Aantal blz: 84 Leestijd: 4,5 uur Uitgelezen op: 7 juni 2001 Verantwoording keuze Ik was zoals meerdere malen wat aan de late kant met het lenen van mijn boeken, de titels die mij dus in eerste instantie leuk leken waren daarom ook niet aanwezig. Ik vroeg daarom de literatuurlijst nogmaals en zocht naar de titels die bij het onderwerp stonden die mij op dat moment het meest aanspraken, namelijk eenzaamheid. Hier stond ook de titel Robinson tussen, welke gelijk de link met Robinson Crusoe opriep. Bovendien was Wil dit boek ook aan het lezen en vond het een aardig boek. Dit was voor mij rede genoeg om het boek mee naar huis te nemen. Verwachtingen vooraf Zoals hierboven vermeld dacht ik gelijk aan de Crusoe taferelen, waarbij Robinson strandt op een eiland en geheel zelfstandig moest zien te overleven. Wat later komt hij daar Vrijdag tegen, waarmee hij de problemen samen probeerde te overwinnen. Eveneens zag ik het volgende scenario voor mijn ogen: een jongen dan wel meisje wordt zo erg van de maatschappij afgezonderd dat ze er op den duur totaal buitenstaat. Op dit punt begint een innerlijke struggle waarbij ze dood en leven op alle facetten aan de revue laat passeren en uiteindelijk een morele keuze moet maken waarbij ze waarschijnlijk de verschillende afwegingen verkeerd liet wegen. Van al deze verwachtingen is dus niets terechtgekomen. De enige connecties die je kon leggen waren de kameraadschap van Robinson en Daniël vergelijkbaar met Robinson en Vrijdag. Het vele water wat in het boek voorkomt is vergelijkbaar met de manier waarop Crusoe op het eiland was bezeild. Het tweede scenario wat ik had verwacht kwam dus totaal niet aan bod, wat wel verwarrend werkte, doordat ik steeds op het punt zat te wachten van de volledige inzinking  en de morele keuzes. Maar helaas, dit bleef achterwege.
Eerste reactie achteraf Ik vind dit werk:   Niet Een beetje Erg Spannend   *   Meeslepend     * Ontroerend *     Grappig *     Realistisch     * Fantasierijk *     Interessant     * Origineel   *   Goed te begrijpen   * Dit werk heeft mij niet aan het denken gezet, ondanks dat ik het laatste deel wat ingewikkeld vond heeft me op psychologisch gebied niet aan het denken gezet, eerder niet omdat ik zelf wel van complotjes en dergelijke houdt dan dat het geen impact op me heeft gemaakt. Ik vond het namelijk goed in elkaar steken, wat de schrijver beduidend met me eens was, omdat hij expliciet in zijn boek vermeld dat alles ineens op de goede plaats terecht was gekomen en de puzzel klaar was. Ik heb iets aan dit werk gehad, er bleek namelijk uit dat er mensen zijn die zich af zonderen van de wereld en in een eigen droomwereld leven, waarin alles wat er om hen heen gebeurt maar gedeeltelijk wordt opgenomen door hun zintuigen. Korte samenvatting Robinson verhuist naar een provinciehoofdstad in de buurt van de zee, daar komt ze twee weken later dan de rest op school. Maar de rector stelde haar gerust door te zeggen dat ze de achterstand zo had ingelopen. Bij haar in de klas zat een buitengewone jongen genaamd Daniël. Hij was het neefje van de rector, waar ze in zijn kamer Johanna Freida voor het eerst ontmoette. Daniël verzette zich altijd tegen het gezag en werd al snel een maatje van Robinson. In alle vrije tijd die ze hadden bestookte hij haar met verhalen over de duivel, heksen en andere zwarte aangelegenheden. Robinson's vader was een zeeman in hart en nieren, en al ver voordat hij terug kwam begon ze al met aftellen. Toen haar vader tegen de kerst aankwam, ging het mis. Tijdens het schaatsen had hij Al snel een oogje op Johanna Freida en zij op hem. Thuis aangekomen vond de moeder van Robinson het mutsje van Johanna Freida, ze vroeg van wie het was, en om ruzies of misverstanden te voorkomen zei Robinson maar dat het van haar was. Om te kijken of ze echt een affaire hadden volgde ze Johanna Freida een aantal malen van school naar huis, om het mutsje uiteindelijk aan haar terug te geven. Ze hoopte dit maal minder op de thuiskomst van haar vader dan anders. Rond Pasen was hij weer thuis en stelde voor om een tochtje te maken over het Ijsselmeer, hij, Robinson, Daniël en natuurlijk Johanna Freida. Het ging allemaal goed totdat Daniël begon te roepen dat Johanna Freida ontslagen was en dat ze best zou weten waarom. Hierop kreeg hij een klap en vloog hij overboord. Toen gebeurde alles in een stroomversnelling, Robinson moest 2 herexamens doen, Daniël was blijven zitten, Johanna Freida moest inderdaad haar spullen pakken. Dit kwam wederom door Daniël, die het voorval met haar en de vader van Robinson in geuren en kleuren aan de moeder van Robinson had verteld. Waarop zij gelijk naar de rector was gestapt. En aangezien hij toch al moeite had met Johanna Freida, vond hij dit rede genoeg om haar te ontslaan. De zomervakantie brengt Robinson dan in de bibliotheek door, met het oog op de herexamens die ze naar alle waarschijnlijkheid toch niet gaat halen. Op weg naar huis, ziet ze dat Johanna Freida haar spullen al aan het pakken is. Thuis aangekomen krijgt ze te horen dat Daniël vertrekt. Hij gaat naar zijn familie in Zwitserland en vroeg of Robinson hem uit kwam zwaaien. Dit deed ze en realiserende dat ze nu iedereen waar ze voor de tijd van ongeveer een jaar heeft opgetrokken kwijt is zag ze op weg naar huis een koperen muziekfanfare vertrekken, weg van waar zij stond, in een richting die zij ook graag was gegaan. Tijd en Ruimte Het verhaal is zo geschreven, dat het moment van de gebeurtenissen er niet zoveel toe doet, alleen maar in chronologisch opzicht. Al zou het dus nu of tien jaar geleden afspelen, het effect van de gebeurtenissen zou hetzelfde blijven. Maar als we het verhaal toch in een bepaalde tijd moeten plaatsen ga ik voor de jaren '70, omdat het verhaal rond deze tijd is geschreven en omdat op het einde 31 december 1975 wordt vermeld. De vertelde tijd is ongeveer een jaar, vanaf het begin van het schooljaar na de verhuizing van Robinson, tot het einde van de zomervakantie van het jaar daarop. De vertel tijd zal ongeveer even lang zijn als mijn leestijd, dus 4,5 uur, omdat de gebeurtenissen in dit werk niet het belangrijkste onderdeel vormen, maar meer de gevoelswijze van Robinson, en deze zijn moeilijker snel in beeld te zetten dan heftige actiescènes. Het verhaal is chronologisch verteld, omdat de gebeurtenissen zich na elkaar afspelen. Toch wordt er wel wat vermeld over het verleden, namelijk toen Robinson 5 jaar oud was, maar dit werd meer gebruikt om de personage van haar moeder neer te zetten. Ook zou je op het einde een grote flashback kunnen zien, omdat ze zich dan realiseert dat ze weer van voor of aan kan beginnen. Het verhaal begint ab ovo, gelijk wanneer Robinson naar haar nieuwe stad is verhuisd, waar alles anders was dan vroeger. Bovendien is het einde gesloten, zodat er een afgerond verhaal is beschreven. Het speelt zich in een provinciestad dichtbij zee, waarschijnlijk wordt hier Haarlem mee bedoeld, omdat Doeschka hier is opgegroeid. De belangrijkste plaatsen zijn hier de school, het station het huis van Robinson en de haven waar de vader van Robinson aanmeerde. Ook komt het Ijsselmeer en de plaats Hoorn erin voor. Het weer wordt telkens per jaargetijde beschreven, hierbij is het zo heet dat de mussen van het dak vallen in de zomer en is er sneeuw in de winter. Wijze van vertellen Er is gebruik gemaakt van het personale vertelperspectief, hierbij wordt alles gezien door de ogen van Robinson, maar wordt er toch een bepaalde afstand gecreëerd. Dit is duidelijk te zien, aan het telkens terugkerende 'zei ze'. Bovendien neemt ze zelf deel aan het verhaal, zodat het nooit auctoriaal zou kunnen zijn. Spanning Er was voor mij maar een moment waarop ik echt wilde weten hoe het verder zou gaan, of eigenlijk eerder welk gezicht ze beschreef, waarna het ineens weer over de objectieve gang van zaken ging, zodat je in spanning bleef. Welk gezicht het was is trouwens nergens meer vermeld. Andere spanningsmomenten: Het wedstrijdje schaatsen op het ijs. Omdat hier een wedstrijd wordt beschreven is het altijd spannend wie er gaat winnen. Daniël riep dat Johanna Freida ontslagen was. Dit was een schreeuw tussen de bedrijven door en vooral omdat hij zei dat ze wel wist waarom, leek het net of je wat gemist had. Ook het dilemma met het mutsje van Johanna Freida was spannend, omdat er een hele spionage scène aan vooraf ging. De vertelwijze zorgde er eveneens voor dat er wat spanning gecreëerd werd wanneer Robinson zich moest melden bij de rector. Thema en Motieven Thema Het thema van het boek was overduidelijk isolatie. Robinson had namelijk niet veel vrienden en waande zich in een eigen wereldje, waarin ze zich plaatste op een eiland. Als dan je enige tijdverdrijf, haar 'vriend' Daniël, ook nog wegvalt, heb je geen poot meer om op te staan als je moeder je niet ziet staan en als je vader het overgrote deel van het jaar op zee zit.
Motieven Dromen. Robinson keert herhaaldelijk terug in haar eigen belevingswereld en droomt dan over vanalles van begrippen als vuur tot hele scenario's. Verwijzingen naar de Klassieke tijd. Denk bijvoorbeeld aan Hannibal, het labyrint met de Minotaurus, de wrok (van Achilles). Deze elementen worden allemaal aangehaald om vergeleken te worden met de gebeurtenissen zoals zij ze ervaarde. Seizoenen. In het verhaal worden alle seizoenen aangehaald eventueel met wat weersomstandigheden en de specifieke vakanties (kerst en paasvakantie) die in die tijd vallen. Haar vader. Robinson stelde hem voor als zeerover en fantaseerde over allerlei omstandigheden waarmee haar vader te doen had, eveneens telde ze verschillende malen het aantal dagen af waarop ze op de terugkomst van haar vader moest wachten. Ook worden een aantal schipbreuken vermeld, waarvan ze hoopt dat die haar vader niet overkomen, zoals de Titanic. Verwarring. In het verhaal wordt de verwardheid die Robinson in haar greep heeft steeds groter, en ook elke keer weer wordt het aangehaald. Het mutsje. Er wordt erg geheim gedaan door Robinson over het mutsje van Johanna Freida. Ook het dilemma wat ze ermee moet doen, komt een aantal keren aan bod. Water. Water komt in alle vormen voor, ijs, sneeuw en kristal noem maar op. Dit niet alleen in tastbare zin maar ook figuurlijk, waardoor ze zoals het ware verstijfde net als water als het bevriest. Bovendien hebben we het zeewater en Ijsselmeer water nog, waar ze mee in aanraking komt. De gespreksstof van Daniël. Hij had telkens wel weer iets nieuws te vertellen, vaak over duivelse dingen, als de duivel zelf of heksen. Deze zette hij dan in een stelling om die vervolgens met voorbeelden zoals ze voorkwamen te bewijzen. Talen. Johanna Freida gaf Duits, er was van alles te doen in de buurt van de talenlokale, maar ook in figuurlijke zin werd de taal tussen personen naar voren gebracht. Knieën. Toen Robinson klein was, wilde ze haar trillingen van spanning overbrengen naar de knie van haar moeder. De knieën van de rector kraakten en Robinson stootte haar knie tegen de deur. Dit heeft dus iets te maken met angst. De rector. Daniël moest zich daar elke donderdag melden. Robinson was er ook 2 maal geweest, ontmoette daar Johanna Freida voor het eerst en de rector zorgde ervoor dat diezelfde Johanna Freida ontslagen werd, nadat hij op de hoogte was gesteld van de verhouding met de vader van Robinson, waardoor hij de familie van haar als gevaarlijk beschouwde. Personages Hoofdpersonages Robinson: Een 17 - jarig meisje dat eigenlijk een jongetje had moeten zijn als het aan haar vader gelegen had, en daarom ook maar met de mannelijke naam Robinson moest dragen. Ze voelt zich schuldig aan allerlei zaken waarbij de rector dit benadrukt, ondanks dat het zij er niets aan kon doen. Ze heeft ook weinig eigenwaarde en een geheel verkeerde instelling. Ze heeft namelijk last van het ' het lukt me niet' - syndroom. Dit komt naar voren als ze zelf verantwoordelijk is voor haar daden, denk bijvoorbeeld aan schoolexamens. Ze heeft een enorme fantasie en laat zich leiden door allerlei zelfbedachte dromen. Ze gaat het liefst confrontaties uit de weg (verraadde niets over mutsje van Johanna Freida) en gaat zelf eerst op onderzoek uit voor ze een beslissing neemt. Dit werd echter verbroken door Daniël, die haar zo in kon palmen dat ze toch samen naar bed waren gegaan. Ze was dus als het ware overgeleverd aan een tweede. Waardoor ze vaak het gevoel had of alles en iedereen in een complotje tegen haar werkte. Daniël Bierwolf: Ik noem hem ook een hoofdpersonage omdat hij de meeste invloed had op Robinson en omdat ze mede dankzij hem in een diep gat is gevallen. Hij had blauwe ogen met pikzwart haar, wat niet veel goeds voorspelt. Hij had grote overredingskracht (bedaccident) en was een buitenbeentje. Hij was niet voor niets al van een andere school afgestuurd en moest hij zich elke donderdag om kwart over drie melden bij zijn oom de rector. Hij ging vaak huiswerk bij Robinson maken en had geregeld last van migraine aanvallen. Bovendien had hij veel lef, hij zorgde er namelijk in zijn eentje voor om een hele feestmiddag te verzieken door als travestiet op te treden en ook het boottochtje op het Ijsselmeer hielp hij naar de haaien. Zijn enthousiasme zat in een neerwaartse spiraal om uiteindelijk zijn geluk te beproeven bij zijn familie in Zwitserland. Bijpersonages Johanna Freida: Ze gaf Duits op de school van Robinson en liet het kaas niet van haar brood eten. Het was een sterk persoon en hield zich niet in voor een hogere autoriteit. Ze viel op de vader van Robinson en zorgde zo voor spanningen tussen Robinson en haar moeder, omdat Robinson het haar moeder niet wilde vertellen. Moeder van Robinson: Een good looking women, zelfbewust en zeker van haar zaak. Ze had niet echt oog voor Robinson en legde haar alleen het vuur aan de schenen toen ze al bijna was gezakt voor haar examen. En ondanks dat ze wist dat haar man van alles uitspookte met andere vrouwen bleef ze uit misplaatst fatsoen en omdat graag vrouw van de kapitein bleef bij haar man. Vader van Robinson: Werd door Robinson als een echte held / zeerover gezien en had er geen moeite mee zijn vrouw te misleiden. Verder is hij rustig en charmant. Hij et zijn dochter echter wel tussen hete vuren dor een affaire aan te gaan met Johanna Freida. De rector: Een grijze man met alles in zijn omgeving in diezelfde kleur, van stropdas tot vulpen, alles om hem heen was grauw. Uit goed fatsoen nam hij zijn neef onder hoede en zorgde door zijn gedrag voor veel ellende en een groter schuldgevoel bij Robinson. Titel en Motto Titel Robinson is allereerst de hoofdpersonage uit het boek. Ze zegt zelf dat haar naam veelzeggend is, maar in werkelijkheid betekent haar naam niets meer dan een eiland in de oceaan, een windstilte, een uitzien naar demogelijkheid van terugkeer naar de geborgenheid. De titel zegt dus al wat over de hoofdpersoon, als hierbij verteld wordt dat ze eigenlijk een jongen had moeten zijn en dat haar vader op zee zat, is de link met de schipbreukeling Robinson Crusoe snel gelegd. Hij was namelijk ook iemand die eenzaam op een eiland zat en alleen de verhalen van zijn metgezel vrijdag ook kon horen en tegenspreken. Robinson Crusoe is geschreven door Daniël Defoe, wat eveneens een link kan zijn naar de Daniël in dit verhaal. Motto 'Ah, the world! Oh, the world!' Herman Melville Ah, the world! Dit deel verwijst naar  de argeloosheid en verwachtingen waarmee Robinson de nieuwe wereld waar ze komt te wonen betreedt. Zie het begin van het verhaal: 'en plotseling was alles anders dan vroeger'. Oh, the world! Als iedereen waarmee ze het leven het afgelopen jaar had gedeeld uit haar stad verdwijnt (Johanna Freida was ontslagen en Daniël ging naar Zwitserland) blijft er weinig voor Robinson over. Alles zou wederom veranderen (tweede omkeerpunt) waarbij ze weinig tot niets meer verwacht.
De persoonlijke beoordeling Het onderwerp was wel aardig, maar toch begrijp ik niet dat als je ergens nieuw komt te wonen, dat je dan maar met 1 persoon uit je leeftijdscategorie omgaat. Daarom was het niet echt goed herkenbaar in mijn belevingswereld, omdat ik veel lol heb met eigenlijk iedereen die in de buurt staat. Ik heb er nog niet echt ooit over nagedacht over hoe het zou zijn als je allen in de wereld staat, dat vrienden maar relatief zijn wisten we al, maar dat je er geen hebt en ook niets aan doet om relaties op te bouwen snap ik niet echt goed. Het onderwerp was naar mijn idee wat oppervlakkig, maar dat was meer omdat ik me niet echt goed in haar situatie kon inleven en omdat ik vaak een moment van een grote depressie zag als een deel wat bij iedereen wel eens voorkwam in plaats van dat het hoorde bij het begrip eenzaamheid. Ik had er zelf een schepje bovenop gegooid, ik had Robinson tot het randje van niet meer willen leven laten zinken, maar dat is meer, omdat ik er eigenlijk dat van had verwacht. In dit verhaal waren de gebeurtenissen niet het belangrijkste, ze werden echter wel goed gebruikt om stemmingswisselingen of gevoelens neer te zetten van de diverse personen. Welke dus ook het belangrijkste waren in dit boek. Het aantal gebeurtenissen was niet groot, maar voor de stemming van het boek was het perfect. Hierdoor kwam het ook dat er geen overdreven dingen gebeurden, ze waren wel erg realistisch, want ik denk dat sommige mensen zich best zo schadelijk opstellen als Robinson en ook te achterdochtig zijn en bovendien zijn er volgens mij meer mensen die in een eigen droomwereld leven. De afloop van het verhaal vond ik wel gaaf, terwijl de rest de zon tegemoet ging, bleef Robinson achter Remi en alleen op de wereld. Zoals hierboven al gezegd is, vond ik de hoofdpersoon erg realistisch overkomen, maar was mijn inleefbaarheid in mindere mate aanwezig. Er waren eveneens niet echt eigenschappen van de hoofdpersoon die ik kon vergelijken met mezelf. Het enige waarbij ik een beetje aan mezelf dacht was aan de travestieact van Daniël. Ik ben zeker niet door het gedrag van de figuren beïnvloed, anders zou dit op een negatieve manier moeten zijn, want de achterdochtigheid en negatieve instelling van Robinson laten je minder mens zijn, zodat je in mindere mate kunt genieten van de wereld zoals die is om je heen. De opbouw was goed te volgen, doordat het chronologisch werd verteld, haalde je namelijk niet snel dingen of gebeurtenissen door elkaar. Ik heb alles wel kunnen lezen, alleen vond ik het begin niet echt spannend, en heb ik dit wel 4 keer moeten lezen voordat ik een beetje wist wat erin stond, het ging er namelijk hier in en daar uit, althans dat idee had ik. Het spannendste deel vond ik zoals bij spanning gezegd is het deel met de gezichten, waarna verder werd gegaan met het normale verhaal, alsof er niets aan de hand was. Het taalgebruik en de zinsbouw waren goed te begrijpen, en bovenal niet ingewikkeld. Het meeste hiervan was in dien aard beschreven dat ik er een aardige voorstelling van kon maken. Wat wel jammer was, was het niet aan de orde komen van dialogen, omdat alles eigenlijk vanuit 1 persoon verteld werd, kwam het dialoog niet aan bod. Het einde zal ik onthouden, omdat het was alsof je hele wereld stukje bij beetje uit elkaar viel, dat alles steeds grauwer werd en je uiteindelijk op jezelf stond om er iets aan te doen. Verwerkingsopdracht 37 Omdat er in dit boek geen ondertitel aanwezig was en het motto, alleen wat zegt over het boek als je het al uit hebt, omdat je er van tevoren geen touw aan vast kan knopen, dacht ik aan deze opdracht. Zo kan ik de inhoud van het boek toch een beetje dekken en heb je een indicatie van wat je kunt verwachten. Mijn bedachte ondertitel: Door dromen in ijs bevangen. De dromen slaan op de belevingswereld van Robinson die ze erop nahoudt naast het echte leven. Je kunt hierbij ook denken aan de onzekerheid en argwaan die ze uitstraalt. Bovendien denk ik dat dromen naar een hogere werkelijkheid of naar een betere situatie een stimulans kan zijn voor eenzame personen om het bijltje er niet bij neer te leggen. Het ijs slaat terug op alle elementen van water die in het boek voorkomen, bovendien verstijfde ze als het water door de ijskristallen, wat de laatste en eenzaamste fase van het boek weergeeft.