, de bewakers te verleiden en te schuilen bij het graf van Ninus, bij de schaduw van de moerbeiboom. Thisbe was echter eerder van huis vertrokken en kwam op weg oog in oog te staan met een leeuwin. Ze wist te ontsnappen naar een donkere grot, maar verloor hierbij wel haar sluiers. De leeuwin verslond haar sluiers met haar bebloede bek met bloed van runderen. Pyramus, die later was vertrokken, zag de bebloede sluiers en kreeg al het idee waar dit vandaan kwam. Hij kon zich geen leven zonder Thisbe voorstellen, en doodde zichzelf met een zwaard. De wortels van de moerbeiboom werden door het bloed vochtig, waardoor de vruchten van de boom van uiterlijk veranderden. De vruchten kregen een purperen kleur. De nog steeds levende Thisbe kwam, na het schuilen, nog steeds vol vrees, aan en ze herkende de plaats niet volledig. Toen zag ze de trillende ledematen tegen de grond slaan, en herkende ze haar Pyramus. Ook zij kon zich geen leven voorstellen zonder haar geliefde, en dus pleegde zij ook zelfmoord. De kleuren van de vruchten waren zwart… dit was kenmerkend voor rouw.

Stijlfiguren en dergelijke

r. 55/56   iuvenum pulcherrimus… praelata puellis = chiasme/ kruisstelling

             praelata puellis = alliteratie

r. 59       vicinia fecit = personificatie (het nabuurschap heeft veroorzaakt..)

r. 60        quoque iure = elisie

vicinia fecit… crevit amor = chiasme

r. 61        vetuere… non vetare =antithese/ tegenstelling

r. 64        magis tegitur… tectus magis = chiasme

r. 65/66                  fissus erat… quam duxerat = chiasme

r. 68/69  quid non sentit amor? = retorische vraag + vertellerscommentaar

 primi vidistis… fecistis iter = apostrofe

r. 70        blanditiae solebant = personificatie

r. 71       hinc Thisbe, Pyramus illinc = chiasme

r. 73        invide… paries = hyperbaton + personificatie            

r. 74        ut sineres = ut + coniunctivus irrealis

r. 75        ad danda = gerundivum met ad

r. 81        nocturnus… ignes = hyperbaton = de nachtelijke vuren/ sterren = metonymia
 postera aurora removerat = personificatie (removerat = 3^e plusquampf. ev)

r. 86        exierint = futurum exactum (= voltooid toekomende tijd)

                 ubis tecta relinquant = metonymie

r. 87        neve = + con. om te voorkomen dat niet/ opdat niet
 errandum = onpersoonlijk gebruikt gerundivum, gebruikt als naamwoordelijk deel van het gezegde

r. 89/90  parallellie

r. 91         lux praecipitur aquis… aquis nox exit = chiasme

r. 94/95 Thisbe egreditur + fallit + pervenit + sedit = ellips

r. 103       sine ipsa = zonder (Thisbe) zelf (ook: ellips & elisie!)

r. 105/106 ore = metonymie; pars pro toto/ deel van het geheel

                 Pyramus = enjambement & Woordplaatsing aan het eind van de zin voor benadrukking

             Pyramus vidit + expalluit = ellips

r. 110     miseranda = gerundivum = beklagenswaardige

             anima est = elisie

r. 112      alle imperativi = pathos

r. 117      dedit lacrimas… dedit oscula = anafoor/ herhaling

r. 120       ferrum erat accinctus + traxit ferrum = ellips 

r. 122      non aliter = vergelijking

r. 124       fistula scinditur + fistula eiaculatur + fistula rumpit = ellips

r. 129     iuvenemque… animoque… quantaque = polysyndeton

r. 134       ora = metonymie; pars pro toto/ deel van het geheel

r. 136       instar + gen = precies zoals de zee (vergelijking)

r. 142       clamavit = pathos
r. 143       responde = pathos

Metamorphose: de kleur van de vruchten van de moerbeiboom die veranderen door het bloed van Pyramus.