Vietnam

Samenvatting geschiedenis VIETNAM 1. Koude oorlog en dekolonisatie van Azië met Vietnam in het bijzonder Na de WO 2 stonden de supermachten VS en SU lijnrecht tegenover elkaar. VS was voor democratie en kapitalisme (productiemiddelen in handen van particulieren i.p.v de staat) en SU was voor economische macht in handen van de staat en een communistisch leiderschap. De SU beheerste het Oosten van Europa nadat zij in de WO 2 de Duitse legers vanuit het Oosten hadden teruggedrongen en de VS beheerste het westen Van Eu nadat zij als geallieerde ,samen met het Britse leger, het westen hadden bevrijd. De twee supermachten verdelen Eu dus in oost en west en de twee delen werden ook nog een van elkaar gescheiden door een ijzeren gordijn. De VS en SU waren in Koude Oorlog met elkaar. Belangrijk hierin was dat het geen echte oorlog was met legers die tegen elkaar vochten maar een vijandschap tussen twee machten. In deze koude oorlog was er: - Toenemend wederzijds wantrouwen - Toenemend aantal conflicten
De koude oorlog leidde ook tot een kernwapenwedloop. Beide machten waren bezig om elkaar te overtreffen in het maken van kernwapens. In 1958 begon Chroetsjov, de opvolger van Stalin, met een politiek van vreedzame coëxistentie. Dit hield in dat de twee supermachten gewoon in vrede naast elkaar zouden blijven leven. De communisten streefden naar een wereldrevolutie. Zij wilden de wereld veroveren met het communisme. Amerika was bang dat zij dat ook zouden winnen en president Truman begon daarom met hun containtment politiek. Dit hield in het indammen of het in bedwang houden van het communisme. Het was een reactie van hem op de burgeroorlog in Griekenland die de communisten daar vrijwel zeker zouden gaan winnen. De economische vorm van cotaintment in Eu was het Marshall plan in 1947.Dit was economische hulp vanuit de VS voor Eu om de landen na de oorlog weer op te bouwen. De containtment was aanvankelijk alleen bedoelt voor de Eu maar werd al snel toegepast over de hele wereld .Er speelden namelijk communistische bewegingen een grote rol bij de dekolonisatie van Azië en in China namen de communisten o.l .v leider Mao de macht over in 1949. In 1960 kwamen de SU en China tot een breuk. Mao hield zich namelijk niet zo aan de vreedzame coëxistentie en China wilde de internationale leiding hebben over het communisme terwijl de SU dit altijd was geweest. Het communisme probeerde nu invloed te krijgen in de gedekoloniseerde landden voordat deze ondergeschikt zouden worden aan het westerse kapitalistische systeem. Voor de tweede WO hadden Engeland, Frankrijk en Nederland koloniën in Zuid-Oost-Azie.Tijdens de WO 2 werden de Nederlandse Franse en een klein deel van de Britse koloniën bezet door Japan. Maar na de capitulatie in 1945 groeide de nationalistische macht in de koloniën. Na de tweede WO waren de westerse landen oorlogsmoe waardoor de koloniën de kans kregen onafhankelijk te worden. De VS en De SU gingen zich natuurlijk bemoeien met de dekolonisatie. De SU wilde Azië communistisch maken en De VS wilde dit juist voorkomen. Zij wilde juist haar invloed op Azië. De VS was bang dat het communisme zich als een olievlek in heel Azië zou uitbreiden. President Eisenhower noemde deze olievlek theorie in 1954 voor het eerst de dominotheorie. Hij vergeleek de landen in Azië met dominostenen. Als een land onder invloed kwam te staan van het communisme zouden alle landen voor het communisme vallen. Vietnam was halverwege de 19e eeuw een kolonie van Frankrijk samen met Laos en Cambodja vormde de drie Frans-Indochina. Vanaf het begin van de bezetting was er al veel opstand in Vietnam tegen het Franse gezag. De vredesconferentie, na de dekolonisatie, in 1919 was teleurstellend voor Vietnam. Zij wilden meer zelfbeschikking maar dat werd door de Europese leiders van de tafel geveegd. Ho Chi Ming was bij deze conferentie aanwezig .Door deze teleurstelling ging hij en meer Vietnamezen steun zoeken bij de communisten. In 1930 bracht Ho 3 Vietnamese partijen samen tot de communistische partij: de indochinese communistische partij. Vanaf deze tijd gaat Ho Chi Ming met zijn partij een onafhankelijkheid strijd voeren. In 1941 (Vietnam was toen al bezet door Japan) richtte Ho Chi Ming de Vietming Op. Dit was een gewapende groep vietnamezen die waarin zij nationalistische krachten met communisme herenigden. Hij werd opgericht als verzet tegen de Japanners. Ze gingen samenwerken met de geallieerden omdat Ho Chi Ming dacht dat als zij samen de japanners zouden verslaan ze zouden toestemmen met hun onafhankelijkheidswil. Na de Japanse capitulatie in 1945 probeerden de fransen hun macht weer terug te krijgen in Vietnam. In het zuiden kregen ze hun macht voor een groot deel terug .In het Noorden echter ging het moeilijker doordat ze daar te maken kregen met de Vietming wat een guerrillastrijd tot gevolg had. In 1954 versloeg de Vietming de fransen bij Dien Bien Phoe. De VS steunden de Fransen omdat zij hun als bondgenoot zagen tegen het communisme. In 1950 stuurden zij de fransen oorlogsmateriaal. De fransen bouwden in het zuiden op aandringen van de VS een strijdmacht op tegen de communisten in het noorden. Na de franse nederlaag in 1954 bij Dien Bien Phoe werd er op een conferentie van Geneve de toekomst van Vietnam besproken. Frankrijk en de Vietming sloten een wapenstilstand. De noord vietnamezen wilden Vietnam zo snel mogelijk herenigen tot 1 communistisch Vietnam. Uiteindelijk kwamen de geneefse akkoorden tot stand in juli 1954. Die hielden in dat: - Vietnam werd verdeelt langs de 17e breedtegraad - beide delen moesten neutraal blijven - in 1956 zou Vietnam worden herenigd na de verkiezingen

De VS ondertekende dit echter niet eveneens als zuid-vietnam. Gevolgen van de geneefse akkoorden waren: 1. Dat fransen en zuid-vietnamzen die nog in het noorden zaten nu naar het zuiden trokken. 2. De Vietming moest zijn gebieden in het zuiden opgeven. 3. In het noorden werd een communistische staat opgebouwd. 4. In het zuiden kwam met Amerikaanse steun een westers kapitalistisch regime tot stand. 2. Oorlog in een verdeeld Vietnam (1950-1975) In 1945 riep Ho Chi Ming de Democratische Republiek Vietnam uit. (Noord Vietnam) Ho Chi Ming was niet alleen leider van de communistische partij van Vietnam maar ook president van Noord-Vietnam zoals generaal Giap tevens minister van defensie was. In de eerste jaren na de oorlog kregen de Fransen de meeste steden in het noorden weer in handen en de Vietming voerde het communisme door op het platteland. Het communisme werd voorzichtig doorgevoerd aangezien het land nog in handen was van de fransen. De voorzichtige aanpak ging als volgt: -De naam Indonesische communistische partij werd in 1951 veranderd in Vietnamese arbeiderspartij -Privé bezit van grond werd voorlopig toegelaten. - Er werd land verdeeld maar alleen van genationaliseerde Franse plantages. Na de akkoorden van Geneve in 1954 trokken de fransen zich terug uit het noorden waardoor Ho Chi Ming zich in Hanoi vestigen en zo het communisme doorvoeren in het noorden. Door de invloed van China kon het communisme zeer snel doorgevoerd worden. - Noord-Vietnam kreeg nu een planeconomie, zoals de SU en China al hadden. Er ontwikkelde zich zo een 5jarenplan van zware industrie. - De landproductie moest worden verhoogd .Zo viel er veel macht van de grootgrondbezitters weg. De campagne voor deze landhervorming begon in 1955. Hierbij vielen veel slachtoffers die niet alleen grootgrondbezitters betrof. De voorzichtige invoering van het communisme in N-Vietnam werd de interne revolutie genoemd. Na de akkoorden in 1954 was de wil van 1 communistisch Vietnam er nog steeds en dit werd de externe revolutie genoemd. Om deze laatste revolutie door te voeren infiltreerden rond1964 heel veel noord-vietnamezen naar het zuiden samen met ook zuid-vietnamezen die voor het communisme waren. Ze maakten gebruik van de Ho Chi Ming route. Dit was een stelsel van allerlei voetpaden die dwars door de jungle van Laos en Cambodja naar Z-Vietnam leidden. In het zuiden werd intussen een anticommunistische staat opgebouwd onder leiding van Diem (1901-1963) die keizer Bao Dai in 1954 opvolgde. De VS zag in Diem een goede kandidaat omdat hij veel zag in het westerse kapitalisme. Hij was echter niet voor democratie. De VS verleende Diem economische en politieke steun. Ook hielp de VS met het opbouwen van een nieuw Vietnamees leger nadat de fransen in 1956 uit Z-vietnam waren teruggetrokken. President Eisenhower had in deze tijd veel te maken met de politiek in Z-Vietnam. Z-Vietnam had te maken met veel problemen. Ten eerste was het er een puinhoop door de grote vlucht van mensen van noord naar zuid. Verder pleegde de Vietming die naar het zuiden was gegaan vele terreurdaden. Diem voerde hierdoor een streng autoritair bewind wat veel verzet van het volk opleverde. De aanpak van Diem ging volgens veel n-vietnamezen veel te ver. Echte of vermeende communisten werden geëxecuteerd of kwamen in kampen terecht. Het waren dus niet talleen de communisten die zich verzetten maar ook boeddhisten en de plattelandsbevolking. Ze beschouwden de Amerikaanse invloed ook als een nieuwe poging van het koloniseren van Vietnam. Diem trok de katholieken voor en dat accepteerden de boeddhisten niet. Hun werden beperkt in hun vrijheid van godsdienst. Protesten van boeddhisten werden met geweld onderdrukt. De monniken reageerden daarop met zelfmoord op de manier van zichzelf in brand steken wat de gehele wereld schokte. Diem trok zich echter niets van aan van de meerde protesten die volgden, die er ook waren binnen zijn eigen regime, protestanten bundelden zich onder communistische leiding in het Nationaal Bevrijding Front (NLF) in 1960. Deze partij ,ook wel Vietcong genoemd door Amerikanen en zuid-vietnamezen, bestond uit een leger van wel en niet zuid-Vietnamese communisten en werd geleid vanuit Noord-Vietnam. Langzamerhand nam ook de kritiek vanuit de VS op Diem toe. Zij adviseerden minder onderdrukking en meer democratie maar ook zij kregen Diem niet tot een ander bewind. Snel daarna gaf president Kennedy aan Diem te willen afzetten. Op 1 november 1963 kwam het tot een staatsbewind waarbij Diem en zijn broer Nhu werden doodgeschoten door enkele zuid-vietnamese generaals. Ook opvolgers van Diem slaagden er niet in het land eigen baas te worden .Zij voerden net als Diem een te autoritair bewind. De VS hoopte dat het zuid-Vietnamese leger infiltraties uit het noorden zouden kunnen voorkomen. Maar het leger van het zuiden was niet erg betrouwbaar en ze stonden niet sterk. Daarom stuurde regering Eisenhower naast oorlogsmateriaal ook honderden militaire adviseurs.(1960) Toen veel kleine groepen uit het noorden zich begonnen aan te sluiten bij het bevrijdingsfront vergrootte Kennedy in 1961de militaire hulp. De hulp was bedoeld dat het leger het daarmee verder zelf kon redden maar de adviseurs raakten langzaamaan bij het leger betrokken. Ondertussen steunden China en de SU Noord-Vietnam. De steun van de SU was echter beperkt omdat zij de vreedzame coëxistentie met de VS niet op het spel wilde zetten. Later werd de steun echter wel uitgebreid. Redenen daarvoor waren dat de SU China wilde overtreffen na de breuk in 1960. NA de opvolging van Kennedy door Johnsonn in 1963 en de afgezette Chroetsjov in 1964 zorgde voor een slechtere verhouding tussen de VS en SU. In 1965 werd er door het bevrijdingsfront voor het eerst een aanval gedaan op een Amerikaanse luchtmachtbasis bij Pleiku. Hier wisten de Russen niets vanaf. De Amerikanen reageerden met een tegenbombardenment op N-Vietnam .Zo escaleerde de oorlog. Ook tegen de zin van China en de SU was het Tetoffensief dat N-Vietnam 3 jaar later ondernam.(( Een idee van generaal Giap. In januari 1968 vielen N-Vietnamezen en vooral de Vietcong een groot aantal zuid-Vietnamese steden en Amerikaanse bases tegelijk aan. De aanvallen werden al snel afgeslagen waardoor de vietcong dacht dat ze mogelijk niet meer makkelijk konden winnen maar de Amerikanen hadden dit gevoel andersom ook.)) Na de aanval op Pleiku en de terugaanval op Noord-Vietnam was China voor een guerrillaoorlog in zuid-Vietnam i.p.v. een gewone. Johnsonn volgde president Kennedy op nadat hij vermoord was in 1963 .Hij was voor een Great Society. Hij wilde de ongelijkheid in Amerika tegen gaan. Hiervoor was veel geld nodig en daarom moest de oorlog in Vietnam, die Amerika veel geld kostte, snel gewonnen worden. Amerika kon zich terugtrekken, nucleaire wapens inzetten of actief militair ingrijpen. Het eerste zou gezichtverlies voor eigen land betekenen en het tweede zou tot een 3e WO kunnen leiden. Het derde bleef dus over. Ze kozen daarom voor het derde. Daarbij moesten zo min mogelijk Amerikaanse slachtoffers vallen. Het oorlogsgebied moest zich beperken tot Vietnam en de oorlog moest gewonnen worden met niet-nucleaire wapens. Zuid-Vietnam wist dat het noorden bezig was met een guerrillaoorlog. Ze besloten daarom om blokkades op te werpen bij de 17e breedtegraad. De Amerikanen stonden het zuiden bij bij de grens en in de lucht maar het leger moest het werkelijke vechten voornamelijk zelf doen. De Amerikanen dachten dat zij sterker stonden dan het noorden en daarom werd er niet over andere strategieën nagedacht. De oorlog zou beperkt blijven, limited war. De VS en China wilden niet dat hun eigen troepen tot gevecht kwamen en daarom beloofde de VS China niet op het Noord-Vietnamese land te komen. China beloofde dan hun militairen niet aan gevechten laten meedoen. De grote steden Hanoi en Haiphong zouden niet gebombardeerd worden. Toch kwam het in 1965 zover dat Amerika met de eerste bombardementen begon en Amerikaanse grondtroepen naar het Noorden zond. De reden hiervoor was het tonkin incident dat in 1964 was. Het betrof vermoedelijk N-Vietnamese torpedoaanvallen op Amerikaanse marineschepen in de golf van Tonkin. Achteraf bleek het helemaal niet zeker of de aanvallen wel echt uit noord-vietnam waren gekomen maar voor Johnsonn was dit de enige manier om Zuid-Oost Azië tegen te houden. Hij ging ervan uit dat het congres en het volk het met hem eens zou zijn wat maatregelen betreft tegenover het Noorden. De acties tegen het noorden vanuit de Amerikaanse luchtmacht werd operatie Rolling Thunder genoemd. Ze hoopten dat als ze het noorden zodanig zouden bombarderen het zijn steun aan de Vietcong zou opgeven. Operatie Rolling Thunder duurde ruim 3 jaar, tot 1968. De operatie slaagde niet omdat er maar beperkt gebombardeerd kon worden. Amerika hield zich aan de afspraak om de grote steden en een groot deel van de Ho Chi Ming route niet te bombarderen. Hierdoor kon deVietcong ook gewoon doorgaan met tegenaanvallen. Het lukte de Amerikanen en het Zuid-Vietnamese leger maar niet om de Vietcong uit te schakelen. De voornaamste oorzaken daarvoor waren: - De prestaties van het zuid-Vietnamese leger bleven ver achter bij de verwachting van de Amerikanen. - Dankzij de guerrilla tactiek van het noorden was het voor het zuiden heel moeilijk om de vietcong soldaten te vinden. - De Amerikaanse en z-Vietnamese troepen konden de tactiek van het noorden niet goed bestrijden. Zo lag het initiatief van aanvallen steeds bij de vietcong. Zij konden bepalen wanner er een aanval zou komen en die waren vaak succesvoller dan die van de Amerikanen. Veel zuid-Vietnamese burgers werden slachtoffer van de oorlog. Dat kwam omdat de vietcong vaak niet te onderscheiden was van gewone dorpelingen. Daardoor werden hele dorpen vaak doelwit van de Amerikanen. Gefrustreerd door de ongrijpbaarheid van de vijand ging het zuidelijke leger vaak zeer gewelddadig te werk. Het gruwelijkste voorbeeld van een dorp dat doelwit werd is My Lai. Om de vietcong soldaten in de jungle te vinden werd er gebruikt gemaakt van ontbladeringsmiddelen,napalm genaamd. Het waren een soort brandbommen wat voor veel slachtoffers zorgde onder Z-Vietnamese burgers. Omdat er geen successen geboekt werden vroeg de Amerikaanse generaal Westmoreland vaak om extra troepen. Maar ook dat veranderde niets. De oorlog leek uitzichtloos. Tijdens het tetoffensief in 1968(tet betekent in Vietnamees: nieuwjaar) vielen de N-Vietnamsen een aantal Amerikaanse bases tegelijk aan. Waarvoor het tetoffensief bedoelt was was niet helemaal duidelijk. Moest het leiden tot terugtrekking van de Amerikanen, was het een uitlokking tot opstand of wilden ze allen maar laten zien dat de Amerikanen zwakker stonden? Giap zei erover: ‘’Tot tet hebben ze gedacht dat ze konden winnen maar nu weten ze dat ze dat niet kunnen.’’ In 1968 werden er vredesbesprekingen gehouden in Parijs. Ook werd er in Amerika in ’68 een nieuwe president gekozen in Amerika; Nixon. Nixon beloofde dat hij de oorlog met eervolle vrede zou beëindigen (peace with honour). Dat hield in dat de Amerikanen zonder gezichtsverlies uit Vietnam konden vertrekken. Zuid-Vietnam mocht dan dus niet communistisch worden.Het zuid-Vietnamese leger moest de strijd van de Amerikanen overnemen. Om de Vietnamisering te laten slagen moesten de noord-Vietnamese aanvoerlijnen worden afgesneden. Nixon besloot daarom tot zware bombardementen op Laos en Cambodja. Ook ging Nixon streven naar betere verhoudingen met de SU en China. Dat zou de onderhandelingen vergemakkelijken. De vredesbesprekingen in 1968 hadden geen resultaat opgeleverd en werden daarom in 1969 hervat. Deze verliep stroef om het Noorden pas wilde meewerken als de bombardementen zouden stoppen. De Zuid-Vietnamese regering van Thieu moest vervangen worden door een regering waar de NLF (nationaal bevrijdingsfront) ook deel van uit zou maken. In februari1972 bracht Nixon een bezoek aan China. China zou meewerken aan de beëindiging van de oorlog in Vietnam. In mei van 1972 bezocht Nixon ook de Russische partijleider Berznjev in Moskou. Ze ondertekenden een verdrag wat een einde zou maken aan de wapenwedloop tussen de VS en SU. Ook Rusland zou gaan meewerken aan de beëindiging van de oorlog. Ondanks alle bezoeken van Nixon bleven de vredesbesprekingen nog steeds moeilijk. Zowel vanuit Noord als vanuit Zuid. Om de besprekingen te versnellen besloot Nixon tot de zwaarste bombardementen ooit, de kerstbombardementen van 1972. De 2 steden Hanoi en Haiphong werden ook getroffen. Na 10 dagen verklaarde het noorden bereid te zijn tot onderhandelingen. Kissinger (adviseur Nixon) en Le duc Tho (noord-vietnamse onderhandelaar) kwamen in 1973 tot een vredesovereenkomst. De akkoorden werden ook getekend in 1973 en kwamen bijna geheel overeen met de geneefse akkoorden van 1954. Noord Vietnam had verschillende redenen om de akkoorden te sluiten: - Door de bombardementen was hun eigen luchtverdediging zo goed als uitgeschakeld. - De SU en China adviseerden ertoe - Het noorden verwachtte dat als Amerika eenmaal vertrokken was ze nooit meer opnieuw zouden ingrijpen en verwachtte dus na het vertrek vrij spel te hebben. Amerika was de enige die zich aan de akkoorden hield. Na hun vertrek vielen er in de vredesjaren 1973 en 74 in het Zuid-Vietnamese leger meer doden dan in de 2 voorafgaande jaren. Het westen had hier alleen geen belangstelling meer voor, voor hen was de oorlog echt afgelopen. In 1975 werd Z-Vietnam veroverd en verenigd in de Socialistische Republiek Vietnam. 3. De oorlog, de Vietnamezen en de Amerikaanse militairen De N-Vietnamezen namen ten aanzien van de bombardementen een paar belangrijke beslissingen. Zo werden er bijvoorbeeld haast compleet ondergrondse dorpen ingericht .De bevolking leefde en werkte overdag bij het licht van fiets en olielampjes en bovengrondse dingen als oogsten en zaaien deed men ‘s nachts. Kinderen en bejaarden werden geëvacueerd naar het platteland. Er werden schuilplaatsen van beton aangelegd. Zo bleven de slachtoffers redelijk beperkt. In zuid-Vietnam was de oorlogssituatie natuurlijk net zo erg. Velen vluchten waarvan sommigen zich aansloten bij de vietcong.De meeste trokken naar gebieden die onder het gezag van Saigon stonden. Zo kwam het tot een ontvolking van het Zuid-Vietnamese platteland en een explosieve groei van de steden, voornamelijk Saigon. Gevolgen voor de Amerikaanse militairen: - De jonge Amerikaanse militairen. 19 jaar, hadden nauwelijks een idee wat hen te wachten stond. - Ze waren niet voorbereid op de guerrillatactieken van de vietcong. - Het tropische klimaat verzwaarde de omstandigheden. Gevolgen van al deze ellendige omstandigheden waren: drugsgebruik( drugs was goedkoop daar),rassenhaat,oorlogsmisdaden zoals in My Lai. 4. Het thuisfront en de oorlog De oorlog kon in Amerika gewoon op de tv worden gevolgd. Na het sturen van het oorlogsmateriaal was Amerika namelijk officieel betrokken bij de oorlog. Toen de Amerikanen echt aan de strijd gingen meedoen veranderde de houding van het Amerikaanse volk en de journalisten. Vooral na het Tetoffensief. Vanaf 1965 begonnen de eerste demonstraties tegen de oorlog. Ook in Nederland waren er protesten. Vooral de jongeren keerden zich tegen de oorlog, ook wel de protestgeneratie genoemd. Zij hadden de WO 2 niet meegemaakt en zagen het communisme dan ook niet als zo’n sterk gevaar als de oudere generatie. Er werd op allerlei manieren geprotesteerd. Zo zongen protestzangers als Bob Dylan en Joan Baez over de oorlog en probeerden veel; jong mannen aan de dienstplicht,die weer opnieuw was ingevoerd,te ontkomen. In het begin hield de politiek zich nog niet echt bezig met de oorlog. Zij legde zich meer toe op de problemen van het binnenland. Zo waren er rassentegenstellingen en in 1963 protesteerden vele zwarten en blanken o.l.v. Martin Luther King (vermoord in 1968) voor gelijke burgerrechten. Er ontstond twijfel onder de politici door het uitblijven van de overwinning en door de hevige protesten. Maar ook al voor de protesten was er al verzet bij het congres,vooral van democraten waaronder 1 senator, Fulbright.(een duif) Onder de democraten ontstond een tweekamp want er waren zowel voor als tegenstanders. Voorstanders van verder militair ingrijpen: de haviken en tegenstanders daarvan of voorstanders van een politieke oplossing voor Vietnam: de duiven. Ook de economische positie van de VS werd slechter. Door de grote overheidsuitgaven ontstond een daling van de dollarkoers. Er dreigde zelfs recessie waardoor voortzetting van de oorlog en de plannen voor een Great Society onder druk kwamen te staan. Een trauma
In de VS werd de oorlog in de jaren 70 een groot trauma. - Voor het eerst in de geschiedenis had het rijkste land ter wereld met het meest moderne leger een oorlog verloren. - Mensen gingen na alle beelden op tv twijfelen of er nog wel sprake was van een rechtvaardige strijd. Waren de middelen niet erger dan het kwaad (communisme) dat men wilde bestrijden? - De strijd werd als zinloos beschouwd nadat het noorden het zuiden in 1975 veroverde. - De Vietnam-veteranen konden hun oorlogservaringen haast niet verwerken en waren niet meer in staat hun oude leven weer op te pakken. De verwerking van het trauma kwam pas rond de jaren 80 op gang. Zo werden er films gemaakt waarin de oorlog en de verwerking ervan een rol speelde. In 1982 werd in Washington het monument Vietnam Veterans Memorial onthuld. Het monument bestaat uit een muur van graniet waarop alle namen van de gesneuvelde soldaten staan.