Hoofdstuk 6, archetype: de clown

Hoofdstuk 6 Keuzeopdracht 1: ARCHETYPE Een archetype is een algemeen mensen type, de dolende ridder, de femme fatale en de clown zijn archetypes. Meestal verschillen de archetypes per cultuur. Zo bestaan er verschillende soorten van clowns: een clown uit het circus doet iets heel anders dan een hofnar en een harlekijn doet weer andere dingen. De clown zoals we de clown hier in het westen en in deze tijd kennen komt oorspronkelijk uit de cultuur van de oude Grieken. Clown betekent letterlijk: ‘degene die toneelstukjes opvoert’. Clowns deden (en doen) mensen na en op deze manier maken ze mensen aan het lachen. In de middeleeuwen waren er ook een soort ‘clowns’. Deze werden narren genoemd. Ze waren in dienst van een koning of een ander iemand met veel macht. In het paleis van de koning of van een ander machtig iemand probeerde de nar zijn baas en de gasten aan het lachen te maken door mensen belachelijk te maken. Een hofnar werd voor gek verklaart dus hij kon alles doen zonder dat hij daar trammelant van kreeg. Tegenwoordig bestaan er geen hofnarren meer, alleen een sigarettenmerk heeft ‘hofnar’. Na de narren kwamen er veel verschillende soorten ‘clowns’ zoals: Jongleurs, een jongleur is een persoon die met zoveel mogelijk dingen tegelijk gooit. Waar hij mee gooit kan heel verschillend zijn, bijvoorbeeld met ballen, eieren, clubs, messen en zelfs met brandende stukken hout. Ook de clowns van tegenwoordig jongleren vaak met van alles en nog wat, maar meestal bakken ze er niks van. Acrobaten, zij doen niet echt grappige dingen, eerder gevaarlijke en knappe dingen. Ze doen de raarste kunstjes en proberen zo de kijker te boeien. Verhalenvertellers en zangers, zij schreven teksten of maakten liedjes en vertelden dit op een leuke manier. Meestal was het een grappig verhaal of een grappig liedjes, maar zat er wel een wijze les in. Ook waren deze verhaaltjes of liedjes gemakkelijk te onthouden, doordat de woorden vaak rijmden en daardoor konden de luisteraars ze weer doorvertellen. Zij treden allemaal op straat op, voor de normale burgers. Meestal trokken deze mensen (jongleurs, acrobaten en verhalenvertellers en zangers) het hele land door. Vroeger heette de clowns niet gewoon clowns ze werden: gek, grapjas, grappenmaker of minstreel genoemd. Het woord clown komt van het woord ‘clod’, dit betekent boerenpummel. Eerst was dit de naam voor onhandige mensen, maar toen er mensen waren die hun beroep maakten van gekke dingen doen kregen ook zij deze naam. In de 16e eeuw, werd het pantomime (toneelspel met gebaren waarbij de spelers niet spreken) steeds populairder. Er ontstonden karakters als: Harlekijn, figuur uit het oude Italiaanse kluchtspel, gekleed in een bont, nauwsluitend pak en gewapend met een houten sabel. En Pierrot, maskeradefiguur, gekleed in wit met zwart. Een Pierrot en een Harlekijn beelden dingen uit zonder er bij te praten. Ze maken alleen gebaren. Het begin van het moderne circus ontstond in Londen in 1768. Philip Astley presenteerde daar een show met een combinatie van humor en acrobatiek. Tegenwoordig heb je in elk circus een Clown (en een acrobaat). Het meest bekende duo van clown en acrobaat in Nederland zijn: Bassie en Adriaan: Meestal is er één domme clown en één slimmere. De ‘domme’ is meestal het slachtoffer van de grapjes van de ‘slimme’. Een aantal bekende clowns in Nederland zijn: Bassie, van de serie Bassie en Adriaan. Pipo de clown, van de Serie Pipo de clown en mama Lou. Ronald Mc Donald, de clown van Mc Donalds: En natuurlijk de Cliniclowns: In Nederland zijn er een aantal clowns die zieke kinderen opzoeken in het ziekenhuis. Deze clowns heten de Cliniclowns. Zij zorgen ervoor dat de kinderen worden vermaakt en dat ze dan even niet aan hun problemen hoeven te denken. Tijdens carnaval verkleden heel veel mensen zich als clown, vooral de bij de kleine kinderen zie je rond carnaval veel kleine clowntjes lopen. Om je als een echte clown te verkleden moet je aan een aantal eizen voldoen: Ten eerste: je moet fel gekleurde kleding dragen, het liefst te grote kleding. Sinds de tijd van de narren zijn alle clowns in felle en vrolijke kleuren gekleed. Ten tweede: trek 2 verschillende kleuren of soorten sokken aan, het liefst met strepen. Ten derde: trek fel gekleurde en veel te grote schoenen aan. Dit geeft direct al een grappig effect. Ten vierde: schmink je gezicht net zo vrolijk als je kleding. Schmink bijvoorbeeld een rode neus een rood met witte mond en witte ogen en eventueel een mooi zonnetje op je wang. En om er helemaal als een echte clown uit te zien moet je een grote ronde en rode neus opdoen.