Mens en computer, duo of duel?

Mens en computer, een goede combinatie? Maakt de computer ons het leven aangenamer of brengt hij alleen maar problemen met zich mee? Een moeilijke vraag. Misschien een vraag zonder antwoord. Hoe zit het met computerspelletjes, beeldverslaving, het Internet, veiligheid, de verhouding mens-mens of mens-machine? Is het beter leven in dit multimediatijdperk? Allereerst zijn er de "games", de computerspelletjes. Meer dan tevoren worden kinderen en jongeren geconfronteerd met een enorm uitgebreid gamma cd-roms. Je vindt ze praktisch overal. Weinig winkels hebben nog geen eigen multimediahoekje met de laatste 3D-games. Het voetballen op straat heeft plaats geruimd voor de computer. Voor vele jongeren worden computerspelletjes een ware verslaving. Wie vroeger op een zonnige zomerdag van de buitenlucht genoot, zit nu in een donker hoekje het kwade te bestrijden of de baan onveilig te maken om zoveel mogelijk punten te scoren. Er zijn natuurlijk wel verschillen tussen computergames. Een groot deel is gebaseerd op geweld en vernieling. Het gaat zelfs zo ver dat er een nieuw spelletje op de markt is waarbij het doel van het spel is om zoveel mogelijk dingen te vernielen. Maar er bestaan ook leerrijke spelletjes waarbij er moet nagedacht en geredeneerd worden. Spelletjes zijn echter maar een klein deel van de waaier van mogelijkheden die de computer ons biedt. De gegevens waar we vroeger een volledige bibliotheek voor nodig hadden krijgen we nu opgestapeld op het topje van onze vinger. Je hoeft niet meer met encyclopedieën of atlassen te sleuren. Je neemt de "encarta"-cd-rom uit het doosje, legt hem in de drive en je bent vertrokken. Ook om het Groene Boekje of de Belgacomgids te raadplegen of je Franse vocabulaire te leren moet je tegenwoordig geen boek meer openslaan. Mag je de PC echter zomaar volledig vertrouwen? Is hij wel zo veilig en betrouwbaar als we denken? Geen boeken meer gebruiken betekent voortdurend naar een scherm kijken, zeker geen verbetering voor onze ogen. Voor elk probleem is er natuurlijk wel een oplossing, zoals bijvoorbeeld de UV-filter die voor het scherm kan geplaatst worden. Maar wat met de mobiliteit van de PC-gebruiker? Sinds de uitvinding van de modem zijn elektronisch bankieren, e-mail, het doorsturen van bestanden en het voeren van gesprekken via de computer oud nieuws. Op die manier wordt de computer dus zelfs een gevaar voor de gezondheid. Je kan alles via de computer doen, dus waarom nog van je stoel afkomen? Vervolgens is er nog het probleem van de computervirussen. Zo kon je de week voor Kerstmis op de homepagina van Internet-grasduiner YAHOO! lezen dat al wie in november en december het web had bezocht vanaf 25 december een virus op zijn PC kon verwachten. Dit bericht bleek ongegrond te zijn maar het probleem bestaat wel degelijk. Het is een geliefde bezigheid van bepaalde computerfreaks om virussen te creëren en die zo ver mogelijk te verspreiden. Voor de geboorte van het Internet kon dit enkel via diskettes. Stel je voor: je bent volop bezig een tekst in te typen, opeens verschijnt er een deurtje op je scherm waaruit een lemming stapt. Hij verzamelt op alle mogelijke plaatsen in je tekst lettertjes en woorden die hij keurig in zijn rugzakje stopt en terstond weer verdwijnt. Een bestand zomaar verliezen zou niet mogen gebeuren. Wanneer er echter een plotse fout optreedt of de elektriciteit uitvalt kan je je niet opgeslagen gegevens wel vergeten. Zo veilig als we denken is de computer dus niet. "PC's vergroten de onveiligheid omdat er bij het ontwerpen ervan nooit aan veiligheid is gedacht." (Knack nr.10 van 4-10/3/1998). De computer is zeker een duel voor "oudere" mensen d.w.z. mensen die er niet mee opgegroeid zijn. De jeugd van vandaag heeft de computer samen met de paplepel naar binnen gekregen, zodat de voorgaande generatie wat achterblijft. Dit vormt echter niet zo'n groot probleem. Ernstiger is het probleem van de werkloosheid waar de computer een grote rol in speelt. Mens wordt langzaamaan vervangen door machine. Computers zijn immers sneller en maken minder fouten. Op die manier zal de computer dus wel een duel betekenen voor de mens die plaats moet ruimen voor zijn eigen creatie. Een belangrijk punt is toch wel het Internet. Met zijn ongelooflijk uitgebreid gamma aan mogelijkheden en informatie vormt het Net zeker en vast een onmisbaar duo met de mens. Maar de opkomst van het Internet brengt natuurlijk ook problemen met zich mee. Zo is er eerst en vooral de financiële kant. Er zijn de abonnementskosten en natuurlijk ook de telefoonkosten. Die telefoonkosten zullen langzaamaan wel verdwijnen aangezien men binnenkort het Net via de kabel zal kunnen binnenhalen. Een tweede probleem van het Internet is het probleem van de veiligheid. "Een paswoord opent niet alleen uw venster op de wereld, maar het haalt ook de wereld binnen, als de eigen deuren niet op tijd worden gesloten." (Knack nr.10 van 4-10/3/1998). Computerkrakers hebben, als je computer niet uitermate beveiligd is, toegang tot al je bestanden. In sommige gevallen kunnen ze zelfs je computer uitschakelen, zodat je niet opgeslagen gegevens verliest. Natuurlijk kunnen ze ook allerlei virussen verspreiden. Een zeer belangrijk probleem van het Internet is de vrije toegang tot allerlei seks-sites. Je hebt geld noch identiteitsbewijs nodig om dergelijke sites te bezoeken. Tenslotte is er het probleem van het sociaal contact. Aangezien communicatie via computer mogelijk is, zou het sociaal contact tussen pc-gebruikers wel eens kunnen verzwakken. Je praat natuurlijk wel met elkaar maar er komt geen lichaamstaal meer aan te pas. Verwondering, angst, blijdschap, spanning… kunnen allemaal wel weergegeven worden met een klik, maar dat is natuurlijk niet hetzelfde. Als je telefoneert zie je de persoon aan de andere kant van de lijn ook niet, maar je kan tenminste zijn stem horen. Het "chatten" biedt echter ook enorm veel mogelijkheden. Je kan contacten leggen met mensen uit alle hoeken van de wereld. Als je het zo bekijkt is het dus juist een verbreding van het sociaal contact. Het is dus duidelijk dat de computer zowel een duo kan vormen met de mens als een duel betekenen voor hem. Toch valt niet te ontkennen dat de uitvinding van de computer een hele verbetering heeft betekend voor de mens. Er zijn zeker een heel aantal mensen die hun PC niet meer zouden kunnen missen. Een leven zonder computer is tegenwoordig echt niet meer in te denken. De computer zal meer en meer een belangrijk deel van ons leven worden, of je het nu goed vindt of niet.