PO Geschiedenis
VS <-> Vietnam
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Inhoudsopgave
Voorblad
Inhoudsopgave
Inleiding
Deelvraag 1: Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Vietnam?
Deelvraag 2: Waardoor raakte de VS betrokken bij de dekolonisatie van Indochina?
Deelvraag 3: Waarom kwam het opnieuw tot een oorlog in Vietnam na 1954?
Deelvraag 4: Waardoor bleef een militaire overwinning voor de VS in de oorlog in Vietnam uit?
Deelvraag 5: Welke gevolgen had de oorlog voor de burgers en militairen in Vietnam?
Deelvraag 6: Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Deelvraag 7: Welke rol speelde de Koude Oorlog in dit conflict?
Conclusie
Literatuuropgave
Logboek
Inleiding
Voor geschiedenis moest ik in HAVO 5 een PO maken over Vietnam. De hoofdvraag hierbij was:
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Hiervoor waren er al kant en klaar 7 deelvragen bedacht, overzichtelijk te lezen in de inhoud.
Ik ben hiervoor als volgt te werk gegaan:
Ik plande om het werkstuk in de laatste 4 weken voor het inleveren te maken. Eerst het examenkatern lezen en dan de PO schrijven.
Ik heb in week 44 de examenkatern zorgvuldig gelezen (elke dag een hoofdstuk) en alle basisvragen hieromtrent beantwoord (elke dag de basisvragen voor het gelezen hoofdstuk).
Daarna heb ik in 1 dag, zondag 6 november, aan de hand van de examenkatern, alle deelvragen beantwoord, een inleiding en conclusie geschreven en meteen maar het hele werkstuk in elkaar gezet.
Maandag 7 november heb ik de laatste puntjes op de i gezet, plaatjes bij de tekst gezocht, e.d.
Internet bood weinig aanvullend soelaas, stond i.i.g m.i niets in waar ik meer aan had dan alleen de examenkatern, qua informatie dan, plaatjes waren wel makkelijk te vinden op internet.
Het feit dat ik het werkstuk zo snel geschreven heb betekent trouwens niet dat ik er nauwelijks-geen aandacht aan heb besteed: mijn ziel en zaligheid heb ik erin gelegd, dus weest niet bevooroordeeld omdat ik zo knap en vlug ben om een werkstuk in 1 dag in mekaar te zetten. Misschien kan ik dat wel gewoon erg goed.
Ik vond het best leuk om te doen, maar ik ben blij dat ik het af heb. Kan ik weer fijn verder met Nederlands.
Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Vietnam?
Voor de Tweede Wereldoorlog waren grote delen van Zuid-Oost-Azië gekoloniseerd door Groot-Brittanië, Frankrijk en Nederland, waaronder in de tweede helft van de 19e eeuw Vietnam (samen met Laos en Cambodja Indochina genoemd) door Frankrijk. In veel koloniën, ook Vietnam, groeide in de jaren ’20 en ’30 verzet tegen de Europese koloniale overheersing en kwamen er nationalistische bewegingen en partijen op. In Vietnam vonden deze aanhang onder zo goed als alle bevolkingsgroepen, maar opstanden werden met harde hand door de Fransen onderdrukt.
De communisten wisten in de jaren ’30 de leiding in handen te krijgen van de strijd om de onafhankelijkheid, ten gevolge aan het ontbreken van succes van de nationalistische partijen en de weigering van de Fransen om mee te werken aan vreedzame hervormingen.
Hun leider werd Ho Chi Minh, een man door het nationalisme en communisme geïnspireerd.
Na de Franse nederlaag tegen Duitsland in juni 1940, stonden de Fransen toe dat het Japanse leger Indochina, en dus ook Vietnam, bezette. Het Franse bestuur en leger bleven wel voortbestaan, maar onder Japans toezicht, tot aan maart 1945, toen Japan het Franse bestuur opzij zette en het Franse leger ontwapende.
Ho Chi Minh zag zijn kans schoon, reisde naar Vietnam (hij was vooralsnog in China), en richtte de Vietminh op: een militante organisatie waarin alle nationalistische krachten werden verenigd onder leiding van de Vietnamese communisten. De Vietminh werd opgericht om het Vietnamese verzet tegen de Japanners te bundelen en ging samenwerken met de Geallieerden: deze waren immers ook tegen Japan en anti-kolonialistisch, en Ho Chi Minh verwachtte dat ze na het verslaan van Japan Vietnam onafhankelijkheid zouden verlenen.
In augustus 1945 capituleerde Japan waardoor een machtsvacuüm ontstond. De Geallieerden kwamen overeen dat Britse troepen het zuiden van Vietnam zouden bezetten en Chinese het noorden. Maar voorlopig waren die troepen nog niet ter plekke en Ho Chi Minh riep de onafhankelijke ‘Democratische Republiek Vietnam’ (DRV) uit.
De DRV stond niet sterk:
- Alleen in het noorden was de Vietminh een macht van betekenis
- De DRV werd internationaal nauwelijks erkend
- De Fransen waren vastbesloten de situatie van voor de oorlog te herstellen
- Ho Chi Minh verwachtte dat de VS zijn strijd tegen de Fransen zouden steunen, maar dat gebeurde niet, want deze wilden Frankrijk, als bondgenoot tegen het communisme in Europa, te vriend houden.
De Fransen poogden hun macht in Vietnam te herstellen, maar kregen alleen in 1946 het Zuiden weer onder controle. Hier stichtten zij in 1950 een (Zuid-)Vietnamese staat met als staatshoofd keizer Bao Dai, in naam zelfstandig maar in feite onder Frans toezicht. In het noorden streden de Franse troepen met steun van de VS vanaf 1946 in een jarenlange guerillastrijd tegen de Vietminh (gesteund door China en de SU). In 1954 versloeg de Vietminh met een grote overmacht de Franse troepen bij Dien Bien Phoe.
Waardoor raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Indochina?
Na de Tweede Wereldoorlog gingen de belangrijkste overwinnaars, de Verenigde Staten (VS) en de Sovjet-Unie (SU), de wereldpolitiek beheersen. Deze twee stonden lijnrecht tegenover elkaar: de VS stond voor democratie en kapitalisme, de SU voor dictatuur, communisme en economische almacht van de staat. Europa raakte verdeeld in een communistische en kapitalistische invloedssfeer. Het wantrouwen tussen de VS en SU was sterk en leidde tot allerlei problemen zoals een kernwapenwedloop, negatieve vijandbeelden, strijd om invloed en macht, enz. Allebei waren ze bang dat de ander de wereld binnen zijn invloed en macht wilde krijgen en dat tot onderdrukking van henzelf zou leiden.
Het uitgangspunt van het Amerikaanse buitenlandse beleid ten opzichte van het communisme werd de ‘containment’ politiek: het indammen van het communisme. Dit begon als een reactie van de Amerikaanse president Truman op de burgeroorlog in Griekenland waar communisten (aan de winnende hand) tegen niet-communisten vochten. Truman was bang dat na Griekenland ook Italië en Frankrijk aan de beurt zouden zijn en verklaarde dat de Amerikaanse regering van plan was om zich te verzetten tegen iedere communistische aanval of opstand en de tegenkrachten met alle middelen te ondersteunen. Hiermee begonnen ze in Griekenland, door de niet-communisten met geld en goederen te steunen (1947). De economische vorm van de containment werd in Europa het Marshallplan en de militair-politieke de NAVO.
Aanvankelijk richtte Amerika zich met haar containment alleen op Europa, maar doordat communistische bewegingen een rol speelden bij de dekolonisatie in Azië en China veroverd werd door de communisten o.l.v Mao Zedong in 1949 kwam er aandacht voor heel Azië.
Juist in Azië lag Vietnam, waar de strijd tussen de Fransen en communisten sinds 1946 verwoed woedde. Amerika was bang dat het communisme zich als een olievlek over Zuid-Oost-Azië zou uitbreidden (de domino-theorie) De Verenigde Staten dachten ook Frankrijk als bondgenoot tegen het communisme nodig te hebben, en ondanks hun anti-kolonialisme, besloten ze Frankrijk in het kader van de containment financieel te ondersteunen. In 1950 werd deze steun door het sturen van oorlogsmaterieel en militaire adviseurs nog verder uitgebreid, en langzamerhand raakte de VS steeds meer betrokken bij de oorlog.
Waarom kwam het opnieuw tot oorlog in Vietnam na 1954?
In 1954 werd er een wapenstilstand gesloten tussen de Vietminh en Frankrijk en werd de toekomst van Vietnam op een Conferentie in Genève (mei 1954) besproken.
Het was heel moeilijk om tot definitieve besluiten te komen, want de Noord-Vietnamezen wilden het Noorden en Zuiden z.s.m herenigen maar de VS wilden niet dat Zuid-Vietnam ook communistisch zou worden en de kans was groot dat dat zou gebeuren als Noord- en Zuid-Vietnam snel herenigd zouden worden.
Uiteindelijk kwamen de Geneefse akkoorden tot stand waarin het volgende werd afgesproken:
1. Vietnam werd tijdelijk verdeeld langs de 17e breedtegraad.
2. Geen van beide delen mocht zich aansluiten bij een militair bondgenootschap of militaire bases van een ander land op zijn grondgebied mocht toelaten. Beide delen moesten dus neutraal blijven.
3. In 1956 zouden er nationale verkiezingen komen, waarna de twee delen zouden worden verenigd.
Door deze Geneefse akkoorden trokken de Fransen en Zuid-Vietnamese troepen zich terug naar het Zuiden, en de Vietminh naar het noorden. In het noorden kwam een communistische staat en in het zuiden een westers georiënteerd, autoritair regime. Veel kapitaalkrachtige Noord-Vietnamezen trokken naar het Zuiden.
De Vietminh moest grote delen van Zuid-Vietnam opgeven, maar ging hiermee akkoord omdat ze de verkiezingen van 1956 wel verwachtten te winnen. Helaas voor hen dachten de VS en de Zuid-Vietnamese regering dit ook, en wisten de verkiezingen tegen te houden, door te zeggen dat er in Noord-Vietnam geen vrije verkiezingen mogelijk waren. De SU en China drongen niet aan op naleving van de derde bepaling, want de SU was niet bereid ter wille van Vietnam zijn relatie met de VS op scherp te stellen en China vreesde verdere expansie van Noord-Vietnam richting Laos en Cambodja.
De Vietminh hielden gewoon vast aan hun ideaal van een verenigd Vietnam onder leiding van de communisten en wilden dit bereiken via de externe revolutie. Verkiezingen werden immers niet gehouden, dus moest het op een andere manier, en dit probeerde de Vietminh door vanaf 1959 in toenemende mate in het Zuiden te infiltreren en hier terreurdaden te plegen. Voor deze infiltraties werd gebruik gemaakt van de Ho Chi Minh-route, een omweg door Laos en Cambodja.
Ondertussen was in het Zuiden vanaf 1954 Ngo Dinh Diem aan de macht, een anti-communistische en anti-kolonialistische maar on-democratische minister-president. Diem was niet bepaald populair onder de Zuid-Vietnamezen. Hij verbood oppositiepartijen, censureerde de pers, onteigende nauwelijks grootgrondbezit (terwijl de communisten dit gratis aan de boeren beloofden), bevoordeelde in de wetgeving katholieken boven boeddhisten en richtte onpopulaire versterkte dorpen op ter bescherming tegen de Noord-Vietnamese infiltraties. Onder veel Zuid-Vietnamezen ontstond sympathie voor het communisme en de oppositie tegen de regering Diem verenigde zich in 1960 in het Nationaal Bevrijdingsfront, door Amerikanen en Zuid-Vietnamezen de Vietcong genoemd. De VS lieten Diem vallen, en besloten in te grijpen. Aangezien het Zuid-Vietnamese leger slecht functioneerde stuurde de VS (Eisenhower) grote hoeveelheden militaire adviseurs in 1960, samen met oorlogsmaterieel. Beiden werden gedurende de volgende jaren enorm uitgebreid.
Zo ontstond er opnieuw oorlog, tussen de Vietminh en Vietcong gesteund door de SU en China aan de ene kant en de VS aan de andere kant.
Waardoor bleef een militaire overwinning voor de VS in de oorlog in Vietnam uit?
De VS nam deel aan de oorlog met de volgende uitgangspunten:
- zo weinig mogelijk Amerikaanse slachtoffers
- de oorlog winnen met conventionele wapens
- het oorlogsgebied beperkt houden tot Vietnam
en zij ontwikkelden de volgende plannen voor de oorlogvoering:
- Het Zuiden moest van Noord-Vietnam geïsoleerd worden, door de Noord-Vietnamese bevoorradingslijnen naar het Zuiden af te snijden en blokkades op te werpen bij de grens tussen Noord en Zuid, de 17e breedtegraad.
- Bombarderen van Noord-Vietnamese doelen (luchtoorlog door de VS) met als doel dat Noord-Vietnam zijn steun aan de Vietminh zou staken.
- De grondoorlog moest in het Zuiden door het Zuid-Vietnamese leger gevoerd worden.
De VS meende dat de oorlog een beperkte oorlog zou blijven en geen bedreiging zou vormen voor de wereldvrede:
- Er zouden uitsluitend conventionele wapens worden gebruikt.
- Het noordelijke deel van Noord-Vietnam zou niet gebombardeerd worden (hier lagen de grote steden Hanoi en Haiphong)
- Met China kwamen de VS stilzwijgend overeen het niet tot een direct treffen te laten komen tussen Amerikaanse en Chinese troepen.
In maart 1965 begon Amerika met bombardementen op Noord-Vietnam en werden de eerste Amerikaanse grondtroepen naar Vietnam gestuurd. De acties van de Amerikaanse luchtmacht werden Operatie ‘Rolling Thunder’ genoemd en duurde van maart 1965 tot oktober 1968. Vooral vliegvelden, bruggen, spoorwegstations, olie-opslagplaatsen en electriciteitscentrales werden geraakt maar ook veel steden en dorpen werden getroffen. Operatie Rolling Thunder had helaas niet het gewenste effect:
- De militaire leiding wilde doelen in heel Noord-Vietnam bombarderen maar dit stond president Johnson niet toe. Hij wilde de SU en vooral China niet provoceren.
- De Ho-Chi-Minh-route kon maar beperkt worden gebombardeerd, aangezien deze grotendeels door Laos en Cambodja liep.
- Noord-Vietnam was zeer inventief in het vinden van oplossingen tegen de gevolgen van de bombardementen.
De landoorlog mislukte ook:
- De prestaties van het Zuid-Vietnamese leger bleven ver achter bij de verwachtingen van de Amerikanen. In de praktijk speelde het in de daadwerkelijke strijd slechts een zeer beperkte, aanvullende rol en deden de Amerikaanse troepen het vuile werk.
- De Vietcong en Noord-Vietnamese legereenheden werden geleid door de inventieve Vo Nguyen Giap. Deze liet zich niet verleiden tot grootschalige veldslagen maar voerde een guerrilla-oorlog. Dankzij het oerwoud en een uitgestrekt netwerk van tunnels waren de guerilla’s voor hun tegenstanders heel moeilijk te vinden. Bovendien was het Amerikaanse leger totaal niet voorbereid op een dergelijke oorlog (zij waren gewend terrein te winnen en open veldslagen)
- Amerikaanse en Zuid-Vietnamese troepen bestreden de guerilla-acties met tanks en helikopters om eigen slachtoffers te voorkomen, maar hiermee kon de guerilla niet worden bedwongen.
Daarnaast wisten de Amerikaanse dienstplichtigen, knulletjes van gemiddeld 19 jaar totaal niet wat hen te wachten stond, waren onvoldoende voorbereid op de guerilla-tactieken van de Vietcong, niet voorbereid op de aanblik van de vele burgerslachtoffers en omgekomen Amerikanen en het tropische klimaat maakte de omstandigheden zeer moeilijk.
Hierdoor konden de VS militair niet van de Vietminh en Vietcong overwinnen.
Welke gevolgen had de oorlog voor de burgers en militairen in Vietnam?
In Noord-Vietnam hadden de bombardementen de volgende gevolgen:
- Bejaarden en kinderen werden geëvacueerd uit de steden en verspreid over het platteland, waar in principe niet gebombardeerd werd.
- Er werden collectieve en individuele schuilplaatsen aangelegd zodat iedereen in geval van een bombardement snel een schuilplaats kon vinden.
- De voedselvoorziening werd door de bombardementen aangetast, maar niet zo erg dat er hongersnood kwam
- Er werden allerlei inventieve oplossingen bedacht zodat de bombardementen minder schade zouden berokkenen (beweegbare bamboebruggen) en de opgelopen schade snel weer werd hersteld (hulptroepen)
- Terwijl de mannen dienstplicht hadden en aan het vechten waren hielden de vrouwen vitale industrieën en openbare diensten in bedrijf
In Zuid-Vietnam had de vietnamisering van de oorlog tot gevolg dat de helft van de Zuid-Vietnamese mannen op een of andere manier werd ingeschakeld bij de oorlogvoering.
Op het platteland werd het gedwongen verblijf in de versterkte dorpen, of strategic hamlets, door veel burgers als een bezetting gezien, en deze werden ook nog regelmatig beschoten omdat zij soms fungeerden als machtsbases van Vietcong, of van Zuid-Vietnamese of Amerikaanse legereenheden. Veel Zuid-Vietnamezen besloten dan ook te vluchten:
- Een deel van de vluchtelingen sloot zich aan bij de Vietcong, anderen (de meesten) trokken naar gebieden die onder het gezag van de regering in Saigon stonden.
- De oorlog leidde tot een ontvolking van het Zuid-Vietnamese platteland en een explosieve groei van de steden.
- De meeste vluchtelingen, die in kampen werden ondergebracht, vonden geen werk, waardoor prostitutie en misdaad sterk toenamen in de steden.
Een groot aantal Zuid-Vietnamese militairen (zo’n 110.000) kwamen om in de oorlog, en onder de burgerbevolking zo’n 415.000.
Bovendien vonden er veel oorlogsmisdaden door Amerikanen plaats, zoals bij My Lai.
En de aanwezigheid van de Amerikanen leidde tot een verwaarlozing van de landbouw en industrie en een door Amerikaanse dollars kunstmatig geschapen welvaart in de steden, waar maar een kleine groep mensen van profiteerden.
De Amerikaanse militairen kwamen in Vietnam in moeilijke omstandigheden terecht:
- Zij waren jong en hadden nauwelijks een idee wat hen te wachten stond in Vietnam.
- Op de guerilla-tactieken van de Vietcong waren zij materieel en mentaal onvoldoende voorbereid.
- De Amerikanen waren onvoorbereid op de aanblik van Vietnamese burgerslachtoffers en omgekomen strijdmakkers.
- Het tropische klimaat verzwaarde de omstandigheden aanzienlijk.
Door het moeizame verloop van de oorlog en de vijandige houding van veel Zuid-Vietnamezen daalde het moreel van de Amerikaanse militairen behoorlijk. Zij reageerden hun gevoelens van angst, verdriet en frustratie af door drugs te gebruiken, onderling te discrimineren (zwarten door blanken), oorlogsmisdaden te plegen en te deserteren.
Enorm veel Amerikanen werden in Vietnam gedood.
De oorlog had dus grote gevolgen voor zowel Noord-Vietnam, Zuid-Vietnam als de Amerikanen in Vietnam.
Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Na het sturen van grondtroepen in 1965 raakten de Amerikanen massaal betrokken bij de Vietnamoorlog.
Dit kwam doordat:
- Amerikaanse militairen naar Vietnam gestuurd werden en massaal omkwamen. Dit lot trof vele families en wekte veel vragen op onder Amerikanen over de juistheid van de oorlog.
- De persvrijheid groter was dan ooit. In het begin was de media niet zo kritisch, maar dit veranderde later en thuis kon iedereen de verschrikkelijke gevolgen van de oorlog met eigen ogen op tv zien.
Naarmate de oorlog vorderde kregen veel Amerikaanse burgers, en ook binnen de regering, hun twijfels, en velen keerden zich tegen de oorlog. Dit waren dan vooral jongeren, want zei hadden de Tweede Wereldoorlog niet bewust meegemaakt en waren niet zo bang voor een totalitaire ideologie als het communisme, hadden sterker de neiging zich te keren tegen de gevestigde orde en raakten direct betrokken bij de oorlog door de herinvoering van de dienstplicht. Op allerlei manieren, discussies op universiteiten, petities, dienstweigering en demonstraties werd in de VS uiting gegeven aan de anti-oorlogsgevoelens.
Binnen de regering ontstonden twee kampen:
- voorstanders van verdergaand militair ingrijpen, de ‘haviken’.
- voorstanders van een politieke oplossing voor Vietnam, de ‘duiven’.
De oorlog had ongunstige invloed op de economie:
- Overheidsuitgaven stegen enorm en veroorzaakten een daling van de dollarkoers.
- De economische positie van de VS in de wereld verzwakte en een economische recessie dreigde.
Johnson kon zijn project de ‘Great Society’ nauwelijks financieren door de militaire uitgaven.
Onthullingen in de media over de Vietnam-oorlog leidden tot een enorm wantrouwen van de Amerikaanse burgers in de politiek en een beperking van de bevoegdheden van de president inzake de oorlogvoering door het Congres (de War Powers Act).
De Vietnamoorlog werd een nationaal trauma:
- Het rijkste land ter wereld met het modernste leger had voor het eerst in zijn geschiedenis een oorlog verloren.
- Aan de Tweede Wereldoorlog hadden de Amerikanen het imago van ‘bevrijders’ ontleend, maar zo werden zij niet gezien door de Zuid-Vietnamezen en de onthullingen van de pers leiden tot twijfels en verzet.
- Toen in 1975 Noord-Vietnam het Zuiden wist te veroveren, bleek de Amerikaanse strijd in Vietnam ook nog zinloos.
- Veel teruggekeerde Vietnam-veteranen konden hun oorlogservaringen nauwelijks verwerken. Het samenstel van psychische, sociale en fysieke klachten waaraan zij leden, werd het Vietnamsyndroom genoemd.
Daarnaast hadden jongeren die dienst geweigerd hadden of deserteerden later moeilijkheden in hun carrière, vooral als zij politieke ambities hadden.
In de jaren ’70 werd er nauwelijks over verwerking gepraat, laat staan verwerkt; pas in de jaren ’80 kwam deze op gang.
Amerika was dus sterk betrokken geraakt bij de oorlog, en de vele doden onder hen, het slechte beleid van de Amerikaanse regering dat in feite alleen maar tot meer ellende leidde, de gevolgen voor de Amerikaanse samenleving t.t. van de oorlog, moeilijke verwerking en onthullingen van de media leidde tot grote gevolgen voor de Amerikaanse samenleving.
Het beleid van de Amerikaanse regering ten tijde van de Vietnamoorlog heeft vele vragen en twijfels opgeworpen over de Amerikaanse politiek, geloofwaardigheid en macht en ook in hoeverre de pers zich vrij mag bewegen.
Welke rol speelde de Koude Oorlog in dit conflict?
Met de Koude Oorlog wordt de periode bedoeld van vijandschap met veel conflicten, maar geen directe oorlog, tussen de VS en SU.
Zoals je al eerder hebt kunnen lezen waren deze twee grootmachten niet zo verzot op elkaar. Beiden wantrouwden elkaar sterk. Het Westen had geen begrip voor de behoefte van de SU aan veiligheid en de SU had geen begrip voor de westerse idealen van democratie voor alle volken en zelfbeschikking. Tussen hen ontstonden dan ook regelmatig conflicten over Europa, zoals over het Marshallplan (1947), de Russische blokkade van Berlijn (1948-1949) en de communistische machtsovername in Tsjecho-Slowakije. Het aantal conflicten over de toekomst van landen buiten Europa groeide ook sterk: de dekolonisatie bood mogelijkheden van invloed voor beiden en beiden wilden deze invloed, o.a. ter voorkoming dat de ander deze zou krijgen.
Omdat de VS en de SU niet voor elkaar onder wilden doen in militaire kracht ontstond er een kernwapenwedloop, waarin beiden elkaar voor probeerden te blijven met het aantal kernwapens. Zo waren ze in de jaren ’50 in staat elkaar wederzijds te vernietigen (mutal assured destruction), maar dit leidde gelukkig tot een wederzijdse afschrikking en dus kwamen aan de Koude Oorlog geen kernwapens te pas.
De Amerikanen deden aan containment-politiek en de SU probeerde communistische regeringen aan de macht te helpen in gedekoloniseerde landen of landen waarin nationaal verzet was tegen koloniale overheersing.
Vietnam was zo’n land, waar strijd was tussen de koloniale overheersers (Frankrijk) en de inheemse bevolking die onafhankelijk wilden zijn.
Aangezien de VS bang was voor de uitbreiding van het communisme in Zuid-Oost-Azië en de SU bang was voor uitbreiding van de macht en invloedssfeer van de VS en het communisme wou uitbreiden, bemoeiden beiden zich met Vietnam. Dit leidde uiteraard tot weer een conflict, van grote omvang. De VS steunde Zuid-Vietnam, de SU Noord-Vietnam.
Omdat in Vietnam dus ook sprake was van een strijd tussen de VS en SU omvatte de Koude Oorlog ook de Vietnamoorlog en de Vietnamoorlog was een kenmerkend voorbeeld van een Koude Oorlog-conflict.
Conclusie:
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
De VS greep militair in in Vietnam omdat zij niet wilden dat de Vietminh, als communistische partij, Zuid-Vietnam zou veroveren en daarmee wellicht een domino-effect zou veroorzaken en meerdere landen rondom Vietnam communistisch zouden worden. De VS stond voor democratie en zelfbeschikking en wilde derhalve in het kader van de containment-politiek internationaal ingrijpen om hun idealen te volgen en onderdrukten in hun ogen te bevrijden.
Ook dacht de VS Frankrijk nodig te hebben als bondgenoot tegen het communisme in Europa.
De Vietnamoorlog liet diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving doordat de mensen heel betrokken raakten bij de oorlog: dienstplicht, gedode familieleden, schokkende onthullingen van de pers, economische malaise, een falend Amerikaans beleid, doordat de Vietnamoorlog grote gevolgen had: Vietnamsyndroom, nabestaanden en doordat de Vietnamoorlog nog steeds actuele vragen opwerpt over de Amerikaanse buitenlandse politiek en persvrijheid.
Literatuuropgave
Boeken:
1. Vietnam, Dekolonisatie en Koude Oorlog, Examenkatern havo/vwo, Nijgh Versluys, 2004
Internet:
1. http://images.search.yahoo.com/search/images?p=Ho+Chi+Minh&toggle=1&ei=UTF-8&fr=FP-tab-web-t (plaatje ‘Ho Chi Minh’ op pag. 4)
2. http://www.digischool.nl/gs/community/histoforum/examen/vietnam.htm (plaatje ‘The Domino Theory’ op pag. 5)
3. http://uk.search.yahoo.com/search/images?p=Ho+Chi+Minh+trail&ei=UTF-8&fr=slv1-wave (plaatje ‘De Ho-Chi-Minh-route’ op pag. 8)
4. http://uk.search.yahoo.com/search/images?p=Vietnam+protest&ei=UTF-8&fr=slv1-wave&fl=0&x=wrt (plaatje ‘Protesten/demonstraties tegen de Vietnamoorlog’ op pag. 11)
5.
http://uk.search.yahoo.com/search/images?p=Cold+War&ei=UTF-8&fr=slv1-wave&fl=0&x=wrt (plaatje op voorblad en op pag. 12)
Logboek
Dinsdag 1 november 2005: Hoofdstuk 1 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Woensdag 2 november 2005: Hoofdstuk 2 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Donderdag 3 november 2005: Hoofdstuk 3 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Vrijdag 4 november 2005: Hoofdstuk 4 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Zondag 6 november 2005: PO geschreven
Maandag 7 november 2005: De laatste puntjes op de i
VS <-> Vietnam
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Inhoudsopgave
Voorblad
Inhoudsopgave
Inleiding
Deelvraag 1: Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Vietnam?
Deelvraag 2: Waardoor raakte de VS betrokken bij de dekolonisatie van Indochina?
Deelvraag 3: Waarom kwam het opnieuw tot een oorlog in Vietnam na 1954?
Deelvraag 5: Welke gevolgen had de oorlog voor de burgers en militairen in Vietnam?
Deelvraag 6: Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Deelvraag 7: Welke rol speelde de Koude Oorlog in dit conflict?
Conclusie
Literatuuropgave
Logboek
Inleiding
Voor geschiedenis moest ik in HAVO 5 een PO maken over Vietnam. De hoofdvraag hierbij was:
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Hiervoor waren er al kant en klaar 7 deelvragen bedacht, overzichtelijk te lezen in de inhoud.
Ik ben hiervoor als volgt te werk gegaan:
Ik plande om het werkstuk in de laatste 4 weken voor het inleveren te maken. Eerst het examenkatern lezen en dan de PO schrijven.
Daarna heb ik in 1 dag, zondag 6 november, aan de hand van de examenkatern, alle deelvragen beantwoord, een inleiding en conclusie geschreven en meteen maar het hele werkstuk in elkaar gezet.
Maandag 7 november heb ik de laatste puntjes op de i gezet, plaatjes bij de tekst gezocht, e.d.
Internet bood weinig aanvullend soelaas, stond i.i.g m.i niets in waar ik meer aan had dan alleen de examenkatern, qua informatie dan, plaatjes waren wel makkelijk te vinden op internet.
Het feit dat ik het werkstuk zo snel geschreven heb betekent trouwens niet dat ik er nauwelijks-geen aandacht aan heb besteed: mijn ziel en zaligheid heb ik erin gelegd, dus weest niet bevooroordeeld omdat ik zo knap en vlug ben om een werkstuk in 1 dag in mekaar te zetten. Misschien kan ik dat wel gewoon erg goed.
Ik vond het best leuk om te doen, maar ik ben blij dat ik het af heb. Kan ik weer fijn verder met Nederlands.
Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Vietnam?
Voor de Tweede Wereldoorlog waren grote delen van Zuid-Oost-Azië gekoloniseerd door Groot-Brittanië, Frankrijk en Nederland, waaronder in de tweede helft van de 19e eeuw Vietnam (samen met Laos en Cambodja Indochina genoemd) door Frankrijk. In veel koloniën, ook Vietnam, groeide in de jaren ’20 en ’30 verzet tegen de Europese koloniale overheersing en kwamen er nationalistische bewegingen en partijen op. In Vietnam vonden deze aanhang onder zo goed als alle bevolkingsgroepen, maar opstanden werden met harde hand door de Fransen onderdrukt.
De communisten wisten in de jaren ’30 de leiding in handen te krijgen van de strijd om de onafhankelijkheid, ten gevolge aan het ontbreken van succes van de nationalistische partijen en de weigering van de Fransen om mee te werken aan vreedzame hervormingen.
Na de Franse nederlaag tegen Duitsland in juni 1940, stonden de Fransen toe dat het Japanse leger Indochina, en dus ook Vietnam, bezette. Het Franse bestuur en leger bleven wel voortbestaan, maar onder Japans toezicht, tot aan maart 1945, toen Japan het Franse bestuur opzij zette en het Franse leger ontwapende.
Ho Chi Minh zag zijn kans schoon, reisde naar Vietnam (hij was vooralsnog in China), en richtte de Vietminh op: een militante organisatie waarin alle nationalistische krachten werden verenigd onder leiding van de Vietnamese communisten. De Vietminh werd opgericht om het Vietnamese verzet tegen de Japanners te bundelen en ging samenwerken met de Geallieerden: deze waren immers ook tegen Japan en anti-kolonialistisch, en Ho Chi Minh verwachtte dat ze na het verslaan van Japan Vietnam onafhankelijkheid zouden verlenen.
In augustus 1945 capituleerde Japan waardoor een machtsvacuüm ontstond. De Geallieerden kwamen overeen dat Britse troepen het zuiden van Vietnam zouden bezetten en Chinese het noorden. Maar voorlopig waren die troepen nog niet ter plekke en Ho Chi Minh riep de onafhankelijke ‘Democratische Republiek Vietnam’ (DRV) uit.
De DRV stond niet sterk:
- Alleen in het noorden was de Vietminh een macht van betekenis
- De DRV werd internationaal nauwelijks erkend
- De Fransen waren vastbesloten de situatie van voor de oorlog te herstellen
- Ho Chi Minh verwachtte dat de VS zijn strijd tegen de Fransen zouden steunen, maar dat gebeurde niet, want deze wilden Frankrijk, als bondgenoot tegen het communisme in Europa, te vriend houden.
De Fransen poogden hun macht in Vietnam te herstellen, maar kregen alleen in 1946 het Zuiden weer onder controle. Hier stichtten zij in 1950 een (Zuid-)Vietnamese staat met als staatshoofd keizer Bao Dai, in naam zelfstandig maar in feite onder Frans toezicht. In het noorden streden de Franse troepen met steun van de VS vanaf 1946 in een jarenlange guerillastrijd tegen de Vietminh (gesteund door China en de SU). In 1954 versloeg de Vietminh met een grote overmacht de Franse troepen bij Dien Bien Phoe.
Waardoor raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Indochina?
Na de Tweede Wereldoorlog gingen de belangrijkste overwinnaars, de Verenigde Staten (VS) en de Sovjet-Unie (SU), de wereldpolitiek beheersen. Deze twee stonden lijnrecht tegenover elkaar: de VS stond voor democratie en kapitalisme, de SU voor dictatuur, communisme en economische almacht van de staat. Europa raakte verdeeld in een communistische en kapitalistische invloedssfeer. Het wantrouwen tussen de VS en SU was sterk en leidde tot allerlei problemen zoals een kernwapenwedloop, negatieve vijandbeelden, strijd om invloed en macht, enz. Allebei waren ze bang dat de ander de wereld binnen zijn invloed en macht wilde krijgen en dat tot onderdrukking van henzelf zou leiden.
Aanvankelijk richtte Amerika zich met haar containment alleen op Europa, maar doordat communistische bewegingen een rol speelden bij de dekolonisatie in Azië en China veroverd werd door de communisten o.l.v Mao Zedong in 1949 kwam er aandacht voor heel Azië.
Juist in Azië lag Vietnam, waar de strijd tussen de Fransen en communisten sinds 1946 verwoed woedde. Amerika was bang dat het communisme zich als een olievlek over Zuid-Oost-Azië zou uitbreidden (de domino-theorie) De Verenigde Staten dachten ook Frankrijk als bondgenoot tegen het communisme nodig te hebben, en ondanks hun anti-kolonialisme, besloten ze Frankrijk in het kader van de containment financieel te ondersteunen. In 1950 werd deze steun door het sturen van oorlogsmaterieel en militaire adviseurs nog verder uitgebreid, en langzamerhand raakte de VS steeds meer betrokken bij de oorlog.
Waarom kwam het opnieuw tot oorlog in Vietnam na 1954?
In 1954 werd er een wapenstilstand gesloten tussen de Vietminh en Frankrijk en werd de toekomst van Vietnam op een Conferentie in Genève (mei 1954) besproken.
Het was heel moeilijk om tot definitieve besluiten te komen, want de Noord-Vietnamezen wilden het Noorden en Zuiden z.s.m herenigen maar de VS wilden niet dat Zuid-Vietnam ook communistisch zou worden en de kans was groot dat dat zou gebeuren als Noord- en Zuid-Vietnam snel herenigd zouden worden.
Uiteindelijk kwamen de Geneefse akkoorden tot stand waarin het volgende werd afgesproken:
1. Vietnam werd tijdelijk verdeeld langs de 17e breedtegraad.
2. Geen van beide delen mocht zich aansluiten bij een militair bondgenootschap of militaire bases van een ander land op zijn grondgebied mocht toelaten. Beide delen moesten dus neutraal blijven.
3. In 1956 zouden er nationale verkiezingen komen, waarna de twee delen zouden worden verenigd.
Door deze Geneefse akkoorden trokken de Fransen en Zuid-Vietnamese troepen zich terug naar het Zuiden, en de Vietminh naar het noorden. In het noorden kwam een communistische staat en in het zuiden een westers georiënteerd, autoritair regime. Veel kapitaalkrachtige Noord-Vietnamezen trokken naar het Zuiden.
De Vietminh moest grote delen van Zuid-Vietnam opgeven, maar ging hiermee akkoord omdat ze de verkiezingen van 1956 wel verwachtten te winnen. Helaas voor hen dachten de VS en de Zuid-Vietnamese regering dit ook, en wisten de verkiezingen tegen te houden, door te zeggen dat er in Noord-Vietnam geen vrije verkiezingen mogelijk waren. De SU en China drongen niet aan op naleving van de derde bepaling, want de SU was niet bereid ter wille van Vietnam zijn relatie met de VS op scherp te stellen en China vreesde verdere expansie van Noord-Vietnam richting Laos en Cambodja.
Ondertussen was in het Zuiden vanaf 1954 Ngo Dinh Diem aan de macht, een anti-communistische en anti-kolonialistische maar on-democratische minister-president. Diem was niet bepaald populair onder de Zuid-Vietnamezen. Hij verbood oppositiepartijen, censureerde de pers, onteigende nauwelijks grootgrondbezit (terwijl de communisten dit gratis aan de boeren beloofden), bevoordeelde in de wetgeving katholieken boven boeddhisten en richtte onpopulaire versterkte dorpen op ter bescherming tegen de Noord-Vietnamese infiltraties. Onder veel Zuid-Vietnamezen ontstond sympathie voor het communisme en de oppositie tegen de regering Diem verenigde zich in 1960 in het Nationaal Bevrijdingsfront, door Amerikanen en Zuid-Vietnamezen de Vietcong genoemd. De VS lieten Diem vallen, en besloten in te grijpen. Aangezien het Zuid-Vietnamese leger slecht functioneerde stuurde de VS (Eisenhower) grote hoeveelheden militaire adviseurs in 1960, samen met oorlogsmaterieel. Beiden werden gedurende de volgende jaren enorm uitgebreid.
Zo ontstond er opnieuw oorlog, tussen de Vietminh en Vietcong gesteund door de SU en China aan de ene kant en de VS aan de andere kant.
Waardoor bleef een militaire overwinning voor de VS in de oorlog in Vietnam uit?
De VS nam deel aan de oorlog met de volgende uitgangspunten:
- zo weinig mogelijk Amerikaanse slachtoffers
- de oorlog winnen met conventionele wapens
- het oorlogsgebied beperkt houden tot Vietnam
en zij ontwikkelden de volgende plannen voor de oorlogvoering:
- Het Zuiden moest van Noord-Vietnam geïsoleerd worden, door de Noord-Vietnamese bevoorradingslijnen naar het Zuiden af te snijden en blokkades op te werpen bij de grens tussen Noord en Zuid, de 17e breedtegraad.
- Bombarderen van Noord-Vietnamese doelen (luchtoorlog door de VS) met als doel dat Noord-Vietnam zijn steun aan de Vietminh zou staken.
- De grondoorlog moest in het Zuiden door het Zuid-Vietnamese leger gevoerd worden.
- Er zouden uitsluitend conventionele wapens worden gebruikt.
- Het noordelijke deel van Noord-Vietnam zou niet gebombardeerd worden (hier lagen de grote steden Hanoi en Haiphong)
- Met China kwamen de VS stilzwijgend overeen het niet tot een direct treffen te laten komen tussen Amerikaanse en Chinese troepen.
In maart 1965 begon Amerika met bombardementen op Noord-Vietnam en werden de eerste Amerikaanse grondtroepen naar Vietnam gestuurd. De acties van de Amerikaanse luchtmacht werden Operatie ‘Rolling Thunder’ genoemd en duurde van maart 1965 tot oktober 1968. Vooral vliegvelden, bruggen, spoorwegstations, olie-opslagplaatsen en electriciteitscentrales werden geraakt maar ook veel steden en dorpen werden getroffen. Operatie Rolling Thunder had helaas niet het gewenste effect:
- De militaire leiding wilde doelen in heel Noord-Vietnam bombarderen maar dit stond president Johnson niet toe. Hij wilde de SU en vooral China niet provoceren.
- De Ho-Chi-Minh-route kon maar beperkt worden gebombardeerd, aangezien deze grotendeels door Laos en Cambodja liep.
- Noord-Vietnam was zeer inventief in het vinden van oplossingen tegen de gevolgen van de bombardementen.
De landoorlog mislukte ook:
- De prestaties van het Zuid-Vietnamese leger bleven ver achter bij de verwachtingen van de Amerikanen. In de praktijk speelde het in de daadwerkelijke strijd slechts een zeer beperkte, aanvullende rol en deden de Amerikaanse troepen het vuile werk.
- De Vietcong en Noord-Vietnamese legereenheden werden geleid door de inventieve Vo Nguyen Giap. Deze liet zich niet verleiden tot grootschalige veldslagen maar voerde een guerrilla-oorlog. Dankzij het oerwoud en een uitgestrekt netwerk van tunnels waren de guerilla’s voor hun tegenstanders heel moeilijk te vinden. Bovendien was het Amerikaanse leger totaal niet voorbereid op een dergelijke oorlog (zij waren gewend terrein te winnen en open veldslagen)
- Amerikaanse en Zuid-Vietnamese troepen bestreden de guerilla-acties met tanks en helikopters om eigen slachtoffers te voorkomen, maar hiermee kon de guerilla niet worden bedwongen.
Hierdoor konden de VS militair niet van de Vietminh en Vietcong overwinnen.
Welke gevolgen had de oorlog voor de burgers en militairen in Vietnam?
In Noord-Vietnam hadden de bombardementen de volgende gevolgen:
- Bejaarden en kinderen werden geëvacueerd uit de steden en verspreid over het platteland, waar in principe niet gebombardeerd werd.
- Er werden collectieve en individuele schuilplaatsen aangelegd zodat iedereen in geval van een bombardement snel een schuilplaats kon vinden.
- De voedselvoorziening werd door de bombardementen aangetast, maar niet zo erg dat er hongersnood kwam
- Er werden allerlei inventieve oplossingen bedacht zodat de bombardementen minder schade zouden berokkenen (beweegbare bamboebruggen) en de opgelopen schade snel weer werd hersteld (hulptroepen)
- Terwijl de mannen dienstplicht hadden en aan het vechten waren hielden de vrouwen vitale industrieën en openbare diensten in bedrijf
In Zuid-Vietnam had de vietnamisering van de oorlog tot gevolg dat de helft van de Zuid-Vietnamese mannen op een of andere manier werd ingeschakeld bij de oorlogvoering.
Op het platteland werd het gedwongen verblijf in de versterkte dorpen, of strategic hamlets, door veel burgers als een bezetting gezien, en deze werden ook nog regelmatig beschoten omdat zij soms fungeerden als machtsbases van Vietcong, of van Zuid-Vietnamese of Amerikaanse legereenheden. Veel Zuid-Vietnamezen besloten dan ook te vluchten:
- De oorlog leidde tot een ontvolking van het Zuid-Vietnamese platteland en een explosieve groei van de steden.
- De meeste vluchtelingen, die in kampen werden ondergebracht, vonden geen werk, waardoor prostitutie en misdaad sterk toenamen in de steden.
Een groot aantal Zuid-Vietnamese militairen (zo’n 110.000) kwamen om in de oorlog, en onder de burgerbevolking zo’n 415.000.
Bovendien vonden er veel oorlogsmisdaden door Amerikanen plaats, zoals bij My Lai.
En de aanwezigheid van de Amerikanen leidde tot een verwaarlozing van de landbouw en industrie en een door Amerikaanse dollars kunstmatig geschapen welvaart in de steden, waar maar een kleine groep mensen van profiteerden.
De Amerikaanse militairen kwamen in Vietnam in moeilijke omstandigheden terecht:
- Zij waren jong en hadden nauwelijks een idee wat hen te wachten stond in Vietnam.
- Op de guerilla-tactieken van de Vietcong waren zij materieel en mentaal onvoldoende voorbereid.
- De Amerikanen waren onvoorbereid op de aanblik van Vietnamese burgerslachtoffers en omgekomen strijdmakkers.
- Het tropische klimaat verzwaarde de omstandigheden aanzienlijk.
Door het moeizame verloop van de oorlog en de vijandige houding van veel Zuid-Vietnamezen daalde het moreel van de Amerikaanse militairen behoorlijk. Zij reageerden hun gevoelens van angst, verdriet en frustratie af door drugs te gebruiken, onderling te discrimineren (zwarten door blanken), oorlogsmisdaden te plegen en te deserteren.
Enorm veel Amerikanen werden in Vietnam gedood.
Waarom liet de Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
Na het sturen van grondtroepen in 1965 raakten de Amerikanen massaal betrokken bij de Vietnamoorlog.
Dit kwam doordat:
- Amerikaanse militairen naar Vietnam gestuurd werden en massaal omkwamen. Dit lot trof vele families en wekte veel vragen op onder Amerikanen over de juistheid van de oorlog.
- De persvrijheid groter was dan ooit. In het begin was de media niet zo kritisch, maar dit veranderde later en thuis kon iedereen de verschrikkelijke gevolgen van de oorlog met eigen ogen op tv zien.
Naarmate de oorlog vorderde kregen veel Amerikaanse burgers, en ook binnen de regering, hun twijfels, en velen keerden zich tegen de oorlog. Dit waren dan vooral jongeren, want zei hadden de Tweede Wereldoorlog niet bewust meegemaakt en waren niet zo bang voor een totalitaire ideologie als het communisme, hadden sterker de neiging zich te keren tegen de gevestigde orde en raakten direct betrokken bij de oorlog door de herinvoering van de dienstplicht. Op allerlei manieren, discussies op universiteiten, petities, dienstweigering en demonstraties werd in de VS uiting gegeven aan de anti-oorlogsgevoelens.
Binnen de regering ontstonden twee kampen:
- voorstanders van verdergaand militair ingrijpen, de ‘haviken’.
- voorstanders van een politieke oplossing voor Vietnam, de ‘duiven’.
De oorlog had ongunstige invloed op de economie:
- Overheidsuitgaven stegen enorm en veroorzaakten een daling van de dollarkoers.
- De economische positie van de VS in de wereld verzwakte en een economische recessie dreigde.
Johnson kon zijn project de ‘Great Society’ nauwelijks financieren door de militaire uitgaven.
De Vietnamoorlog werd een nationaal trauma:
- Het rijkste land ter wereld met het modernste leger had voor het eerst in zijn geschiedenis een oorlog verloren.
- Aan de Tweede Wereldoorlog hadden de Amerikanen het imago van ‘bevrijders’ ontleend, maar zo werden zij niet gezien door de Zuid-Vietnamezen en de onthullingen van de pers leiden tot twijfels en verzet.
- Toen in 1975 Noord-Vietnam het Zuiden wist te veroveren, bleek de Amerikaanse strijd in Vietnam ook nog zinloos.
- Veel teruggekeerde Vietnam-veteranen konden hun oorlogservaringen nauwelijks verwerken. Het samenstel van psychische, sociale en fysieke klachten waaraan zij leden, werd het Vietnamsyndroom genoemd.
Daarnaast hadden jongeren die dienst geweigerd hadden of deserteerden later moeilijkheden in hun carrière, vooral als zij politieke ambities hadden.
In de jaren ’70 werd er nauwelijks over verwerking gepraat, laat staan verwerkt; pas in de jaren ’80 kwam deze op gang.
Amerika was dus sterk betrokken geraakt bij de oorlog, en de vele doden onder hen, het slechte beleid van de Amerikaanse regering dat in feite alleen maar tot meer ellende leidde, de gevolgen voor de Amerikaanse samenleving t.t. van de oorlog, moeilijke verwerking en onthullingen van de media leidde tot grote gevolgen voor de Amerikaanse samenleving.
Het beleid van de Amerikaanse regering ten tijde van de Vietnamoorlog heeft vele vragen en twijfels opgeworpen over de Amerikaanse politiek, geloofwaardigheid en macht en ook in hoeverre de pers zich vrij mag bewegen.
Met de Koude Oorlog wordt de periode bedoeld van vijandschap met veel conflicten, maar geen directe oorlog, tussen de VS en SU.
Zoals je al eerder hebt kunnen lezen waren deze twee grootmachten niet zo verzot op elkaar. Beiden wantrouwden elkaar sterk. Het Westen had geen begrip voor de behoefte van de SU aan veiligheid en de SU had geen begrip voor de westerse idealen van democratie voor alle volken en zelfbeschikking. Tussen hen ontstonden dan ook regelmatig conflicten over Europa, zoals over het Marshallplan (1947), de Russische blokkade van Berlijn (1948-1949) en de communistische machtsovername in Tsjecho-Slowakije. Het aantal conflicten over de toekomst van landen buiten Europa groeide ook sterk: de dekolonisatie bood mogelijkheden van invloed voor beiden en beiden wilden deze invloed, o.a. ter voorkoming dat de ander deze zou krijgen.
Omdat de VS en de SU niet voor elkaar onder wilden doen in militaire kracht ontstond er een kernwapenwedloop, waarin beiden elkaar voor probeerden te blijven met het aantal kernwapens. Zo waren ze in de jaren ’50 in staat elkaar wederzijds te vernietigen (mutal assured destruction), maar dit leidde gelukkig tot een wederzijdse afschrikking en dus kwamen aan de Koude Oorlog geen kernwapens te pas.
De Amerikanen deden aan containment-politiek en de SU probeerde communistische regeringen aan de macht te helpen in gedekoloniseerde landen of landen waarin nationaal verzet was tegen koloniale overheersing.
Vietnam was zo’n land, waar strijd was tussen de koloniale overheersers (Frankrijk) en de inheemse bevolking die onafhankelijk wilden zijn.
Aangezien de VS bang was voor de uitbreiding van het communisme in Zuid-Oost-Azië en de SU bang was voor uitbreiding van de macht en invloedssfeer van de VS en het communisme wou uitbreiden, bemoeiden beiden zich met Vietnam. Dit leidde uiteraard tot weer een conflict, van grote omvang. De VS steunde Zuid-Vietnam, de SU Noord-Vietnam.
Omdat in Vietnam dus ook sprake was van een strijd tussen de VS en SU omvatte de Koude Oorlog ook de Vietnamoorlog en de Vietnamoorlog was een kenmerkend voorbeeld van een Koude Oorlog-conflict.
Conclusie:
Welk complex van oorzaken waren voor de Verenigde Staten aanleiding tot militair ingrijpen in Vietnam en waarom liet deze Vietnamoorlog diepe sporen na in de Amerikaanse samenleving?
De VS greep militair in in Vietnam omdat zij niet wilden dat de Vietminh, als communistische partij, Zuid-Vietnam zou veroveren en daarmee wellicht een domino-effect zou veroorzaken en meerdere landen rondom Vietnam communistisch zouden worden. De VS stond voor democratie en zelfbeschikking en wilde derhalve in het kader van de containment-politiek internationaal ingrijpen om hun idealen te volgen en onderdrukten in hun ogen te bevrijden.
Ook dacht de VS Frankrijk nodig te hebben als bondgenoot tegen het communisme in Europa.
Literatuuropgave
Boeken:
1. Vietnam, Dekolonisatie en Koude Oorlog, Examenkatern havo/vwo, Nijgh Versluys, 2004
Internet:
1. http://images.search.yahoo.com/search/images?p=Ho+Chi+Minh&toggle=1&ei=UTF-8&fr=FP-tab-web-t (plaatje ‘Ho Chi Minh’ op pag. 4)
2. http://www.digischool.nl/gs/community/histoforum/examen/vietnam.htm (plaatje ‘The Domino Theory’ op pag. 5)
3. http://uk.search.yahoo.com/search/images?p=Ho+Chi+Minh+trail&ei=UTF-8&fr=slv1-wave (plaatje ‘De Ho-Chi-Minh-route’ op pag. 8)
4. http://uk.search.yahoo.com/search/images?p=Vietnam+protest&ei=UTF-8&fr=slv1-wave&fl=0&x=wrt (plaatje ‘Protesten/demonstraties tegen de Vietnamoorlog’ op pag. 11)
5.
Logboek
Dinsdag 1 november 2005: Hoofdstuk 1 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Woensdag 2 november 2005: Hoofdstuk 2 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Donderdag 3 november 2005: Hoofdstuk 3 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Vrijdag 4 november 2005: Hoofdstuk 4 examenkatern gelezen en basisvragen beantwoord
Zondag 6 november 2005: PO geschreven
Maandag 7 november 2005: De laatste puntjes op de i
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden