Als tiener is het vaak maar moeilijk voor te stellen dat je ouders en zelfs je grootouders ooit in dezelfde schoenen hebben gestaan. Ook zij moesten opletten in de les, huiswerk maken en nee, ze waren echt niet altijd de brave kindertjes die ze zeggen te zijn geweest. Maar hoe ging dat eigenlijk bij het eindexamen? Ging dat er op dezelfde manier aan toe als nu? Wij vroegen het aan het Cito, de organisatie die al bijna vijftig jaar de vragen voor de centrale examens ontwikkelt.
Misschien denk je dat er voor elk examen één mannetje of vrouwtje is die daar een jaar op zit te broeden. Klopt niet. "Bij het tot stand komen van de centrale examens zijn zo’n 1400 docenten betrokken", vertelt Alex van de Kerkhof, toetsdeskundige Nederlands bij het Cito sinds 1994.
Samen met Ger Limpens, toetsdeskundige voor het vak wiskunde sinds 1999, beantwoordt hij onze vragen. Beide mannen werken al jaren bij Cito en hebben dus een goed beeld van hoe de examens veranderd zijn.
Van twee naar één zitting
Bij de examens Nederlands zit de verandering met name in de opzet van het examen. Van de Kerkhof: "Het examen Nederlands bestond vroeger uit twee zittingen, dus twee afnamemomenten. Het ene examen ging over schrijfvaardigheid en het andere over leesvaardigheid." Gelukkig ben je er nu in één keer vanaf.
Wat ook anders was: er lag veel nadruk op samenvatten. "Je kreeg een enorm lange tekst, van meer dan 2000 woorden. Daar moest je een samenvatting van maken van maximaal 500 woorden. Dat vonden leerlingen best moeilijk", licht Van de Kerkhof toe. Inmiddels is die samenvattingsopdracht verdwenen uit het examen Nederlands, tot opluchting van veel scholieren.
Andere stof
Ook de examens voor wiskunde zien er vandaag anders uit dan vroeger. "Ik denk dat leerlingen die pakweg veertig jaar geleden examen deden, de helft van de vragen die nu gesteld worden niet zouden kunnen maken", vertelt Limpens. Waar zit 'm dat dan in? Limpens: "De stof is veranderd. Sowieso zijn wiskunde A en C redelijk nieuw. Bij deze vormen van wiskunde gaat het veel meer om het kunnen toepassen van wiskunde in de praktijk. Dat kenden we bij de 'oude' wiskundevakken helemaal niet."
De komst van de grafische rekenmachine heeft overigens ook veel veranderd. "Vroeger moest je allerlei waarden opzoeken in tabellen, nu haal je die gewoon direct uit je GR", aldus Limpens.
Punten
Ook qua punten is er een en ander veranderd. "Je kon voor elk examen honderd punten scoren waarvan je er tien cadeau kreeg", vertelt Van de Kerkhof. Inmiddels verschilt het maximaal haalbare aantal punten per examen. "En die cadeaupunten zijn vervangen voor de 1 die je automatisch krijgt als je een leeg blaadje inlevert", vult hij aan.
Ook het aantal punten dat je per vraag kunt verdienen, is nu vaak anders opgebouwd. "Vroeger kon je op een examen Nederlands zomaar 6 punten verdienen met een meerkeuzevraag", aldus Van de Kerkhof. Dat betekent ook dat je er meteen 6 misliep als je de vraag fout had. "Later zijn we bij het toekennen van punten steeds meer uitgegaan van het feit dat je voor elke denkstap of onderdeel van een antwoord een punt krijgt", aldus Limpens.
Moeilijker of makkelijker?
Op de vraag of de examens nu moeilijker of makkelijker geworden zijn, kunnen Limpens en Van de Kerkhof geen duidelijk antwoord geven. "De leerstof is gewoon heel erg veranderd. Daardoor kun je niet zeggen of de examens moeilijker of makkelijker zijn in vergelijking met jaren geleden", zegt Van de Kerkhof. "We streven er bij Cito wel naar om elk examen ongeveer dezelfde moeilijkheidsgraad te geven als het examen van het jaar daarvoor", vult Limpens aan. Dat is wel zo eerlijk.
De mannen willen jullie in ieder geval heel veel succes en sterkte wensen. En natuurlijk bezoeken ze komende weken Scholieren.com om te zien wat jullie eerste reactie is op de examens Nederlands en wiskunde waaraan zij hebben meegewerkt
