Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Een schitterend gebrek door Arthur Japin

Beoordeling 5.7
Foto van een scholier
Boekcover Een schitterend gebrek
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 6e klas vwo | 2204 woorden
  • 8 februari 2013
  • 3 keer beoordeeld
Cijfer 5.7
3 keer beoordeeld

Boekcover Een schitterend gebrek
Shadow

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in zou gaan als ’s werelds grootste minnaar, is dit de eerste grote liefde. Ze beloven elkaar eeuwige trouw, maar kort daarna verdwijnt Lucia zonder een woord uit Casanova’s leven.…

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in…

Op een feest in de buurt van Venetië wordt de veertienjarige Lucia verliefd op de zeventienjarige Giacomo Casanova. Voor haar, maar ook voor de jongeman die de geschiedenis in zou gaan als ’s werelds grootste minnaar, is dit de eerste grote liefde. Ze beloven elkaar eeuwige trouw, maar kort daarna verdwijnt Lucia zonder een woord uit Casanova’s leven. Een verraad dat Casanova’s kijk op vrouwen voor altijd heeft bepaald. Maar wat is er echt gebeurd? Deed Lucia afstand van haar geluk?

Een schitterend gebrek door Arthur Japin
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Bibliografische gegevens
Schrijver: Arthur Japin
Titel: Een Schitterend Gebrek
Uitgeverij De Arbeiderspers
Utrecht, 2003 (2003)
1ste  druk
240 bladzijdes
Genre: psychologische roman

Structuur
Het boek bestaat uit drie delen. Elk deel is voorzien van een korte proloog.

- Deel I, “Het voordeel van de liefde”, dat zeven hoofdstukken bevat, is echt de inleiding van het verhaal. Je leest over de jeugd van lucia, hoe ze Giacomo ontmoet en hoe ze later in Amsterdam haar geliefde opnieuw ontmoet. Natuurlijk weet de lezer hier nog niet goed om wie het gaat.

- Deel II, “Een schitterend gebrek”, bevat zes hoofdstukken. Dit deel vertelt chronologisch over de ziekte van Lucia, haar vlucht, het rondzwerven in Italie en de ontmoeting met Lucia's beschermvrouw Zelide. Ook is het dit deel waarin ze haar naam verandert in Galathee.

- Deel III, “Theatrum amatorium”, bevat zeven hoofdstukken. Dit deel speelt zich vrijwel volledig af in Amsterdam. Je leest hoe waarom Lucia maar moeilijk aan het werk kon komen en hoe ze uiteindelijk in het bordeel belandde. Ook lees je over al haar gedachten en over Giacomo en over alle gesprekken die ze met hem heeft.

Samenvatting
Hoofdpersoon en ik-verteller is de Italiaanse Lucia. Zij is geboren in 1728 en groeide op in een eenvoudig milieu. Ze kende een onbezorgde jeugd en was de lieveling van de gravin bij wie haar vader in dienst was.

De beslissende gebeurtenis van haar jonge jaren vond plaats in 1742. Voor de bruiloft van de dochter van de gravin komen als gasten vanuit Venetië onder anderen de broers Francesco en Giacomo Casanova. Tussen Lucia (veertien) en Giacomo (zeventien) ontbloeit voor beiden hun Grote Liefde. Ze beloven elkaar trouw en leggen hun toekomstplannen vast: over een halfjaar zullen ze zich verloven, een paar maanden later trouwen.

Na Giacomo's vertrek krijgt Lucia een Franse huisonderwijzer om haar bij te scholen en voor te bereiden op haar omgang met de hogere kringen. Ze toont een verbluffende ijver en studieaanleg. Haar vorderingen zijn enorm. Maar de gravin waarschuwt haar wel voor het leven in de Venetiaanse 'beau monde': alles draait om het uiterlijk; het is een slangenkuil van jaloezie, intriges en machtsstreven: 'op de bals in Venetië is het oorlog' (p. 44).

Niet lang voordat Giacomo terugkeert, slaat het noodlot toe. De huisonderwijzer krijgt de pokken en sterft. Lucia verzorgt hem en raakt ook besmet. Ze laat zich aan armen en benen vastbinden om zichzelf niet open te krabben. De jeuk is eigenlijk ondraaglijk. Radeloos schuurt ze haar gezicht langs het kussen. Wanneer ze op het nippertje overleeft en zichzelf in de spiegel bekijkt, ziet ze hoe geschonden haar gezicht is. Het stort haar in een hevige tweestrijd. Uiteindelijk neemt ze de beslissing om zich voor Giacomo's carrière op te offeren en hem het verzinsel over te laten brengen dat ze er met een van de knechten vandoor is gegaan. Liever één ongelukkig, zo redeneert zij, dan allebei. Zonder haar zal Giacomo zich vrij kunnen ontplooien. Wanneer het leugenbericht over Lucia's verdwijning hem wordt overgebracht, keert hij echter verbitterd naar Venetië terug.

Voor Lucia begint dan een zwerftocht door Italië. Voortaan noemt ze zich - met dank aan de Franse huisonderwijzer - Galathée de Pompignac. Ze trekt naar het Zuiden en vindt werk bij een vooruitstrevende familie in Bologna. Daar is ze, op dienstbare afstand, getuige van de discussies tussen de femmes savantes over het primaat van verstand of gevoel. De meeste dames zijn conform de tijdgeest nog in de ban van de Verlichting (het rationalisme). Maar een Franse gravin, die zich opwerpt als Galathées beschermvrouwe, vertegenwoordigt de opkomende Romantiek en bepleit sterk te vertrouwen op de intuïtie.

Met deze Française trekt Galathée als haar secretaris verder op. Ze woont jaren bij haar op haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs. Voor Galathées vorming zijn het heel belangrijke jaren. Maar de gravin wordt ziek en overlijdt. Galathée besluit ditmaal naar het Noorden te reizen. Amsterdam lokt: ze heeft veel gehoord over de vrijheid en de tolerantie in die stad.

De werkelijkheid is ontnuchterend. Door de economische achteruitgang én door haar misvormde uiterlijk lukt het haar niet een baan te vinden. Zo belandt ze ten slotte in de prostitutie. Het is een hard bestaan. Door haar verminkte gezicht is ze vaak gedwongen klanten van het laagste allooi tegen een minimaal tarief te accepteren.

Even lijkt er een betere periode voor haar aan te breken als een welgestelde jood haar 'kamert', dat wil zeggen haar als privé-prostituee op een appartement onderbrengt. Maar in het tolerante Amsterdam blijkt seks tussen joden en niet-joden bij de wet verboden. Ze worden betrapt en door de politie van hun bed gelicht. Galathée komt voor straf twee jaar in het spinhuis terecht. Een afschuwelijk verblijf. De prostituees worden er in kooien tentoongesteld. Tegen een bescheiden entree mag het publiek hen naar hartelust uitjouwen, bespotten en bespuwen.

Haar leven neemt pas een gunstiger wending als ze - naar het voorbeeld van de Venetiaanse maskerades - haar werk gesluierd gaat doen. Ze laat steeds geraffineerdere voiles maken. Door die geheimzinnige uitstraling stijgt haar klandizie sterk, vooral in de betere kringen. Ze krijgt zelfs een heel comfortabel leven, wanneer een beperkt aantal Amsterdamse prominenten zich, elk op zijn vaste wekelijkse avond, met haar onderhoudt.

Op een avond stelt een van die vaste klanten in de schouwburg een Frans sprekende gast aan haar voor: le Chevalier de Seingalt. Zij herkent in hem meteen haar vroegere geliefde Giacomo. Maar door haar voile(s), haar andere naam, haar veel lagere stem en haar volwassen postuur merkt hij totaal niet dat hij opeens zijn 'trouweloze' jeugdliefde ontmoet. Hij maakt haar het hof. Er groeit een intensief contact. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen, gesprekken die telkens balanceren op de rand tussen onthulling en geheimhouding. En ze vrijen ook, waarbij Lucia/Galathée haar gelaat zoals altijd bedekt houdt.

Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Bij Giacomo's afscheid - hij zit al in de koets - verspreekt zij zich en laat de naam van Lucia vallen. Verbijstering bij Giacomo, die zo snel als zijn werk het toelaat naar Amsterdam terugkeert en opheldering vraagt. Galathée redt zich uit de situatie door hem per brief te melden, dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat die op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Verder verontschuldigt ze zich, omdat ze dringend de stad uit moet en hem in Amsterdam niet meer zal ontmoeten.

Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar, ongesluierd, de verlepte en mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt, praat even met haar en beseft dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan. Aan Galatheé stuurt hij een brief met geld en een verslag van zijn bevindingen. 'Arme Lucia, zij is niet ronduit lelijk geworden, maar iets wat nog veel erger is: weerzinwekkend' (p. 234).

Galathée blijkt intussen zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het van Giacomo. Het geld gebruikt ze voor een overtocht per boot naar Amerika, samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman.

Blijkens het nawoord is Lucia er met hem getrouwd en hebben ze drie kinderen gekregen, van wie ze de oudste Jacob (Giacomo) noemden. Zij overleefde haar man dertig jaar en overleed in 1802, 74 jaar oud. 

Tekstanalyse
Ruimte
De verteltijd is ongeveer 9 uur. De vertelde tijd is zo’n 30 jaar. Het begint met de jeugdjaren van Lucia en het eindigt als ze zo rond de dertig is. Het hele verhaal speelt zich af in de 18de eeuw, zo rond 1730 tot 1760. Het is in ieder geval in de bloeiperiode van Nederland op zee.

Het deel van het verhaal dat zich in het verleden afspeelt, speelt zich af in Pasiano, waar Lucia haar moeder voor een gravin werkte, in Venetië en in Parijs.

Het deel in het heden speelt zich af in Amsterdam. Lucia kwam vaak in het theater, in het bordeel, een gevangenis en een aantal restaurants.

Verhaalfiguren
Lucia / Galatheé is duidelijk de hoofdpersoon van het boek. Ze is een round character, doordat ze zich ontwikkeld gedurende het verhaal: De jonge Lucia is een spontaan natuurkind, de Amsterdamse Galathée een berekenende, soms verbitterde en cynische hoer. Grote veranderingen maakt ze als jong meisje door, als ze wordt overspoeld met de ideeën van de Verlichting: de rede wordt haar houvast. Psychologisch heeft ook haar verminking door de pokken een grote invloed: ze raakt haar zelfvertrouwen kwijt en doet alles om maar de bevestiging te krijgen dat ze nog meetelt, dat ze althans voor iemand nog iets betekent.

Maar in Amsterdam groeit ze uit tot een sterke, tragische heldin. Ze is weliswaar geknakt door het verlies van haar uiterlijke schoonheid. Maar ze voelt zich bevrijd en erkend achter haar voiles. Ten slotte is ze in staat tot wat ze als het hoogste in het leven is gaan zien: liefde geven.

De andere hoofdpersoon is Giacomo Casanova. Hij is wat minder uitgewerkt en is dus een flat character. Ook Giacomo heeft een rustige en plezierige jeugd gehad. Maar doordat hem wordt verteld dat Lucia ervandoor was gegaan met een huisknecht werd hij helemaal depressief en zit hij vol zelfbeklag. Door het verraad van Lucia heeft hij nooit meer in de liefde kunnen geloven.  Wanneer hij Lucia terug ziet in het bordeel is hij helemaal in tranen en verwijt hij zichzelf alles en voelt hij schuldgevoel. Maar toch was hij heel egoïstisch geworden. 

Vertelwijze
Lucia is de ik-verteller. Het hele verhaal wordt vanuit haar perspectief verteld, waardoor je veel over haar te weten komt. Lucia is ook een alwetende verteller, want telkens wanneer ze terugblikt naar het verleden weet ze al wat er gaat gebeuren, omdat ze alles al een keer heeft meegemaakt.

In het heden weet ze dit echter niet en is ze dus geen alwetende verteller meer.

Motieven
Het Rationalisme en de Romantiek: de Verlichting was in de achttiende eeuw in Nederland in volle gang. Maar de eerste tekenen van een tegenstroom waren al te bespeuren, want de Romantiek stond op het punt om door te breken. Waar het Rationalisme vooral voor het verstand was, was de Romantiek voor het gevoel. Deze botsingen tussen verstand en geloof, rede en geloof, redenering en ervaring vervult een grote en belangrijke rol in het boek.

De rede: ook dit heeft te maken met het Rationalisme wat ze door haar huisonderwijzer geleerd krijgt. Toen zij de pokken kreeg overleefde ze dit door haar verstand, door alle jeuk en ondraaglijkheden een plek te geven in haar geest en verstand. Ook de beslissing om haar liefde voor Giacomo op te geven is puur op rationele gronden genomen.

Ook later tijdens haar leven komt de rede haar te hulp. Wanneer ze als hoer werkt kan ze een soort van buiten haar lichaam treden en ondergaat de seks alsof zij het niet is.

Ook is liefde een groot motief. Liefde spoort Lucia aan om haar keuzes te maken. Ze witl haar grote liefde Giacomo niet tot last zijn en vlucht daarom weg. Later leert ze in haar werk als hoer hoe ze mannen moet bespelen totdat ze toch lief gaan hebben.

Dit geldt ook voor Giacomo. Hij vond dat hij bedrogen was door zijn liefde Lucia. Dit is hij nooit te boven gekomen waardoor hij nooit meer iemand zo lief heeft kunnen hebben. Hij is gewoon bijna bang geworden voor de liefde.

Ook bedrog is een leidraad door het verhaal. Dit begint bij het punt dat Lucia aan Giacomo laat vertellen dat ze is weggaan met de huisknecht, terwijl ze zich verborgen houdt voor hem. Dit is een leugen voor zijn eigen bestwil, maar zo vat Giacomo dit niet op doordat hij nooit achter de waarheid was gekomen.  Lucia bedriegt hem weer wanneer ze hem ontmoet in Amsterdam maar net doet alsof ze een ander is, namelijk Galathée.

Ook bedrog is een leidraad door het verhaal. Dit begint bij het punt dat Lucia aan Giacomo laat vertellen dat ze is weggaan met de huisknecht, terwijl ze zich verborgen houdt voor hem. Dit is een leugen voor zijn eigen bestwil, maar zo vat Giacomo dit niet op doordat hij nooit achter de waarheid was gekomen.  Lucia bedriegt hem weer wanneer ze hem ontmoet in Amsterdam maar net doet alsof ze een ander is, namelijk Galathée.

Zoals het hoorde in dit tijd, speelt ook uiterlijk een rol. In het begin van het boek vertelt de gravin Lucia dat als je de Venetiaanse bovenklasse qua uiterlijk onderdoet aan de anderen, je er voor de rest van je leven met de nek aangekeken wordt. Later raakt Lucia verminkt en de hele roman staat verder in het teken van dit gebrek. Door haar verminkingen kan ze nergens werk vinden en wordt ze door iedereen bevooroordeeld. Dit zet haar er aan toe een voile te gaan dragen die haar gezicht bedekt.

Thema
Ik vind terug vechten het beste om het thema te verwoorden. Lucia was slechts de dochter van een dienstmeisje en na veel omzwervingen en verminkingen weet ze er toch weer boven op te komen en ze heeft uiteindelijk haar eigen bordeel. Dit is niet zo hoog in de klassenmaatschappij, maar voor een jonge vrouw is dit een hele stap, vooral in die tijd.

Motto
'Veel wat aanvankelijk alleen in de verbeelding bestaat, wordt werkelijkheid'

Het is afkomstig van Giacomo Casanova (G.C.) en komt ook in de roman zelf voor. Met deze woorden bewijst Casanova, die er trots op is dat hij zich van voelend tot denkend wezen heeft ontwikkeld, dat de Romantiek hem toch niet helemaal onberoerd heeft gelaten.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Een schitterend gebrek door Arthur Japin"