Twee koffers vol
Zakelijke gegevens: Het boek werd voor het eerst gedrukt in 1993 en is daarmee dus 14 jaar uit. Het boek dat ik gelezen heb is de 7de druk, en is gedrukt in Amsterdam door de uitgever Van Oorschot in 1996. Het boek telt 173 pagina's en heeft geen titel of hoofdstuk nummerring. Biografische gegevens van de auteur: Carl Friedman (1952) debuteerde in 1991 met de alom geprezen novelle Tralievader. Hiervan verschenen inmiddels vertalingen in het Duits, Engels, Italiaans, Frans en Spaans. Voorts werd het boek verfilmd door Danniel Danniel, de film werd in 1997 uitgezonden op de NPS-televisie. In 1993 verscheen de roman Twee koffers vol. Opnieuw volgden vertalingen, in het Duits, Engels, Frans en Russisch en een verfilming, ditmaal door Jeroen Krabbé‚ onder de titel 'Left Luggage' (1998). Friedmans derde boek, De grauwe minnaar, verscheen in 1996. Deze bundel bestaat uit drie lange verhalen en werd door de Raad voor Cultuur genomineerd voor de Europese literatuurprijs 1997 (Aristeionprijs) en in 1998 voor de Prix des Ambassadeurs, een prijs ingesteld door 25 in Nederland werkzame buitenlandse ambassadeurs. Een Duitse vertaling verscheen in 1997, een Engelse in 1998 en een Italiaanse in 2001. Carl Friedman woont en werkt in Amsterdam. Zij schrijft wekelijks een column, aanvankelijk in Trouw en vanaf 2002 in Vrij Nederland. In november 2001 verscheen een bundeling van deze columns onder de titel Dostojevski’s paraplu. In het najaar van 2004 verscheen een tweede bundeling van haar beste columns: Wie heeft de meeste joden. Voor haar werk ontving de schrijfster in januari 2004 de E. du Perronprijs 2003 van de Gemeente Tilburg en de letterenfaculteit van de Universiteit van die stad. Bron: http://www.vanoorschot.nl/?auteurnummer=95039 Samenvatting: Een joodse studente in Antwerpen krijgt als kinderoppas te maken met antisemitisme. Chaja is een jonge studente van 20 jaar en woont in Antwerpen. Ze heeft een baan in een restaurant als afwasser. Door de slechte hygiëne neemt ze op staande voet ontslag. Ze heeft ook werk als rouwkrans maker bij een bloemist. Chaja studeert filosofie en houdt van de boeken van Einstein. Vaak valt ze ’s nachts op haar boeken in slaap. Chaja heeft nog steeds niet genoeg geld om haar huur en studie te betalen en gaat opnieuw opzoek naar een baantje. In een blad van haar huisbazin ziet ze dat gezin Kalman een oppas nodigt heeft voor de kinderen, ze solliciteert en wordt aangenomen. Op haar weg terug naar huis komt ze meneer Apfelschnitt tegen (een vriend van haar vader), en vraagt hoe het met haar gaat en of ze haar ouders wat vaker wil bezoeken. Chaja neemt het verzoek aan, maar haar leven gaat toch door. Al snel raakt Chaja een beetje verliefd op de jongste Simcha. Vaak wandelt ze met hem naar het park samen met zijn tweelingzusjes die in de kinderwagen liggen. Elke keer weer gaan ze de eendjes voeren en hebben ze lange gesprekken over eenden. Simcha vindt de eendjes erg leuk en kwaakt erop los als hij thuis is. Toch verloopt niet alles vlekkeloos, meneer Kalman wantrouwt haar vanwege zijn orthodoxe Joodse geloofsovertuiging. Ook de conciërge van de flat waar familie Kalman woont is erg gestressed en moppert eindeloos. Bovenal heeft hij een gloeiende hekel aan joden. De vader van Chaja is drastisch opzoek naar twee koffers vol met spullen van voor de tweede wereld oorlog. Chaja’s moeder kan dit niet uitstaan en heeft het liefst dat hij het opgeeft, maar hij wil niet opgeven. Chaja loopt vaak in zichzelf te denken over het Chassidische geloof van de familie Kalman en stelt ondertussen daar tegenover vragen over wetenschappelijke dingen. Op een dag als Chaja terug komt van het wandelen krijgt ze mot met de concierge en maakt per ongeluk een scheur in zijn jas. De reactie van de conciërge hierop is dat Chaja niet naar buiten mag voordat ze 1500 frank heeft betaalt en sluit alles af. Toch weet Chaja te ontsnappen door een raam, met het gevolg dat ze een week lang niet meer bij de familie Kalman kan zijn. Als Chaja zich voorbereid weer terug naar de familie Kalman te gaan komt meneer Apfelschnitt langs haar huis om te zeggen dat Simcha verdronken is in het park. Vragen overstelpen Chaja, en doet haar best om niet de schuld te krijgen van meneer Kalman. Ondanks de verwijten van meneer Kalman, zegent mevrouw Kalman Chaja. Aan het eind van Chaja’s schooljaar slaagt ze voor haar tentamen filosofie maar wisselt toch van studie richting en gaat natuurkunde studeren. Haar vader was hier blij om en betaalde daarom haar huur, zodat ze zich helemaal aan de fysica kon wijden.
Verhaaltechniek: Chronologische volgorde, dag aan dag, De verhaaltechniek is niet lastig, en voor vrijwel iedereen te begrijpen. Het verhaal is in chronologische volgorde geschreven en beschrijft een korte periode van het leven van Chaja. Bijna elke dag wordt behandeld in het boek, hierdoor krijg je meer de indruk dat Chaja een erg druk leven heeft. De maand waarin het verhaal begint is Januari en het verhaal eindigt in oktober, 10 maanden is de totale duur van het verhaal. Er wordt veel gesproken over zomer, wat maakt dat je er een goed beeld bij kan vormen als Chaja samen met Simcha naar het park wandelt. Ruimte: In Antwerpen. Het hele verhaal speelt ze af in de stad Antwerpen. Slechts één keer gaat Chaja de stad uit om rust te nemen. Het grootse deel speelt zich af bij de familie Kalman, bij Chaja thuis, gesprekken met meneer Apfelschnitt en bij haar ouders thuis. Er wordt dus weinig over haar school vertelt terwijl ze toch studente is. Verhaalfiguren: Vader, moeder, Chaja, meneer Apfelschnitt, gezin Kalman, conciërge. De hoofdpersoon is Chaja, zij is 20 jaar, studente filosofie en houdt van goeie diepe gesprekken. Chaja’s vader is hard opzoek naar twee koffers vol met spullen uit het verleden. Chaja’s moeder kan haar man niet uitstaan en houdt zich met name bezig met de dingen “die alle vrouwen doen”. Meneer Apfelschnitt is een man met veel kennis over het geschrift van zijn geloof en heeft hiermee dan ook uitvoerige gesprekken met de nieuwsgierige Chaja. Het gezin Kalman waar Chaja werkt is Chassidisch en leeft volgens de regels die dit Joodse geloof met zich meebrengen. Chaja moet hier hoe dan ook mee instemmen al valt dat niet mee. Simcha Kalman is een 3 jarig kind waar Chaja al gauw “verliefd” op wordt en beleefd veel dingen samen met hem over de eendjes uit het park. De conciërge is een hysterische man die een kist vol scheldwoorden heeft en ze het liefst opent op joden. Hij werkt in de flat van de familie Kalman. Vertelwijze: Vanuit de ik persoon. Het verhaal begint met de terugblik op een foto waar Chaja zichzelf ziet en dan moet terug denken aan de tijd waarover het boek vertelt. Het boek laat zich ook uit over de gedacht van Chaja en hoe ze daarmee omgaat. De gedachte van andere personages uit het verhaal worden niet behandeld, daarom wordt dit verhaal vertelt vanuit de ik persoon. Thema: Psychisch, antisemitisme
Chaja denkt veel na over de dingen die in een leven kunnen gebeuren, dit kan invloed hebben op de manier van denken van de lezer. Door die reden is het op sommige opzichten psychisch. De conciërge toont hier en daar in het boek het een en ander aan de joden dat niet als positief kan worden opgevat. Door de sterke mening van de conciërge over joden kan de thema van dit boek worden toegeschreven aan antisemitisme.
Titelverklaring: De vader van de hoofdrolspeelster is sinds de oorlog op zoek naar zijn verloren twee koffers. Chaja’s vader is opzoek naar twee koffers die hij vroeger begraven heeft. Deze gebeurtenis speelt zich af door het hele verhaal heen en heeft geen nadrukkelijke betekenis, daarom is de titel twee koffers vol. Schrijfstijl: Eenvoudig, geen moeilijke woorden, gebruik van Joodse begrippen, en gevoelsbeschrijving. De schrijfstijl van Carl Friedman is makkelijk te lezen en te begrijpen, maar vooral duidelijk. Ik zelf heb geen problemen gehad met moeilijke woorden. Als ik de betekenis van een joodse term niet wist stond deze wel uitgelegd in de woordenlijst op bladzijde 171. Wanneer Chaja denkt of iets voelt wordt dit uitvoerig beschreven zodat de lezer in het verhaal wordt meegetrokken. Ondanks dat ikzelf niet van lezen hou werd ik toch meegesleurd in het verhaal. Mijn Eigen Mening: Blijvend boeiend, interessant en laat je nadenken. Ik vond het boek redelijk interessant en trok mijn aandacht. Verder vond ik het leuk dat er het een en ander aan natuurkunde en aan volksgeschiedenis was toegewijd. De indeling van het boek vond ik vrij simpel en gericht op de lezer. De verhaaltechniek speelde een grote rol bij het lezen van het boek.